«Να γιατί πεθαίνω σύντροφοι!» στο θέατρο Αλκμήνη

Κρατώντας τo βασικό σκελετό του πολυπρόσωπου έργου, η παράσταση παρουσιάζει μια εκδοχή για έντεκα ηθοποιούς. Μέσα σε ένα αδρό Σοβιετικό φόντο, φέρνει την ευφυέστατη σάτιρα του Έρντμαν σε ένα σύγχρονο πλαίσιο και την παντρεύει με στοιχεία της ελληνικής λαϊκής παράδοσης. Το θέατρο του παραλόγου συνυπάρχει με τη φάρσα και την παντομίμα.

Η ανελέητη κωμική ατμόσφαιρα παίρνει στα χέρια της τον θεατή, τον αφήνει να βυθιστεί στο γέλιο και φεύγοντας του αφήνει μια ανεπαίσθητη αλλά ουσιαστική διάθεση αναλογισμού πάνω σε καίρια ζητήματα της ύπαρξης.

Λίγα λόγια για το έργο

Ο Σεμιόν, ένας άνεργος νέος, ζει μαζί με τη γυναίκα του και την πεθερά του. Μετά από έναν συνηθισμένο νυχτερινό καβγά με τη γυναίκα του και μια σειρά κωμικών συμπτώσεων διαδίδεται στη γειτονιά ότι σκοπεύει να αυτοκτονήσει. Στο φτωχικό του Σεμιόν κάνουν την εμφάνισή τους αδίστακτοι εκπρόσωποι μικρών και μεγάλων συμφερόντων. Του προσφέρουν γη και ύδωρ για μια θέση στο σημείωμα αυτοκτονίας του για να μπορέσουν έπειτα να εκμεταλλευτούν ιδεολογικά το θάνατο του. Ο γείτονας και άσπονδος φίλος του Σεμιόν, Αλεξάντρ, γίνεται άτυπος διαιτητής στον άγριο ανταγωνισμό μεταξύ των συμφερόντων, φυσικά με το αζημίωτο. Ο Σεμιόν, έως τότε άσημος και περιφρονημένος από την κοινωνία, γίνεται ξαφνικά το επίκεντρο της προσοχής. Η ιδέα της αυτοκτονίας αρχίζει να φαντάζει γλυκιά. Τα συμφέροντα θέλουν να μπουν γερά στο παιχνίδι και διοργανώνουν ένα τρικούβερτο γλέντι αποχαιρετισμού του οσονούπω “αυτόχειρα”. Όσο πλησιάζει η μοιραία στιγμή, ο Σεμιόν αρχίζει να ταλαντεύεται.

Ποιος θα κερδίσει στο τέλος; Η δύναμη της ζωής ή το σκληρό παιχνίδι των εντυπώσεων που ζητάει συνεχώς νέο αίμα;

Η πρώτη ολοκληρωμένη εκδοχή του έργου “O Αυτόχειρας” ήταν έτοιμη το 1930. Ήταν μόλις το δεύτερο πολύπρακτο έργο του νεαρού και ταχύτατα ανερχόμενου Ρώσου σατιρικού συγγραφέα Νικολάι Ρομπέρτοβιτς Έρντμαν μετά “Το Πιστοποιητικό” που σημείωσε τεράστια επιτυχία στις θεατρικές σκηνές της Μόσχας. Μόλις παίρνουν στα χέρια τους το έργο, οι δύο μεγαλύτεροι ρώσικοι θίασοι της εποχής, το θέατρο Τέχνης του Κονσταντίν Στανισλάφσκι και ο θίασος του Βσεβολόντ Μέγιερχολντ αρχίζουν αμέσως πρόβες σε ένα άτυπο μεταξύ τους ανταγωνισμό για το ποιος θα παρουσιάσει την πιο καινοτόμα και “επαναστατική” παράσταση. Λίγες μέρες πριν την επίσημη πρεμιέρα πραγματοποιείται στο θέατρο του Μέγιερχολντ μία κλειστή παράσταση αποκλειστικά για ανώτερους Σοβιετικούς αξιωματούχους. Στο τέλος της βραδιάς, ο Λαζάρ Καγκάνοβιτς, στενός συνεργάτης του Στάλιν και επικεφαλής της επιτροπής λογοκρισίας, λέει στον Μέγιερχολντ: “Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να συνεχίσετε τις πρόβες.” Ένα χρόνο αργότερα ο Έρντμαν συλλαμβάνεται και εξορίζεται στη Σιβηρία. Δεν έγραψε θέατρο ποτέ ξανά. Δύο χρόνια αργότερα οι αρχές κλείνουν το θέατρο του Μέγιερχολντ. Οι επανειλημμένες απόπειρες του Έρντμαν μετά το θάνατο του Στάλιν να φέρει το έργο στη σκηνή παρέμειναν άκαρπες επί δεκαετίες. “Ο Αυτόχειρας” παίχτηκε για πρώτη φορά στη Σουηδία το 1968. Λέγεται ότι ο Έρντμαν, που βρισκόταν κοντά στο τέλος της ζωής του, έμεινε όλη τη νύχτα ξάγρυπνος στο τηλέφωνο περιμένοντας να μάθει ποια ήταν η ανταπόκριση του κοινού.