Ο «Λάμπρος» του Διονύσιου Σολωμού στο Θέατρο Χώρος

“Ο Λάμπρος θα μείνει απόσπασμα” έλεγε ο Διονύσιος Σολωμός, επιστρέφοντας επί 10 ολόκληρα χρόνια στο ημιτελές έργο του. Ο εθνικός μας ποιητής γράφει το σπουδαίο, πολύπλοκο αυτό ποίημά του στη διάρκεια μιας μακράς περιόδου διαμόρφωσης του συγγραφικού του έργου.

Όπως ανέφερε ο μαθητής και εκδότης του έργου του, Iάκωβος Πολυλάς, “Στο ποίημα Ο Λάμπρος ο Σολωμός δείχνει στο έθνος του ότι η απλή γλώσσα δύναται να εκφράσει με θαυμαστή σφοδρότητα και συντομία τα παθητικότερα και πλέον απόκρυφα αισθήματα. Η γιγαντιαία αλλά μάταιη αντίσταση της θέλησης του ανθρώπου εις τους ηθικούς νόμους δεν επαραστήθηκε ίσως ποτέ εις εικόνας τρομερότερη από τούτην του Λάμπρου.” 

Ο Λάμπρος αποπλανεί τη Μαρία στα 15 της χρόνια, για να την παντρευτεί. Κάνουν μαζί τέσσερα παιδιά, μία κόρη και τρεις γιους, αλλά ο Λάμπρος τα βάζει σε ορφανοτροφείο. Η Μαρία μένει αστεφάνωτη και για 15 χρόνια στερείται τα παιδιά της. Ο Λάμπρος φεύγει για να πολεμήσει τον Αλή Πασά και να εκδικηθεί τον θάνατο του αδερφού της Μαρίας, ενός ιεροκήρυκα που δολοφονήθηκε απ’ τους Τούρκους. Στο στρατόπεδο γνωρίζει τυχαία ένα κορίτσι, αλλά μην γνωρίζοντας ότι στην πραγματικότητα είναι η κόρη του, το ερωτεύεται. Ο τραγικός πατέρας αναγνωρίζει τα σημάδια του παιδιού του στο κορμί της νέας. Η κόρη μαθαίνει την αλήθεια και αυτοκτονεί. Ο Λάμπρος καταδιώκεται από τύψεις και αυτοκτονεί εκεί, όπου πνίγηκε η κόρη του. Η Μαρία χάνει τα λογικά της, αναζητά έναν άλλο κόσμο, να μην πονάει πια. Ρίχνεται στον γκρεμό.

Ο χρόνος στον Λάμπρο διαστέλλεται, χαρίζοντάς του αυτόν τον αποσπασματικό χαρακτήρα, διαστέλλεται και στην παράσταση, για να μεταφέρει τη δύναμη των εικόνων του Σολωμού. Ο Λάμπρος σε σκηνοθεσία και ερμηνεία Έλενας Μαυρίδου είναι ένα έργο χειροποίητο, κινηματογραφικής αισθητικής. Αναλογικά εργαλεία, όπως το επιδιασκόπιο και οι χάρτινες φιγούρες-μαριονέτες μιας ναΐφ αισθητικής, συναντούν την τεχνολογία του ήχου. Η ανθρώπινη φωνή και τα παραδοσιακά όργανα, όπως οι λύρες Μακεδονίας και Θράκης, αναμιγνύονται με σύγχρονα μέσα της ηλεκτρονικής μουσικής και της ambient noise, χρωματίζοντας την αφήγηση του Λάμπρου, κατασκευάζοντας ένα ακουστικό και οπτικό σύμπαν για να ταξιδέψει ο υπέροχος λόγος του Διονύσιου Σολωμού.

Μέσα από την αφήγηση και τη μουσική, το υπέροχο ποίημα του Σολωμού ζωντανεύει στον χώρο και τον χρόνο, δίνοντας πνοή σε σκιές ενός κόσμου παλιού που ζητούν να ενωθούν με το τώρα. Μέσα σε ένα ηχητικό τοπίο που ενώνει το παρελθόν με το παρόν, ο λυράρης Γιώργος Μαυρίδης αντλώντας υλικό από τα ηχοχρώματα και τις μελωδίες της δημοτικής μουσικής του τόπου μας, μεταπλάθει ζωντανά σκοπούς του Αιγαίου και της Ηπειρωτικής Ελλάδας. Η εξερευνητική ψυχή του ηθοποιού και του μουσικού συναντιούνται με λέξεις και ήχους που υπερβαίνουν το χρόνο.