Βόυτσεκ

Ο φτωχός στρατιώτης Βόυτσεκ μοιάζει διαρκώς κυνηγημένος, ξυρίζει το λοχαγό του, εκτελεί την υπηρεσία του και συμπληρώνει τον ελάχιστο μισθό του συμμετέχοντας στο πείραμα μονοφαγίας του γιατρού, τρώγοντας για μήνες μόνο μπιζέλια. Έχει ένα παιδί εκτός γάμου με τη Μαρία. Η Μαρία είναι ό,τι έχει. Ως αποτέλεσμα του πειράματος αρχίζει να χάνει σταδιακά την υγεία σώματος και μυαλού. Όταν η Μαρία τον απατά με άλλον άντρα, τη σκοτώνει.

«Η μαϊμού έγινε στρατιώτης, δεν είναι δα και τίποτα σπουδαίο, η κατώτατη βαθμίδα του ανθρωπίνου γένους».

Το άτιτλο τελευταίο έργο του Μπύχνερ (1836/37) έγινε γνωστό ως Βόυτσεκ.

Πρόκειται για τέσσερα ημιτελή και μισοσβησμένα χειρόγραφα με διαφορετικές σειρές σύντομων σκηνών, ένα έργο γρίφος. Εκδότες και δραματουργοί καλούνται να συνθέσουν κάθε φορά από την αρχή δράση και προβληματική βάζοντας σε σειρά τις πολυεπίπεδες μικροσκηνές. Το έργο γκρεμίζει κάθε ιδεαλισμό ή κλασικισμό και εκμηδενίζει τον μέχρι τότε στιλιζαρισμένο θεατρικό  λόγο. Η νέα κοινωνική πραγματικότητα του 19ου αιώνα απαιτεί νέα θεατρικά μέσα. Ο Μπύχνερ εκτρέπει και ανανεώνει την έννοια του τραγικού και αυτήν του αναπόδραστου, εισάγοντας για πρώτη φορά στο παγκόσμιο θέατρο τον εξαθλιωμένο αντιήρωα, για να φωτίσει τις σκιές του σύγχρονου κόσμου. Βόυτσεκ και Μαρία, οι νέοι προλετάριοι Ατρείδες, εκπροσωπούν τη συστημική φτωχοποίηση και τις συνέπειες της ανθρώπινης απαξίωσης. Ο μπιζελοφάγος ζωάνθρωπος Βόυτσεκ οδηγείται για πρωτόγνωρους λόγους εκεί που η αρχαία μοίρα τον οδηγεί: στον φόνο συντρόφου.

«Όλα είναι δουλειά κάτω απ’ τον ήλιο, και στον ύπνο ακόμα ιδρώτας».