Νιζίνσκι-Το πουλί που υπερίπταται της θάλασσας

Ο Βάσλαβ Νιζίνσκι είναι ένας από τους μεγαλύτερους χορευτές και χορογράφους του εικοστού αιώνα. Χορογράφησε μόνο τρεις παραστάσεις σε μουσική των Ντεμπισί και Στραβίνσκι. Στις χορογραφίες του βασίστηκε σε γεωμετρικά μοτίβα,  έσπασε κάθε παραδοσιακή χορευτική φόρμα, η δε τολμηρότητά τους προκάλεσε  ένα τεράστιο σκάνδαλο στην εποχή του. Σήμερα  θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές  του σύγχρονου χορού.  Είναι ο πρώτος που εισήγαγε   σημειογραφία για το χορό. Το 1919 εισάγεται, παρά τη θέλησή του,  σε ψυχιατρική κλινική, μετά από διάγνωση σχιζοφρένειας. Πάνω από τριάντα χρόνια θα μπαίνει και θα βγαίνει σε διάφορα ψυχιατρικά ιδρύματα. Λίγο πριν, και εν αναμονή του εγκλεισμού του,  γράφει ένα συγκλονιστικό κείμενο γνωστό σαν «Ημερολόγιο».

Αυτό το κείμενο αποτέλεσε την έμπνευση της παράστασης «Νιζίνσκι-Το πουλί που υπερίπταται της θάλασσας», μια καθαρά θεατρική πράξη που αντλεί την υπόστασή της από την  εκπληκτική  δύναμη του «Ημερολογίου». Σημεία, χειρονομίες, στάσεις του σώματος που θυμίζουν ιερογλυφικά και μορφές αγγείων, τονισμοί αποτελούν τα κύρια στοιχεία της  θεατρικής γλώσσας. Ένα  ποιητικό  θέατρο πιο κοντά στη μαγεία και την τελετουργία, πολύ διαφορετικό από το παραδοσιακό δυτικό θέατρο το οποίο  έχει ως κυρίαρχο μέσο το διάλογο. Ο ηθοποιός χρησιμοποιώντας σα μοναδικό εργαλείο το σώμα του,  αναζητεί συνεχώς να γεμίσει τον άδειο χώρο, με καταστάσεις ψυχικές – ονειρικές, παραισθήσεις και οράματα, ιδέες και σύμβολα. Η μουσική, ο φωτισμός, η αρχιτεκτονική, η πλαστικότητα,  δομούν και αποδομούν το σκηνικό χώρο, από μικρό δωμάτιο ψυχιατρικού ασύλου σε τεράστια σκηνή θεάτρου, από την κορυφή του όρους Σινά στις χιονισμένες πλαγιές των Άλπεων.

«Θέλουν να εξετάσουν τον εγκέφαλό μου να δουν πως λειτουργεί αυτός ο εγκέφαλος. Θα με κλείσουν στο άσυλο;  Όχι δε νομίζω. Γιατί είμαι ένας τέλειος χορευτής. Εξάλλου αγαπούν αυτά τα παράξενα πλάσματα που εμφανίζονται κατά καιρούς. Στο τέλος θα με αφήσουν να ζήσω εν ειρήνη, ένα θεότρελο παλιάτσο. Εγώ πολλές φορές σου ζήτησα να περπατήσουμε αλλά εσύ με θεωρείς τρελό. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο Νιζίνσκι κάνει τον τρελό. Λένε ότι ο Νιζίνσκι είναι ένας χορευτής, ένας αγύρτης. Δεν με καταλαβαίνεις. Κάποτε θα πουν ότι ο Νιζίνσκι έμοιαζε με το Θεό. Τότε κι εσύ θα με πιστέψεις».