Βαγγέλης Γκόκας, Οι ανάσες στο μυαλό μου

Ο Βαγγέλης Γκόκας στη νέα του ατομική έκθεση παρουσιάζει έργα της τελευταίας διετίας. Πρόκειται για ζωγραφική μικρών διαστάσεων σε ξύλο ή ύφασμα. Αποφεύγοντας το μεγαλειώδες στη φόρμα,, το στιλ ή το θέμα, με το οποίο η ζωγραφική του παρελθόντος έχει κατά κανόνα συσχετιστεί, ο καλλιτέχνης διάλεξε να σχολιάσει τον εαυτό του ως ζωγράφο. Τι σημαίνει να ζωγραφίζει κανείς σήμερα, όταν οι εικόνες εντός μας λειτουργούν σαν γλώσσα της καθημερινότητας κι όχι της αισθητικής;

Πολυάριθμα μικρά πορτρέτα, σε μέγεθος σπιρτόκουτου, επιζητούν μια εκ του πλησίον θέαση, ανόμοια με εκείνη που ένας σημερινός θεατής έχει συνηθίσει. Πρόκειται για εικόνες ανθρώπων που ζουν ή έζησαν, άσημους και διάσημους, με τους οποίους ο Γκόκας είχε ή έχει μία ουσιαστική ή περιστασιακή σχέση, που κράτησαν το βλέμμα του ή τη σκέψη του για λίγο ή πολύ, που τον επηρέασαν ή επηρεάστηκαν από αυτόν, ηθελημένα ή αθέλητα. Αναγνωρίζουμε λογοτέχνες, εικαστικούς, πολιτικούς, ηθοποιούς, αλλά συναντάμε και άλλα άγνωστα σε εμάς ή φανταστικά πρόσωπα. Ενδιάμεσα αφηρημένες φόρμες ή εικόνες αντικειμένων, λειτουργούν σαν συνδετικές παρενθέσεις. Το μικρό μέγεθος και η όμοια με παιδικό παιχνίδι φόρμα αίρουν την υπερβολική σοβαρότητα του πορτρέτου, τις αναγωγές στην ιστορία της τέχνης, τις προσωπολατρικές ή ναρκισσιστικές προεκτάσεις του θέματος. Είναι μικρές ανάσες ανάμνησης στο μυαλό ενός υποκειμένου, που μπορούν να συνδυαστούν λογικά ή συνειρμικά να πλάσουν αφηγήσεις. Τα μικρά τουβλάκια μπορούν να αναδιαταχθούν κατά βούληση, όπως οι σκέψεις στην πορεία μιας μέρας.

Στα μεγαλύτερα έργα του μορφές εμφανίζονται αποσπασματικά ή ολόκληρες, χάνονται στην ομίχλη του γκρίζου ή και απουσιάζουν πλήρως από συνθέσεις τοπίων ή νεκρής φύσης. Η παράδοση της ζωγραφικής είναι παρούσα στη σύνθεση, στο χρώμα, στο θέμα. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε εικόνες Μεγάλων Δασκάλων. Η οικειότητα της αναγνώρισης, όμως υπονομεύεται από απροσδόκητους συσχετισμούς και αδιόρατες εντάσεις. Οι φιγούρες χορεύουν ή τρομοκρατούν; Οι φωτογραφικές αναγωγές γίνονται για να αναγνωριστούν ή για να κατέλθουν στο επίπεδο του καθημερινού;

Η αναμέτρηση με την υψηλή παράδοση σε έναν κόσμο εικονιστικού συρμού, πλημμυρισμένο από πορτρέτα φτιαγμένα στο δευτερόλεπτο της ψηφιακής κάμερας, είναι η είσοδος σε άνισο αγώνα. Ωστόσο, επειδή «κανείς δεν προσβάλει έναν κροκόδειλο προτού διαβεί τον ποταμό», ο Γκόκας φροντίζει να ανατρέψει με ουσιαστικά παιδική διάθεση τους όρους αυτής της αναμέτρησης.