Ο Σκιτσοφρενής των ελληνικών πόλεων
20 ξεχωριστές εικόνες και μία συνέντευξη με τον Κώστα Λούζη
Ζει στην Καλαμάτα αλλά τα έργα του ταξιδεύουν από timeline σε timeline. Ζωγραφίζει, ραπάρει και εργάζεται ως αγρότης. Ένας ταλαντούχος Έλληνας καλλιτέχνης που βλέπει την ποπ κουλτούρα με το δικό του τρόπο. Από την Καλαμάτα μέχρι την Αθήνα και από την Καβάλα μέχρι τον Πειραιά, στέλνει τα δικά του, ξεχωριστά μηνύματα.
Δυνατές λέξεις και όμορφες εικόνες που αντικαθιστούν τη γκρίζα μιζέρια των ελληνικών πόλεων. Ο Κώστας Λούζης υπογράφει ως Skitsofrenis και φροντίζει να σε βάζει πάντα σε σκέψεις. Του ζητήσαμε να μοιραστεί κάποιες από τις δικές του.
Ποιο ήταν το πρώτο σου «χτύπημα» και πώς έφτασες να πιάσεις ένα σπρέι στα χέρια; Σαν έφηβος άφηνα που και που κάποια υπογραφή με μαρκαδόρους, αλλά ποτέ με σπρέι τότε γιατί στα μέρη μου δεν υπήρχε ούτε για δείγμα. Ουσιαστικά, το 2008 ξεκίνησα με σπρέι σε ένα τσιμεντένιο υποστήριγμα στο δρόμο Καλαμάτας-Σπάρτης.
Πώς αισθάνθηκες όταν το γερμανικό περιοδικό Stern φιλοξένησε έργο σου; Ήταν αναπάντεχο και μου έδωσε μια μικρή ανταμοιβή για τα όσα έχω στερηθεί, ώστε να μπορώ να κάνω αυτό που κάνω.
Η βιοποριστική σου ενασχόληση ως αγρότης ήταν συνειδητή επιλογή ή όχι; Σε απασχολεί η προοπτική να ζήσεις από την τέχνη σου; Γεννήθηκα σε αγροτική οικογένεια και ουσιαστικά μεγάλωσα μέσα στα χωράφια. Παλαιότερα με απασχολούσε το να ζήσω από την τέχνη αυτή αλλά ήδη έχω αντιμετωπίσει επικερδείς προτάσεις με αρνητισμό γιατί ειλικρινά αν δεν συμφωνώ εγώ με αυτό που μου ζητούν να κάνω απλά δεν το κάνω. Ένας ηθικός διαβήτης μέσα μου βάζει σε προτεραιότητα να είμαι εγώ εντάξει με αυτό και μετά όλα τα άλλα, συμπεριλαμβανομένων και των χρημάτων. Σίγουρα στο μέλλον, αν οι υποχρεώσεις μεγαλώσουν και αποκτήσω οικονομικές δυσκολίες να γίνω πιο ελαστικός σε αυτό, αλλά προς το παρόν είμαι έτσι.
Πιστεύεις πως οι άνθρωποι που κάνουν κουμάντο στις πόλεις καταλαβαίνουν τα γκράφιτι ή όχι; Νομίζω έχει να κάνει με τον καθένα ξεχωριστά, έχω συναντήσει ανθρώπους σε σημαντικά πόστα που κατανοούν αυτή την τέχνη και την επιζητούν στην πόλη τους, έχω συναντήσει και ανθρώπους που ό,τι και να κάνουμε θα μας βλέπουν πάντα ως «οι αλήτες με τα σπρέι».
Πώς σου φαίνεται το γεγονός πως μεγάλα brands χρησιμοποιούν την τέχνη του δρόμου στις καμπάνιές τους, ολοένα και περισσότερο; Αυτό το νόμισμα έχει δυο ισότιμες όψεις. Από τη μια αναγνωρίζεται πια αυτή η πρώην υποκουλτούρα των πόλεων ως κάτι υγιές που αξίζει να επενδύσει κάποιος επάνω του, αλλά από την άλλη αυτά τα ίδια τα brands πιστεύω ότι αντί να το εξελίξουν φέρνοντας το στο φως, απλά θα το μεταλλάξουν, θα το στύψουν και θα το πετάξουν έπειτα.
Η φωτογραφία ενός έργου σου από τον Cathal McNaughton, το 2012, φιγουράρισε στις καλύτερες της χρονιάς στη λίστα του Reuters. Έχεις σκεφτεί το ενδεχόμενο να αφήσεις τα μηνύματά σου σε τοίχους μητροπόλεων, για να τα ταξιδέψεις περισσότερο; Αυτό είναι ένα όνειρο που θέλω κάποια στιγμή να πραγματοποιηθεί, γιατί νομίζω συνδυάζει πολλά καλά πράγματα και δίνει και νέα τροφή για δημιουργία.
Στη δουλειά σου η πολυχρωμία πρωταγωνιστεί. Γιατί; Γιατί τα χρώματα είναι συναισθήματα και ποτέ σε μια εικόνα δεν υπάρχει ένα μόνο συναίσθημα.
Πώς είδες την ιστορία με το γκράφιτι στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο; Ανεξαρτήτως αισθητικού αποτελέσματος, αυτό το γκράφιτι εστίασε και πάλι την προσοχή μας στο κτήριο αυτό και είδαμε κυρίως τη χρόνια εγκατάλειψή του, ουσιαστικά ωφέλησε αρά καλώς έγινε.
Το σύνθημα στον τοίχο είναι πάντα εχθρός του συστήματος; Ποιο είναι το σύστημα για εσένα; Τώρα πια το σύστημα έχει και αυτό τα δικά του συνθήματα στους τοίχους, σαν χαμαιλέων προτείνει πράγματα που το ευνοούν σε τελική ανάλυση. Το σύστημα για εμένα είναι ο τρόπος που λειτουργεί συλλογικά ο εγκέφαλος όλων μας. Όταν υπάρχει μαζική προπαγάνδα από κάπου, ο υπαίτιος αυτής δεν είναι ο δημιουργός και άρχων του συστήματος, αλλά ένας ιός που προσπαθεί να σε πείσει ότι δεν υπάρχει, άρα για να γίνει επικίνδυνο ένα σύνθημα πρέπει πριν γραφτεί να ραφιναριστεί, να περάσει από antivirus, να μην ωφελεί κανένα παρά όλη τη συλλογική σκέψη και φυσικά να διακατέχεται από την πρώτη απόδειξη αθωότητας-τον κοινωνιοκεντρισμό.
O δικός σου ορισμός για τη λέξη «βανδαλισμός»; Έλλειψη σεβασμού.
Ποιες προσωπικότητες σου έχουν δώσει έμπνευση να δημιουργήσεις; Είναι καθημερινά άτομα, πραγματικοί ήρωες της καθημερινότητας, μη «επώνυμοι» σαν προσωπικότητες αλλά με τεράστια βάθη ουσίας μέσα τους.
Οι καλλιτέχνες φεύγουν αλλά τα μηνύματα μένουν. Ποια είναι τα μηνύματα που θέλεις να αφήσεις εσύ στην κοινωνία; Στα συνοψίζω σε ένα που μου ήρθε μόλις τώρα. «Και τα κατσίκια το βράδυ σε στάνη κοιμούνται...»
Υιοθετείς την άποψη πως η τέχνη «δεν δίνει απαντήσεις αλλά θέτει ερωτήματα»; Κι αν ναι, σε ποιες ερωτήσεις ψάχνεις να βρεις απάντηση; Πιθανόν, είναι κάτι που δεν απαντιέται με τη λογική απλά, θέλει εμπειρία, είναι βιωματικό. Θα στο απαντήσω σε αρκετά χρόνια από τώρα, όταν θα έχω κάνει ταμείο.
Ο «Σκιτσοφρενής» δεν ζωγραφίζει μόνο, αλλά ραπάρει. Υπάρχουν σκέψεις για νέο υλικό; Έχω στο συρτάρι έτοιμα τραγούδια εδώ και χρόνια, αλλά δεν νιώθω ότι έχω να πω κάτι καινούργιο, να προτείνω ή να προβληματίσω καλυτέρα από ό,τι κάνουν ήδη αρκετά παιδιά εκεί έξω. Ίσως στο μέλλον.
Ανήκεις στη μουσική οικογένεια των Active Member και πρόσφατα είχες μια ενδιαφέρουσα live καλλιτεχνική συνεργασία μαζί τους. Πώς προέκυψε η ιδέα; Μου το πρότεινε ο B.D.Foxmoor από το φθινόπωρο και μου φάνηκε έξοχη ιδέα καθώς πάντρευε δυο μεγάλες αγάπες μου, το low bap και το γκράφιτι. Έμενε μόνο να βρούμε το σωστό χώρο και χρόνο, ώστε να μπορούμε να είμαστε και οι δυο επάνω στη σκηνή.
Αν το λυχνάρι του Αλαντίν δεν ήταν μούφα και έσκαγε μπροστά σου, ποιες ευχές θα έκανες; Έχει να κάνει με το σοκ της στιγμής, άρα πρέπει να μου συμβεί στα αλήθεια για να μπορέσω να σου απαντήσω ειλικρινά.