Ο Vivaldi και ο Bach δεν κατοικούν εδώ; #2

ΜΟΥΣΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ Η μoυσική σε κάθε γειτονιά της Αθήνας, με ελεύθερη είσοδο

«Με στόχο να δίνουν πάντα το ρυθμό της πόλης», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο σημερινός πρόεδρός τους, κ. Γιώργος Κατσαρός, τα Μουσικά Σύνολα του Δήμου Αθηναίων φέρνουν κάθε μουσικό είδος στις πλατείες και τα σχολεία όλης της Αθήνας. Ξεκινώντας από το 1996, όταν ιδρύθηκαν στους κόλπους του Πολιτισµικού Οργανισµού του Δήµου Αθηναίων, τα Μουσικά Σύνολα είναι σήμερα δέκα σε αριθμό, κάθε ένα µε τη δική του ιστορία και το δικό του µουσικό προσανατολισµό: η Συµφωνική Ορχήστρα, η Μεικτή Χορωδία, το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής, η Big Band, η Παιδική Χορωδία, το συγκρότημα De Stijl, το Κουαρτέτο Εγχόρδων, το Κουϊντέτο Χάλκινων Πνευστών, το Σύνολο Παλαιάς Μουσικής και η Μεγάλη Λαϊκή Ορχήστρα.

Ο Γ. Κατσαρός μάς εξηγεί:

Τι κοινό παρακολουθεί τις συναυλίες των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων;

Οι συναυλίες των Μουσικών Συνόλων απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσμα κοινού, το οποίο ποικίλλει ηλικιακά. Αυτό συμβαίνει γιατί τα Μουσικά Σύνολα αποτελούνται από ορχήστρες που παρουσιάζουν από κλασική μέχρι ποπ, τζαζ και λαϊκή μουσική. Υπάρχει, ωστόσο, συγκεκριμένη μερίδα ανθρώπων που παρακολουθεί τα Μουσικά Σύνολα από τότε που ιδρύθηκαν, ενώ διαρκώς οι ακροατές τους αυξάνονται.

Τι ρόλο παίζει στην προσέλευση το κοινού το κόστος του εισιτηρίου ή ο χώρος διεξαγωγής των συναυλιών;

Ο σκοπός και ο χαρακτήρας του φορέα μας είναι μη κερδοσκοπικός, κοινωνικός και φιλανθρωπικός. Οι συναυλίες μας έχουν ελεύθερη είσοδο, έτσι ώστε όλοι οι πολίτες και επισκέπτες της πόλης να έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με την ποιοτική μουσική. Τα Μουσικά Σύνολα δεν εμφανίζονται μόνο σε μεγάλες αίθουσες, αλλά και σε γειτονιές, πλατείες, σχολεία κ.λπ. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την αθρόα προσέλευση του κοινού.

Γιατί οι  Έλληνες δείχνουν να μην αγαπούν την κλασική μουσική;

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια γενικότερη κρίση στο χώρο της κλασικής μουσικής και του πολιτισμού ευρύτερα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Έτσι εξηγούνται οι «ενίοτε άδειες αίθουσες» και η δυσκολία στον τομέα των χορηγιών, φαινόμενα που έχουν ως μοιραίο αποτέλεσμα το κλείσιμο των ορχηστρών και των πολιτιστικών οργανισμών. Από την άλλη πλευρά, ο κόσμος διψάει για τέχνη, για πνευματική καλλιέργεια, και γι’ αυτό τα ωδεία στην Ελλάδα είναι γεμάτα. Αντίστοιχα, οι συναυλίες μας είναι γεμάτες κόσμο που θέλει να ακούσει ποιοτική μουσική. Κι αυτό είναι ζήτημα παιδείας!

Ποιοι τρόποι υπάρχουν να γίνει πιο ελκυστική η κλασική μουσική;

Το βασικό ζητούμενο είναι να αποτινάξει η κλασική μουσική τους χαρακτηρισμούς «δύσκολη», «δυσνόητη», «ελιτίστικη». Άλλωστε, σε καμία περίπτωση δεν θα έλεγα ότι η κλασική μουσική είναι «ξένη» στην Ελλάδα. Η ελληνική λόγια μουσική έχει μεγάλη παράδοση, της οποίας οι απαρχές εντοπίζονται ιστορικά στο 19ο αιώνα. Πρέπει το κοινό να ανακαλύψει ότι η κλασική μουσική είναι προσιτή σε όλους, αλλά και διασκεδαστική!

ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ  H όπερα προσελκύει κυρίως τις... Αθηναίες!

Συνώνυμη με την όπερα, η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) έφερε το αθηναϊκό κοινό σε επαφή με το λυρικό  τραγούδι. Ιδρύθηκε το 1940 καλύπτοντας το φάσμα όπερα - οπερέτα - χορός, ενώ φιλοξένησε τις πρώτες εμφανίσεις της Μαρίας Κάλλας με το όνομα Μαρία Καλογεροπούλου! Στο Θέατρο Ολύμπια, επί της οδού Ακαδημίας, το ρεπερτόριο περιλαμβάνει από Μοντεβέρντι μέχρι σύγχρονους Έλληνες συνθέτες.

Μετά από μια πραγματικά δύσκολη χρονιά, με  τις καταλήψεις το χειμώνα, την πρόσφατη αιφνιδιαστική παραίτηση του προέδρου του ΔΣ κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου λόγω «οικονομικού αδιεξόδου», αλλά και την επί του πιεστηρίου είδηση της αποχώρησης της κας Αφροδίτης Παναγιωτάκου, υπεύθυνης του Τομέα Επικοινωνίας και Marketing της ΕΛΣ,  αναμένουμε εναγωνίως τις εξελίξεις για το μοναδικό λυρικό θέατρο της Αθήνας. Το σίγουρο είναι ότι η ΕΛΣ μάς επιφυλάσσει  για φέτος ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πρόγραμμα ενώ, εστιάζοντας στους νέους, ετοιμάζει ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την περίοδο 2009-10, με πολύ προσιτά εισιτήρια της «τελευταίας στιγμής»!

Ο κ. Τζοβάνι Πάκορ, καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ, μας είπε: «Το κοινό που επισκέπτεται τη  Λυρική Σκηνή έχει διευρυνθεί σημαντικά. Από πλευράς στατιστικής θα λέγαμε ότι είναι κυρίως γυναίκες, σε ποσοστό 65%. Ως προς την ηλικία, κινούμαστε μεταξύ 35-54 έτη. Το ποσοστό των φοιτητών και των νέων έως 24 ετών είναι περίπου 9%. Tο κοινό είναι ανώτερης και ανώτατης μόρφωσης στη συντριπτική του πλειοψηφία».

Aπό πού προέρχονται τα έσοδα της ΕΛΣ;

To 70% προέρχεται από την κρατική επιχορήγηση. Τα υπόλοιπα από χορηγίες και ίδια έσοδα (π.χ. εισιτήρια, ενοικιάσεις σκηνικών κ.ά.). Όταν μιλάμε για πολιτιστικούς οργανισμούς, πολύ σπάνια μπορούμε να μιλάμε για κέρδος. Ο συνδυασμός κρατικής επιχορήγησης και ιδιωτικής οικονομικής υποστήριξης είναι μονόδρομος, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Την τελευταία χρονιά, αναπτύξαμε σημαντικά το ποσοστό των εσόδων μας από τις χορηγίες. Οι εταιρείες επιλέγουν συχνά την υποστήριξη φορέων που προβάλλουν την κλασική μουσική, καθώς είναι ταυτισμένη με την έννοια του κύρους. Ωστόσο, η οικονομική κρίση σαφώς και επηρεάζει το κλίμα σε ό,τι αφορά τις χορηγίες προς τον πολιτισμό. 

Πώς επηρεάζει τις παραστάσεις της ΕΛΣ η γενικότερη κρίση;

Οι παραστάσεις είναι συνήθως γεμάτες. Πρόκειται για έναν πολιτιστικό φορέα με μακρά πορεία και πιστό κοινό, που παρουσιάζει μια τέχνη με στοιχεία θεατρικά και μουσικά, απευθυνόμενο  όχι μόνο στους μουσικόφιλους αλλά γενικότερα στους φιλότεχνους. Επίσης, οργανώνει παραγωγές για κάθε είδους κοινό, συμπεριλαμβάνοντας πιο «κλασικά» ανεβάσματα αλλά και σύγχρονες σκηνοθετικές προσεγγίσεις. Έχει προσιτές τιμές εισιτηρίων και επενδύει σημαντικά στην προβολή των παραγωγών.

Με ποια κριτήρια γίνεται ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός;

Ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός μας βασίζεται στους εξής άξονες: παρουσίαση έργων του βασικού ρεπερτορίου που αγαπά ήδη το κοινό και θα μας εξασφαλίσουν πόρους, στην παρουσίαση νέων άγνωστων έργων –φέτος, π.χ., θα έχουμε τη δυνατότητα να δούμε αρκετά έργα σε πανελλήνια πρώτη– και στις συμπαραγωγές με άλλα λυρικά θέατρα του κόσμου, ώστε να μοιράζεται το κόστος παραγωγής αλλά και να εντασσόμαστε στο διεθνή οπερατικό χάρτη.

Ποια έργα έχουν μεγαλύτερη ζήτηση από το αθηναϊκό κοινό;

Το κοινό της όπερας αγαπά το μπελκάντο. Αλλά, πολύ συχνά ανταποκρίνεται με ενθουσιασμό και σε πιο «δύσκολα» ακούσματα, όπως έγινε πέρσι με τον «Τάννχωυζερ» του Βάγκνερ!

MOYΣΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ ΤΗΣ ΕΡΤ  Δύο ορχήστρες και μια χορωδία

Με κύριο όχημα το ραδιόφωνο και την τηλεόραση αλλά και τις ζωντανές συναυλίες τους, τα  Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ εδώ και 60 χρόνια φέρνουν καθημερινά τον Αθηναίο σε επαφή με την κλασική μουσική. Τα Μουσικά Σύνολα περιλαμβάνουν:

Tην Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα: κλασικό ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο

Την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής: νεότερη ελληνική και παγκόσμια μουσική

Τη Χορωδία: χορωδιακά έργα

Ο διευθυντής των Μουσικών Συνόλων, Α. Μπάγιας, μίλησε στην A.V.

Ποιο είναι το κοινό των Μουσικών Συνόλων;

Το κοινό της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας είναι σταθερό, με το ποσοστό των νέων θεατών να προσεγγίζει το 40% περίπου. Αντίθετα, το κοινό της Ορχήστρας Σύγχρονης Μουσικής δεν χαρακτηρίζεται από σταθερότητα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ποσοστό του κοινού της το αποτελούν νέοι. 

Aπό πού προέρχονται τα έσοδα της ορχήστρας;

Το ποσοστό των εσόδων από εισιτήρια ανέρχεται στο 75% περίπου. Το 20% προέρχεται από άλλες δραστηριότητες (συνεργασίες με άλλους φορείς) και το 5% αποτελούν έσοδα από χορηγίες και cd.

Ποιοι τρόποι υπάρχουν να γίνει πιο ελκυστική η κλασική μουσική στην Αθήνα;

Η ειλικρινής δημιουργία, εκείνη δηλαδή που πάνω απ’ όλα σέβεται το θεατή/ακροατή, είναι ικανή να προσελκύει το κοινό και κυρίως τους νέους. Εκτός αυτού, η εξοικείωση με τη μουσική, όπως και με όλα τα είδη της τέχνης, επιτυγχάνεται μέσα από συνεχή εκπαίδευση. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα που διεξάγονται στα studio των Μουσικών Συνόλων με σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.