«…Τι πιεσμένες κι ανήσυχες ζωές πρέπει να ζουν τα σκυλιά, τόσο συναισθηματικά δεμένα με τον κόσμο των ανθρώπων, ζητώντας ασταμάτητα τη στοργή τους, υπακούοντας αναντίρρητα στην εξουσία τους, προσπαθώντας να αγγίξουν και να κατανοήσουν τη λογική τους. Τα αγαπούν βλακωδώς, τα μισούν βλακωδώς, τα αποκτούν χωρίς πολλή σκέψη, τα διατάζουν χωρίς κατανόηση, τα χαρίζουν σε νέα αφεντικά, τα θανατώνουν χωρίς φροντίδα. Και αναρωτιέμαι, αυτοί οι μακρινοί απόγονοι των πλασμάτων που πριν από χιλιάδες χρόνια, μέσα στα προϊστορικά δάση, πολιόρκησαν την καρδιά του ανθρώπου, τον πήραν υπό την προστασία τους, προσπάθησαν να τον εξημερώσουν και απέτυχαν, αναρωτιέμαι, έχουν πονοκεφάλους;
(Από την ταινία animation «My dog tulip»)
Oι «δαγκάνες» είναι ένα σιδερένιο εργαλείο, φαντάσου κάτι σαν μεγάλη πένσα. Τη ρυθμίζουν ανάλογα με το πόσο θέλουν να σφίγγει, σε μαγκώνουν από το λαιμό ή από τη μουσούδα, σε σέρνουν μέχρι το φορτηγό του δήμου, και σε στριμώχνουν στα κλουβιά, ανάμεσα στους άλλους φουκαράδες που κάθονται κουλουριασμένοι και βουβοί και κοιτάνε τρέμοντας. Άμα σε πιάσουν οι δαγκάνες του μπόγια, παίζει να σε στραγγαλίσουν επιτόπου ή να σε σφίξουν τόσο δυνατά, που το μάτι σου να σκάσει και να πεταχτεί έξω, όπως έπαθε εκείνος ο σκύλος που έφτασε στο κυνοκομείο της Μπράιλα σακατεμένος. Οι αδέσποτοι σκύλοι της Ρουμανίας, είτε περιπλανιούνται στους δρόμους είτε βρίσκονται στα δημόσια κυνοκομεία, δεν έχουν τίποτα καλό να περιμένουν. Ο νόμος για τις –άρον άρον– ευθανασίες περίπου 65.000 αδέσποτων, που είχε «παγώσει» προσωρινά λόγω του σάλου που προκάλεσε σε όλη την Ευρώπη, ισχύει και πάλι από τις 25 Σεπτεμβρίου: επιχείρηση σκούπα στους δρόμους, μεταφορά στα κυνοκομεία και θανάτωση ύστερα από 14 ημέρες, αν στο μεταξύ δεν τα έχει αναζητήσει ή υιοθετήσει κάποιος.
Η συνθήκη που έχει υπογράψει η Ρουμανία για την ΕΕ ορίζει ότι η ευθανασία πρέπει να γίνεται με τρόπο ώστε να μην προκαλεί σωματική και ψυχική οδύνη στα ζώα. Ωστόσο, στο ρουμάνικο blog xnici.Wordpress.com διαβάζουμε ότι στα παραθυράκια του περιβόητου νόμου ισχύουν άλλα: τα σκυλιά μπορούν να σφαγιαστούν επιτόπου, χωρίς να τους δοθεί το δικαίωμα της υιοθεσίας. Η συλλογή σκυλιών είναι ελεύθερη για τον καθένα, ακόμα και εταιρείες που κανονικά προσφέρουν οδοντιατρικές υπηρεσίες κέρδισαν συμβόλαια με τις δημοτικές αρχές και, πιο πρόσφατα, οι δήμαρχοι πληρώνουν 5-10 λέι (1-2 ευρώ) για κάθε σκύλο που συλλαμβάνεται και μεταφέρεται στο δημαρχείο για να θανατωθεί.
Η τρέλα της μαζικής εξόντωσης των αδέσποτων ξεκίνησε από εκείνο το τραγικό περιστατικό που συνέβη στο τέλος του Αυγούστου, σε ένα πάρκο κοντά στο Βουκουρέστι. Ξαφνικά, γίνεται γνωστό ότι μια αγέλη άγριων σκυλιών επιτέθηκε και σκότωσε ένα τετράχρονο παιδάκι που έπαιζε εκεί με τον αδερφό του και τους φίλους του. Η είδηση πυροδοτεί τότε μια θύελλα απίστευτων αντιδράσεων. Ο κόσμος αρχίζει να σκοτώνει σκυλιά στους δρόμους με αξίνες, με φτυάρια, με ό,τι βρίσκουν, βλέπουμε φωτογραφίες με πτώματα ζώων να κείτονται μπροστά σε παιδιά, μαθαίνουμε για αμοιβές 48 ευρώ σε καθέναν που πιάνει ένα σκυλί, ή φέρνει την απόδειξη ότι σκότωσε ένα ζώο, μια ουρά ας πούμε. Τις νύχτες οι φιλόζωοι Ρουμάνοι μαζεύουν όσο περισσότερα σκυλιά μπορούν από το δρόμο και τα κρύβουν σε κρυφά καταφύγια, γκαράζ, υπόγεια, άδεια σπίτια. Η Ευρώπη ξεσηκώνεται. Διαμαρτυρίες στις πρεσβείες της Ρουμανίας, αποστολές επιτόπου, καμπάνιες ευαισθητοποίησης, χιλιάδες αντιδράσεις από παντού. Το θέμα παραπέμπεται στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ενώ έξω από το κτίριο όπου συζητιέται η υπόθεση, συγκεντρώνονται χιλιάδες ακτιβιστές και διαμαρτύρονται φρικαρισμένοι, απελπισμένοι, έξαλλοι.
Λίγες μέρες αργότερα, στις 19 Σεπτεμβρίου, η υπόθεση με το θάνατο του αγοριού παίρνει άλλη διάσταση. Ο Ευρωβουλευτής Corneliu Vadim Tudor γράφει στην προσωπική του σελίδα στο fb, πως εισαγγελείς και αστυνομία καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το παιδί έχει δολοφονηθεί από άνθρωπο – γίνεται μάλιστα γνωστό ότι επρόκειτο για σεξουαλικό έγκλημα.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα αλλά και με βίντεο που παρουσιάστηκαν από το πάρκο, τα παιδιά έπαιζαν μόνα τους για ώρες χωρίς επιτήρηση, ενώ οι κάμερες του πάρκου κατέγραψαν έναν άνδρα να κρατά από το χέρι το τετράχρονο αγόρι. Και, τελικά, αποδείχτηκε σε ιατροδικαστική έρευνα πως το παιδάκι είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά, κάποιοι λένε από συγγενή. Στο μεταξύ, ο νόμος παγώνει. Μόλις για πέντε μέρες.
Save a Greek stray
Προφανώς η Ιζαμπέλα και τα άλλα παιδιά της αποστολής δεν θα ξεχάσουν ποτέ αυτό το ταξίδι. Ούτε αυτό που συνέβη μέσα τους, βλέποντας το καφετί φάντασμα που είχε στριμωχτεί μόνο του στην πιο σκοτεινή γωνιά του κυνοκομείου της Μπράιλα, με το κεφάλι κατεβασμένο, περιμένοντας απλώς να πεθάνει. Η Ιζαμπέλα δεν θα ξεχάσει την αίσθηση του δέρματος όταν ακούμπησε το χέρι της στη ράχη του, το τσίτωμα, την τρεμούλα, την απελπισία, τα αμέτρητα μουσούδια που κολλάγανε στα κάγκελα, τις φωνές που εκλιπαρούσαν για άγγιγμα, τα κλάματα, τη μυρωδιά του κατρουλιού στο βρομιάρικο τσιμέντο.
Στις 20 Σεπτεμβρίου, οι 35 Έλληνες εθελοντές της αποστολής του ελληνικού σωματείου Save a Greek Stray μπήκαν στο κόκκινο πούλμαν κι έφυγαν για τη Ρουμανία. Επικεφαλής, η Ιζαμπέλα Χιλμάρ, υπεύθυνη του ελληνικού φιλοζωικού σωματείου Save a Greek Stray της Εριέττας Κούρκουλου, η οποία ναύλωσε το πούλμαν και ανέλαβε όλα τα έξοδα της αποστολής. Μια συμβολική κίνηση διαμαρτυρίας.
«Πήγαμε τότε στη Ρουμανία για να προλάβουμε προτού πάει ο νόμος στο ανώτερο δικαστήριο. Μείναμε μέχρι τις 23 του μήνα. Στις 22 μπήκαμε σε δύο καταφύγια έξω από το Βουκουρέστι, το κανόνισαν οι Ρουμάνοι φιλόζωοι της FPOM» λέει η Ιζαμπέλα. Στο δημόσιο καταφύγιο της Ιάνκα, με περίπου 200 ζώα, κυρίως ενήλικα και μερικές σκυλίτσες με τα κουτάβια τους, δύο τετραγωνικά μέτρα για το κάθε σκυλί, με ένα σκέπαστρο και τσιμέντο, εντάξει, η εικόνα δεν είναι τραγική όσο αλλού, στην Μπράιλα ας πούμε, σε εκείνη την αποθήκη ζώων όπου δεν φαινόταν να έχει ξαναπατήσει άνθρωπος.
«Μπήκα σε ένα κλουβί, ήταν ένα μικρό θηλυκό σαν τσιουάουα, στειρωμένο πριν από τρεις μέρες, είχε μια τεράστια τρύπα στο σώμα του, δεν κατάλαβα στην αρχή, μετά κοίταξα καλύτερα, της έλειπε ένα μεγάλο κομμάτι από τη μήτρα. Είδαμε μικρόσωμα με μεγαλόσωμα σκυλιά σε κοινές κλούβες, κουτάβια μαζί με ενήλικα, ένα ήδη νεκρό μέσα στο κλουβί, είδαμε ζώα με πληγές, κακοποιημένα, άρρωστα». Άλλα κάθονταν κουλουριασμένα στις γωνιές, αδιάφορα για τροφή, νερό ή ανθρώπινη παρουσία. Κάποια άλλα διεκδικούσαν, γάβγιζαν, έκλαιγαν, ένας μικρός έκλαιγε πιο πολύ απ' όλους, δεν ήθελε να τους αφήσει να φύγουν, τον βάφτισαν Όσκαρ και τον πήραν μαζί. Γύρισαν στην Ελλάδα με έξι πρώην αδέσποτα σκυλιά και με δύο γατάκια που βρήκαν στη διαδρομή. Και με πάρα πολλές φωτογραφίες από αυτές που δεν αντέχεις να βλέπεις.
Αυτή την Πέμπτη, η Ιζαμπέλα Χιλμάρ φεύγει και πάλι για Βουκουρέστι. Μαζί της, άλλα τέσσερα άτομα από το Save a Greek Stray. Αυτήν τη φορά θα επιστρέψουν με ειδικό βαν μεταφοράς και με 70 περίπου σκυλιά από τα μελλοθάνατα της Ρουμανίας. Και τα υπόλοιπα; Το xnici.Wordpress.com λέει ότι τις περισσότερες φορές τα σκυλιά φτάνουν ήδη νεκρά στους δήμους, με τις πιο σκληρές μεθόδους θανάτωσης (δηλητηρίαση, πυροβολισμός, ηλεκτροσόκ, κατευθείαν χτύπημα στο κεφάλι με φτυάρι ή σφυρί, μαχαίρωμα κ.λπ.). Δεν υπάρχει καμία επιτροπή ούτε παρακολούθηση για το πώς γίνεται η θανάτωση, οι φιλοζωικές εταιρείες απαγορεύεται να παρευρίσκονται στις ευθανασίες κι επειδή υπάρχει μεγάλη παραοικονομία και τα φάρμακα είναι πολύ ακριβά, καταφεύγουν σε άλλες λύσεις. Χλωρίνη στο νερό ας πούμε. Ή ενέσεις με χλωρίνη στην καρδιά. Ή χτύπημα με ρόπαλο.
Την ώρα που οι φιλοζωικές οργανώσεις φωνάζουν για μαζικές στειρώσεις, ο πρόεδρος Τραϊάν Μπασέσκου υποστηρίζει τη μαζική εξόντωση ως μοναδική λύση στο πρόβλημα των αδέσποτων που περιφέρονται στους δρόμους δημιουργώντας αγέλες. Ένα ζώο που φοβάται, δαγκώνει. Λόγω μη στείρωσης, ο πληθυσμός μεγαλώνει. Υπάρχει στη Ρουμανία μια κοινότητα ανθρώπων που πολύ συνειδητά και πολύ λογικά επιδιώκουν να βρεθεί ένα είδος συμβιβασμού. Ο Ρουμάνος ακτιβιστής κτηνίατρος Stefan Auralian, που ειδικεύεται στις στειρώσεις, διαβεβαιώνει ότι μαζί με την ομάδα του και με 5 κινητές μονάδες θα μπορούσε να στειρώσει 36.000 σκυλιά το χρόνο. Τα κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση δόθηκαν αλλά δεν χρησιμοποιήθηκαν.
«Δεν θα βάλουμε το σκύλο πιο πάνω από τον άνθρωπο» δήλωσε στη βουλή ο πρόεδρος Τραϊάν Μπασέσκου. Προφανώς, ανόητε. Ο άνθρωπος έχει συνείδηση, ορίζει κοινωνικούς και ηθικούς κανόνες, ορίζει μοίρες, τη μοίρα των ζώων, δεν εξουσίασε ο σκύλος τη φύση, δεν πήρε αυτή την τεράστια ευθύνη ο σκύλος, γαμώτο, δεν εξημέρωσε ο σκύλος τον άνθρωπο. Αν και γι’ αυτό το τελευταίο, δεν είμαι απόλυτα σίγουρη. Γι’ αυτό, αν είσαι ένα αδέσποτο που είχε την ατυχία να γεννηθεί και να μεγαλώσει στους δρόμους και τις περιοχές γύρω από το Βουκουρέστι, σκάσ’ το γρήγορα, γίνε καπνός, τρέξε όσο πιο μακριά γίνεται, όσο πιο μακριά μπορείς, τρέξε όσο αντέχει η σκυλίσια καρδιά σου – οι μέρες αυτές μυρίζουν μπαρούτι. Ίσως εκεί έξω, πέρα από τις πόλεις των ανθρώπων και τους πολιτισμούς, βαθιά μέσα στα δάση, ίσως εκεί κάτι βρεθεί για σένα.