AI και Τέχνη: Τι είδαμε στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) να δημιουργήσει τέχνη; Ή μήπως είναι απλώς ένα εργαλείο στα χέρια των καλλιτεχνών; Στην εποχή όπου η τεχνολογία επαναπροσδιορίζει κάθε πτυχή της ζωής μας, το ερώτημα αυτό γίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ. Στο φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το «AI and ART EXPERIENCE powered by TELEKOM» όχι μόνο έδωσε απαντήσεις, αλλά άνοιξε και έναν συναρπαστικό διάλογο για τις δυνατότητες, τις προκλήσεις και τα όρια της AI στον χώρο της τέχνης.

Η TELEKOM και η COSMOTE, έχοντας την καινοτομία στο DNA τους, αξιοποιούν τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες, όπως το ΑΙ, με στόχο να δημιουργούν μοναδικές εμπειρίες που ξεχωρίζουν. Στο πλαίσιο αυτό, έφεραν στο φεστιβάλ το «AI and ART EXPERIENCE powered by TELEKOM» που περιλαμβάνει το πρωτοποριακό art installation «LAUREN: Anyone Home?» της Αμερικανίδας καλλιτέχνιδας και καθηγήτριας του UCLA, Lauren Lee McCarthy, καθώς και το masterclass «Η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στην τέχνη».

LAUREN: Anyone Home?: Όταν η τεχνολογία γίνεται τέχνη
Βραβευμένο με το Human AI Art Award, μια κοινή πρωτοβουλία της TELEKOM και του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Βόννης, το έργο “LAUREN: Anyone Home?” αναθεωρεί την έννοια του «έξυπνου σπιτιού», αντικαθιστώντας το ΑΙ με έναν άνθρωπο. Η McCarthy, ως μια «ανθρώπινη Alexa», παρακολουθεί τους χώρους των συμμετεχόντων και ρυθμίζει η ίδια τις έξυπνες συσκευές τους εξ αποστάσεως. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αποκαλύπτονται οι λεπτές ισορροπίες μεταξύ οικειότητας και αυτοματισμού, ενώ οι συμμετέχοντες καλούνται να επανεξετάσουν τη σχέση τους με τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούν καθημερινά και τα όρια που αυτές θέτουν ή καταργούν.

Οι επισκέπτες του φεστιβάλ έχουν την ευκαιρία να βιώσουν από κοντά το διαδραστικό μέρος του installation, όπου διαφορετικοί performers ενσαρκώνουν τον ρόλο της LAUREN, αλληλεπιδρώντας με το κοινό μέσα από οθόνες, ακουστικά και κάμερες. Το installation θα είναι διαθέσιμο για το κοινό με δωρεάν είσοδο στο MOMus Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, μέχρι και την Κυριακή 16/3. Περισσότερες πληροφορίες, εδώ.

Ένα Masterclass για τις δυνατότητες και τις προκλήσεις του AI στην τέχνη
Στο πλαίσιο του «AI and ART EXPERIENCE powered by TELEKOM», διοργανώθηκε, επίσης, ένα masterclass που εξερεύνησε τη σχέση της τεχνητής νοημοσύνης με την τέχνη. Στη συζήτηση συμμετείχαν η καλλιτέχνις Lauren Lee McCarthy, η ηθοποιός Στεφανία Γουλιώτη, ο εικαστικός καλλιτέχνης/σκηνοθέτης Γιώργος Δρίβας, καθώς και ο συνθέτης/τραγουδοποιός Κωστής Μαραβέγιας. Τη συζήτηση συντόνισε ο Γιάννης Σταματέλλος, καθηγητής φιλοσοφίας και ιδρυτής του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας και Τεχνολογίας. Το masterclass αυτό άνοιξε έναν γόνιμο διάλογο για τις δυνατότητες του AI στην καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά και για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που φέρνει η τεχνολογία στο σήμερα.

Όπως ανέφεραν οι ομιλητές, το AI φωτίζει νέους δρόμους έκφρασης και προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για να δούμε τον κόσμο με διαφορετική ματιά. Ο Κωστής Μαραβέγιας μίλησε για την επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στη μουσική δημιουργία, αναγνωρίζοντας τόσο τις δυνατότητες όσο και τους προβληματισμούς που αυτή γεννά «Καλούμαστε να γράψουμε, να συνθέσουμε και να ηχογραφήσουμε με μέσα που συνεχώς εξελίσσονται. Δεν αισθάνθηκα την είσοδο του AI στη ζωή μου ως κάτι ξένο, ωστόσο με προβλημάτισε πάρα πολύ». Ο Γιάννης Σταματέλλος ανέδειξε τη μοναδικότητα της τέχνης ως ανθρώπινης δραστηριότητας, ενώ παράλληλα έθεσε ερωτήματα για τον ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης στη δημιουργική διαδικασία.

Αναλύοντας την προσωπική της καλλιτεχνική πρακτική, η Lauren Lee McCarthy εξήγησε τον στόχο της εγκατάστασής της: «Στη δουλειά μου προσπαθώ να βάλω τον ίδιο μου τον εαυτό μέσα στο σύστημα και να βιώσω τους αλγόριθμους από πρώτο χέρι. Μέσα από την εγκατάσταση που παρουσιάζω στο Φεστιβάλ, έχω ως στόχο να αναδείξω τη συνεργασία και τη συνύπαρξη ανθρώπου και μηχανών».

Μιλώντας για τη σχέση ανθρώπου και τεχνολογίας, η Στεφανία Γουλιώτη εξέφρασε έναν βαθύτερο προβληματισμό σχετικά με την αβεβαιότητα που γεννά η τέχνη και πώς αυτή διαφοροποιείται από την προσέγγιση του AI: «Η ειδοποιός διαφορά όμως ανάμεσα στον άνθρωπο και το AI είναι ότι εκείνο έχει τις απαντήσεις και τις λύσεις σε όλα τα προβλήματα. Επομένως, η επιθυμία να έρθω κοντά με κάτι που δεν καταλαβαίνω, να διανύσω μια άγνωστη απόσταση, καταρρίπτεται εκ των πραγμάτων».

Ο Γιώργος Δρίβας ανέδειξε τη διαφορετική διάσταση της σχέσης ανθρώπου και AI: «Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι σαν ένας καθρέφτης της ανθρωπότητας και ίσως μας προκαλέσει να πάμε παρακάτω. Να κάνουμε εμείς το λάθος που δεν μπορεί να κάνει εκείνη. Και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι το λάθος είναι η πεμπτουσία της καλλιτεχνικής δημιουργίας».

Το «AI and ART EXPERIENCE powered by TELEKOM» στο σύνολό του μας θύμισε ότι η τεχνολογία δεν αντικαθιστά την τέχνη – τη συμπληρώνει, ανοίγοντας νέους δρόμους δημιουργικότητας και έκφρασης.

Η COSMOTE TV σταθερά δίπλα στην ελληνική δημιουργία
Πέρα από τις δράσεις του «AI and ART EXPERIENCE powered by TELEKOM», η COSMOTE TV, ως μεγάλος χορηγός του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, συμμετείχε ενεργά στο πρόγραμμά του με έξι ντοκιμαντέρ δικής της παραγωγής και συμπαραγωγής. Μεταξύ αυτών: «Σκοτεινοί θάνατοι στην αρχαιότητα - Ολυμπιάδα: Δίψα για εξουσία», «Η πολιορκία του Χάνδακα: Mama Creta», «Τάναϊς: Στην Αγκαλιά της Αβύσσου», «Σμιλεμένες Ψυχές», «Τόποι του Ελληνισμού: Νάουσα» και «Η πολιτεία του Αιγαίου». Με έργα που αναδεικνύουν την ιστορία, την κοινωνία και την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, η COSMOTE TV συνεχίζει να στηρίζει την ελληνική δημιουργικότητα και να προσφέρει στο κοινό ποιοτικό περιεχόμενο.