H πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στον εναρκτήριο λόγο της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Η γερμανίδα πρώην Υπουργός Άμυνας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφού κατάφερε να εκλεγεί με 383 ψήφους και να αντικαταστήσει από την 1η Νοεμβρίου τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Η πλειοψηφία της ήταν οριακή και για να τα καταφέρει, χρειάστηκε και την ψήφο αρκετών αντιευρωπαϊκών δυνάμεων από την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Πολωνία, που ενδεχομένως της δημιουργήσουν προβλήματα στη συνέχεια.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην πρώτη της ομιλία με το νέο της ρόλο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εμφανίστηκε ενωτική και άνοιξε την ατζέντα των θεμάτων που θέλει να υπερασπιστεί κατά την προεδρία της. Ταυτόχρονα παρουσίασε σε συντομία το δικό της όραμα για την Ευρώπη, ενώ δεν ξέχασε και το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο «θα παραμείνει φίλος της Ευρώπης». Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο τον εναρκτήριο λόγο της.
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι βουλευτές,
Πριν από ακριβώς 40 χρόνια εκλέχθηκε η πρώτη πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Σιμόν Βέιλ, η οποία παρουσίασε το όραμά της για μια Ευρώπη πιο ενωμένη και πιο δίκαιη. Χάρη σε εκείνη και χάρη σε όλες τις άλλες εμβληματικές προσωπικότητες της Ευρώπης, βρίσκομαι σήμερα εδώ για να σας παρουσιάσω το δικό μου όραμα για την Ευρώπη.
Και, 40 χρόνια μετά, μπορώ να δηλώσω με ιδιαίτερη υπερηφάνεια ενώπιόν σας: Επιτέλους μια γυναίκα είναι υποψήφια για το αξίωμα του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Είμαι υποψήφια χάρη σε όλους εκείνους και όλες εκείνες που έσπασαν τους φραγμούς και τις συμβάσεις. Χάρη σε όλους εκείνους και όλες εκείνες που οικοδόμησαν μια Ευρώπη ειρήνης, μια Ευρώπη ενωμένη, μια Ευρώπη αξιών.
Αυτή ακριβώς η πίστη μου στην Ευρώπη ήταν η πυξίδα που με οδήγησε σε όλη μου τη ζωή και σε όλη τη σταδιοδρομία μου, ως μητέρας, ως γιατρού και ως πολιτικού.
Το θάρρος και η τόλμη πρωτοπόρων, όπως η Σιμόν Βέιλ, είναι στην καρδιά του οράματός που κομίζω για την Ευρώπη. Το ίδιο ακριβώς πνεύμα θα καθοδηγεί και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, της οποίας έχω την πρόθεση να είμαι πρόεδρος.
Οι ιδρυτικοί πατέρες και μητέρες της Ευρώπης, έβαλαν τα θεμέλια για ένα τεράστιο έργο πάνω στα συντρίμμια και τις στάχτες του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Το έργο της ειρήνης.
Μια ισχυρή κοινή αγορά, για συναλλαγές, ταξίδια, ερευνητές και εργαζομένους χωρίς σύνορα. Σήμερα, από τη Ρίγα έως τη Λευκωσία και από την Αθήνα έως τη Λισαβόνα, ζουν 500 εκατομμύρια Ευρωπαίοι και Ευρωπαίες σε έναν χώρο ευημερίας και ελευθερίας.
Η γενιά των παιδιών μου δεν μπορεί καν να φανταστεί πώς θα ήταν η ζωή τους χωρίς την ευρωπαϊκή τους ταυτότητα. Όταν γεννιόντουσαν οι σημερινοί νέοι, ήδη εμείς οι μεγαλύτεροι είχαμε την πεποίθηση ότι πάντοτε έτσι θα συνεχίζονταν τα πράγματα.
Σήμερα όμως γνωρίζουμε καλά ότι πρέπει και πάλι να αγωνιστούμε και να παλέψουμε για την Ευρώπη μας. Ο κόσμος γύρω μας αμφισβητείται. Καλείται να αντιμετωπίσει βαθιές ανακατατάξεις τις οποίες η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοήσει.
Οι δημογραφικές εξελίξεις, η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, ο δραστικός ψηφιακός μετασχηματισμός της εργασίας και φυσικά η κλιματική αλλαγή. Δεν μας είναι άγνωστες αυτές οι εξελίξεις. Οι επιστήμονες μας είχαν προειδοποιήσει γι’ αυτές εδώ και καιρό. Το νέο στοιχείο όμως πλέον είναι ότι εμείς οι πολίτες, σε όποια χώρα κι αν βρισκόμαστε, ζούμε και βλέπουμε τις συγκεκριμένες επιπτώσεις τους με τα ίδια μας τα μάτια.
Είτε είμαστε στη θέση Φινλανδών σιτοκαλλιεργητών, η εσοδεία των οποίων επλήγη από την ξηρασία, είτε υφιστάμεθα τον θανατηφόρο καύσωνα στη Γαλλία: η κλιματική αλλαγή είναι μέρος της ζωής μας. Είτε είμαστε στη θέση μιας συνταξιούχου στην Ιρλανδία, η οποία καλείται να εξοικειωθεί με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες τραπεζικών συναλλαγών, είτε στη θέση ενός Πολωνού εργάτη, ο οποίος μετά από 20 χρόνια εργασίας καλείται να επιμορφωθεί για να μπορέσει να κρατήσει τη δουλειά του: ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μέρος της ζωής μας. Είτε βρισκόμαστε σε περιοχές της Ευρώπης στις οποίες πρέπει να κλείσουν σχολεία, νοσοκομεία ή επιχειρήσεις: οι δημογραφικές μεταβολές είναι μέρος της ζωής μας.
Οι αλλαγές αυτές μας κάνουν, εμάς τους πολίτες, να νιώθουμε ότι χάνουμε τον έλεγχο της κατάστασης. Ότι χαλαρώνουν οι συνεκτικοί δεσμοί στην κοινωνία γύρω μας. Καμία από τις παραπάνω προκλήσεις δεν πρόκειται να εκλείψει. Οι τάσεις αυτές προκαλούν διάφορες αντιδράσεις. Μερικοί στρέφονται στον απολυταρχισμό, ορισμένοι αγοράζουν την παγκόσμια επιρροή τους και δημιουργούν εξαρτήσεις με επενδύσεις σε λιμένες και σε δρόμους. Άλλοι πάλι μαγεύονται από τις σειρήνες του προστατευτισμού.
Καμία από αυτές τις επιλογές δεν μας αντιπροσωπεύει. Εμείς επιθυμούμε τις πολυμερείς σχέσεις. Επιθυμούμε δίκαιες εμπορικές συναλλαγές γιατί υπερασπιζόμαστε τη βασιζόμενη σε κανόνες έννομη τάξη. Γιατί ξέρουμε ότι είναι καλύτερη για όλους μας. Πρέπει να δράσουμε λοιπόν ως Ευρωπαίοι. Για να είμαστε όμως Ευρωπαίοι, πρέπει πρώτα να είμαστε ενωμένοι. Εάν στο εσωτερικό μας είμαστε αρραγείς, κανένας από έξω δεν θα μπορέσει να μας διαιρέσει.
Εάν γεφυρώσουμε τις διαφορές που μας χωρίζουν, οι προκλήσεις του σήμερα θα είναι οι ευκαιρίες του αύριο.
Μια Ευρωπαϊκή Ένωση που αγωνίζεται να επιτύχει περισσότερα.
Το πιο πιεστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε τη στιγμή αυτή είναι να διατηρήσουμε τον πλανήτη μας υγιή. Αυτό είναι και το βαρύτερο καθήκον αλλά και η μεγαλύτερη ευκαιρία της εποχής μας. Επιθυμώ η Ευρώπη να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος σε παγκόσμιο επίπεδο έως το 2050. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να αναλάβουμε από κοινού θαρραλέα βήματα. Ο σημερινός στόχος μας να μειώσουμε τις εκπομπές μας κατά 40 % έως το 2030 δεν επαρκεί.
Πρέπει να είμαστε ακόμη πιο φιλόδοξοι. Πρέπει να παλέψουμε για να επιτύχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Χρειαζόμαστε μια προσέγγιση δύο σταδίων για να μειώσουμε τις εκπομπές CO2 κατά 50 %, αν όχι κατά 55 %, έως το 2030. Η ΕΕ θα ηγηθεί των διεθνών διαπραγματεύσεων για να ενισχύσει τις φιλοδοξίες και άλλων μεγάλων οικονομιών έως το 2021. Για να ασκήσουμε όμως ουσιαστική επιρροή, δεν πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι μόνο για εμάς. Όλος ο κόσμος πρέπει να συμπορευτεί μαζί μας.
Για να γίνουν πραγματικότητα οι στόχοι αυτοί, μέσα στις πρώτες 100 ημέρες της θητείας μου, θα προτείνω ένα «Green Deal» για την Ευρώπη . Θα προτείνω τον πρώτο μέχρι σήμερα ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, ο οποίος θα ενσωματώσει στη νομοθεσία τον στόχο του 2050.
Μεγαλύτερες φιλοδοξίες όμως σημαίνει και επενδύσεις σε μεγαλύτερη κλίμακα. Τα δημόσια κονδύλια δεν επαρκούν. Θα εισηγηθώ ένα επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη και θα προτείνω ένα μέρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να μετατραπεί σε μια Τράπεζα για το Κλίμα. Έτσι, θα μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε επενδύσεις ύψους 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ κατά την επόμενη δεκαετία.
Όλα αυτά συνεπάγονται αλλαγές. Όλοι μας και ο κάθε τομέας της οικονομίας θα πρέπει να συνεισφέρουν, από τις αεροπορικές και τις θαλάσσιες μεταφορές έως τον τρόπο που ο καθένας μας ζει και ταξιδεύει. Οι εκπομπές θα πρέπει να έχουν ένα τίμημα που να μας κάνει να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας. Για να συμπληρώσουμε τη δράση μας αυτή και για να εξασφαλίσουμε ίσους όρους ανταγωνισμού στις εταιρείες μας, θα θεσπίσω έναν φόρο άνθρακα στα σύνορα, για να αποτρέψουμε τις διαρροές άνθρακα.
Αλλά αυτό που ωφελεί τον πλανήτη μας πρέπει να ωφελεί και τους πολίτες και την οικονομία μας. Δεν ξεχνάω προφανώς τη σημασία των ταμείων συνοχής. Αλλά πρέπει να κάνουμε περισσότερα. Χρειαζόμαστε μια δίκαιη μετάβαση για όλους. Δεν βρίσκονται όλες οι περιφέρειές μας στο ίδιο σημείο εκκίνησης, αλλά όλοι έχουμε τον ίδιο προορισμό. Γι’ αυτό θα προτείνω να συγκροτήσουμε ένα ταμείο δίκαιης μετάβασης, έτσι ώστε να στηρίξουμε αυτούς που πλήττονται περισσότερο.
Έτσι σκεφτόμαστε ως πραγματικοί Ευρωπαίοι: είμαστε φιλόδοξοι. Δεν εγκαταλείπουμε κανέναν. Και εξασφαλίζουμε προοπτική. Εάν θέλουμε να υλοποιήσουμε αυτό το φιλόδοξο σχέδιο, χρειαζόμαστε μια ισχυρή οικονομία. Γιατί πρέπει πρώτα να έχουμε τα χρήματα που θέλουμε να ξοδέψουμε.
Γι’ αυτό πρέπει να ενισχύσουμε τη ραχοκοκαλιά των οικονομιών μας: τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι ΜΜΕ προωθούν την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, είναι ευέλικτες και προσαρμοστικές, δημιουργούν θέσεις εργασίας και παρέχουν επαγγελματική κατάρτιση στη νεολαία μας. Όλα αυτά όμως μπορούν να τα κάνουν, μόνον εάν έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια παντού σε αυτή τη μεγάλη ενιαία αγορά. Ας απαλλαγούμε λοιπόν εντελώς από φραγμούς. Ας ανοίξουμε διάπλατα τις πόρτες. Ας ολοκληρώσουμε επιτέλους την Ένωση Κεφαλαιαγορών. Οι ΜΜΕ μας το αξίζουν.
Και πρέπει να σεβαστούμε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Εκεί που χρειαζόμαστε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, ας εργαστούμε για την υλοποίησή τους.
Ας αξιοποιήσουμε όλη την ευελιξία που μας επιτρέπουν οι υφιστάμενοι κανόνες. Είμαστε υπερήφανοι για την οικονομία μας. Θέλουμε να την κάνουμε ακόμη πιο δυνατή.
Ας εφαρμόσουμε όμως την εξής σαφή και απλή λογική: Οι πολίτες δεν είναι εδώ για να υπηρετούν την οικονομία. Η οικονομία είναι εδώ για να υπηρετεί τους πολίτες. Στην κοινωνική οικονομία της αγοράς μας πρέπει να συμφιλιώσουμε την αγορά με την κοινωνία. Γι’ αυτό, στόχος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου θα είναι να διατηρήσουμε την πορεία μας προς τους στόχους μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Στηρίζω τους δίκαιους φόρους, είτε έχουμε να κάνουμε με τις παραδοσιακές βιομηχανίες είτε με τις ψηφιακές επιχειρήσεις. Δεν με ενοχλεί που οι τεχνολογικοί κολοσσοί αποκομίζουν τεράστια κέρδη στην Ευρώπη, γιατί είμαστε μια τεράστια αγορά και ευνοούμε τον ανταγωνισμό. Τα τεράστια αυτά κέρδη τα αποκομίζουν χάρη στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, στους ειδικευμένους εργαζομένους μας, τις υποδομές και το σύστημα κοινωνικής μας ασφάλισης. Με ενοχλεί όμως που ενώ βγάζουν τεράστια κέρδη, πληρώνουν ελάχιστους φόρους, καθώς παίζουν με το φορολογικό μας σύστημα. Δεν μπορούν μόνο να επωφελούνται, πρέπει να επωμίζονται και το βάρος που τους αναλογεί.
Αξιοποιούμε το δυναμικό της Ευρώπης
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Το να είμαστε Ευρωπαίοι σημαίνει επίσης ότι αξιοποιούμε όλο το δυναμικό μας: τους πολίτες μας, το ταλέντο μας, την πολυμορφία μας. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια πιο δίκαιη και πιο ισότιμη Ένωση. Αυτός θα είναι ο στόχος μου, κάθε μέρα της θητείας μου, όπως ακριβώς στη μέχρι σήμερα σταδιοδρομία μου.
Έχουμε διανύσει πολύ δρόμο από τότε που ήμουν υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων και χρειάστηκε να αγωνιστώ για την παροχή γονικού επιδόματος ή την πρόσβαση των οικογενειών στις υπηρεσίες παιδικής φροντίδας. Αλλά ο αγώνας για δικαιοσύνη δεν γνωρίζει τέλος. Οι σκληρά εργαζόμενες οικογένειες ακόμη δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα στην Ευρώπη. Όποιος εργάζεται πρέπει να ανταμείβεται. Στην κοινωνική οικονομία της αγοράς, όποιος εργάζεται με καθεστώς πλήρους απασχόλησης πρέπει να κερδίζει έναν ελάχιστο μισθό που θα του επιτρέπει να ζει με αξιοπρέπεια. Κατά συνέπεια, θα αναπτύξουμε ένα πλαίσιο, που θα σέβεται, εννοείται, τις διάφορες αγορές εργασίας. Πιστεύω όμως ότι η καλύτερη επιλογή είναι να διαθέτουμε συλλογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των εργοδοτικών και των συνδικαλιστικών ενώσεων, καθώς έτσι ο ελάχιστος μισθός θα προσαρμόζεται στον κάθε τομέα ή στην κάθε περιοχή. Γνωρίζω ότι υπάρχουν διαφορετικά μοντέλα, αλλά πρέπει να δημιουργήσουμε το πλαίσιο. Πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη προστασία για όσους χάνουν τη θέση εργασίας τους, όταν η οικονομία μας υφίσταται έναν κλονισμό. Ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Αντασφάλισης Ανεργίας θα στηρίξει τις οικονομίες μας και τους πολίτες μας σε περίπτωση εξωτερικών κλονισμών. Σίγουρα υπάρχουν ήδη τα εθνικά ταμεία ανεργίας, αλλά ένα σύστημα αντασφάλισης για μείζονες εξωτερικούς κλονισμούς είναι απαραίτητο για την Ευρώπη.
Επίσης, πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη ισότητα και δικαιοσύνη για τους νέους μας. Η ανεργία των νέων ανέρχεται σε 14,2 % στην Ευρώπη, αλλά κυμαίνεται από το 5 % έως το 40 % σε ορισμένες χώρες. Αυτό είναι απαράδεκτο. Οι νέοι μας έχουν δικαιολογημένες προσδοκίες, επιθυμούν να εργαστούν, να φτιάξουν το μέλλον τους. Έχουμε το καθήκον να τους βοηθήσουμε να τις εκπληρώσουν. Γι’ αυτό θα μεριμνήσω ώστε οι Εγγυήσεις για τη νεολαία, τις οποίες εγκαινίασα από τη θέση μου στο Συμβούλιο υπουργών Εργασίας, να λειτουργούν όσον το δυνατόν καλύτερα σε όλα τα κράτη μέλη. Θα υποστηρίξω επίσης την ιδέα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να τριπλασιαστεί ο προϋπολογισμός του Erasmus+ στο πλαίσιο του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού.
Πρέπει όμως να φροντίσουμε και τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας μας: τα παιδιά μας. Οφείλουμε να καταπολεμήσουμε τη φτώχεια. Είμαι μητέρα επτά παιδιών και γνωρίζω καλά ότι η ζωή ενός παιδιού είναι εντελώς διαφορετική, όταν έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση, τον αθλητισμό, τη μουσική, σε υγιή διατροφή, όταν έχει δίπλα του ανθρώπους που το αγαπούν. Χρειαζόμαστε ένα σύστημα εγγυήσεων για τα παιδιά, με το οποίο θα εξασφαλίσουμε ότι κάθε παιδί στην Ευρώπη που διατρέχει κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού θα έχει πρόσβαση στα πλέον βασικά δικαιώματα, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση. Το σύστημα αυτό θα τους δώσει δύναμη και θα επιτύχει τεράστια αποτελέσματα, αν στηρίξουμε τα παιδιά μας, όταν είναι νέα. Τα μέτρα αυτά εντάσσονται στο σχέδιο δράσης μου που αποσκοπεί στην αναζωογόνηση του πυλώνα για τα κοινωνικά δικαιώματα.
Και σκοπεύω να αρχίσω δίνοντας εγώ η ίδια το παράδειγμα: θα ζητήσω πλήρη ισότητα των φύλων στο σώμα των επιτρόπων μου. Εάν τα κράτη μέλη δεν προτείνουν αρκετές γυναίκες, δεν θα διστάσω να τους ζητήσω να προτείνουν νέα πρόσωπα. Από το 1958 υπήρξαν 183 επίτροποι. Οι 35 μόνο ήταν γυναίκες. Δηλαδή λιγότερο από το 20 %. Αντιπροσωπεύουμε τον μισό πληθυσμό. Θέλουμε το δίκαιο μερίδιό μας. Οφείλουμε επίσης να συζητήσουμε ανοιχτά για τη βία κατά των γυναικών. Εάν 1 στις 5 γυναίκες έχει ήδη υπάρξει θύμα σωματικής ή σεξουαλικής βίας και το 55 % των γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, το θέμα αυτό σίγουρα δεν αφορά μόνο τις γυναίκες. Θα προτείνω η βία κατά των γυναικών να προστεθεί στον κατάλογο των ενωσιακών εγκλημάτων που ορίζονται στη Συνθήκη. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προσχωρήσει στη Σύμβαση της Κωσταντινούπολης.
Είμαι πεπεισμένη: εάν γεφυρώσουμε την απόσταση που μας χωρίζει, η Ένωση μας θα γίνει ισχυρότερη.
Υπερασπιζόμαστε τις αξίες της Ευρώπης
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Το λίκνο του ευρωπαϊκού μας πολιτισμού είναι η ελληνική φιλοσοφία και το ρωμαϊκό δίκαιο. Γι’ αυτό θα μεριμνήσω, ώστε οι Εγγυήσεις για τη νεολαία να λειτουργούν όσον το δυνατόν καλύτερα σε όλα τα κράτη μέλη. Για αιώνες, οι Ευρωπαίοι έδωσαν τόσο σκληρές μάχες για την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους.
Το κράτος δικαίου αποτελεί το καλύτερο εργαλείο μας για να υπερασπιστούμε τις ελευθερίες μας και για να προστατεύσουμε τα πιο ευάλωτα άτομα στην Ένωσή μας. Γι’ αυτό, δεν μπορούν να υπάρξουν συμβιβασμοί όσον αφορά τον σεβασμό του κράτους δικαίου. Ποτέ δεν θα υπάρξουν. Θα εξασφαλίσω ότι, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα αξιοποιήσουμε στο έπακρο όλα τα μέσα που διαθέτουμε στην εργαλειοθήκη μας. Επιπλέον, εκφράζω την αμέριστη στήριξή μου στη θέσπιση ενός μηχανισμού του κράτους δικαίου. Τι θέλω να πω με αυτό; Ο νέος αυτός μηχανισμός δεν αποτελεί έναν εναλλακτικό μηχανισμό αλλά έναν πρόσθετο μηχανισμό, σε σχέση με τους ήδη υπάρχοντες.
Η Επιτροπή θα είναι πάντοτε ανεξάρτητος θεματοφύλακας των Συνθηκών. Η Δικαιοσύνη είναι τυφλή —θα υπερασπιστεί το κράτος δικαίου από οπουδήποτε κι αν αυτό απειλείται.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Το κράτος δικαίου έχει καθολικό χαρακτήρα. Εφαρμόζεται σε όλους. Τα τελευταία πέντε χρόνια πάνω από 17.000 άτομα πνίγηκαν στη Μεσόγειο, η οποία είναι πλέον ένα από τα σύνορα με τους περισσότερους θανάτους ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη. Έχουμε καθήκον να σώζουμε τις ανθρώπινες ζωές στη θάλασσα τόσο με βάση τις Συνθήκες μας όσο και με βάση τις συμβάσεις στις οποίες έχουμε προσχωρήσει. Έχουμε νομικό και ηθικό καθήκον να σεβόμαστε την αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί και πρέπει να υπερασπίζεται τις αξίες αυτές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται ανθρώπινα σύνορα. Σίγουρα πρέπει να σώζουμε τις ανθρώπινες ζωές, αλλά η διάσωσή τους δεν επαρκεί. Πρέπει να περιορίσουμε την παράτυπη μετανάστευση, να καταπολεμήσουμε τα δίκτυα εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων ―έχουμε να κάνουμε με το οργανωμένο έγκλημα― να διαφυλάξουμε το δικαίωμα στο άσυλο και να βελτιώσουμε την κατάσταση των προσφύγων, για παράδειγμα μέσω ανθρωπιστικών διαδρόμων σε στενή συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Πρέπει, από τη μία πλευρά, να δείξουμε κατανόηση και, από την άλλη, να αναλάβουμε αποφασιστική δράση.
Γνωρίζω πόσο δύσκολες είναι οι συζητήσεις σχετικά με το θέμα αυτό. Γνωρίζω τις έντονες διαφωνίες που προκαλούν. Πρέπει να κατευνάσουμε τις θεμιτές ανησυχίες πολλών και να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ξεπεράσουμε τις διαφορές μας. Θα προτείνω ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, στο οποίο θα συμπεριλαμβάνεται η επανεκκίνηση της μεταρρύθμισης των κανόνων του Δουβλίνου.
Η μεταρρύθμιση αυτή θα μας επιτρέψει να επιστρέψουμε σε έναν πλήρως λειτουργικό χώρο ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν, ο οποίος αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη για την ευημερία, την ασφάλεια και τις ελευθερίες μας. Κεντρικό στοιχείο της φιλοδοξίας μας αυτής είναι ο ενισχυμένος Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Το μόνιμο προσωπικό των συνοριοφυλάκων της Frontex πρέπει να αυξηθεί σε 10.000, όχι έως το 2027, αλλά πολύ νωρίτερα, το αργότερο έως το 2024.
Πρέπει να εκσυγχρονίσουμε το σύστημά μας για τη χορήγηση ασύλου. Το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου πρέπει να είναι ακριβώς αυτό που λέει και η ονομασία του —κοινό. Μπορούμε να έχουμε σταθερά εξωτερικά σύνορα μόνο εάν χορηγήσουμε επαρκή βοήθεια στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη πίεση λόγω της γεωγραφικής τους θέσης.
Χρειαζόμαστε αλληλεγγύη. Όλοι μας πρέπει να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο και να συνεισφέρουμε στον στόχο αυτό. Χρειαζόμαστε έναν νέο τρόπο επιμερισμού της επιβάρυνσης. Πρέπει να υποβάλουμε προσφορές δίκαιης συνεργασίας στις χώρες καταγωγής και διέλευσης που να είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Χρειάζεται διπλωματία, οικονομική ανάπτυξη, σταθερότητα και ασφάλεια, έτσι ώστε όλοι να έχουν μια προοπτική.
Επιτρέψτε να σας πω μια προσωπική ιστορία για το τι θα πει προοπτική. Πριν από τέσσερα χρόνια η οικογένειά μου και εγώ είχαμε την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε στο σπίτι μας έναν 19χρονο πρόσφυγα από τη Συρία. Δεν μιλούσε καθόλου γερμανικά και έφερε βαθιά τραύματα από όσα είχε ζήσει στον εμφύλιο πόλεμο. Σήμερα μιλάει γερμανικά, αγγλικά και αραβικά. Την ημέρα έχει ηγετικά καθήκοντα στα κοινά και συμμετέχει σε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης, ενώ το βράδυ είναι μαθητής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Είναι πηγή έμπνευσης για όλους μας. Μια μέρα θέλει να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Υπεύθυνη ηγεσία στον κόσμο
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Ως υπουργός Άμυνας έχω επισκεφτεί πολλές φορές τη περιοχή αυτή του κόσμου που σπαράσσεται από πολεμικές συρράξεις. Ποτέ δεν θα ξεχάσω τα λόγια του πρώην προέδρου του Ιράκ, κ. Μασούμ: Θέλουμε περισσότερη Ευρώπη εδώ. Ο κόσμος ζητά περισσότερη Ευρώπη. Ο κόσμος χρειάζεται περισσότερη Ευρώπη.
Πιστεύω ότι η Ευρώπη θα πρέπει να διαθέτει μια ισχυρότερη και πιο ενωμένη φωνή στον κόσμο. Και ότι πρέπει να δρα με ταχύτητα. Γι’ αυτό, πρέπει να έχουμε το κουράγιο να λαμβάνουμε αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής με ειδική πλειοψηφία. Και να τις στηρίζουμε όλοι μαζί.
Ο ακρογωνιαίος λίθος της συλλογικής μας άμυνας θα είναι πάντα το ΝΑΤΟ. Θα διατηρήσουμε τις διατλαντικές μας σχέσεις, αλλά πρέπει να γίνουμε περισσότερο
Ευρωπαίοι. Γι’ αυτό ιδρύσαμε την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση. Οι εργασίες μας για μια Ευρωπαϊκή Ένωση της ασφάλειας και της άμυνας εδράζονται στη συνολική ασφάλεια. Η σταθεροποίηση συνοδεύεται πάντοτε από τη διπλωματία, τη συμφιλίωση και την ανασυγκρότηση.
Το έμψυχο δυναμικό των στρατιωτικών μας δυνάμεων συνεργάζεται άψογα με την Αστυνομία, το διπλωματικό σώμα και όλους όσοι δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο της αναπτυξιακής βοήθειας. Αυτοί οι άνδρες και οι γυναίκες αξίζουν τον αμέριστο σεβασμό και την αναγνώρισή μας για την ακάματη προσφορά τους στην Ευρώπη.
Δεν μπορώ να μιλήσω για την Ευρώπη χωρίς να αναφερθώ στους φίλους μας από το Ηνωμένο Βασίλειο. Για πρώτη φορά το 2016 ένα κράτος μέλος αποφάσισε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πήρε μια μεγάλη απόφαση. Λυπόμαστε γι’ αυτήν, αλλά πρέπει να τη σεβαστούμε. Από τότε, σε συνεργασία με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εργαστεί σκληρά για να οργανώσει την τακτική αποχώρησή του.
Η συμφωνία αποχώρησης με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου εξασφαλίζει σιγουριά εκεί που το Brexit δημιούργησε αβεβαιότητα: για τη διαφύλαξη τόσο της ειρήνης όσο και της σταθερότητας στη νήσο της Ιρλανδίας. Αυτές οι δύο προτεραιότητες είναι και δικές μου προτεραιότητες.
Ωστόσο, αν χρειαστεί, για κάποιο σοβαρό λόγο, κι άλλος χρόνος, είμαι έτοιμη να δεχτώ και νέα παράταση της ημερομηνίας αποχώρησης. Όπως κι αν έχουν τα πράγματα, το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει σύμμαχος, εταίρος και φίλος μας.
Μια νέα ώθηση για την ευρωπαϊκή δημοκρατία
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Όταν ήρθα στο Στρασβούργο πριν από 13 ημέρες, υποσχέθηκα ότι είχα έρθει για να σας ακούσω. Άκουσα τους ενδοιασμούς, τις ελπίδες και τις προσδοκίες σας. Οι πολιτικές κατευθύνσεις που θα σας απευθύνω σήμερα αντικατοπτρίζουν τις συζητήσεις που είχαμε. Με βάση τα όσα άκουσα, έβγαλα τα συμπεράσματά μου και έλαβα τις αποφάσεις μου.
Πρώτον, επιθυμώ οι Ευρωπαίοι πολίτες να παίξουν ηγετικό και ενεργό ρόλο στην οικοδόμηση του μέλλοντος της Ένωσής μας. Επιθυμώ να εκφράσουν τις απόψεις τους μέσα από μια διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, που θα ξεκινήσει το 2020 και θα διαρκέσει δύο χρόνια.
Δεύτερον, επιθυμώ να εργαστούμε μαζί για να βελτιώσουμε το σύστημα των κορυφαίων υποψηφίων («Spitzenkandidaten»). Πρέπει να το προβάλουμε περισσότερο στο ευρύτερο εκλογικό σώμα και να εξετάσουμε ως ενδεχόμενο τις υπερεθνικές λίστες υποψηφίων στις εκλογές για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως ένα συμπληρωματικό εργαλείο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας.
Και τρίτον, ναι, είμαι υπέρ του δικαιώματος πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Όταν το Κοινοβούλιο, με την πλειοψηφία των μελών του, εκδίδει ψήφισμα με το οποίο ζητά από την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση, δεσμεύομαι να ανταποκρίνομαι με μια νομοθετική πράξη που θα συνάδει κατά γράμμα με τις αρχές της αναλογικότητας, της επικουρικότητας και της βελτίωσης της νομοθεσίας. Είμαι πεπεισμένη ότι η ισχυρότερη σύμπραξή μας θα κάνει και τους πολίτες ισχυρούς.
Η υπόσχεση της Ευρώπης
Κύριε πρόεδρε,
Ο πατέρας μου ήταν 15 ετών, όταν τελείωσε ο φρικτός αυτός πόλεμος, με τον οποίο η χώρα μου έσπειρε τον θάνατο, την καταστροφή και προκάλεσε τον εκτοπισμό ανθρώπινων πληθυσμών σε όλη την ήπειρό μας.
Συχνά μιλούσε για τον πόλεμο, με εμένα και τα 6 αδέρφια μου. Πάνω από όλα όμως μας τόνιζε πόση σημασία είχε που τα άλλα κράτη μάς έτειναν και πάλι το χέρι, για επιστρέψουμε στην οικογένεια των δημοκρατικών λαών. Θυμάμαι τα λόγια του, όταν μας εξηγούσε τη σημασία της ΕΚΑΧ: Έχουμε και πάλι μεταξύ μας συναλλαγές και, όταν κάποιος συναλλάσσεται με κάποιον άλλο, τότε δημιουργείται φιλία μεταξύ τους και οι φίλοι δεν πυροβολούν ο ένας τον άλλο.
Ήταν επικεφαλής του γραφείου von der Groeben, που ήταν μέλος της Επιτροπής Hallstein. Αργότερα υπηρέτησε ως Γενικός Διευθυντής σε θέματα ανταγωνισμού. Γι’ αυτό γεννήθηκα στις Βρυξέλλες και πρώτα έγινα Ευρωπαία, και στη συνέχεια έμαθα ότι ήμουν Γερμανίδα και από την Κάτω Σαξονία. Γι’ αυτό εγώ αντιλαμβάνομαι μόνο μία και ισχυρή Ευρώπη.
Θα είμαι ανεπιφύλακτη σύμμαχος με όποιον την Ευρώπη αυτή θέλει να την ενισχύσει, να τη βοηθήσει να αναπτυχθεί και να ευημερήσει. Όποιος όμως την Ευρώπη αυτή θέλει να την εξασθενίσει, να τη διασπάσει ή να την απομακρύνει από τις αξίες της, θα είμαι αμείλικτη αντίπαλός του.
Όταν ο πατέρας μου έβαινε στο τέλος της ζωής του, άρχισε να μιλάει διαφορετικά για την Ευρώπη. Δεν μας μιλούσε πια για τον πόλεμο. Μας έλεγε: Η Ευρώπη είναι σαν έναν γάμο που διαρκεί μια ζωή. Η αγάπη δεν είναι τόσο έντονη όσο στην αρχή, αλλά είναι βαθύτερη. Γιατί ξέρουμε ότι μπορούμε να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλο, στις καλές και στις δύσκολες στιγμές. Γιατί μπορεί να τσακωνόμαστε, αλλά ξέρουμε να τα ξαναφτιάχνουμε. Γιατί ποτέ δεν ξεχνάμε γιατί μπήκαμε στην Ένωση αυτή.
Γιατί όλοι εμείς εδώ στο ημικύκλιο αυτό ζούμε σε μία Ευρώπη που μεγάλωσε, ωρίμασε και ισχυροποιήθηκε, σε μια Ευρώπη με 500 εκατομμύρια κατοίκους. Πάνω από 200 εκατομμύρια Ευρωπαίοι και Ευρωπαίες ψηφοφόροι προσήλθαν πρόσφατα στις κάλπες. Αυτή η Ευρώπη έχει επιρροή. Θέλει να αναλάβει τις ευθύνες της για την ίδια και για τον πλανήτη μας.
Αυτό δεν είναι πάντοτε εύκολο, το ξέρω. Είναι επώδυνο και δύσκολο, αλλά είναι η σημαντικότερη υποχρέωσή μας! Οι πολίτες περιμένουν να φέρουμε αποτελέσματα, περιμένουν να φέρουμε πρόοδο. Οι νέοι το απαιτούν. Τα παιδιά μου το ίδιο μου λένε: Μην χάνεις χρόνο, δράσε.
Γι’ αυτό, θέτω ενώπιόν σας την υποψηφιότητά μου. Γι’ αυτό, χρειάζομαι τη βοήθεια σας, τη στήριξή σας. Γι’ αυτό, απευθύνω έκκληση σε όλους τους Ευρωπαίους και τις Ευρωπαίες να συνταχθούν στην κοινή μας πορεία. Η Ευρώπη είναι ό,τι πολυτιμότερο έχουμε: es lebe Europa, vive l’Europe, long live Europe, ζήτω η Ευρώπη!
13°
