Για άφθονους συνανθρώπους μας, η μέρα είναι η καλύτερη δυνατή, στον καλύτερο δυνατό κόσμο, όταν ξημερώνει με την υπόσχεση ενός καινούργιου Μουρακάμι στα βιβλιοπωλεία. Τα μυθιστορήματά του ξεπερνούν τις πωλήσεις εκατομμυρίου από την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας τους. Οι μεταφραστές του κόσμου περνούν παρατεταμένες περιόδους αγρύπνιας, μοχθώντας να διοχετεύσουν το μουρακάμειο προϊόν στην πλάση.
Οι χρόνιοι φανατικοί αναγνώστες του συναθροίζονται γεμάτοι ελπίδα, με το δάχτυλο στο φελλό της σαμπάνιας, την ημέρα απονομής των Νόμπελ – μια διάκριση με την οποία τόσο επίμονα φλερτάρει ο Ιάπωνας συγγραφέας. Όντας παράλληλα μία από τις πιο εργατικές μέλισσες στην πολύβουη κυψέλη της λογοτεχνίας, ο Χαρούκι Μουρακάμι δεν αθετεί ποτέ το ραντεβού με το κοινό του – παράγει με αδιάλειπτη συνέπεια από το 1979. Ασφαλώς δεν συγκαταλέγονται όλα του τα βιβλία στην ίδια αξιολογική κλίμακα (το πολύκροτο «1Q84» ήταν αναίτια δαιδαλώδες), είναι όμως άπαντα άκρως τερπνά, ενώ συχνά γνέφουν προς το μεγαλείο, χαρακτηρισμός που θα μπορούσε να αποδοθεί και στο τελευταίο του έργο.
Το «Ο άχρωμος Τσουκούρου Ταζάκι και τα χρόνια του προσκυνήματός του» (εκδ. Ψυχογιός, μτφ. Μαρία Αργυράκη) βρίσκει το λογοτέχνη που έχει αφιερώσει τη ζωή του στο γράψιμο, το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων και τη συλλογή δίσκων, σε αφηγηματικές επικράτειες τις οποίες έχει μάθει να διασχίζει με τη σιγουριά βετεράνου ιχνηλάτη: ιδιότυπος ατομιστής ήρωας σε οριακά αποξενωτική σχέση με το περιβάλλον, ο οποίος αποδύεται σε ένα ψυχοσυναισθηματικό ταξίδι που θα του επιτρέψει να ανακαλύψει τον εαυτό του, ένα ταξίδι που δεν διαπνέεται πάντοτε από λογικούς ή ρεαλιστικούς ανέμους. Είναι το μυθιστόρημα που θα λατρέψουν όσοι λαχταρούσαν έναν τυπικό κλασικό Μουρακάμι και το οποίο θα μπορούσε να προταθεί κάλλιστα σε όποιον επιθυμεί να γνωριστεί για πρώτη φορά με την εκτεταμένη του βιβλιογραφία.
Ο ομώνυμος χαρακτήρας αποτελεί μέλος ενός κουιντέτου φίλων από τη Ναγκόγια που συνδέονται στενά κατά τα χρόνια του σχολείου και της πρώιμης νιότης. Κοινό σημείο μεταξύ τους, ένα ιδεόγραμμα που δηλώνει κάποιο χρώμα: κόκκινο, μπλε, λευκό, μαύρο. Καθένας τους φτιαγμένος από διαλεχτά υλικά: ο διαπρεπής μαθητής, ο θεληματικός αθλητής, η ντροπαλή καλλονή και προικισμένη καλλιτέχνις, η πνευματώδης, εξωστρεφής σαρκαστική κωμικός. Σε αυτή την παρέα ταλέντων, ο Τσουκούρου δεν έχει κάτι να καυχηθεί, ούτε οποιοδήποτε ιδιαίτερο χαρακτηριστικό να επιδείξει. Βρίσκει τον εαυτό του μέτριο σε όλα ή, μάλλον, λίγο άχρωμο, είναι κάποιος που «πλήττει αφόρητα όταν κοιτάζει τον εαυτό του στον καθρέφτη». Ο πρωταγωνιστής ωστόσο απολαμβάνει την αρμονία και την αίσθηση της ενότητας που διέπει την ομάδα. Όταν έξαφνα και χωρίς την παραμικρή εξήγηση εξοστρακίζεται από την παρέα, ο Τσουκούρου παραπαίει στερημένος από την απαραίτητη συναισθηματική τροφή της εφηβείας του, φλερτάρει με την αυτοκτονία, νιώθει «σαν να τον έριξαν ξαφνικά τη νύχτα από το κατάστρωμα ενός πλοίου που ταξιδεύει μέσα στη θάλασσα».
Τον βρίσκουμε δεκαέξι χρόνια αργότερα στο Τόκιο, απασχολούμενο στο τμήμα επίβλεψης σχεδιασμού σιδηροδρομικών σταθμών μιας εταιρείας και διαβιούντα μια τετριμμένη ζωή που τίθεται σε κίνηση από τη συνήθεια. Καθώς όμως η ιστορία δεν σβήνεται και επιμένει να τον κεντρίζει μέσα από αναμνήσεις, αλληγορικές αφηγήσεις, όνειρα και συναναστροφές, ο Τσουκούρου Ταζάκι αποφασίζει να ξεθάψει μέσα από την άμμο την αλήθεια των γεγονότων που σημάδεψαν το παρελθόν του.
Στο σημείο αυτό, ο Μουρακάμι μάς έχει ήδη συμπαρασύρει στην ακαταμάχητη ατμόσφαιρα ενός καφκικού μυστηρίου καμωμένου από γερές δόσεις μεταφυσικής, ερωτικής ψυχολογίας, ονειρώξεων με σκοτεινές προεκτάσεις που υπαινίσσονται το αποτρόπαιο και φαντασιώσεις ασυνείδητης αμφισεξουαλικότητας, καθώς και σε μια εναλλαγή χαρακτήρων και τόπων που κυμαίνονται από αινιγματικούς βιρτουόζους τζαζίστες με έφεση στον Θελόνιους Μονκ, ικανούς να διακρίνουν διά γυμνού οφθαλμού την ανθρώπινη αύρα, ανεξιχνίαστους νεαρούς με θαυμαστή κλίση στη φιλοσοφία, ενώ τα συνεχή πηγαινέλα από τη Ναγκόγια και το Τόκιο μέχρι το Ελσίνκι μελοποιούνται από το απαλό, σχεδόν υπνωτικό μοτίβο του «Λε μαλ ντι πεΐ» του Φραντς Λιστ, ενός έργου που διαπερνά το βιβλίο από άκρη σε άκρη με τη νοσταλγική του μελαγχολία, εμπνέοντας μια αίσθηση την οποία ο συγγραφέας περιγράφει «σαν να είχε άθελά του εισπνεύσει ένα σκληρό κομματάκι από σύννεφο».
Οποιαδήποτε άλλη αναφορά στην υπόθεση του «Άχρωμου Τσουκούρου…» θα στερούσε συστατικά στοιχεία του μύθου τα οποία ο αναγνώστης οφείλει να διερευνήσει στο πλευρό του Χαρούκι Μουρακάμι, σε αυτό το ταξίδι προσωπικής αναζήτησης που αξίζει να δοκιμάσει κανείς, υπακούοντας στην προτροπή του συγγραφέα: «Το μόνο που μας μένει είναι να έχουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ειλικρίνεια απέναντι στον εαυτό μας. Ειλικρίνεια και λίγο περισσότερη ελευθερία. Αυτά μόνο».
22°
