19 βιβλία για την άνοιξη, σελίδες για το έαρ

ΔΟΚΙΜΙΑ, ΜΕΛΕΤΕΣ, ΙΣΤΟΡΙΑ, ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Γιάννης Μανιάτης σε συνεργασία με τον Μάκη Προβατά, Επειδή δεν υπάρχει Planet B, εκδόσεις Πατάκη
Οι τραγικές πυρκαγιές στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2023 και η μεγάλη ενεργειακή κρίση που πυροδότησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, ανέδειξαν, μεταξύ άλλων, και τα πολλά αδύναμα σημεία της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής. Τα μεγάλα διλήμματα για παγκόσμιες οικονομίες που αντικαθιστούν τα ορυκτά καύσιμα με ανανεώσιμες πηγές, οι νέες γεωπολιτικές ισορροπίες με τον βαρύνοντα ρόλο της Κίνας στην πράσινη μετάβαση, η διαχείριση απορριμμάτων, η σπουδαιότητα των δασών στην οικολογική ισορροπία, η ρύπανση των νερών, η συμβολή της βιομηχανίας μόδας στις εκπομπές ρύπων, ο ρόλος της έξυπνης ψηφιακής γεωργίας, οι σύγχρονες μεταφορές, ο ρόλος της βιομηχανίας, οι αναγκαίες αλλαγές, τέλος, στην καθημερινή συμπεριφορά όλων μας αναλύονται με απλό και εποικοδομητικό τρόπο μέσα από τη συνομιλία του Γιάννη Μανιάτη με τον Μάκη Προβατά. Η ενεργειακή δημοκρατία, η ενεργειακή φτώχεια, η εξοικονόμηση ενέργειας, οι ενεργειακές κοινότητες, τα εθνικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, οι μεγάλες γεωπολιτικές πρωτοβουλίες της χώρας μας για μετεξέλιξή της σε ενεργειακό κόμβο, αναλύονται διεξοδικά και παρατίθενται μαζί με μια σειρά εμπεριστατωμένων λύσεων για το σήμερα και το αύριο της πατρίδας μας στο σύνθετο οικονομικό και διεθνές περιβάλλον.

Πέτρος Κόκκαλης - Ξενοφών Κοντιάδης, Ο κόσμος καίγεται - Αλλάξτε το σύστημα, όχι το κλίμα!, εκδόσεις Τόπος
Το 2023 ήταν η θερμότερη χρονιά στην Ιστορία με τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα και τις επιπτώσεις τους να γίνονται πιο έντονα τα επόμενα χρόνια. Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει ότι το ένα τρίτο της επικράτειάς της απειλείται από ερημοποίηση. Μπροστά σε αυτό τον κίνδυνο η χώρα μας παραμένει ανοχύρωτη. Ποιες πολιτικές δυνάμεις αντιμάχονται και τι προτείνουν για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση; Ποιες είναι οι προκλήσεις για την Ελλάδα και την Ευρώπη; Ποια είναι τα όρια της ανάπτυξης; Είναι εφικτό να απομακρυνθούν οι οικονομίες από τα ορυκτά καύσιμα και να διασφαλιστεί ασφαλής, φτηνή και καθαρή ενέργεια; Η περιβαλλοντική κατάρρευση, οι κοινωνικές ανισότητες, η εργασιακή επισφάλεια και η ενεργειακή φτώχεια πρέπει να αντιμετωπιστούν με ρηξικέλευθες παρεμβάσεις. Στόχος είναι η κλιματική, η κοινωνική και η διαγενεακή δικαιοσύνη να υλοποιηθούν μέσα από ένα δίκαιο πράσινο συμβόλαιο, που εγγυάται τη μετάβαση σε μια νέα εποχή. Ιδιαίτερα για εκείνους που έχουν μικρότερες ευθύνες για την κλιματική κρίση, που είναι εκτεθειμένοι στις μεγαλύτερες ζημίες και απώλειες και που δεν έχουν δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Τόνυ Ρόθμαν, Ένα μικρό βιβλίο για τη μεγάλη έκρηξη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Αυτό είναι ένα µικρό βιβλίο για το µεγαλύτερο θέµα που µπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους – τη Μεγάλη Έκρηξη. Ωστόσο, τι υπήρχε πριν από αυτήν; Τι ακριβώς συνέβη αµέσως µετά, στα πρώτα κλάσµατα του δευτερολέπτου ή λίγο αργότερα; Πώς προβλέπεται να εξελιχθεί το σύµπαν στο µέλλον; Θα υπάρξει, άραγε, κάποια Μεγάλη Σύνθλιψη; Να µια σειρά από θεµελιώδη ερωτήµατα, στα οποία η κοσµολογία πασχίζει, εδώ και έναν αιώνα, να δώσει απαντήσεις, µελετώντας τη γένεση και τις κινήσεις των γαλαξιών, την κατανοµή των χηµικών στοιχείων, τη διάχυση της θερµικής ακτινοβολίας στον χώρο και τη διερεύνηση εξωτικών φαινοµένων όπως η σκοτεινή ύλη, η σκοτεινή ενέργεια και η κβαντική βαρύτητα. Ο Τόνυ Ρόθµαν µας παρασύρει σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στα µυστήρια του σύµπαντος. Περίπλοκες έννοιες γίνονται απλές και επιστηµονικά αινίγµατα φωτίζονται, όµως τα επιστηµονικά δεδοµένα διαχωρίζονται πάντοτε µε σαφήνεια από τις απλές εικασίες ή τις µη επιβεβαιωµένες θεωρίες.

Will Storr, The Status Game - Πώς η κοινωνική αποδοχή καθορίζει τη ζωή και την ευτυχία μας, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Γιατί αισθανόμαστε την ανάγκη να κερδίσουμε την έγκριση των άλλων; Με ποιον τρόπο η αναζήτηση του status καθοδηγεί τις πράξεις μας, τις σχέσεις μας, ακόμα και τη δομή των κοινωνιών; Ο Storr απαντά σε αυτά τα ερωτήματα εξερευνώντας τους περίπλοκους μηχανισμούς με τους οποίους η επιδίωξη για κοινωνική αναγνώριση και κύρος επηρεάζει τη συμπεριφορά μας. Αντλώντας παραδείγματα από την ιστορία, τα τρέχοντα γεγονότα και τον τομέα της ψυχολογίας, αποδεικνύει πως η επιθυμία για υψηλότερη κοινωνική θέση και καταξίωση δεν είναι απλώς ένα παράγωγο του σύγχρονου πολιτισμού αλλά ένα θεμελιώδες κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. Ο συγγραφέας εξετάζει το πώς αυτή η ενστικτώδης και πρωταρχική επιθυμία έχει εκδηλωθεί κατά καιρούς σε διάφορους πολιτισμούς και εποχές, και τον τρόπο με τον οποίο συνεχίζει να διαμορφώνει τις κοινωνίες.

Σοφία Ανδρεοπούλου, Εφηβεία: Η μεγάλη έκρηξη!, εκδόσεις Διόπτρα
Ένας χρήσιμος οδηγός επιβίωσης για γονείς με παιδιά στην εφηβεία, γραμμένος με αμεσότητα και κατανόηση από την ψυχολόγο και παιδοψυχολόγο Σοφία Ανδρεοπούλου. Μερικά στοιχεία: Βία: 1.353 συλλήψεις ανηλίκων στην Ελλάδα μόνο τον Σεπτέμβριο του 2023. Αυτοτραυματισμοί και κατάθλιψη, εξάρτηση από κινητό/διαδίκτυο και ουσίες, διαταραχές διατροφής,σύγχυση με ταυτότητα φύλου και σεξουαλικό προσανατολισμό. Κι εμείς, οι γονείς τους, τι κάνουμε; Τους γκρινιάζουμε, καβγαδίζουμε μαζί τους – και πνίγουμε κάθε ελπίδα τους μέσα στην τοξική αρνητικότητά μας!Πρέπει να αλλάξουμε άμεσα στάση πριν να είναι πολύ αργά. Να ωριμάσουμε, να βελτιώσουμε τη σχέση μας μαζί τους και να τους πείσουμε ότι αξίζει να ζουν!

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Αγραμματοσύνης Εγκώμιον, εκδόσεις Επίκεντρο
Πριν η πολιτική επιστήμη ανακαλύψει τον λαό και τον λαϊκισμό, οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι τον είχαν επικαλεστεί όχι μόνο για να κερδίζουν τον πόλεμο κατά της καθαρεύουσας, αλλά κυρίως στην προσπάθειά τους να θεμελιώσουν το ιδρυτικό αίτημα της νεοελληνικής ιδεολογίας, δηλαδή τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού. Όπως διακήρυξε η γενιά του ’30, που ανέδειξε και επέβαλε την αισθητική διάσταση του λαϊκού, οι αγράμματοι χωριάτες και όχι οι μορφωμένοι αστοί ήταν που κράτησαν ζωντανή τη γλώσσα μας και αδιάσπαστη την πολιτισμική ελληνικότητα. Και το έκαναν συνδυάζοντας τη νοσταλγία για το ανεπιτήδευτο παρελθόν με τις επιταγές του περίπλοκου και εισαγόμενου μοντερνισμού. Το πρώτο μέρος του βιβλίου είναι μια περιήγηση στον εννοιολογικό χώρο της νεωτερικότητας ως νοσταλγίας, στο δεύτερο ο Γιαννουλόπουλος ασχολείται με μερικές πτυχές του δημοτικισμού και της λαογραφίας και στο τρίτο εξετάζει το πώς είδαν τον λαό ο μυστικιστής Πικιώνης και ο μοντερνιστής Σεφέρης.

Thomas N. Mitchell, Αθήνα, Μια ιστορία της πρώτης δημοκρατίας του κόσμου, εκδόσεις Κάκτος
Η πρώτη δημοκρατία του κόσμου εγκαθιδρύθηκε στην Αθήνα πριν από 2.500 χρόνια και έκτοτε αποτέλεσε θεμέλιο κάθε δημοκρατικού συστήματος διακυβέρνησης ανά τον κόσμο.Σε αυτή τη συναρπαστικά γραμμένη ιστορία, ο Thomas N. Mitchell μάς δείχνει τι ήταν αυτό που ενέπνευσε αρχικώς τους αρχαίους Έλληνες ώστε να ιδρύσουν, κατά τον 5ο αιώνα, μια δημοκρατία, πώς αυτή κατέστησε εφικτή τόσο τη δημιουργία μιας ηγεμονίας, όσο και μια πολιτισμική επανάσταση που μεταμόρφωσε τον αρχαίο κόσμο, αλλά και τους λόγους της κατάρρευσής της έπειτα από διακόσια χρόνια. «Συλλαμβάνει με πολύ ωραίο τρόπο την ουσία της κουλτούρας και της πολιτικής της αρχαίας Ελλάδας» έγραψαν οι Irish Times. «Συνδυάζει την επιμελή έρευνα με μια παθιασμένη πίστηστη δυνατότητα της αυθεντικής δημοκρατίας ως τρόπου διακυβέρνησης αλλά και ως τρόπου ζωής» διατείνεται ο Josiah Ober, συγγραφέας του The Rise and the Fall of Classical Greece.

Μαχάτμα Γκάντι, Η ζωή μου, εκδόσεις Αγγελάκη
Ο δρόμος προς την εξάγνιση είναι τραχύς και χρειάζεται τόλμη, έλεγε. Γιατί να φτάσει στην τέλεια αγνότητα ένας άνθρωπος πρέπει να ξεφύγει από τα αντίθετα ρεύματα της αγάπης και του μίσους, της συμπάθειας και της αντιπάθειας και πρέπει να είναι τέλεια ελεύθερος από πάθη στη σκέψη, στον λόγο, στην πράξη. Τι περιεκτική αυτοβιογραφία και πόσο υψηλό ήταν το πνεύμα του: «Γνωρίζω πως δεν είμαι κάτοχος αυτής της τριπλής αγνότητας, παρόλη την ακατάπαυστη προσπάθειά μου για να τη φτάσω· ιδού γιατί οι έπαινοι του κόσμου δεν μου κάνουν ευχαρίστηση και μάλιστα πολλές φορές μου φέρνουν λύπη. Ο δαμασμός των παθών μού φαίνεται πολύ πιο δύσκολος από την κατάκτηση του κόσμου με τη δύναμη των όπλων». Ο Γκάντι γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 1869, στο Πορμπαντάρ, στη δυτική ακτή της Ινδίας, και παραμένει ο άνθρωπος που κατάφερε να υποκινήσει έναν λαό τριακοσίων εκατομμυρίων να ακολουθήσει τις βασικές εντολές των μεγάλων θρησκειών, με αποτέλεσμα την αποχώρηση των Άγγλων, περνώντας από τον Γολγοθά αμέτρητων συλλήψεων και απεργιών πείνας. Δολοφονήθηκε στο Νέο Δελχί στις 30 Ιανουαρίου 1948 από έναν φανατικό εθνικιστή Ινδό ονόματι Γκόντσε.

Μάργκαρετ  Άτγουντ, Φλέγοντα ερωτήματα, εκδόσεις Ψυχογιός
Τι σχέση έχει η κλιματική κρίση, η λογοτεχνία, ο φεμινισμός και… τα ζόμπι; Είναι μερικά μόνο από τα ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται η πάντοτε ανήσυχη και πολυσχιδής Μάργκαρετ Άτγουντ στα κείμενα του βιβλίου. Η βραβευμένη συγγραφέας γράφει με τον μοναδικό χιουμοριστικό και διεισδυτικό τρόπο της για ό,τι την απασχολεί, που είναι λίγο ή πολύ… τα πάντα, και θέτει ερωτήματα όπως γιατί η αφήγηση είναι πανανθρώπινη ανάγκη, πόσο κοντά βρισκόμαστε σε μια δυστοπία και τι ακριβώς σημαίνει το να γράφεις. Παράλληλα, μοιράζεται με ενθουσιασμό προσωπικές της εμπειρίες απ’ όλο το φάσμα της ζωής της αλλά και τις απόψεις της για τα αναγνώσματα που τη σημάδεψαν και τη διαμόρφωσαν.Στα περισσότερα από εξήντα κείμενα αυτής της συλλογής, που γράφτηκαν από το 2004 και φτάνουν ως τo 2021, γίνεται σαφές ότι η Μάργκαρετ Άτγουντ, εκτός από απολαυστική συγγραφέας, είναι και ένα από τα λαμπρότερα πνεύματα της εποχής μας.

Ευτύχης Φυτράκης, Sex, Νόμος, Έγκλημα - To Σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο με απλά λόγια, εκδόσεις Τόπος
Τι είναι, τελικά, βιασμός και τι δεν είναι; Ήταν ποτέ πλημμέλημα; Μπορεί μια 12χρονη να συναινέσει σε σεξουαλική πράξη; Πώς τιμωρείται η κατάχρηση ανηλίκου; Τι σημαίνει «μαστροπεία»; Είναι κακούργημα η «παιδική πορνογραφία»; Πώς εξετάζεται ένα κακοποιημένο παιδί; Και τέλος, πώς αποφασίζουν τα δικαστήρια; Σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα απαντά το βιβλίο του ποινικολόγου Ευτύχη Φυτράκη με απλό και εύληπτο τρόπο, με βάση τη νομοθεσία, τη νομολογία και την ποινική επιστήμη. Συνολικά το βιβλίο περιέχει 176 ερωταπαντήσεις γύρω από το «Σεξουαλικό Ποινικό Δίκαιο», όπως ισχύει στη χώρα μας. Χωρίζεται σε τρία μέρη: «Σεξουαλικό “έγκλημα &τιμωρία”», «Τα σεξουαλικά εγκλήματα “ένα προς ένα”», και «Πώς εφαρμόζεται ο νόμος;». Τα θέματα που θίγει το βιβλίο του Ε. Φυτράκη έρχονται συχνά στην επικαιρότητα με τραγικό τρόπο, μέσα δηλαδή από υποθέσεις σεξουαλικής βίας και κακοποίησης, ιδίως παιδιών. Κάποιες φορές η δικαστική εξέλιξη των υποθέσεων αυτών προκαλεί ερωτηματικά ή και έντονες διαμαρτυρίες. Πολλές φορές οι «νομικοί τύποι» φαίνονται ακατανόητοι. Σ’ αυτό το θολό τοπίο προσπαθεί να ρίξει λίγο φως το βιβλίο, με υπεύθυνο και επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο

Αθανάσιος Πλατιάς, Βασίλειος Τρίγκας Αποδομώντας την παγίδα του Θουκυδίδη - Υψηλή στρατηγική &γεωπολιτικός ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας, εκδόσεις Δίαυλος
Ποιες είναι οι στρατηγικές συνέπειες της ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας τα τελευταία σαράντα χρόνια; Τι οδήγησε στην αλλαγή του μεταπολεμικού συσχετισμού δυνάμεων; Πόσο πιθανός είναι ένας πόλεμος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ σήμερα; Για να απαντήσουν σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα πολλοί αναλυτές επικαλούνται τη διαχρονική σοφία του Θουκυδίδη. Ατυχώς η πρόσφατη παρερμηνεία με τη δημοφιλή ονομασία «η Παγίδα του Θουκυδίδη» έχει οδηγήσει αναλυτές και πολιτικούς σε αληθοφανείς, πλην εσφαλμένους παραλληλισμούς μεταξύ Πελοποννησιακού Πολέμου και σύγχρονων Σινο-Αμερικανικών σχέσεων. Το βιβλίο επιδιώκει να αποδομήσει τη συλλογιστική της «Παγίδας του Θουκυδίδη» που εσφαλμένα εδράζεται στη λογική της αναπόφευκτης κλιμάκωσης. Παράλληλα, ακολουθώντας τη σύνθετη λογική της Θουκυδίδειας προσέγγισης παρουσιάζει 7 κρίσιμες στρατηγικές αναλογίες για τις Σινο-Αμερικανικές σχέσεις.

Στέφανος Τραχανάς, Ο Κύκλος - Επιστήμη και δημοκρατία σε ανήσυχους καιρούς, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Πώς συμβαίνει και σε μια εποχή υποτιθέμενου θριάμβου της επιστήμης, ένας διαρκώς μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων να παραδίδονται χωρίς αντίσταση στις πιο ακραίες μορφές ανορθολογισμού και ψευδοεπιστήμης; Και πώς συμβαίνει επίσης, η πιο επιτυχημένη επιστημονική θεωρία όλων των εποχών –η κβαντομηχανική– να χρησιμοποιείται σήμερα ως το κατ’ εξοχήν εργαλείο χειραγώγησης και εξαπάτησης εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, κάτω από τη «σημαία» της περίφημης Νέας Εποχής (New Age) και του ανατολικού μυστικισμού που πάει μαζί της; Και μάλιστα η «βιομηχανία» αυτή να έχει την ενεργό υποστήριξη ενός αυξανόμενου αριθμού πανεπιστημιακών καθηγητών στις ΗΠΑ και όχι μόνο; Πώς τελικά συνέβη και, ενώ η επιστημονική επανάσταση του 17ου αιώνα οδήγησε στον Διαφωτισμό, στην κατάργηση των «ελέω θεού» καθεστώτων και τελικά στην εγκαθίδρυση των δημοκρατικών πολιτευμάτων, η επιστημονική επανάσταση των αρχών του 20ού αιώνα να βρίσκει σήμερα απέναντί της ένα διογκούμενο ρεύμα εχθρότητας απέναντι στο ίδιο το πνεύμα της επιστήμης; Το βιβλίο γράφτηκε κυρίως για να υποστηρίξει τη βασιμότητα αυτών των ερωτημάτων με τα αναγκαία τεκμήρια, και απλώς να υπαινιχθεί πιθανές απαντήσεις τους, απευθυνόμενο σε κάθε ανήσυχο πολίτη του καιρού μας.

Νίκος Δήμου, Η αντίσταση στον Δαρβίνο και άλλα 13 ετερόδοξα κείμενα, εκδόσεις Πατάκη
Γιατί, ενώ ο Δαρβίνος έκανε τη μεγαλύτερη επιστημονική ανακάλυψη του 19ου αιώνα, εξακολουθεί στις μέρες μας να μένει εκτός ύλης στα σχολεία της Ελλάδας και άλλων χωρών; / Ποιες είναι οι είκοσι διαχρονικές αλήθειες για τη φενάκη του εγχώριου λαϊκισμού; / Γιατί οφείλουμε την ταυτότητά μας ως Νεοέλληνες στους Γερμανούς; / Ποια είναι τα 11 φιλοσοφικά ερωτήματα για τα οποία μάλλον ποτέ δε θα έχουμε απάντηση; / Ποιοι ήταν οι άγνωστοι ήρωες της ειρήνης, που έχτισαν τη χώρα μετά την Eπανάσταση; / Πόσο δύσκολο είναι να μετουσιωθεί σε λογοτεχνία το θαύμα του έρωτα; / Πώς αντιδρά ο λογικός άνθρωπος απέναντι στην εκκωφαντική σιωπή του Θεού; / Στερείται νοήματος η έννοια της «ελεύθερης βούλησης»; / Ανήκει ουσιαστικά η Ελλάδα στη Δύση; / Ποια η σχέση της μουσικής με την ποίηση και πώς δικαιώνει την ίδια τη ζωή; / Γιατί παραπονιέται για τη δύσκολη ζωή του ως συζύγου ιατρού ο συγγραφέας; / Πώς δύο «Έλληνες Βούδες» συναντήθηκαν μετά από δεκαετίες με νονό τον Νίτσε; / Είναι η ψυχή και το σώμα δύο όψεις της ίδιας πραγματικότητας; Στα 14 «ετερόδοξα» κείμενα του βιβλίου ο Νίκος Δήμου διατυπώνει περίπλοκα ερωτήματα με λόγο μεστό, κομψή πρόζα και παιχνιδιάρικη ματιά, κλείνοντας το μάτι σε θέματα ελληνικής παράδοσης και ταυτότητας, στις μικρές και μεγάλες, βασανιστικές ή μη, αλήθειες της ύπαρξης.

Σαλμάν Ρούσντι, Μαχαίρι, εκδόσεις Ψυχογιός
Δύο χρόνια μετά τη δολοφονική απόπειρα εναντίον του ο Σαλμάν Ρούσντι επιστρέφει –κυριολεκτικά και μεταφορικά– στον τόπο του εγκλήματος με έναν μοναδικό τρόπο αφήγησης. Ξαναθυμάται την επίθεση του εικοσιτετράχρονου Χάντι Ματάρ στο Ίδρυμα Τσατάκουα της Νέας Υόρκης, τον Αύγουστο του 2022, εισχωρεί στο μυαλό του επίδοξου δολοφόνου του για να ψάξει απαντήσεις, εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για τους ανθρώπους που τον βοήθησαν από τα πρώτα λεπτά, που έμειναν στο πλευρό του, που έδειξαν αλληλεγγύη παντού στον κόσμο. Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο είναι καθηλωτική για τους αναγνώστες των μυθιστορημάτων του, αλλά όχι μόνο. Η φωνή του είναι η φωνή ενός υπερασπιστή της ελευθερίας της έκφρασης σε έναν κόσμο που διέρχεται μόνιμη κρίση. Το Μαχαίρι αποτελεί μια έκκληση προς τον ελεύθερο κόσμο να αντισταθεί στην επέλαση του αυταρχισμού και της λογοκρισίας. Μια έκκληση για περισσότερη ελευθερία και δημοκρατία, σεβασμό στη διαφορετικότητα και την άποψη των άλλων. Ο Ρούσντι βάζει το δάχτυλο στη δική του πληγή μιλώντας εξ ονόματος όλων όσοι πιστεύουν ακόμη ότι η γλώσσα μπορεί να γίνει ασπίδα μπροστά στα μαχαίρια της βίας.

Μάνος Σαριδάκης, Το σύμπαν, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Τι έγινε πριν τη Μεγάλη Έκρηξη; Πόσο μεγάλο και πόσο «παλιό» είναι το Σύμπαν; Διαστέλλεται; Και τι υπάρχει πέρα από αυτό; Πώς γεννιέται ένα αστέρι και τι είναι οι μαύρες τρύπες; Πότε θα γίνει ο Ήλιος Κόκκινος Γίγαντας; Η Επιστήμη είναι σε καλό δρόμο για τη μελέτη της Ιστορίας του παρατηρήσιμου Σύμπαντος: από τη Μεγάλη Έκρηξη μέχρι τον σχηματισμό της Γης και όλων των Ειδών της. Ο Μάνος Σαριδάκης, κύριος ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών,  φέρνει κοντά μας με συνοπτικό και εύληπτο τρόπο τις εντυπωσιακές γνώσεις της Επιστήμης. Ούτε το Σύμπαν, ούτε όμως οι γνώσεις μας γι’ αυτό θα μπορούσαν να χωρέσουν τόσο αρμονικά, συστηματικά και κατανοητά όσο στην παρούσα έκδοση. Γραμμένο ώστε να απαντά στις ερωτήσεις που συχνά έχουμε, μα και σε άλλες που δεν μας περνούν από το μυαλό, όπως: Τι έγινε πριν τη Μεγάλη Έκρηξη; Πόσο μεγάλο και πόσο «παλιό» είναι το Σύμπαν; Διαστέλλεται, και τι υπάρχει πέρα από αυτό; Πώς γεννιέται ένα αστέρι και τι είναι οι μαύρες τρύπες, η σκοτεινή ενέργεια και τα πάλσαρ;

Θ.Π. Τάσιος, 5 μαθήματα ζωής, εκδόσεις Αγγελάκη
«Θυμάστε όταν (παιδιά) βγαίναμε απ’ τον κινηματογράφο, πώς ασυναίσθητα περπατούσαμε σαν τον πρωταγωνιστή· ή με πόσην τρυφερότητα κοιτούσαμε τους ανάπηρους με τη ματιά του Σαρλώ. Μα τα ζωντανά παραδείγματα γύρω μας λιγόστεψαν: Καθώς οι πόλεις κι ο ρυθμός του βίου μεγάλωσαν, δέν βλέπομε εύκολα μπροστά μας τον “Αξιομίμητο”. Τα δε ΜΜΕ δέν έχουν πάντοτε συμφέρον να προβάλουν το αξιομίμητο  – προβάλλουν το ευκολομίμητο! Αυτή λοιπόν η ανάγκη Παραδειγμάτων μας οδηγεί προς Προσωπικότητες της Ιστορίας, των οποίων ο βίος μπορεί να γίνει Μάθημα του δικού-μας βίου. Έτσι, σ’ αυτό το βιβλίο επιλέχθηκε ένας Φιλόσοφος (ο Σωκράτης), ένας Μουσικός (ο Μότσαρτ), ένας Επιστήμονας και Πολιτικός (ο Φραγκλίνος), ένας Πρίγκιπας Επαναστάτης (ο Βολκόνσκι) και ένας τραγικός Συγγραφέας (ο Καζαντζάκης). Η αφιέρωσή τους σε σκοπούς υψηλούς, η αγάπη τους στον Συνάνθρωπο, κι η αντοχήτους στα βάσανα της ζωής, ενδέχεται να συνηχήσουν μέσα μας…»

Δημήτρης Βεριώνης, Θάνατοι στη Χούντα - Δολοφονίες, αντιδικτατορική δράση, ύποπτοι θάνατοι κατά την περίοδο 1967-1974, εκδόσεις Τόπος
50 χρόνια μετά την πτώση της χούντας για πρώτη φορά παρουσιάζονται λεπτομερώς όλες οι περιπτώσεις των θανάτων που συνδέθηκαν με το καθεστώς. Θάνατοι λόγω αντιδικτατορικής δράσης, «αυτοκτονίες», «ατυχήματα», «ασθένειες», «εξαφανίσεις». Θάνατοι συνεπεία κακουχιών από τις εξορίες και πολυάριθμες ακόμα φημολογούμενες περιπτώσεις ανώνυμων και επώνυμων προσώπων παρουσιάζονται αναλυτικά σε αυτή την πολυετή, προσωποκεντρική έρευνα. 247 κατονομασμένεςαπεριπτώσεις θανάτων για τους οποίους ευθυνόταν ή κατηγορήθηκε το καθεστώς και οι κύκλοι του. Πάνω από 250 συνεντεύξεις οικείων προσώπων, 290 φωτογραφίες, άγνωστα ή δημοσιευμένα αρχεία και μαρτυρίες αποτυπώνουν για πρώτη φορά τις ιστορίες των θυμάτων της χούντας, συνολικά και εξατομικευμένα. Η ιστορική αλήθεια αναζητά τις πραγματικές της διαστάσεις στις ανείπωτες προσωπικές μαρτυρίες και βιώματα, στα «ψιλά γράμματα» και σε όσα αφέθηκαν στη σιωπή. Διερευνώνται υποθέσεις γνωστές ή κρυμμένες στην αφάνεια που περιμένουν να δικαιωθούν από την ιστορική μνήμη. «Με την έρευνα αυτή επιστρέφουμε στους ανθρώπους που τους χρωστάει η Ιστορία. Αυτή ήταν η ζωή τους και αυτός ο θάνατός τους» λέει ο συγγραφέας.

Traian Stoianovich, Βαλκάνιοι Κόσμοι - Η Πρώτη και η Τελευταία Ευρώπη, εκδόσεις Επίκεντρο
Αυτό που προσπάθησε, και σε πολύ μεγάλο βαθμό κατάφερε, ο Στογιάνοβιτς με το βιβλίο αυτό είναι, όχι απλώς να υλοποιήσει το παλαιό σχέδιο των Annales για μια ιστορία ολιστική, αλλά το αντικείμενό του, τα Βαλκάνια, να το συσχετίσει με εκείνο το μέρος του κόσμου που φαινόταν να τα απορρίπτει αλλά παραδόξως είχε γεννηθεί μαζί τους: την Ευρώπη. Πρέπει να δούμε τους Βαλκάνιους Κόσμους σαν μια πρώτη απόπειρα να ενταχθούν τα Βαλκάνια στο ιστοριογραφικό πεδίο της παγκόσμιας ιστορίας. Και αυτό αποτελεί ένα ιστοριογραφικό παράδοξο, γιατί η παγκόσμια ιστορία ως ιστοριογραφικό είδος αναδύθηκε ακριβώς μέσα από την κριτική στον Ευρωκεντρισμό. Αυτό όμως που κάνει ως πολιτικό αίτημα και ιστοριογραφικό εγχείρημα μαζί ο Γιουγκοσλάβος ιστορικός, είναι να δείξει ότι εάν η Παλαιά Ευρώπη ταυτίζεται με τα Βαλκάνια, τότε δεν μπορεί να υπάρξει ούτε Νέα χωρίς αυτά. Υπενθυμίζει δηλαδή ότι Ευρώπη δεν είναι μόνο η Δυτική και η Κεντρική Ευρώπη, αλλά είναι επίσης και η Ανατολική και η Νοτιοανατολική. Σε αυτή τη δραματική στιγμή της ιστορίας των Βαλκανίων, ο Στογιάνοβιτς συγγράφει εντυπωσιακά την μέχρι τώρα μοναδική ολιστική-«παγκόσμια» ιστορία της χερσονήσου.

Daniel M. Davis, Το αθέατο σώμα - Πώς η νέα επιστήμη του ανθρώπινου σώματος αλλάζει τον τρόπο της ζωής μας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Φανταστείτε ότι, χάρη σε μια πρωτοφανή κατανόηση της λειτουργίας κάθε κυττάρου του σώματός σας, μπορείτε να γνωρίζετε την ακριβή πιθανότητα να εμφανίσετε στο μέλλον κάποια μορφή καρκίνου· να ακολουθείτε μια διατροφή απολύτως προσαρμοσμένη στο μικροβίωμά σας· να παρακολουθείτε τη συνολική ευεξία του σώματός σας· να παίρνετε φάρμακα που βελτιώνουν τη γνωσιακή σας ικανότητα και σας βοηθούν να αποκτήσετε νέες δεξιότητες· να τροποποιείτε τα γονίδια των αγέννητων παιδιών σας προκειμένου να εξαλείψετε μια ασθένεια ή ακόμα και να ενισχύσετε τις ικανότητές τους. Οι δυνατότητες αυτές θα μας δώσουν μια πρωτόγνωρη δύναμη να αντιμετωπίζουμε θέματα που αφορούν την υγεία, την ανάπτυξη κατά την παιδική ηλικία, τις γνωσιακές και τις σωματικές ικανότητές μας. Γραμμένο από έναν βραβευμένο επιστήμονα, το βιβλίο εξηγεί πώς οι ριζικές αυτές δυνατότητες έχουν καταστεί εφικτές χάρη σε ιδιοφυείς νέες τεχνολογίες. Ο συγγραφέας εξετάζει έξι πρόσφατες σημαντικές ανακαλύψεις στον τομέα της ανθρώπινης βιολογίας, οι οποίες αφορούν έξι θεματικά πεδία: το μεμονωμένο κύτταρο, το έμβρυο, τα όργανα και τα συστήματα του σώματος, τον εγκέφαλο, το μικροβίωμα και το γονιδίωμα. Ένα συναρπαστικό αφήγημα για την αναδυόμενη επανάσταση στον τομέα της ανθρώπινης βιολογίας, για να κατανοήσουμε το σώμα μας.