Απειρόγωνο: Δύο ακτιβιστές της ειρήνης από την Παλαιστίνη και το Ισραήλ

Όταν πριν από κάμποσα χρόνια είχα επισκεφτεί το Ισραήλ και φιλοξενήθηκα σε ένα μοναστήρι στα Ιεροσόλυμα, είδα με έκπληξη να περιφέρονται στην ιερή πόλη νεαρές κοπέλες ντυμένες στα χακί με το όπλο περασμένο χιαστί. Γυναίκες δεν υπηρετούσαν ακόμη τότε στον ελληνικό στρατό. Γύρω από τον Ναό της Αναστάσεως, περιπολούσαν άλλες ομάδες ενόπλων. Κάπου κάπου ακουγόταν ένας πυροβολισμός στο βάθος. Ωστόσο, καθώς δεν βρέθηκα στη μέση κάποιας βίαιης αναμπουμπούλας, μπόρεσα να δω με άνεση τη Βηθλεέμ, την Ιεριχώ, τη Νεκρά Θάλασσα και να κολυμπήσω στα θολά νερά της Γιάφας.

Αυτό που μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση ήταν η αίσθηση ότι βρισκόμουν στα μέρη που βάδισε ο Ιησούς. Μια αίσθηση οικειότητας και θαλπωρής. Για την ιστορία του σύγχρονου Ισραήλ δεν είχα ιδέα. Γιατί δεν αποδέχτηκαν οι Παλαιστίνιοι το διπλό κράτος όταν έληξε η Βρετανική Εντολή το 1948; Γιατί δεν το δέχονται σήμερα; Γιατί αποδέχονται να ζουν σε συνθήκες προσφυγιάς στον ίδιο τους τον τόπο;

Το βιβλίο που διαβάζω αυτές τις μέρες εξηγεί κάποια πράγματα. Δεν είναι βιβλίο ιστορικό, ούτε ιστορικό μυθιστόρημα είναι. Πρόκειται για την ιστορία δυο ανδρών, ενός Ισραηλινού κι ενός Παλαιστίνιου, που έχασαν τις κόρες τους σε κάποια συμπλοκή ανάμεσα στις δύο φυλές. Είναι ακτιβιστές της ειρήνης κι έχοντας σαν βάση τον χαμό των παιδιών τους συνεργάζονται ώστε να δοθεί ένα τέλος στην αιματοχυσία που κρατάει κοντά 75 χρόνια τώρα.

Ο συγγραφέας του βιβλίου «Απειρόγωνο», ο Ιρλανδός Κόλουμ ΜακΚαν, δεν παίρνει θέση για το ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Βάζει τον αναγνώστη στην καρδιά των γεγονότων και τον αφήνει να βγάλει μόνος του συμπεράσματα. Τα γεγονότα του θανάτου των δύο κοριτσιών περιγράφονται με σπαραχτική ακρίβεια. Όμως, με την ίδια ακρίβεια περιγράφονται και οι μετοικεσίες των πουλιών πάνω από την Παλαιστίνη, οι υπόγειες σήραγγες των μαχητών της Χαμάς, η αφέλεια του Γιασέρ Αραφάτ όταν του κάνουν δώρο ένα μπισκότο σε σχήμα περιστεριού, το τελευταίο δείπνο του Φρανσουά Μιτεράν, ο τρόπος που οι νεαροί Βεδουίνοι αιχμαλωτίζουν τα γεράκια, οι δύο όψεις του Θεού όπως τις περιγράφουν οι καβαλιστές στην προσπάθειά τους να διερευνήσουν τη θεϊκή φύση, οι θεωρίες για τη θαυματουργή εμφάνιση της φλόγας στον Ναό του Πανάγιου Τάφου.

Κοντολογίς πρόκειται για ένα υβριδικό μυθιστόρημα που αναπτύσσεται σε μικρές ενότητες, σαν σεκάνς του ενός λεπτού, γεγονός που ξεκουράζει τον αναγνώστη κι ας πηδάει ο συγγραφέας από το ένα θέμα στο άλλο – σαν εκείνη την περίφημη σαύρα της ερήμου. Εξάλλου, όλα ενώνονται τελικά.

Από το Τείχος των Δακρύων έως το Τέμενος Αλ Ακσά, κι από τη Βηθλεέμ ως το Τελ Αβίβ, περνάει ένα νήμα που ενώνει τους κατοίκους της περιοχής. Είναι ένα κόκκινο νήμα, ένα αιμάτινο νήμα. Τα εβραϊκά κείμενα διδάσκουν τη δικαιοσύνη, ενώ το Κοράνι μιλάει για ελεημοσύνη. Κανένα τους δεν μιλάει για την αγάπη. Αλλά μήπως βρήκαν πρόσφορο έδαφος και οι χριστιανικές διδαχές περί αγάπης;

Αν υπάρξει κάποτε κάποιος Μεσσίας, αυτός ίσως ακούει στο όνομα Τεχνητή Νοημοσύνη.

Στο μεταξύ, όπως γράφει κι ο συγγραφέας του «Απειρόγωνου», «Για να δοθεί ένα τέλος, πρέπει να μιλήσουμε».

Πώς αλλιώς;