Βιβλιο

«Ουδέτερη ζώνη»: Ο Γιάννης Παντελίδης μελετά τη ζώνη ανάμεσα στη φυλακή και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα

Τι είδους τοπία ατενίζουν οι τρόφιμοι όταν το βλέμμα εκτείνεται εκτός της σιδερόφρακτης περίφραξης;

A.V. Team
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Γιάννης Παντελίδης - «Ουδέτερη ζώνη»: Ένα φωτογραφικό λεύκωμα στο οποίο προσεγγίζει το εξωτερικό όριο δεκαοκτώ σωφρονιστικών καταστημάτων στην Ελλάδα.

Δεν πρόκειται για ελκυστικές φωτογραφίες της ωραίας μας πατρίδας: υπάρχει περίσσεια από δαύτες. Ο Γιάννης Παντελίδης φωτογραφίζει έρημη γη, εγκατάλειψη, σκουριά, ό,τι περιβάλλει τις ελληνικές φυλακές· τα αδρανή τοπία που βλέπουν οι κρατούμενοι μέσα από τα σίδερα. Συχνά, πρόκειται για ζώνες ανθρώπινου κενού, ακατοίκητες, που μοιάζουν ασάλευτες, σιωπηλές. Τοίχοι και τείχη καταμεσής μιας ασυνάρτητης επαρχίας, από τα Τρίκαλα και τη Λάρισα μέχρι τη Νέα Αλικαρνασσό κι από την Κασσάνδρα μέχρι τα Χανιά. Δεν είναι μόνο τα συρματοπλέγματα που οριοθετούν τον έξω και τον μέσα κόσμο· είναι κυρίως η μοναξιά του τοπίου την οποία εντείνει, αντί να απαλύνει, ο τρούλος μιας εκκλησίας, μια παλιά γλάστρα ή μια σειρά από κάδους σκουπιδιών που τοποθετημένοι με παράδοξη ευταξία. Με τον φακό του ο Γιάννης Παντελίδης καταγράφει άχτιστα οικόπεδα, επαρχιακούς δρόμους φθαρμένους από την κακοκαιρία, νεκρά φυτά· πεταμένα αντικείμενα· ο «βρόμικος ρεαλισμός» συμπληρώνεται από τη συννεφιά, την ομίχλη· μια εκδοχή της Ελλάδας χωρίς ήλιο και φως. Παρόμοια βόρεια ατμόσφαιρα είχαμε παρατηρήσει το 2015, στις φωτογραφίες του με τίτλο «Τίποτα προσωπικό» από την περιφέρεια της Θεσσαλονίκης, από εκείνο τον μεταβατικό χώρο όπου τέλειωνε η πόλη και άρχισε η φύση. Εδώ, ο γκρίζος ουρανός σημαδεύει ακόμα και τον ελληνικό Νότο, λες και τα λεγόμενα σωφρονιστικά καταστήματα χτίζονται στις πιο μελαγχολικές γωνιές του τόπου προσδίδοντάς τους ακόμα περισσότερη μελαγχολία.

Μερικές φωτογραφίες φέρνουν στο μυαλό τον Robert Frank, άλλες τον Boris Savelev· σε κάποιες μπορεί κανείς να ανιχνεύσει ειρωνικά σχόλια, υπαινιγμούς παραλογισμού ή σουρεαλισμού: ένα κοπάδι πρόβατα κοιτάζουν τον φακό με απορία· ανάμεσα στα χαλάσματα υπάρχουν έγχρωμες διαφημίσεις με φωτομοντέλα· μια Μερσέντες είναι παρκαρισμένη στη μέση του πουθενά. Το άλμπουμ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Press με πρόλογο του Ηρακλή Παπαϊωάννου και ένα σύντομο σημείωμα του καθηγητή του πανεπιστημίου Μακεδονίας Κωστή Τσιτσελίκη.

Γιάννης Παντελίδης - βιογραφικό

Ο Γιάννης Παντελίδης γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στην Πολυτεχνική σχολή του ΑΠΘ και μαθήτευσε στο Φωτογραφικό Εργαστήρι Καλαμαριάς. Το 2014 συμμετείχε στην τρίτη συνέχεια του φωτογραφικού πρότζεκτ «Ένας περίπατος στην πόλη».