Βιβλιο

Πομόνα: 8 διηγήματα για μια αχόρταγη ανάγνωση

Ιστορίες που έρχονται στην επιφάνεια από κάτω, από πέρα, από πουθενά…

Κατερίνα Βνάτσιου
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πομόνα: το πρώτο βιβλίο του Αργύρη Φασούλα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μάγμα

Στα χέρια μου φτάνει ένα βιβλίο. Είναι μικρό, μόλις 91 μοσχομυριστές σελίδες. Το ρουφάω. Ο τίτλος με κάνει να αναρωτιέμαι: «Πομόνα». Τι σημαίνει Πομόνα; Σύμφωνα με τη Wikipedia πρόκειται για μια ρωμαϊκή θεότητα υπεύθυνη για την καρποφορία των δέντρων, την άνθιση των κήπων και την αφθονία των οπωρώνων. Από αυτή τη μικρή θεά πήρε το όνομά της μια αμερικάνικη εταιρεία με σωλήνες ύδρευσης. Και κάπως έτσι, οι αντλίες γεωτρήσεων νερού σε όλη την Ελλάδα κατέληξαν να λέγονται Πομόνες. Σε αυτές αναφέρεται και ο Αργύρης Φασούλας όταν αποφασίζει να τιτλοφορήσει το πρώτο του βιβλίο «Πομόνα» και να το γεμίσει με 8 μικρά διηγήματα «που φέρνουν στην επιφάνεια ιστορίες από κάτω, από πέρα, από πουθενά, σαν μια αντλία που τραβάει νερό από τα βάθη», όπως διαβάζω στο οπισθόφυλλο.

 Μέσα από τις οκτώ μικρές ιστορίες θα γνωρίσετε τη Σταυρούλα που σκοτώνει και θάβει τη μητέρα της, τον Γιώργο τον Ζίτσιο που κλαίει πικρά πάνω από το αρνί του, τη Χρύσα που σκαλίζει με τα χέρια μια κουζίνα από πάγο, τον Κώστα τον Τζουμέρα που νανουρίζεται στην κοιλιά μιας καναδέζας, την Κική που μετράει συλλαβιστά τα στρώματα του αέρα, τον Τάσσο τον Βίγκα που πίνει τσίπουρα κι εκείνον τον παράξενο άντρα που καπνίζει τα δάχτυλά του την ώρα που φεύγει ο ήλιος. Εκ πρώτης όψεως το κλειδί που ενώνει όλα τα διηγήματα θα μπορούσε να είναι λέξεις όπως «όνειρο», «συνειρμός», «υπερρεαλισμός». Κι ενώ οι λέξεις αυτές είναι σωστές, μια δεύτερη, πιο προσεκτική ματιά θα φανερώσει ότι ο Αργύρης Φασούλας είναι πολύ κοντά στους χαρακτήρες του, πολύ στοργικός μαζί τους για να τους αφήσει να αιωρούνται σε μια φαντασιακή πραγματικότητα. Άλλο είναι που τον απασχολεί…

Κολλάζ της Μαρίας Χαρτοκόλλη

«Οι χαρακτήρες της Πομόνας», μου λέει «έχουν ένα βάσανο. Είτε προσπαθούν να ξεφύγουν από αυτό, είτε δεν προσπαθούν (και κυρίως δεν προσπαθούν) βρίσκονται στην ίδια κατάσταση: σε ένα βαθύ άγχος, σε μια θολή σχέση με τον εαυτό τους. Αυτό που προσπάθησα να κάνω είναι να δείξω, να καταγράψω αυτή τη σύγχυση. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι που βρίσκονται σε τέτοια οριακά σημεία, είτε το καταλαβαίνουν, είτε όχι».

Η αγωνία του «οριακού σημείου», λοιπόν. Να ποιο είναι το νήμα που δένει τους χαρακτήρες των διηγημάτων. Η στιγμή της ταλάντωσης πριν την πτώση, όταν τα όρια της πραγματικότητας θολώνουν, δεν είναι πια ευδιάκριτα (ποτέ δεν είναι), οι ακραίες σκέψεις μπλέκονται μεταξύ τους σχηματίζουν τον πανικό, η Σταυρούλα, ο Κώστας, η Κική δεν μπορούν με βεβαιότητα να πουν τι είναι αληθινό και τι όχι, πάνω απ’ όλα δεν μπορούν να ξεχωρίσουν, έστω να ορίσουν τον εαυτό τους.

Κολλάζ της Μαρίας Χαρτοκόλλη

Όλη αυτή η αγωνιώδης μοναξιά της ύπαρξης, θα μπορούσε να αποδειχτεί ιλιγγιώδης αν δεν τη συγκρατούσε η πλούσια γλώσσα του Αργύρη. Όμως, οι κεντημένες στο χέρι παρομοιώσεις («ο χρόνος κυλάει μέσα από τα κόκαλα σαν ζεστό γάλα»), η προσεκτική επιλογή των επιθέτων («όταν της μιλούσε τα μάτια της άκουγαν γονατισμένα»), οι μεταφορές που χαίρεσαι κάθε φορά που πέφτεις πάνω τους («με τον άντρα να σφίγγεται μέσα σ’ ένα τσιγάρο»), οι ονειρικές περιγραφές («μπουσουλούσε μέσα σε όνειρα, μπερδεύοντας τον κόσμο με σκέψη») είναι στοιχεία που προσθέτουν στην εξίσωση τη χαρά της ανάγνωσης, κάνοντας την Πομόνα άξια να διαβαστεί. Πολλές φορές.

Info
Η Πομόνα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μάγμα. Τα κολλάζ (εντός και εκτός) του βιβλίου έγιναν από τη Μαρία Χαρτοκόλλη.