22 σελίδες από το συλλεκτικό βιβλίο του Κωνσταντίνου Κακανιά που σχεδίασε το 1997, κυκλοφόρησε σε ελάχιστα αντίτυπα και έχει εξαντληθεί
To μακρινό 1997, ο εικαστικός Κωνσταντίνος Κακανιάς, που ζει μόνιμα στο Λος Άντζελες, βρέθηκε εγκλωβισμένος για μεγάλο διάστημα στην Πάρο μόνος μέσα σ’ ένα σπίτι χωρίς υδραυλικά και με μοναδική συντροφιά τον «Δον Ζουάν» του Λόρδου Βύρωνα. Έχει μαγευτεί από τον ρομαντισμό και φιλελληνισμό του Βύρωνα, έχει μεθύσει από το άρωμα της επανάστασης, την ιδέα της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας, και στο σημείο αυτό ακριβώς σκάει μπροστά του το πυροτέχνημα που ακούει στο όνομα κυρία Τεπενδρή. Η θρυλική ηρωίδα των έργων του και υπέροχη πηγή της έμπνευσής του. «Θέλω να ξαναζήσω αυτό τον πυρετό της επανάστασης» του λέει και φυσικά η επιθυμία της γίνεται διαταγή.
Για πάνω από ενάμιση μήνα ο Κακανιάς φαντάζεται και σχεδιάζει μια δική του εντελώς αυθαίρετη ιστορία της ελληνικής επανάστασης, με όλες τις ενσαρκώσεις των ηρώων, Ελλήνων και Τούρκων, στο πρόσωπο της εξωφρενικής Τεπενδρή. Είτε σαν Μπουμπουλίνα μπουρλοτιέρισσα με Jean Desses, είτε σαν σουλτάνα Φατιμά, είτε σαν Αθανάσιος Διάκος με Ζολώτα, όπως και να τη φαντάστηκε τις άλλαξε τα φώτα. Ταλέντο και χιούμορ μέχρι τα ακροδάκτυλα.
Το αποτέλεσμα; Ένα βιβλίο συλλεκτικό και σπάνιο, 40-50 σελίδων, με τίτλο «Ελευθερία ή Θάνατος» από τις εκδόσεις Stubbs Books and Prints. Ένα βιβλίο εντελώς κοσμοπολίτικο, που ο Κακανιάς εμπνεύστηκε στην Πάρο, σχεδίασε στο Κονέντικατ, τύπωσε στην Ιταλία και παρουσίασε στη Νέα Υόρκη. Αυτή η δουλειά είχε μεγάλη επιτυχία. Έγινε έκθεση στην Αθήνα, στην γκαλερί της Ρεβέκκας Καμχή, έγινε έκθεση φωτογραφίας, έγινε κεραμικά διακοσμητικά αντικείμενα.
«Η κυρία Τεπενδρή, που έτρεφε μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα [...] εντελώς μπερδεμένη αλλά πάντα με στυλ, ως πρέσβειρα της ελευθερίας και μετά από 176 χρόνια, προσχωρεί στους επαναστατημένους»
«Η κυρία Τεπενδρή, που έτρεφε μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα [...] εντελώς μπερδεμένη αλλά πάντα με στυλ, ως πρέσβειρα της ελευθερίας και μετά από 176 χρόνια, προσχωρεί στους επαναστατημένους»
Αυτή είναι η ιστορία του βιβλίου, όπως τη διηγείται ο ίδιος ο καλλιτέχνης στον πρόλογο
«Μετά από σχεδόν 400 χρόνια οθωμανικής κατοχής, η Ελλάδα, με πρόσφατο το παράδειγμα της γαλλικής επανάστασης και στον απόηχο της αμερικανικής, συνειδητοποιεί πως η ανεξαρτησία θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο εάν εκμεταλλευόταν τις αδυναμίες της αυτοκρατορίας. Έλληνες από τη Μολδαβία ως την Τεργέστη και από τη Θεσσαλονίκη έως την Κρήτη, εμπνεόμενοι από ποιητές, διανοούμενους και λόγιους και με την οικονομική στήριξη εύπορων πλοιοκτητών, αρχίζουν να σηκώνουν σιγά-σιγά το ανάστημα και να επαναστατούν ενάντια στους εισβολείς τους, με την πρώτη επιτυχία να γράφεται στην Πελοπόννησο τον χειμώνα και αρχές της άνοιξης του 1821.
Η κυρία Τεπενδρή, που έτρεφε μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα, (συγχωρήστε της τα ελληνικά της, δεν τα έμαθε ποτέ καλά παρά το γεγονός ότι ήταν παντρεμένη με τον αείμνηστο κ. Τεπενδρή για αρκετά χρόνια, τι λέτε όμως για τα αγγλικά της;) συνεπαρμένη από τη γενναιότητα, τις φορεσιές και τις κομμώσεις των ηρώων, από το τούρκικο χασίσι, τα καφτάνια, τα φτερά που στόλιζαν τα κεφάλια, το καμαρωτό βάδισμα, τα τουρμπάνια των διάφορων πασάδων και τα ρομαντικά κινήματα στη ζωγραφική, την ποίηση και τη μουσική, αλλά τρομοκρατημένη σχεδόν από τους τρόπους και των δυο πλευρών (ειδικά στο τραπέζι), εντελώς μπερδεμένη αλλά πάντα με στυλ, ως πρέσβειρα της ελευθερίας και μετά από 176 χρόνια, προσχωρεί στους επαναστατημένους».
Ο Θεσσαλονικιός ζωγράφος, που ποτέ δεν έκρυψε πως ο Λαζόγκας είναι μια από τις κύριες αναφορές του, μας μιλά για την ιστορία μιας εικαστικής σύμπλευσης
23°
