Βιβλιο

Ζήσε την «Iστορία των οργίων»

Ο Burgo Partridge μας βάζει στα καλύτερα πάρτι

Γιάννης Νένες
ΤΕΥΧΟΣ 735
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Το βιβλίο «Η ιστορία των οργίων» του Lytton Burgo Partridge κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οξύ

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Οξύ το βιβλίο «Η ιστορία των οργίων» του Lytton Burgo Partridge, που είχε αρχικά εκδοθεί  το 1958. Έρχεται σε μία σωστή εποχή, τώρα που η σεξουαλικότητα επαναπροσδιορίζεται, τόσο στους ρόλους και τις επιθυμίες όσο και στους τρόπους «εφαρμογής», με συμμετοχή άλλων, πραγματικών προσώπων ή φαντασιώσεων. Καλό είναι να γνωρίζουμε αυτή την ιστορία των ορμών, την ερωτική συναναστροφή και τον τρόπο που αντιμετωπιζόταν από την κοινωνία μέσα στους αιώνες.

Ο Partridge ήταν άγγλος συγγραφέας που πέθανε το 1963, σε ηλικία μόλις 28 ετών. Μέλος του Bloomsbury, της ομάδας συγγραφέων, διανοούμενων, φιλοσόφων και καλλιτεχνών που υποστήριζε τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και των γυναικών, τον πασιφισμό, την ελεύθερη σεξουαλικότητα και άλλες μη συμβατικές ιδέες, είχε υιοθετήσει πιο φιλελεύθερες και προοδευτικές συμπεριφορές. Στο βιβλίο, μας ταξιδεύει στον χρόνο – αλλά ο χρόνος τον ξεπερνάει. Εκεί που σταματάει, στις αρχές του 20ού αιώνα, ήρθε η μεγαλύτερη ανατροπή στην ερωτική απόλαυση και όλα άλλαξαν.

Παρόλ’ αυτά, το «όργιο» συνεχίζει να υπάρχει στις δυτικές κοινωνίες με σχεδόν άλλους τρόπους, καταλήγοντας όμως πάντα στον ίδιο πατροπαράδοτο.

Ακόμα και η γλώσσα που γράφει ο Partridge έχει χαριτωμένους, «ντεμοντέ», περίπλοκους –σε σημεία– αγγλισμούς που αποδίδει άψογα ο Στρατής Ψάλτου στη μετάφραση του βιβλίου, αλλά φανερώνει και το βρετανικό φλέγμα που καταπιάνεται με αυτό το θέμα, σαν να έχει φορέσει χειρουργικά γάντια και να θεωρεί, σαν να πρόκειται για ληξιαρχικές πράξεις, να μας περιγράφει τα όργια ακόμα και με τα ονόματα εκείνων που συμμετείχαν καθώς και τις ιδιαιτερότητες πολλών από αυτούς.

«Το όργιο είναι ένα οργανωμένο ξέσπασμα ενεργητικότητας, η εκτόνωση της υστερίας που έχει συσσωρευτεί από την εγκράτεια και τον περιορισμό, και ως τέτοιο τείνει να έχει μία φύση υστερική ή καθαρτική. […] Οι πόλεμοι, από μια άποψη, είναι μία ακραία και δυσάρεστη μορφή οργίου. Χαμηλότερα στην κλίμακα, θα συναντήσουμε τους καβγάδες στις φιλικές συναναστροφές, τα παιχνίδια των χρηματιστών, τις μικρές συζυγικές απιστίες – ας μην μπούμε σε άλλες λεπτομέρειες».

Εδώ θα μπορούσε να έχει προσθέσει ο συγγραφέας, αν ζούσε μέχρι σήμερα, την έκρηξη του πορνό στο διαδίκτυο και τις περίπλοκες, υστερικές ή ψυχολογικά ανισόρροπες σχέσεις στα social media. Το όργιο ανέκαθεν παρείχε αποσυμπίεση από την ένταση της εγκράτειας και επανενεργοποιούσε τη διάθεση για μία πιο μετρημένη καθημερινότητα.

Η αρχαιοελληνική εκδοχή του οργίου - θρησκευτικής γιορτής φαίνεται να είναι αυτή που υπερασπίζεται ο συγγραφέας σε σχέση με τα ρωμαϊκά όργια, γράφοντας ότι «οι Έλληνες ενθουσιάζονταν με οτιδήποτε είχε σχέση με τη ζωή. Η νεότητα αντιμετωπιζόταν ως ιδιαίτερα προσφιλές αγαθό και οι χαρές της ως η μεγαλύτερη ευτυχία. […] Η χαρούμενη απόλαυση της ζωής θεωρούνταν εν γένει από τον Σόλωνα ένα απόκτημα για το οποίο αξίζει κανείς να αγωνιστεί. […] Οι Έλληνες κατόρθωσαν μια στάση απέναντι στα σεξουαλικά ζητήματα που δεν βρήκε ποτέ όμοιά της στον ρεαλισμό και το μέτρο της. Ήταν ηδονιστές αλλά και αρκετά συνετοί ώστε να γνωρίζουν πως η καθαρά αισθησιακή απόλαυση ξεθυμαίνει αρκετά γρήγορα, αν δεν εναλλάσσεται με περιόδους ανάπαυλας και αποχής».

Αντίθετα, «…οι Ρωμαίοι παρέμειναν ραδιούργοι και εντελώς παράφρονες. Η απόλαυσή τους ήταν το αντίθετο του πραγματικού ηδονισμού: βασισμένη στον εξευτελισμό και την ταπείνωση, τόσο των ίδιων των πολιτών της Ρώμης όσο κι αυτών της υπόλοιπης Ευρώπης. Ως τέτοια, το μόνο που πραγματικά μπορούσε να γίνει, ήταν να καταρρεύσει».

Από τις γυναίκες των Θεσμοφορίων που συγκρατούνταν 9 ημέρες πριν τη γιορτή για να μην κάνουν έρωτα, τρώγοντας πολύ σκόρδο (εφόσον μετά θα ακολουθούσε μεγάλη ερωτική γιορτή), μέχρι τα στρώματα στην αρχαία Ελλάδα στα οποία είχαν δώσει το όνομα του Ηρακλή τονίζοντας την έντονη σεξουαλική του δραστηριότητα ανά την επικράτεια και μέχρι τους διαγωνισμούς φιλιού ανάμεσα σε νέα αγόρια. Τα αφροδισιακά βοηθήματα, τα εξαρτήματα, ο μη-ρουχισμός των συνδαιτυμόνων στις γιορτές, τα ερωτικά όνειρα, ο μανιακός χορός στα συμπόσια, οι πλούσιοι διοργανωτές οργίων, οι πουριτανοί και οι έκλυτοι. Ένα ταξίδι στον χρόνο και τις ερωτικές κραιπάλες των ανθρώπων που, όπως φαίνεται, τελικά όλοι ζητούσαν το ίδιο πράγμα: τον ξορκισμό του θανάτου.