Βιβλιο

One Day: Πώς να ζήσεις την εμπειρία ενός τόπου σε 24 ώρες

Οι χάρτινοι και ψηφιακοί, εντελώς πρωτότυποι, ταξιδιωτικοί οδηγοί του Γιώργου Ζαρζώνη

Στέφανος Τσιτσόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 716
6’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Γιώργος Ζαρζώνης και ταξιδιωτικοί οδηγοί που θα λατρέψεις από τις εκδόσεις ATHENS VOICE Books

Ο Γιώργος Ζαρζώνης είναι η ψυχή των ταξιδιωτικών οδηγών One Day: πώς να ζήσεις και να γευτείς την εμπειρία ενός τόπου σε 24 ώρες. Μια καταπληκτική ιδέα που η εφαρμογή της στο χαρτί αλλά και στο ίντερνετ σε βοηθά να κερδίσεις χρόνο και βίωμα, αφού ακόμα και είκοσι τέσσερις ώρες είναι αρκετές αν σε καθοδηγεί ένας ειδικός! Εδώ στην A.V. κάνουμε σχεδόν την ίδια δουλειά: είμαστε η Φωνή, η γεύση, η μυρωδιά, οι πολλαπλές αισθήσεις της Αθήνας. Έτσι οι οδηγοί One Day (εκδόσεις ATHENS VOICE Books) αφιερωμένοι στη Θεσσαλονίκη και τον Όλυμπο, κυκλοφορούν ήδη στα βιβλιοπωλεία όλης της Ελλάδας.

Επόμενη κυκλοφορία μια One Day έκδοση για την Αθήνα καθώς και μια ακόμα περί καφέ, γεύσεων, ταξιδιών και μυστικών για την καφεΐνη. Εικόνες, άνθρωποι, τόποι και κούπες, χαρμάνια καφέ, καλλιέργειες, σπόροι, τα πάντα περί του «αθλήματος». Αναμείνατε μέχρι τον Οκτώβριο. Έως τότε, γνωρίστε τον Γιώργο Ζαρζώνη καλύτερα.

Γιώργος Ζαρζώνης

One Day! Θυμάμαι αυτό το φοβερό σου πρότζεκτ, και πώς από μια απλή έκδοση αναβαθμίστηκε με συνεχή ανανέωση εικόνων και βίντεο, με αποτέλεσμα να γίνει ένας φοβερός ταξιδιωτικός οδηγός, χάρτινος και ψηφιακός. Για βιαστικούς ταξιδιώτες είτε για περαστικούς εκδρομείς που μέσα σε 24 ώρες μπορούν να βιώσουν ολοκληρωτικά την εμπειρία ενός τόπου. Πώς συνέλαβες την ιδέα; Και ποια είναι η φιλοσοφία που είχαν οι εκδόσεις σου στο ξεκίνημα;
Ήταν ένα χαζό περιστατικό, ένα ταξίδι στο Παρίσι για μία μέρα, μια φυγή από το εδώ που έφερε την ιδέα του One Day. Γιατί, όταν γύρισα με ένα ημερολόγιο, απέδειξα σε δικούς μου ανθρώπους ότι το ταξίδι δεν είναι θέμα χρόνου, αλλά διάθεσης. Και το ημερολόγιο πούλησε και εγώ είδα το όνειρο και έκλεισα το oneday.gr. Και η φιλοσοφία σε αυτά τα βιβλία ήταν και είναι ίδια με τη φιλοσοφία της ζωής μας. «Ρούφηξε τη μέρα σου. Είναι μεγάλη... αν τη δεις μεγάλη!»

Όλυμπος, Θεσσαλονίκη, λογικό μου φαίνεται το ξεκίνημα των One Day οδηγών να γίνει με μέρη «γενέτειρες» που τις κατέχεις απόλυτα. Μετά πώς αναπτύχθηκες και με ποια κριτήρια διάλεγες τα σποτ-τόπους;
Μεγάλη συζήτηση! Δε διαλέγω· νομίζω· μόνοι τους οι τόποι επιλέγονται. Τι εννοώ... Για τις ανάγκες ενός βιντεοκλίπ που έκανα για την Περιφέρεια Ηπείρου, συνεργάστηκα με φίλους πια, από τα Τζουμέρκα. Ταξίδεψα μαζί τους, ήπια, γέλασα. Και ο επόμενος οδηγός είναι τα Τζουμέρκα, για να φέρει κόσμο σε αυτό το ποικίλα όμορφο που έζησα! Γιατί, Στέφανε, οι οδηγοί μου είναι καθαρά βιωματικοί, σε θέση, σε φωτογραφίες, σε κείμενα, στο όλο τους. Δεν είναι Google. Πρώτο και τρίτο πρόσωπο, θέσεις της στιγμής και κυρίως συναισθήματα προσπαθούν τα μικρά βιβλία να δώσουν στον αναγνώστη.

Ώσπου μια μέρα πριν από μερικά χρόνια σε συναντώ στη Θεσσαλονίκη και μου λες πως ανοίγεις μια σοκολατερί. Και λίγο αργότερα, όχι μόνο γίνεσαι σοκολάτα εξπέρ, αλλά παρασκευάζεις και τις δικές σου. Ύστερα σκας στην Athens Voice, μοιράζεις τις φοβερές γεύσεις σου, τρελαίνεις τα κορίτσια στην εφημερίδα με όλες τις τσόκο παραλλαγές, ως και με τσιπς, με καφέ, λεμονόχορτο και ελαιόλαδο, μέξικαν σπάισι, με καπνιστό ρούμι, και μαθαίνω επίσης πως οι οδηγοί One Day θα κυκλοφορούν από  τον ATHENS VOICE Books: Για πες πιο συγκεκριμένα...
Το παιχνίδι της σοκολάτας, ακριβώς στη φάση των δύο χρυσών βραβείων και του βραβείου κοινού που πήρε, η Athens Voice πρώτη το παρουσίασε. Είναι ένα παιχνίδι γεύσεων που βρήκε το κοινό του. Σοκολάτες που σέβονται την υγεία σου παραθέτοντας μια άλλη θέση απέναντι στην πρώτη ύλη που πατήθηκε και κατάντησε γλύκισμα. Η συνεργασία με την Athens ήρθε μετά από μια μικρή έκπληξη που έκανα στον Φώτη Γεωργελέ όταν μετά από εκατόν τόσα χρόνια τον ξαναείδα με το ίδιο χαμόγελο πάνω από τη χαρτούρα του. Από εποχή ΚΛΙΚ ήμασταν, όπως θυμάσαι, όλοι εκεί. Μέσα από γέλια, σοκολάτες και ιδέες ήρθε αυτή η συνεργασία. Απλά, όπως μας πρέπει. Ανέλαβα το εκτός Αθηνών παιχνίδι με αφιερώματα, διαδρομές και φυσικά με βιβλία. Καινούργιο στόρι και για τους δύο. Το πιστέψαμε και πολύ γρήγορα ήρθε ο οδηγός Θεσσαλονίκης και ο οδηγός Ολύμπου με τον ιδιαίτερο τίτλο: «Άνδρες με φτερά στον Όλυμπο της δύσης».

Μίλησέ μας για τον συνδυασμό κρασιού και σοκολάτας, στον οποίο επιδίδεσαι πλέον ενεργά. Θα δούμε τις Cocoowa σου να συνδυάζονται με οίνους;
Την είδαμε ήδη στο παιχνίδι των συνδυασμών της Cocoowa. Το πίστεψα αυτό το έργο, γιατί ξέρω καλά τη δυναμική της σοκολάτας. Δεν είναι γλύκισμα. Είναι τροφή των θεών κάποτε, των ημίθεων σήμερα. Έχω κάνει πολλές φορές συναντήσεις ανθρώπων και γεύσεων σοκολάτας, που συνδυάζονται απόλυτα όμως με το κρασί. Το καλό κρασί μισεί τα αλλαντικά και τα τυχαία τυριά. Θέση μου! Κρασί και σοκολάτα δίνουν μια τρίτη γεύση που ξαφνιάζει τον ουρανίσκο. Ίσως και να τον τρομάζει. Το αυτό κυνηγάω γιατί η Cocoowa είναι ένα μικρό εργαστήριο που μπορεί να κάνει ακριβώς αυτό που ονειρεύεται. Θα συμπληρώσω εδώ τη χαρά μου που το οινοποιείο Nico Lazaridi επέλεξε τις σοκολάτες για μια πολυτελή συσκευασία και συνδυασμούς με τα κρασιά του· θα πω ακόμη ότι ετοιμάζονται σοκολάτες με γεύσεις (αν μπορείς να το πεις έτσι) από λογοτέχνες και ποιητές σε συνεργασία με τον «Ιανό», που επίσης αγκάλιασε τη χειροποίητη σοκολάτα μας.

Αυτή η έκδοση που ετοιμάζουμε για τον καφέ και την Αθήνα τι ακριβώς θα είναι;
«One Day in a cup of coffee». Έτσι λέγεται το βιβλίο που ετοιμάζω. Πρόκειται για φωτογραφίες που συλλέχθηκαν εδώ και πολλά χρόνια και μέχρι την ώρα που μιλάμε, αν φωτογραφίσω τον espresso που με συνοδεύει. Εικόνες κυρίως ασπρόμαυρες, με ανθρώπους που απολαμβάνουν το κορυφαίο ρόφημα του πλανήτη σε διάφορα και διαφορετικά μέρη του κόσμου. Εικόνες με αυτούς που αφιερώνουν τη ζωή τους στην καλλιέργεια του καφέ. Κολομβία, Περού, Αυστραλία, Κούβα, Παρίσι, Ρώμη και πολλές άλλες πόλεις δένονται με μια κούπα καφέ! Λατρεύω τον καφέ. Πίνω πάνω από 10 καθημερινά εδώ και πολλά χρόνια. Το βιβλίο λοιπόν κάτω από αυτές τις συνθήκες έχει και κείμενα που γράφτηκαν παράλληλα με τις εικόνες... και κάποια πριν από αυτές. Κείμενα μικρά και κομψά, όπως ακριβώς το ρόφημα.

Πώς ακριβώς δουλεύεις ως προς την εικόνα αλλά και το τιπ-πληροφορία-παρουσίαση του νέου πρότζεκτ;
Είναι πολύπλοκο. Είναι γιατί η αφή είναι η αίσθηση που αφιερώθηκε στις οθόνες πια. Δεν σε χαρτί, όπως δεν σε σώματα. Λείπει ο ερωτισμός γενικότερα και το βιβλίο είναι μέρος του. Κάθε φορά λοιπόν που είναι να γίνει μια έκδοση μπαίνουν δεκάδες παράγοντες για να μην πάει χαμένος ο κόπος και το λάδι. Αλλά επειδή στο βιβλίο τίποτα δεν είναι στεγανό, στο τέλος κερδίζει το πάθος για την έκδοση. Όλα τα βιβλία έχουν αυτόν τον κανόνα. Και οι εικόνες που έρχονται για να δέσουν το πάθος δεν έχουν επίσης κανόνες. Εικόνες που τραβήχτηκαν πριν χρόνια, εικόνες χθεσινές, με κινητό ή ακριβές μηχανές, όλες συνδέονται κάτω από το θέμα που επιλέγεται. Τα βιβλία τα χαρακτηρίζει μια καθημερινότητα. Δεν έχουν εικόνες που βγαίνουν μία στα τόσα χρόνια με την τύχη σύμμαχο. Φωτογραφίες που επιδιώκουν να φέρουν τον Θεό στο ύψος των ματιών μας.

Έχεις άπειρες μηχανές, συμβαίνει να γνωρίζω πολύ καλά τον φωτογραφικό εξοπλισμό σου. Ξέρω όμως πως όχι μόνο δεν είσαι από τους φωτογράφους που αρνούνται το κινητό τηλέφωνο, αλλά απεναντίας αναδεικνύουν την καλλιτεχνικότητα μέσω χρήσης του mobile...
Όλος ο πλανήτης φωτογραφίζει με κινητό. Μέσα του είμαι. Και θα σου πω ότι χαίρομαι που ο κόσμος είδε ξανά τη φωτογραφία σαν μέσο επικοινωνίας. Ξέρεις, όσες εικόνες τραβήχτηκαν σε έναν αιώνα, τον δέκατο όγδοο για την ακρίβεια, βγαίνουν πια σε μία μέρα! Είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό. Με κινητό βγήκε ο «Οδηγός Θεσσαλονίκης» σε μια καινούργια σειρά που λέγεται Mobie Stories. Οι εικόνες παίζουν χρωματικά και συνοδεύονται από κείμενα που τις συμπληρώνουν. Μικρές καθημερινές ιστορίες που στην τελική μπορεί ο καθένας να κάνει. Αυτό είναι το μήνυμά μου με το βιβλίο. Δεν χρειάζεται να είναι ακριβές μηχανές και μεγάλα τα ποσά. Η διάθεση φέρει το αποτέλεσμα. Έχω κάνει και θα συνεχίσω αυτές τις εκδρομές με μαθήματα φωτογραφίας με κινητό και pairing σοκολάτας και κρασιού συγχρόνως. Και σε αυτό η Athens Voice στηρίζει ήδη την προσπάθεια.

Σε πόσο καιρό θα έχουμε στα χέρια μας το «καφέ» βιβλιαράκι;
Θέλω να πιστεύω ότι μέχρι τέλος του Οκτώβρη θα ανοίξει τις σελίδες του στο κοινό.

Μια τελευταία ερώτηση μια και ξέρω πόσο πολυσχιδής είσαι. Τι θεωρείς σαν πρώτη επαγγελματική σου ιδιότητα από τις παρακάτω- φωτογράφος, ταξιδευτής, σοκολατοποιός, εκδότης, κειμενογράφος, καλλιτέχνης; Ποια από όλες υπερτερεί αυτή τη στιγμή που μιλάμε; Σε τι φάση σε πετυχαίνω;
Σαν να ρωτάς τη μαμά ποιο παιδί αγαπά περισσότερο, ένα πράγμα. Καταρχήν η φωτογραφία είναι η θεραπεία του μυαλού μου. Πάντα ήμουν αυτό· για πάντα θα μείνω, είτε πατάω το κουμπί της Leica, είτε του κινητού μου. Δεν αλλιώς. Και ένας φωτογράφος της δικής μου θέσης δεν γίνεται να μην είναι ταξιδευτής. Πακέτο τα δυο τους. Για να δώσω εικόνες, πρέπει να συλλέξω εικόνες. Συνεχίζω με τις εκδόσεις One Day, που μεγαλώνω εδώ και εννιά χρόνια. Δεν θα μπορούσα με τα εν λόγω βιβλία να πείσω τον κόσμο για το τι μπορεί να κάνει σε μία μέρα, αν εγώ πρώτος δεν το πίστευα. Η κίνηση του χρόνου με άξονα μια πραγματική ή εικονική μέρα είναι μια χαραμάδα που αφήνει το μέλλον να περάσει. Αλλά εδώ πια τη σκυτάλη την αφήνω στην Athens Voice, με χαρά όπως καταλαβαίνεις, γιατί αυτή η εφημερίδα είναι το καλύτερο δέσιμο με τον κόσμο. Έπειτα γράφω κείμενα. Ναι, τα κείμενα δεν είναι κάτι ξεχωριστό, αλλά η μετάφραση των εικόνων, η επεξήγηση των χρωμάτων, η αντίθεση του ασπρόμαυρου. Γράφω για μένα και μοιράζομαι με τον κόσμο. Γράφω στον πρωινό καφέ, στην απογευματινή βόλτα, στο σινεμά, στα μπαρ, στο τιμόνι, στο παντού. Με ξεκουράζουν οι λέξεις. Και για να τις κρατάω πιο γλυκιές φτιάχνω τις σοκολάτες! Και τις τυλίγω με εικόνες, αφού οι φωτογραφίες μου δίνουν έναυσμα για τις γεύσεις. Μπερδεμένο πράγμα το ξέρω. Απάντησα στις πέντε ιδιότητες... Όσο για το καλλιτέχνης, ξέρουμε καλά ότι δε γίνεσαι... γεννιέσαι! Και με πετυχαίνεις στην καλύτερη όμως φάση μου, σε αυτή που δουλεύω, αν το λες έτσι, με χαμόγελο, σε αυτή που σοκολάτα και φωτογραφία έχουν ισορροπήσει στους χρόνους μου, σε αυτή τη φάση που αφιερώνω τα σαββατοκύριακα σε ανθρώπους που αγαπάω, αυτούς που μπορούν να κάνουν τις μικρές στιγμές... επιφάνεια εργασίας!