Βιβλιο

Όχι πια δάκρυα για τη Μαύρη Ντάλια

Το πιο διάσημο έγκλημα στην ιστορία της Αμερικής έχει ένοχο 70 χρόνια μετά τον αποτρόπαιο φόνο της Ελίζαμπεθ Σορτ

Δημήτρης Καραθάνος
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Το τέλος του πιο πολύκροτου ματωμένου άρλεκιν της Αμερικής; Η υπόθεση Μαύρη Ντάλια, ένα έγκλημα υψηλής έντασης, με τρομώδεις πτυχές που κόβουν την ανάσα, λεπτομέρειες που τρυπώνουν στην ψυχή και πλοκή που βρήκε τον δρόμο της στη λογοτεχνία, το σινεμά και την ποπ κουλτούρα, δεν παύει να συνεπαίρνει τη συλλογική φαντασία. Ένα νέο βιβλίο έρχεται σήμερα να δώσει τη δική του, πιθανότατα οριστική εκδοχή για την ιστορία μιας κοπέλας που είχε «αστέρια στα μάτια» και όνειρα διασημότητας μονάχα για να βρεθεί κτηνωδώς δολοφονημένη στα 22 της με τον ένοχο να διαφεύγει μέχρι και σήμερα.

Το «Black Dahlia, Red Rose: The Crime, Corruption, and Cover-Up of Americas Greatest Unsolved Murder» της ερευνήτριας, νομικού και συγγραφέα Piu Eatwell επισκέπτεται αρχεία και ιστορικούς τόπους, μελετά πρόσφατα αποχαρακτηρισμένους φακέλους του FBI και αναφορές του LAPD, κορφολογεί εφήμερα, διαδόσεις, θεωρίες, ψιθύρους και ομολογίες, για να καταθέσει μια λύση η οποία έχει όλη την πειστικότητα της έρευνας αλλά και τις πτυχές του θρίλερ, με πρωταγωνιστές την αστυνομική διαφθορά, τη δικαστική συγκάλυψη, τη βουλιμική σκανδαλοθηρία του Τύπου και τη σκοτεινή γοητεία του Χόλιγουντ και του Λος Άντζελες της δεκαετίας του ’40. Η Μαύρη Ντάλια συνεχίζει να προελαύνει ακάθεκτη στη στρατόσφαιρα του μύθου, πιο αινιγματική από ποτέ. Ποιο είναι το μυστικό της;

Η Μαύρη Ντάλια ήταν μια νεαρή γυναίκα ονόματι Ελίζαμπεθ Σορτ. Ήρθε στα δυτικά από τη Μασαχουσέτη με όνειρο να γίνει σταρ. Ήταν απείθαρχη, ανώριμη και προκλητική. Έπινε υπερβολικά και έλεγε ψέματα. Κάποιος την παρέσυρε και τη βασάνισε επί δύο ημέρες. Ο θάνατός της ήταν κολασμένα παρατεταμένος. Ο δολοφόνος την έκοψε στη μέση και την πέταξε σε ένα άδειο οικόπεδο. Ο φόνος παραμένει ανεξιχνίαστος. Η υπόθεση Μαύρη Ντάλια είναι ακόμη θέμα στα μέσα ενημέρωσης. Μια πιο μακάβρια περίληψη, θα μπορούσε να αναφέρει ότι η θέα του άψυχου κορμιού της σοκάρισε ακόμη και τους πιο χοντρόπετσους ρεπόρτερ του αστυνομικού δελτίου. Μώλωπες στο κεφάλι και εκχυμώσεις στο πρόσωπο, το σώμα κομμένο στα δύο, τα πόδια και η μέση τοποθετημένα ένα μέτρο κάτω από τον θώρακα και το κεφάλι. Τα εντόσθια στοιβαγμένα με προσοχή κάτω από τα οπίσθια. Το πτώμα πλυμένο σχολαστικά και το αίμα αποστραγγισμένο. Σε ολόκληρο το σώμα βαθιές χαρακιές, κομμάτια σάρκας να έχουν αφαιρεθεί, σκισμένες άκρες του στόματος προς τα πάνω σε μακάβρια παντομίμα κλόουν, ιστός σκισμένος από το στήθος, αμυχές στον πρωκτό από την βίαιη είσοδο σκληρού αντικειμένου, στομάχι παραγεμισμένο με περιττώματα, χωμένο στον κόλπο της ένα ασύμμετρα κομμένο κομμάτι δέρματος από τον αριστερό μηρό, στο σημείο όπου κάποτε διακοσμούσε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο σε τατουάζ. Ανείπωτη φρίκη. Γιατί;

Το κορμί της Ελίζαμπεθ Σορτ στη σκηνή του εγκλήματος

Η Ελίζαμπεθ «Μπέτι» Σορτ γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1924 και ήταν το τρίτο από μια οικογένεια πέντε κοριτσιών από το Μέντφορντ της Μασαχουσέτης, ένα προάστιο της εργατικής τάξης στη Βοστόνη. «Ήθελε να γίνει διάσημη», ανακαλεί η μητέρα της. «Είχε αστέρια στα μάτια, όνειρα αντί για σχέδια. Ήταν ένα πολύ γοητευτικό μα εσωστρεφές πλάσμα, με μια αύρα θλίψης. Ένα κενό, σαν κάτι να λείπει». Η Μπέτι ταξίδεψε πολύ, ανάμεσα στη Φλόριντα, το Λονγκ Μπιτς, το Λος Άντζελες και το Σικάγο, σε αναζήτηση καλύτερου κλίματος για την εύθραυστη υγεία της. Εργάστηκε ως υπάλληλος σε στρατόπεδο βόρεια της Σάντα Μπάρμπαρα και κέρδισε διαγωνισμό «Ομορφούλας της Εβδομάδας». Το αφεντικό της τη θυμάται σαν ένα «από τα ωραιότερα και πιο ντροπαλά κορίτσια που είχε δει ποτέ». Εγκατέλειψε το Καμπ Κουκ αφότου υπέστη παρενόχληση από αξιωματικό και συνελήφθη το 1943 για κατανάλωση αλκοόλ κάτω από το νόμιμο όριο ηλικίας –τα δακτυλικά αποτυπώματα από το αστυνομικό τμήμα της Σάντα Μπάρμπαρα ήταν το μοναδικό στοιχείο που αργότερα επέτρεψε την αναγνώριση του πτώματός της. «Είχε τα πιο μαύρα μαλλιά που είδα ποτέ. Ξεχώρισα αμέσως την ευχάριστη προσωπικότητα και την επιμέλεια στο ντύσιμο και την εμφάνισή της», δήλωσε η επιτηρήτρια αστυνομικός. Αφέθηκε ελεύθερη με αναστολή από δικαστήριο ανηλίκων, ταξίδεψε ανατολικά, έπειτα βρέθηκε στο Μαϊάμι Μπιτς όπου δούλεψε σαν σερβιτόρα και ζευγάρωσε με αξιωματικό της αεροπορίας. Το σχέδιό τους να παντρευτούν ματαιώθηκε όταν το σκάφος του κατέπεσε στην Ινδία. Κατευθύνθηκε στο Λος Άντζελες, συνδέθηκε με άλλους άνδρες. Η Μπέτι δεν ήταν πόρνη, αλλά ούτε και αθώα, σύμφωνα με το προφίλ που σκιαγραφούν τα δημοσιεύματα.

Φωτογραφία από τη σύλληψη της Ελίζαμπεθ Σορτ το 1943

«Το θύμα γνώριζε τουλάχιστον 50 άνδρες το διάστημα πριν το έγκλημα και τουλάχιστον 25 είχαν θεαθεί μαζί της κατά την περίοδο που προηγήθηκε του θανάτου», σημειώνει αναφορά της αστυνομίας. Έβαζε σε πειρασμό τους μνηστήρες, έβγαινε ραντεβού και εκμαίευε στέγη, χρήματα, ρούχα και τροφή, αλλά αρνούνταν να ενδώσει σεξουαλικά, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι είναι παρθένα, αρραβωνιασμένη ή παντρεμένη. Ο κατακερματισμός της δημόσιας εικόνας της και η μεταστροφή του προφίλ της από θύμα σε ατιμασμένο γύναιο δε στάθηκε δύσκολος όταν οι συνθήκες το απαίτησαν αργότερα. Η Ελίζαμπεθ Σορτ ήταν μια ζωντανή απεικόνιση της τοπογραφίας του Λος Άντζελες της δεκαετίας του 1940, μια βαμπ της εποχής με κινηματογραφικό σεξ απίλ και προσωνύμιο δανεισμένο από το «Blue Dahlia» με τη Βερόνικα Λέικ και τον Άλαν Λαντ. Η Μπέτι συνάντησε την κακή της μοίρα όταν γνώρισε τον Μαρκ Χάνσεν. Ο 55χρονος δανός επιχειρηματίας ήταν εξέχουσα φιγούρα του Χόλιγουντ ως ιδιοκτήτης κινηματογράφων και κλαμπ στη Χόλιγουντ Μπούλεβαρντ με στριπ σόου και κρυφό καζίνο, μια φυσιογνωμία οριακά κινούμενη ανάμεσα στο προσκήνιο και τον υπόκοσμο. Πρόκειται για το πρόσωπο το οποίο θα παραγγείλει το ταξίδι της Μπέτι Σορτ στον θάνατο, όταν όλες του οι προσπάθειες να την κατακτήσει αποτυγχάνουν.

Μαρκ Χάνσεν

Το γυμνό και τεμαχισμένο πτώμα της πανέμορφης 23χρονης κοπέλας με το παρατσούκλι Μαύρη Ντάλια ανακαλύφθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1947. Μολονότι ο φόνος της προκάλεσε ένα από τα μεγαλύτερα ανθρωποκυνηγητά στην ιστορία της Καλιφόρνια, η υπόθεση έμεινε ανεπίλυτη και οι λεπτομέρειες του βιβλίου της Piu Eatwell βλέπουν για πρώτη φορά το φως. Πολλοί ανακρίθηκαν, περισσότεροι από πεντακόσιοι κατέθεσαν, ο διεστραμμένος δολοφόνος παρέμεινε ασύλληπτος, τα μίντια επέλεξαν μια άλλη τροπή προκειμένου να τροφοδοτήσουν το εμμονικό ενδιαφέρον του κοινού γύρω από κάθε λεπτομέρεια της ζωής της Μπέτι προτού η υπόθεση ατονήσει: Η Μαύρη Ντάλια ήταν ανώμαλη, σύμφωνα με τις προσεκτικά καλλιεργημένες φήμες. Έπαιζε με τους άντρες, σύχναζε σε γκέι μπαρ, διατηρούσε «αφύσικη οικειότητα» με άλλες γυναίκες. Παράλληλα με τις αβάσιμες δημοσιεύσεις, στα τέλη του 1948 ένας ψυχολόγος της αστυνομίας του Λος Άντζελες κατορθώνει να δελεάσει τον δολοφόνο έξω από την κρυψώνα του.

Δελτίο που διανεμήθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα του Λος Άντζελες στις 15 Ιανουαρίου 1947 

Ο δόκτωρ Τζόζεφ Πολ Ντε Ρίβερ πιστεύει ότι στη βάση της παθολογίας του φονιά της Ντάλιας βρίσκεται η επιθυμία να καυχηθεί για την πράξη του και να πετύχει την αναγνώριση. Ο Ντε Ρίβερ τον καλεί μέσω αγγελίας στο παλπ περιοδικό True Detective και σε απάντηση λαμβάνει επιστολή με την υπογραφή Τζακ Σαντ και διεύθυνση αποστολής ταχυδρομείου του Μαϊάμι Μπιτς. Ο Τζακ Σαντ ισχυρίζεται ότι συνδέθηκε με τον δολοφόνο στο Σαν Φρανσίσκο, γνωρίζει το κίνητρό του και προσφέρεται να βοηθήσει στον εντοπισμό του. Οργανώνεται ραντεβού σε ριζόρτ της βόρειας Καλιφόρνια, ανάμεσα στον ψυχίατρο, τον Σαντ και δύο καμουφλαρισμένους αστυνομικούς. Είναι τέτοιες οι λεπτομέρειες της κατάθεσής του, τόσο ακλόνητα τα στοιχεία τα οποία γνωρίζει δίχως να έχουν διαρρεύσει στον Τύπο, ώστε δεν μπορεί παρά να πρόκειται για τον ίδιο τον δολοφόνο.

Λέσλι Ντίλον, ο μάρτυρας που αποκάλυψε στην αστυνομία πληροφορίες οι οποίες δεν είχαν διαρρεύσει ποτέ στη δημοσιότητα

Το πραγματικό όνομα του «Τζακ Σαντ» είναι Λέσλι Ντίλον και εμπλέκεται σε δίκτυα πορνείας, ενεργώντας ταυτόχρονα ως προσωπικός προαγωγός και παιδί για τα θελήματα του Μαρκ Χάνσεν. Όταν ο Χάνσεν κουράστηκε από τις απορρίψεις και τα καπρίτσια της Μπέτι, ζήτησε από τον Ντίλον να την ξεφορτωθεί, αγνοώντας ότι επρόκειτο για μανιακό ψυχοπαθή. Ο Ντε Ρίβερ ήταν βέβαιος πως είχε τον άνθρωπό του. Και τότε το LAPD παγώνει τις έρευνές του, σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα συγκάλυψης της ιστορίας του, σύμφωνα με τη συγγραφέα, η οποία θεωρεί δεδομένους τους δεσμούς του Χάνσεν με το Τμήμα Ανθρωποκτονιών. Η θεωρία Ντε Ρίβερ αφέθηκε να χάσει την πειστικότητά της μέσα σε μια αδιάκοπη ροή θεωριών, τις αναβολές, την άκαρπη δικαστική έρευνα και τους ωκεανούς εγγράφων. Οι Λέσλι Ντίλον και Μαρκ Χάνσεν δεν αντιμετώπισαν ποτέ κατηγορίες για τον θάνατο της Ελίζαμπεθ Σορτ.

Εικόνες από το νεκροτομείο 

Πέρα από μια εναλλακτική θεωρία ανάμεσα σε τόσες, το βιβλίο της Piu Eatwell αφήνει τα γεγονότα να ξεδιπλώσουν την ιστορία, η πέρασε στο πάνθεον του νουάρ μυθιστορήματος, μέσα από τη «Μαύρη Ντάλια» του Τζέιμς Ελρόι και προβλήθηκε στο σινεμά χάρη στην ομώνυμη ταινία του Μπράιαν Ντε Πάλμα. Μια ιστορία με γκάγκστερ, πουλημένους αστυνομικούς, κίτρινα ΜΜΕ, φιλόδοξες στάρλετ, μαστροπούς, κτηνώδεις φονιάδες. Μια ιστορία του μεταπολεμικού Χόλιγουντ, με το κοινό να αρπάζει την Ελίζαμπεθ Σορτ και να αποθησαυρίζει τις λεπτομέρειες της ζωής της σαν μια γενικότερη παραβολή για τον κόσμο του κινηματογράφου και της σόου μπίζνες. Case closed. Ή μήπως όχι;

Piu Eatwell, «Black Dahlia, Red Rose: The Crime, Corruption, and Cover-Up of Americas Greatest Unsolved Murder», σελίδες 368, εκδόσεις Liveright