Ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο έρχεται Ελλάδα με τις «Καρφίτσες στην άμμο»
Στο παρελθόν έγραψα πολλά βιβλία με πολιτικό περιεχόμενο, πάντοτε όμως μυθοπλαστικά ή ιστορικά. Αυτή τη φορά θέλησα να περιγράψω τα βιώματά μου.

Ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, o περουβιανός συγγραφέας μιλά στην ATHENS VOICEμε αφορμή το βιβλίο του «Καρφίτσες στην άμμο» (εκδόσεις Καστανιώτη)
Το νέο βιβλίο του βραβευμένου ισπανόφωνου συγγραφέα έχει όλα τα προσόντα για να λατρευτεί. Πιτσιρικάδες που κουτουλάνε το κεφάλι τους πάνω στην εξουσία του σχολείου. Αναμνήσεις μιας εποχής φτιαγμένης σαν ταινία με καλούς και κακούς. Εφηβικά πάθη σε μια χώρα σε πόλεμο ενάντια στον εαυτό της. Οι «Καρφίτσες στην άμμο» (εκδ. Καστανιώτη, μτφ. Κώστας Αθανασίου) είναι το πιο προσωπικό μυθιστόρημα του Σαντιάγο Ρονκαλιόλο. Πρωταγωνιστές του είναι οι Κάρλος, Μάνου, Μάκο και Μπέτο, τέσσερις δεκαπεντάχρονοι συμμαθητές οι οποίοι προσπαθούν να γίνουν «μια παρέα από ανατρεπτικούς συντρόφους και όχι ένας θλιβερός συρφετός από ηττημένους», την ώρα που το Περού δοκιμάζεται από τρομοκρατικές επιθέσεις και τη δράση του Φωτεινού Μονοπατιού μετά το πραξικόπημα του Αλμπέρτο Φουχιμόρι. Η πιο σκοτεινή δύναμη που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι είναι μια καθηγήτρια που μοιάζει με «Νταρθ Βέιντερ με εμμηνόπαυση, Τζόκερ χωρίς χαμόγελο». Σε μια χώρα με ρέπλικες Nike και McDonald’s, και σε μια φάση των nineties κατακυριευμένη από Ιντιάνα Τζόουνς, Guns N’ Roses, αφίσες των Bon Jovi και παιχνίδια στο Atari, οι «σχεδόν άνδρες» μετατρέπονται σε τύπους αποφασισμένους για τα πάντα. Αγαπημένος του ελληνικού κοινού, ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο θα βρεθεί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη τις επόμενες ημέρες. Τον συναντήσαμε προσπαθώντας να μάθουμε περισσότερα για το τελευταίο του έργο.
Πολλά άλλαξαν σε κοινωνικό επίπεδο από τα 90s και την περίοδο της εφηβείας σας, δεν συμφωνείτε;
Τουλάχιστον πλέον υπάρχει μια λέξη για το «bullying» και ένα δεινό που μπορεί να κατονομαστεί. Όταν ήμασταν 15, ήταν απλά αυτό που έκαναν τα αγόρια. Η παρενόχληση θεωρούνταν φυσιολογική. Οι χαρακτήρες μου δεν γνωρίζουν καν ότι υπήρξαν θύματα.
Γράψατε ένα μυθιστόρημα που λειτουργεί σε πολλά επίπεδα: Mια ιστορία αυτοεξερεύνησης. Ένα χρονικό στο κατώφλι της ενηλικίωσης. Πώς είναι να μεγαλώνεις σε μια χώρα σε πόλεμο με τον εαυτό της. Ένας φόρος τιμής στο σινεμά και την ποπ κουλτούρα της δεκαετίας του ’90. Tι υπερισχύει;
Όλα μαζί! Και μια ακόμη: ο διαλογισμός πάνω στην έννοια της μνήμης. Ουσιαστικά, δεν πρόκειται για ένα βιβλίο, αλλά για τέσσερα. Κάθε χαρακτήρας θυμάται μια διαφορετική ιστορία. Η μνήμη είναι επίσης έργο μυθοπλασίας. Η ιστορία μας αλλάζει κάθε φορά που τη διηγούμαστε.
Πολλά συμβαίνουν μέσα από πολύ λίγα: ένα περιστατικό σε σχολική αίθουσα. Και μετά ένα δεύτερο, το οποίο οδηγεί σε μια φαινομενικά αθώα πράξη βανδαλισμού. Και κατόπιν το αδιανόητο γίνεται εφικτό. Η προοπτική είναι ευρεία, αλλά το κάδρο συμπιεσμένο. Θα λέγατε ότι πρόκειται για μια εντελώς καινούργια αφηγηματική προσέγγιση από μέρους σας;
Αρέσκομαι να δοκιμάζω καινούργιους τρόπους να διηγηθώ μια ιστορία. Το να γράφεις είναι σαν να ταξιδεύεις. Εξερευνάς νέα μέρη, νέα πρόσωπα, αλλιώτικες γλώσσες. Το δυσκολότερο αυτή τη φορά ήταν το να ενορχηστρωθούν οι τέσσερις φωνές με τρόπο συνεκτικό και μελωδικό.
Παρότι οικουμενική, η ιστορία σας έχει έναν ιδιαίτερα δραματικό τόνο εξαιτίας του γεγονότος ότι εκτυλίσσεται στο Περού. Το να μεγαλώνεις στη Λίμα δεν είναι παίξε γέλασε, διαβάζουμε. Νιώθετε πίκρα για το φύλλο που σας μοίρασε η τύχη;
Τον καιρό εκείνο ούτε που το σκεφτόμασταν. Τα μπλακάουτ, οι βόμβες, οι πυροβολισμοί, οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας συνιστούσαν τη ρουτίνα μας. Έτσι ήταν η ζωή. Εκεί έξω μαινόταν ένας πόλεμος, αλλά εμείς ήμασταν έφηβοι που προσπαθούσαμε να ξεπαρθενιαστούμε.
Τι απέγινε η γενιά σας; Ωρίμασε όμορφα;
Πρόσφατα έγραψα ένα άρθρο σχετικά με έναν ιερέα που μας παρενοχλούσε. Εκατοντάδες πρώην συμμαθητές μου εξοργίστηκαν, εξαπολύθηκαν στο Facebook να με σκοτώσουν. Όλα αυτά παρά το γεγονός ότι πολλοί ανάμεσά τους υπήρξαν θύματα. Επομένως θα έλεγα ότι πολλά πράγματα παραμένουν απαράλλαχτα.
Κάρλος, Μάνου, Μόκο, Μπέτο: με ποιον από τους πρωταγωνιστές σας ταυτίζεστε περισσότερο;
Ήμουν ο Κάρλος όταν προσπαθούσα να πιάσω κορίτσια. Και γνώρισα πολλούς Μπέτο σε σχολικές βιβλιοθήκες, όπου αναζητούσαν καταφύγιο από τους νταήδες. Πούλησα επίσης πορνό στο σχολείο, σαν τον Μόκο. Πίστευα ότι αν κάνω τους γύρω να με χρειάζονται, θα κερδίσω και το σεβασμό τους.
Πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν για τις γυναίκες του μυθιστορήματος. Η στάση τους είναι επαμφοτερίζουσα και είναι διαρκώς ένα βήμα μπροστά από τα αγόρια. Γιατί;
Αυτό συμβαίνει σε όλα μου τα βιβλία. Πιθανότατα γιατί το ίδιο ισχύει και στην πραγματική ζωή. Πάντοτε έβρισκα τις γυναίκες πιο έξυπνες και ενδιαφέρουσες από τους άνδρες.
Να σταθούμε στις πλούσιες κινηματογραφικές αναφορές του βιβλίου; Μήπως η αντίληψή μας για τον κόσμο έχει διαμορφωθεί σε υπερβολικό βαθμό από το Χόλιγουντ;
Ίσως είναι απαραίτητο. Όλες αυτές οι ταινίες ήταν προτιμότερες από τη ζωή. Και, πιστέψτε με, χρειαζόμασταν απεγνωσμένα κάτι καλύτερο. Ήθελα να αποδώσω τα δέοντα στις ιστορίες που μας έκαναν να γελάσουμε και να κλάψουμε σε δύσκολους καιρούς.
Ο καθένας καταφέρνει να γίνει κάτι παραπάνω από «καρφίτσα στην άμμο». Και όλοι ξεθωριάζουν μετά τη νεανική τους κορύφωση. Ποιος είναι ο πραγματικός κερδισμένος του βιβλίου;
Για όλα αυτά τα αγόρια, η ζωή ποτέ δεν θα ήταν ίδια. Η νύχτα εκείνη τους καθόρισε παντοτινά. Ποιος κερδίζει και χάνει όμως στη ζωή; Όλες μας οι πράξεις, όλα τα ζωτικά σενάρια είναι διφορούμενα. Η μέρα του γάμου σου μοιάζει ευτυχισμένη έως την ώρα που χωρίζεις. Μόνο το τέλος της ιστορίας δίνει την πραγματική διάσταση των γεγονότων. Όταν όμως η ιστορία σου τελειώνει, είσαι νεκρός.
Όντας ένα μυθιστόρημα του Ρονκαλιόλο, είναι και ένα βιβλίο πολιτικό. Πιστεύετε ότι κατορθώσατε να περιγράψετε τις ταραχές, το φόβο, την τρομοκρατία και τις ανισότητες με καινούργιο τρόπο;
Στο παρελθόν έγραψα πολλά βιβλία με πολιτικό περιεχόμενο, πάντοτε όμως μυθοπλαστικά ή ιστορικά. Αυτή τη φορά θέλησα να περιγράψω τα βιώματά μου. Είναι το πιο προσωπικό μου βιβλίο μέχρι σήμερα.
Αθήνα: Πέμ. 11/5, 19.00. Ο Σ. Ρονκαλιόλο συνομιλεί στο Public Συντάγματος με τους Νίκο Κουρμουλή και Γρηγόρη Μπέκο. 14η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης: Παρ. 12/5, 21.00-22.00, αίθουσα «Νότος», περίπτερο 13. «Δεν μπορείτε να ξοδεύετε όλα τα λεφτά σε ποτά και γυναίκες και μετά να ζητάτε βοήθεια». Ο Πασκάλ Μπρυκνέρ και ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο συνομιλούν σχολιάζοντας τη ρήση του Ντάισελμπλουμ. Συμμετέχει ο συγγραφέας Μιχάλης Μοδινός.
Σάβ.13/5, 19.00-20.00, αίθουσα «Καζαντζάκης», περίπτερο 13. «Η ενηλικίωση ως επικίνδυνο παιχνίδι»: Παρουσίαση του βιβλίου του Ρονκαλιόλο «Καρφίτσες στην άμμο». Με το συγγραφέα συνομιλεί ο δημοσιογράφος Δημήτρης Καραθάνος.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Στο νέο του βιβλίο µελετά το φαινόµενο του µοντερνισµού και µεταµοντερνισµού, όπως και το αντίκτυπό τους στη σύγχρονη λογοτεχνία
Μια ευφάνταστη ιστορία που περιπαίζει με χιούμορ τη γραφειοκρατία του σοβιετικού καθεστώτος, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει τα αποτελέσματα της λογοτεχνίας στην ψυχοσύνθεση ενός αναγνώστη
Ένα μεσημέρι με τους θεματοφύλακες της ελληνικής γλώσσας στην Ουκρανία
Μιλήσαμε με τον καθηγητή με αφορμή το νέο του βιβλίο «Όταν η γνώση είναι ζωή», μια πραγματεία για την παιδεία, την οικογένεια και τους νέους
Περιπλάνηση στον σκοτεινό εσωτερικό λαβύρινθο με αφορμή το πρόσφατο βιβλίο του «Εσωτερικό ταξίδι μετ’ εμποδίων»
Βιβλία για την πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις, για τα μυθιστορήματα και δοκίμια προστίθενται στα αναγνώσματά μας
Σώθηκε τελευταία στιγμή από τα σκουπίδια
Τα βιβλία του, «Ακόμα και οι καουμπόισσες μελαγχολούν» και «Ο Τρυποκάρυδος», συνεχίζουν να πουλιούνται
Οι σχέσεις με τον Υψηλάντη και η μονομαχία που τον οδήγησε στον θάνατο
Μια νέα μετάφραση μας εισάγει στη μαγεία της ποιήσης ενός από τους σημαντικότερους γερμανούς ποιητές
Το φαινόμενο της αυτοκτονίας, από τον Ροδόλφο των Αψβούργων, μέχρι τον Όσκαρ Ουάιλντ, τον Τσέζαρε Παβέζε, τον Άντι Γουόρχολ και τον Κερτ Κομπέιν
Μια εξερεύνηση των σύγχρονων κοινωνικών προβληματισμών φιλτραρισμένη μέσα από έναν καθρέφτη μαγικού ρεαλισμού
Η ιστορία που θα περιβάλλει για πάντα τον μεγάλο λογοτέχνη
Στην πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Ποιήματα-Μπροσούρες 2015-2019» στηλιτεύει τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας
Μια εμπεριστατωμένη ανάλυση των σχέσεων του κινηματογράφου με την επιστήμη της ιστορίας
Η ποιήτρια μας μιλάει για το έργο της «Χαμένη θεά» που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2024
Ο συγγραφέας και κορυφαίος σκηνοθέτης καταγράφει την υποβαθμισμένη και «σκοτεινή» πλευρά της Ρώμης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Μια συζήτηση με την ψυχαναλύτρια και ιδρύτρια της Κοιτίδας με αφορμή το νέο της βιβλίο «Διαδρομές γονεϊκότητας. Πώς γινόμαστε ή δεν γινόμαστε γονείς» (εκδ. Παπαδόπουλος)
Ελληνική και ξένη λογοτεχνία, ποίηση και θεατρικά έργα προστίθενται στα αναγνώσματά μας
Περίμενα με μεγάλη αγωνία το βιβλίο του, και είναι από τα λίγα που αγόρασα την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας του
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.