Βιβλιο

Ανδρέας Ρουμελιώτης: Χρειαζόμαστε αλληλεγγύη και ευρηματικότητα

Μετά από τη διακοπή των καθημερινών έντυπων εκπομπών του στο «Ράδιο Ε», ο Ανδρέας Ρουμελιώτης επιστρέφει με το βιβλίο «Μπορώ και χωρίς ευρώ»

Παναγιώτης Μένεγος
ΤΕΥΧΟΣ 398
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, η A.V. ζήτησε από τον Ανδρέα Ρουμελιώτη να εξηγήσει το κοινωνικό οικονομικό μοντέλο που υποστηρίζει…

Μετά από τη διακοπή των καθημερινών έντυπων εκπομπών του στο «Ράδιο Ε» της Ελευθεροτυπίας, ο Ανδρέας Ρουμελιώτης επιστρέφει με το βιβλίο «Μπορώ και χωρίς ευρώ» (εκδόσεις IANOS), με έρευνες και κείμενα που υπέγραψε για την κρίση και τη νέα κατάσταση που δημιούργησε. Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, η A.V. του ζήτησε να εξηγήσει το κοινωνικό οικονομικό μοντέλο που υποστηρίζει…

Τι εννοώ όταν λέω “μπορώ και χωρίς ευρώ”; Αν φτάσουμε σε ένα σημείο να παίρνουμε μισθούς Ρουμανίας, ενώ ζούμε με τιμές Παρισιού, απλά δεν θα τα καταφέρνουμε. Υπάρχει ένα ρεύμα που λέει ότι η νομισματική ποικιλότητα ενισχύει την προσαρμοστικότητα της οικονομίας. Έτσι, παράλληλα με το εθνικό ή το υπερεθνικό νόμισμα, η ύπαρξη εναλλακτικών τοπικών νομισμάτων (η Γερμανία έχει 50 τέτοια) και άλλων θεσμών κοινωνικής οικονομίας θα μας βοηθήσει να ζήσουμε με αυτά που έχουμε. Χρειαζόμαστε αστικούς λαχανόκηπους που θα καταλήγουν σε αγορές απευθείας διάθεσης τροφής (όπως συμβαίνει στο Παρίσι με τους “τοποφάγους”), ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών, κοινωνικές τράπεζες (86 στη Γερμανία), ανακύκλωση (“το σκουπίδι του ενός είναι το διαμάντι του άλλου”) κτλ. Νομίζω, έτσι θα καταπολεμήσουμε τη φτώχεια και την ανεργία κι αναφέρω πολλά τέτοια παραδείγματα μέσα στο βιβλίο. Δεν λέω να γίνουμε Αργεντινή και να ζήσουμε 6,5 χρόνια με αυτό τον τρόπο, αλλά να πλησιάσουμε στο 10% κοινωνικής οικονομίας που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος. Είμαστε στο 1,5% για την ώρα. Δεν μιλάω για ένα μελλοντικό μοντέλο, αλλά για κάτι που ήδη γίνεται. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν κοινωνικό παντοπωλείο, ωδείο κτλ., όπου δεν υπάρχουν τέτοιοι θεσμοί έρχεται η Χρυσή Αυγή. Με τέτοιου είδους αλληλεγγύη κι ευρηματικότητα θα ηττηθεί, όχι με συγκρούσεις.

Φυσικά και μπορεί ο νεο-Έλληνας να ανταποκριθεί στα παραπάνω, δεν είμαστε νωθροί. Είμαστε διεφθαρμένοι, δεν αντιλέγω, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει εξίσου να κατηγορηθεί κι αυτός που έδινε τις μίζες. Π.χ. η ένδοξη ελληνική αγροτιά έκανε τις επιδοτήσεις μπουζούκια, αλλά φταίνε εξίσου και όσοι τη διέφθειραν. Είμαστε ευέλικτοι και καινοτόμοι… απόδειξη ότι βγάλαμε Τσίπρα-Καμμένο-Πικραμμένο. Μόνο οι Αμερικάνοι μπορούν να καταλάβουν τέτοια γρήγορα αντανακλαστικά, τα οποία είναι συγκεχυμένα, αλλά ταυτόχρονα μας κάνουν απρόβλεπτους κι ασύμμετρους. Συγκεκριμένα για τον Τσίπρα, μου αρέσει γιατί μπήκε στο τρένο που πέρασε από μπροστά του χωρίς να το πολυσκεφτεί. Τον προτιμώ από όσους προηγήθηκαν, χωρίς να έχω και ιδιαίτερες απαιτήσεις.

Αποκλείω το ενδεχόμενο επιστροφής στη δραχμή, αφενός μεν θα κοστίσει 1 με 1,5 τρις ευρώ και αφετέρου θα προκαλέσει ντόμινο, ενεργοποιώντας τη θεωρία του χάους. Πριν λίγες μέρες η “Washington Post” δεν ήταν που έγραφε ότι μια ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας μπορεί να εμποδίσει την επανεκλογή Ομπάμα; Πιο πιθανή βλέπω μια Ευρώπη 2-3 ταχυτήτων, όπως την προέβλεψε η Μέρκελ. Η Γερμανία χρειάζεται το ευρώ σκληρό, γιατί με αυτό διακορεύει παρά φύσιν τους Κινέζους, αλλά θέλει μέσα και τον ευρωπαϊκό Νότο για να το κάνει να φαίνεται μαλακό νόμισμα. Η κρίση χρέους των κρατών είναι ένα κόλπο για να καλυφθούν τα γυάλινα πόδια των γαλλογερμανικών τραπεζών. Και για μένα το πρόβλημα του συστήματος είναι ότι τα λεφτά βγαίνουν μόνο με μόχλευση, ότι τα “λεφτά βγαίνουν πια μόνο από τα λεφτά”. Κανείς δεν κερδίζει από την εργασία ή τις επιχειρήσεις.

Στο βιβλίο υπάρχουν “τα κείμενα της κρίσης”, όπως δημοσιεύθηκαν στη στήλη “Ράδιο Ε”. Από το “Συγγνώμη” για τις φωτιές  που… μου κόστισε ένα βραβείο Μπότση, το οποίο μου έδωσαν για να με ξεφορτωθούν, στον Δεκέμβρη και από τους “Αγανακτισμένους” στις έρευνες και τα κείμενα για τα μοντέλα εναλλακτικής κοινωνικής οικονομίας. Αυτοαποκαλούμαι “προφήτης” γιατί δεν μπορώ να είμαι “έγκυρος αναλυτής” λόγω χαρακτήρα – δεν είναι καρτεσιανός ο τρόπος που σκέφτομαι. Γυρνώντας από το Κάιρο προέβλεψα ότι έρχεται επανάσταση από το υπόγειο (Β. Αφρική), που θα περάσει από το ισόγειο (Ευρώπη) και θα καταλήξει στο ρετιρέ (Occupy Wall Street). Με αντιμετώπισαν γελώντας και όταν το είδαν να συμβαίνει είχα και μια δυο οχλήσεις για φιλική κουβέντα.

Το χιούμορ είναι το όπλο των αδυνάτων και υπήρξε το σημαντικότερο εργαλείο μου επί 24 χρόνια που έγραφα την στήλη. Αυτό το ευθυμογράφημα είναι δύσκολο είδος. Χρειάζεται ρυθμό, ταχύτητα, αιφνιδιασμό, ανατροπές, αν δεν επικρατήσουν οι ουραγκοτάγκοι θα ξαναμεγαλουργήσει. Είτε σου αρέσει είτε όχι ο Λαζόπουλος, κάνει κάτι ανάλογο σε τηλεοπτικό. Βλέποντας παλιότερά μου κείμενα είμαι αμετανόητος. Έχω γράψει γύρω στα 15 εκατομμύρια λέξεις. Βαριά βιομηχανία, όχι παλιοσίδερα που παίρνεις δάνειο για να τα αγοράσεις. Αν ο Άγιος Πέτρος είναι δίκαιος θα μου το αναγνωρίσει και θα μου εξασφαλίσει high class θέση σε θέρετρο του Παραδείσου. Σας παραπέμπω στις συνεδρίες που κάνω μέσω skype με την ελληνοκαναδή ψυχοθεραπεύτριά μου Λάουρα Παπαδόπουλος, που δημοσιεύω στη σελίδα μου στο facebook. Πάσχω από κλινική κατάθλιψη στα όρια του διπολισμού, κάπου ανάμεσα σε παραλήρημα μεγαλείου και κρίση χαμηλής αυτοεκτίμησης.