Ο Στέφανος Τσιτσόπουλος παρακολούθησε την παράσταση «Δόξα κοινή» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου, που παίζεται στο Θέατρο Πορεία.
Εμπειρίκος και Εγγονόπουλος, Σαπφώ και Καββαδίας, Πολυδούρη και Σολωμός, Ελύτης και κάψα. Θερμομετρική, με ανατιναγμένους Κέλσιους και λάβρα τη φύση. Καμίνι καλοκαιρινό, σώματα και ψυχές. Επί σκηνής ένα καυτό θέρος: έρωτας και πόθος, ανατιναγμένες ορμόνες και τρικυμίες εν κρανίω και καρδία - καμιά φορά ο έρως παράγει θερμότητα πιο μεγάλη κι από τις λάβες των κρατήρων στα ηφαίστεια.
Μια παράσταση με μυστικό χαρακτήρα, μια τελετή μύησης στον κόσμο της αγάπης και της σάρκας άνευ ορίων και άνευ όρων. Έρωτας πλατωνικός ή άυλος ή και βακχικά εκτροχιασμένος, ευκαιριακός, σεξουαλικά αγοραίος ή ρομαντικά απελπισμένα βουβός. Γκάμες ποιητικές, εκδοχές εφ' όλης, ρεπερτόριο mix and match.
Όμως αυτό που κυνήγησε να αποτυπώσει ο Δημήτρης Τάρλοου στο «Δόξα Κοινή» δεν είναι τόσο η απόδοση των στίχων των ποιητών μας με τρόπο θεατρικό, μεταφρασμένους σε εικόνα και πράξη δηλαδή, αλλά την επαλήθευσή τους. Του συναισθήματος που παράγουν, του ρίγους που σε διαπερνά όταν τους διαβάζεις ή σ’ τους διαβάζουν. Και νομίζω πως αυτό που ονειρεύτηκε από την αρχή ο Τάρλοου κατάφερε να το πραγματώσει.
Δεν ήταν μόνο το «εξαιρετικός» που άκουσα να τον φιλοφρονεί σε μια φίλη της η Ζυρράνα Ζατέλη -καθόταν μερικές θέσεις παραδίπλα μου- μετά το τέλος της παράστασης ή του θερμού χειροκροτήματος και μπιζ που εισέπραξαν ηθοποιοί, μουσικοί κι ο ίδιος φυσικά ο σκηνοθέτης, αλλά το ίδιο το τελετουργικό της «Δόξας Κοινής»: ένα δύσκολο «θέαμα», μια ακροβατική σύζευξη της ποίησης με το θέατρο, δυο ξεχωριστές ήπειροι και γλώσσες, που όμως ο Τάρλοου ρίσκαρε και κατάφερε να τις ενώσει.
Στο «Δόξα Κοινή», δύο ήπειροι τέμνονται, παράγουν κοινό τόπο, καμιά τους δεν προδίδει τον εαυτό και τη γεωλογία της. Την ερωτική της γεωλογία. Δεν εκποιεί καμία τους τα πολύτιμα ορυκτά της. Αλλά την ίδια στιγμή και οι δυο αυτές γλώσσες συνθέτουν τη γλώσσα της παράστασης. Το «Δόξα Κοινή» μιλά για πόθους, ο «λόγος» είναι ερωτικά πολυποίκιλος όπως και η σκηνοθεσία του Τάρλοου: υπάρχουν συγκλονιστικές σκηνές απόδοσης είτε θανάτου είτε πλαγιάσματος, σμιξίματος διονυσιακού και άφοβου, ή μουλωχτού. Καβαφικού, κρυμμένου, κυνηγημένου, σε αντίθεση με τους εφαψίες των λεωφορείων που τρίβονται φόρα παρτίδα.
Με κεντρικό άξονα το ποίημα του Εμπειρίκου «Εις την οδόν Φιλελλήνων», πρώτη εικόνα εισαγωγή σ' αυτό που θα ξεδιπλωθεί, ο Τάρλοου καταφέρει να αποδώσει τη φλόγα του αθηναϊκού καλοκαιριού, τη ζέστη που στριμώχνει τον κόσμο στα μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά και την παγωνιά που νιώθουν οι Αθηναίοι στο πεζοδρόμιο καθώς παραδίπλα περνά μια κηδεία. Επιθυμία και θάνατος, δόξες κοινές, αποστάσεις μεγάλες. Ζωή και τέλος.
Ο Στρατής Πασχάλης δούλεψε το έργο με τις λέξεις κι όχι με τις ιδέες. Κι ο Τάρλοου δούλεψε τις λέξεις με το συναίσθημα που παράγουν, που προξενούν: οι ηθοποιοί του κατάφεραν να τα βγάλουν πέρα και με το ρομαντικό και με το τροτέζικο. Και με το ντούκου σεξ και με το υψηλό του απελπισμένου έρωτα. Πίστη στην ποίηση, παράδοξες εικόνες, μαγικά ατμοσφαιρική μουσική, ζωντανή όπως τη μεταδίδουν οι Λήδα Μανιατάκου, που συνέθεσε νότες και θορύβους, μαζί με τον Μάριο Παπούλια, που εκτελεί. Ήχοι κρυφά μυστήρια καλέσματα ή μελωδίες που μοιάζει να κατεβαίνουν από τον ουρανό. Άλλοτε σαν κραυγή, σαν βροντή που προσκαλεί ή τρομάζει κι άλλοτε σφύριγμα σαν άνεμος που έρχεται από τις βελανιδιές. Η μουσική αλλά και οι δυο μουσικοί της παράστασης είναι το ίδιο κομβικοί με όλον τον θίασο, που επιτελεί την πράξη ερμηνευτικά και χορογραφικά, σε ένα θέαμα ακριβείας. Στο Θέατρο Πορεία, τώρα.
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
14°
