Με αφορμή την «Άννα Καρένινα» που υποδύεται στο Εθνικό Θέατρο, η Μαρία Ναυπλιώτου «έβαλε» τραγούδια που συνόδεψαν την ερωτική ζωή της, μίλησε για πάθη, αποφάσεις και αλλαγές. Ζήτω η εξωστρεφής Μαρία!
Θα ήθελες σαν την Ίλια του «Ποτέ την Κυριακή» να αλλάξεις το τέλος στην Καρένινα;
Μια ωραία, μεγάλη, τρελή, βαθιά ερωτική ιστορία θέλει ένα οδυνηρό τέλος. Αν το αλλάξεις γίνεται ρομαντική κομεντί (γέλια). Στα σοβαρά, όμως, η Καρένινα δεν είχε άλλη επιλογή. Αφενός γιατί έχει μια πολύ συγκεκριμένη ψυχοσύνθεση – είναι μια περίπλοκη μελοδραματική περσόνα. Αφετέρου γιατί ζει σε ένα συγκεκριμένο σύστημα και μέσα σε μια κοινωνία η οποία δεν επιτρέπει σε μια γυναίκα να απολαύσει τον έρωτά της μέσα στην αλήθεια – θα της επέτρεπε μόνο να υποκρίνεται την ευτυχισμένη σύζυγο που διατηρεί κρυφά και εραστή.
Αν δεν αυτοκτονούσε θα είχε περάσει στο πάνθεον των μεγάλων ηρωίδων;
Ίσως όχι. Όμως, για μένα το πιο σημαντικό δεν είναι το τέλος. Το κατάλαβα, τώρα που τη διάβασα για τρίτη φορά εξαιτίας του ρόλου – την είχα διαβάσει μικρή, μετά χρειάστηκε να τη διαβάσω όταν κάναμε τη «Χορωδία του Χαρίτωνα» (σ.σ. ταινία σε σκηνοθεσία του Γρηγόρη Καραντινάκη), γιατί η ηρωίδα διάβαζε συνεχώς την Άννα Καρένινα, και τώρα. Όταν ο Τολστόι συνέλαβε την ηρωίδα είχε πει στη γυναίκα του «σκέφτηκα μια γυναίκα που οι πράξεις της την κάνουν άξια λύπησης και όχι ενοχής». Για μένα η Άννα είναι μια γυναίκα του μέλλοντος, που θέλει να διεκδικήσει την προσωπική της ευτυχία. Σήμερα μας φαίνεται αυτονόητο, αλλά τότε δεν ήταν.
Πάντα παίρνεις το μέρος της Καρένινα στην προσωπική σου ζωή;
Επειδή συνήθως γνωρίζεις περισσότερο το ένα μέλος των ζευγαριών, εξ ανάγκης καταλήγεις να παίρνεις το μέρος του. Γενικά πιστεύω πως πρέπει να μένεις αποστασιοποιημένος γιατί το ζευγάρι είναι μια άγνωστη γη όσο και να έχεις παρακολουθήσει τη ζωή του. Η κλειστή κρεβατοκάμαρα, ακόμη και αν γνωρίζεις λεπτομέρειες, παραμένει ο ιδιωτικός χώρος, όπου εκεί όλα παίζονται και κρίνονται. Πάντως και με αφορμή την Καρένινα, κατανοώ όλες τις θέσεις, αλλά αυτό που με τρομάζει είναι όταν οι άνθρωποι εμμένουν στις ιδέες τους και κρίνουν, χωρίς να λογαριάζουν αν αυτό πληγώνει τον άλλο. Όλοι αυτοί που κάνουν τους τιμωρούς.
Όλες αυτές οι ερωτικές ιστορίες που έρχονται από την τέχνη μήπως μας ταλαιπωρούν δημιουργώντας αυταπάτες περί του απόλυτου και ιδανικού;
Νομίζω περισσότερο λειτουργούν εκτονωτικά. Αυτό το ιδανικό που λες το βλέπεις για δύο ώρες και επιστρέφεις στη ζωή. Αλλά γιατί να αποκλείεις να ζήσεις κάτι παρόμοιο στη ζωή; Από την άλλη, όσοι δεν έχουν ζήσει το μεγάλο έρωτα, βλέποντάς τον στη σκηνή μάλλον θα τον επιθυμήσουν και είναι λογικό.
Σε βαθμό που θα πουν «ακόμη κι ας με πατήσει το τρένο»;
Φαντάζομαι, κάποιες γυναίκες θα μπορούσαν και να το πουν – το λέω γιατί θυμάμαι τον εαυτό μου πολύ πιο μικρή, όταν ήθελα να ζω μόνο μεγάλα πάθη. Μεγαλώνοντας δεν τα θέλω, πόσο μάλλον τα τρένα (γέλια). Έχει να κάνει και με το πόσο έχεις πέσει στα πατώματα κι έχεις πλαντάξει για έρωτες που έφυγαν. Το έχω ανεβάσει αρκετές φορές αυτό το εργάκι. Πόνεσα-χτυπήθηκα-έκλαψα-πήγα σε φίλες, όλα, όλα τα έχω κάνει. Σήμερα αυτά είναι εμπειρίες. Όσο για τις γραμμές του τρένου καλό είναι να βρεθεί κάποιος εκείνη τη στιγμή και να σου πει «άσε τις γραμμές, κοριτσάκι μου, για πάρε λίγη βαλεριάνα» (γέλια). Πάντως είναι αμαρτία να φύγεις από τη ζωή χωρίς να έχεις ζήσει έναν τουλάχιστον μεγάλο έρωτα, ακόμη και με κάποιον για τον οποίο οι φίλες σου λένε «καλέ, με αυτόν;». Ναι, με αυτόν, δεν πειράζει. Πάντως είναι τέλεια και τρομερά όλα αυτά «τα πεθαίνω για σένα», αλλά ευτυχώς δεν κρατούν για πολύ.
Ποιο είναι το πιο τραγικό που έχεις κάνει εξαιτίας χωρισμού;
Εντάξει, ήμουν πολύ νέα τότε. Άλλαξα χώρα.
Με τι τραγούδια έχεις χωρίσει;
Ωχ, θα με βρίσουν τώρα οι φίλες μου, αλλά πριν σου πω με τι τραγούδια έχω χωρίσει θα σου πω σκηνικό που συνέβη στα 18 μου. Είχαμε πάει περιοδεία στη Σοβιετική Ένωση με τη Ραλλού Μάνου – χορεύτρια τότε εγώ. Μαζί μας είχαμε κασέτες. Σε μία από αυτές, θυμάμαι ήταν της φίλης μου Ζωής, είχε το τραγούδι του Μαχαιρίτσα «Πόσο σε θέλω» (το τραγουδά). Ούσα τρελά ερωτευμένη την αρπάζω ουρλιάζοντας «είναι δικιά μου» και για 20 ημέρες αλάλιασα τα κορίτσια ακούγοντάς το. Δεν υπήρχε τρόπος να επικοινωνήσω μαζί του και θα έλειπα μακριά του 20 ολόκληρες μέρες. Λόγος διαζυγίου, με καταλαβαίνεις, πιστεύω. (γέλια) Τραγούδια χωρισμών, τώρα... Έναν τον πέρασα ακούγοντας συνέχεια το σάουντρακ από την ταινία «Το τέλος μια σχέσης».
Είχες γίνει πολύ ποιοτικιά!
(γέλια) Πολύ, όμως! Τρίτη Λυκείου χώρισα ακούγοντας Cutting Crew «(Ι just) died in your arms» ή πιο πριν με Johnny Logan «Hold me now».
Αχ, γελάμε τώρα μαζί, αλλά τότε ένιωθα πολύ χάλια. Κάτσε-κάτσε, θυμήθηκα πως σ’ αυτή την περιβόητη περιοδεία στη Ρωσία λέγαμε τα χαρτιά. «Αχ, να ξέρεις», έλεγε αυτή που τα διάβαζε, «όταν φτάσουμε και θα τον συναντήσεις, ο καιρός θα είναι βροχερός». Και φτάνουμε. Και τον συναντάω. Και βρέχει! Ση-μά-δι ήταν, καταλαβαίνεις; Έχει ο έρωτας τα ρεζιλίκια του, έχει τους καβγάδες του…
Που αμέσως μετά από τους καβγάδες έρχεται το καλό σεξ…
Τι να σου πω… μπορεί να ισχύει για τους άνδρες αυτό. Φαίνεται πως είναι μια συνέχεια εκτόνωσης. Για εμάς τις γυναίκες, πάλι, δεν νομίζω. Είμαστε περίπλοκα όντα, τι να κάνουμε. Περνάει ο καβγάς αλλά κάτι έχει αφήσει μέσα στο κεφάλι, το οποίο συνεχίζει και δουλεύει. (γέλια) Το λέει και η Καρένινα: «Δεν μπορείτε να το καταλάβετε εσείς οι άνδρες. Οι γυναίκες θυμούνται». Πάντως αυτό που έχω συνειδητοποιήσει είναι πως όταν είμαστε μικροί με αφορμή ένα χωρισμό, όταν κλαίμε, κλαίμε για τον έρωτα. Όταν μεγαλώνουμε κλαίμε και για άλλα πράγματα, πιο υπαρξιακά. Γνωρίζω επίσης πλέον καλά πως το παιχνίδι περιλαμβάνει και πόνο και πληγές και απ’ όλα, αλλά ξέρεις πως στο τέλος θα επιβιώσεις.
Ξέρεις πότε συντελέστηκε η αλλαγή-ωρίμανση σ’ εσένα;
Στα 32. Θυμάμαι να γυρνάω αργά από τη θάλασσα και να δηλώνω «ο έρωτας από εδώ και πέρα θ’ αλλάξει μορφή για μένα». Στη δεκαετία των 30 έζησα δύο μεγάλους έρωτες, με μεγάλα συναισθήματα, αλλά κάτι είχε αλλάξει πια. Είχα σταματήσει να πιστεύω πως κάποιος άλλος θα με σώσει, τότε σταμάτησα να θέλω τα μεγάλα πάθη. Κατάλαβα πως οι άνθρωποι που θα συναντώ στο εξής στη ζωή μου είναι δικές μου επιλογές και δεν θα μου τυχαίνουν.
Καθόμαστε πίσω από το Rex στο «Μουσικό Καφενείο», είναι πτώμα από την κούραση, αφού έχει έρθει από τις πρόβες. Αναφερόμαστε σε σκηνοθέτες, «έχω εκπλαγεί από σκηνοθέτες που δεν τους το είχα, όπως και έχει συμβεί το ακριβώς αντίθετο. Όμως δεν νιώθω απογοητευμένη γιατί δεν έπεσα ποτέ στη λούμπα της λατρείας». Λέμε για τα σκηνικά, το τρένο, τα ρούχα, το παρασκήνιο της παράστασης. Για τις ανάγκες της προώθησης ο θίασος φωτογραφήθηκε ντυμένος με ρούχα εποχής στο μετρό, «ο κόσμος νόμιζε πως ξεκίνησε το Τριώδιο, αλλά είχε μεγάλη πλάκα». Περνάει ένας συνάδελφός της που μόλις είχε γεννήσει και του φωνάζει: «Θα μπω στο ψυγείο και θα τον περιμένω το κουκλί το γιο σου». Είχαμε να βρεθούμε τουλάχιστον 7 χρόνια για συνέντευξη. Καμία σχέση. Γελάει συνεχώς και είναι απίστευτα εξωστρεφής, «ήμουν για χρόνια κλεισμένη στον εαυτό μου, φτάνει πια. Αλλά, και ειλικρινά μιλώντας, δεν με ενδιαφέρει τι θα πουν οι άλλοι για μένα».
Δεν νιώθεις πως έχεις βαρύνει ως άνθρωπος;
Είμαι μη διαθέσιμη στους ανθρώπους που νιώθω πως δεν θα μου δώσουν αυτό που θέλω. Θα σου πω μια ιστορία που μου την είπε μια γυναίκα την οποία εκτιμώ αφάνταστα – με έχει μεγαλώσει. Υπάρχουν κάποιοι αετοί που, όταν φτάσουν στα 40, γυρνούν τα νύχια και το ράμφος τους. Αποτέλεσμα είναι να μην μπορούν να κυνηγήσουν ή να φάνε. Ανεβαίνουν λοιπόν σε κορυφές βουνών, στο πουθενά, και προσπαθούν να τα σπάσουν. Μια διαδικασία φοβερά επώδυνη, που όποιος τη φέρει εις πέρας καταφέρνει να ζήσει άλλα 40 χρόνια. Μέχρι τα σαράντα μας έχουμε το πρόσωπο που μας δίνουν οι γονείς, τα γονίδια, όπως θέλεις πες το. Μετά τα 40 εμείς δημιουργούμε το πρόσωπό μας. Ταλαιπωρήθηκα με την τρέλα της μέσης ηλικίας. Στεναχωριέμαι που έχω μεγαλώσει, δεν μπορώ να σου πω το αντίθετο, αλλά μου αρέσει και η ωριμότητα που ήρθε μέσα από επώδυνες εμπειρίες. Αυτό που ξέρω είναι πως δεν θέλω καμία ημέρα μου να την αφήσω να πάει χαμένη.
Άρα είσαι έτοιμη να πεις ελαττώματα;
Η ειλικρίνεια, φυσικά! Τι άλλο; Η τελειομανία. (γέλια) Μωρέ, να σου πω τα καλά μου; Τρυφερή, συμπονετική… Πού να ξέρω; Άσε με τώρα. Άφησα άνδρα και παιδί για χάρη του έρωτα, έπεσα και στο τρένο. Δεν με λυπάσαι;
Πόση βία κρύβουν οι σχολικές τάξεις; Μπορούμε να διδάξουμε με τη βία; Γιατί είναι σημαντικό να δουν εκπαιδευτικοί και μαθητές την παράσταση «Η Μέρα της Φούστας»;
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
