Μουλάτου Αστάτκε: Ο πατέρας της «Ethio Jazz» αποχαιρετά το ελληνικό κοινό στο Christmas Theater

Συνθέτης, μουσικός, ενορχηστρωτής, κοινώς αποδεκτός ως πατέρας της αιθιοπικής τζαζ. Ο Μουλάτου Αστάτκε, στα 82 του πλέον χρόνια, απολαμβάνει την αποδοχή του καλλιτεχνικού κόσμου, με το έργο του να έχει επηρεάσει την αιθιοπική μουσική και κουλτούρα, ξεπερνώντας τα σύνορα της πατρίδας του και επηρεάζοντας πολλούς μουσικούς ανά τον κόσμο. Μέσα από τον ιδιαίτερο συνδυασμό της αφρικανικής μουσικής παράδοσης με την τζαζ, το φανκ, τη σόουλ και το λάτιν, ο Μουλάτου Αστάτκε γιορτάζει την καλλιτεχνική του κληρονομιά στην αποχαιρετιστήρια περιοδεία του με τίτλο «Mulatu Plays Mulatu», από το τελευταίο ομώνυμο άλμπουμ που κυκλοφορεί από την εταιρεία Strut. Το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να τον απολαύσει στις 25 Νοεμβρίου, στο Christmas Theater στο Γαλάτσι.

Γεννημένος το 1943 στην πόλη Τζίμα της νοτιοδυτικής Αιθιοπίας, ο Αστάτκε εγκατέλειψε από νωρίς τη χώρα του ώστε να σπουδάσει μουσική στο εξωτερικό και συγκεκριμένα σε Λονδίνο, Βοστώνη και Νέα Υόρκη. Έγινε μάλιστα δεκτός και φοίτησε στο φημισμένο Berklee College of Music, ένας από τους πρώτους Αφρικανούς που έκανε κάτι ανάλογο. Επηρεασμένος από τη μουσική παράδοση της χώρας του και της Αφρικής γενικότερα, συνδύασε τις γνώσεις του με τη διδασκαλία τζαζ και λάτιν ρυθμών, με το αποτέλεσμα να είναι ένα υβρίδιο αιθιοπικής μουσικής με δυτική προσέγγιση, το οποίο έγινε γνωστό ως «Ethio Jazz». Ορόσημο για το είδος, αλλά και για την καριέρα του Μουλάτου Αστάτκε γενικότερα, υπήρξε το άλμπουμ «Mulatu of Ethiopia» που κυκλοφόρησε το 1972.

Το «Mulatu of Ethiopia» διαμόρφωσε σε πολύ μεγάλο βαθμό τον αιθιοπικό τζαζ ήχο του καλλιτέχνη. Η μουσική ξεχωρίζει χάρη στην εξαιρετική χρήση του βιμπραφώνου, τους funky ρυθμούς στα πλήκτρα, καθώς και τις επιρροές από bossa nova που «νοστιμίζουν» το τελικό προϊόν. Οι συνθέσεις είναι εμποτισμένες με την αφρικανική αισθητική, πατάνε ωστόσο σε δυτικά μοτίβα και έτσι το αποτέλεσμα ακούγεται εξωτικό και πειραματικό μεν, ιδιαίτερα προσιτό δε. Τέλος και παρά το γεγονός της αυτοσχεδιαστικής φύσης της τζαζ, το υλικό του «Mulatu of Ethiopia» είναι σχολαστικά ενορχηστρωμένο, αναδεικνύοντας την ικανότητα του Αστάτκε ως band leader. Συνθέσεις όπως τα «Kulunmanqueleshi», «Dewel» και «Kasalefku-Hulu» βρίσκουν μέχρι και σήμερα θέση στο setlist των συναυλιών του καλλιτέχνη.

Η μουσική του Μουλάτου Αστάτκε συνεχίζει μέχρι σήμερα να επηρεάζει πλήθος καλλιτεχνών, ανάμεσά τους και αρκετοί Αμερικανοί rappers που πειραματίζονται με τους ήχους της Αιθιοπίας. Η επίδραση του μουσικού θα μπορούσε γενικότερα να συνοψιστεί στα παρακάτω σημεία:

• Εφηύρε ουσιαστικά την «Ethio Jazz», συνδυάζοντας τη μουσική της χώρας του με τζαζ, φανκ και λάτιν ρυθμούς
• Γεφύρωσε δύο διαφορετικούς φαινομενικά μουσικούς κόσμους, αυτούς της αφρικανικής παράδοσης και της δυτικής προσέγγισης
• Επέκτεινε τα σύνορα της τζαζ, ενσωματώνοντας νέες επιρροές και ερεθίσματα στις κλίμακές της
• Άνοιξε διάπλατα τον δρόμο για το είδος του fusion, απενοχοποιώντας τους πειραματισμούς στην popular μουσική
• Ανέπτυξε το ενδιαφέρον της μουσικής κοινότητας για τη μουσική της Αιθιοπίας και τέλος
• Άνοιξε τον δρόμο για τους Αφρικανούς μουσικούς και τα όνειρά τους για διεθνή μουσική καριέρα

Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2010, ο Αστάτκε είχε φέρει το Ethio Jazz σε κάθε γωνιά της Γης μέσω των περιοδειών του, αποκτώντας συνεχώς νέους θαυμαστές όλων των ηλικιών. Μεταξύ άλλων ηχογράφησε με το αυστραλιανό συγκρότημα Black Jesus Experience, στο άλμπουμ «Cradle Of Humanity», ενώ επίσης εμφανίστηκε στο άλμπουμ «Freedom Fables» του soul/jazz συλλογικού σχήματος Nubiyan Twist. Τέλος το 2024 ηχογράφησε με το φημισμένο afrobeat συγκρότημα από το Τελ Αβίβ, «Hoodna Orchestra».

«Σε όλη μου τη ζωή, ήθελα να φέρω το Ethio jazz σε κάθε γωνιά του κόσμου για να το απολαύσει ο κόσμος, και νιώθω ότι το κατάφερα», λέει ο Αστάτκε και όντως τα έχει καταφέρει.