Savatage: Η Σαλαμίνα, η ελληνίδα σύζυγος και η συναυλία που άργησε 20 χρόνια

Ένας φίλος που έρχεται από τα παλιά. Μια ταυτοτική για πολλούς σχέση πάθους, ένα σύνολο τραγουδιών που οι πιθανότητες να αντιμετωπίζονταν με αδιαφορία ήταν εξαρχής μηδαμινές. Ο metalhead της γειτονιάς που μεγάλωσε απότομα, έγινε κοσμοπολίτης, έκανε το πιάνο μέρος της καθημερινότητάς του και συνδύασε με τον καλύτερο τρόπο τις αρχικές αναφορές του με την ατμόσφαιρα του Μπρόντγουεϊ. Οι Savatage δεν έμειναν ποτέ «πιστοί» στις ρίζες τους. Το καυτό metal των πρώτων δίσκων - που έμοιαζε να βγήκε από ταινία τρόμου με πρωταγωνιστή τον Βίνσεντ Πράις - έδωσε σταδιακά τη θέση του σε μεγαλεπίβολα ορχηστρικά και συμφωνικά projects. Ποιος αλήθεια ενοχλήθηκε; Πόσοι άραγε να είναι οι μετρημένοι οπαδοί του γκρουπ που προτιμούν το υλικό τους μέχρι φερ' ειπείν το 1987;

Για την πλειοψηφία των fans τους, η καριέρα των Savatage είναι μία και ενιαία, παρά τις κατά καιρούς μεταβολές στον ήχο τους. Είναι οι ανεπανάληπτες μελωδίες που σκαρφίζονταν οι αδελφοί Ολίβα (μέχρι τον τραγικό θάνατο του Κρις το 1993), η μαεστρία του Πολ Ο'Νιλ πίσω από την κονσόλα, η ζεστή και αισθαντική φωνή του Ζακ Στίβενς. Πάνω από όλα, είναι εκείνα τα τραγούδια που μέσα από τον λυρισμό τους έχουν κάνει και τον πλέον δυνατό χαρακτήρα να λυγίσει. Τραγούδια που μετά από πολλά, πάρα πολλά χρόνια θα έχουμε ξανά την ευκαιρία να ακούσουμε σε ελληνικό έδαφος. Οι Savatage είναι ανάμεσα στα γκρουπ τα οποία θα εγκαινιάσουν το πρώτο Rockwave Festival που θα πραγματοποιηθεί στη Βόρεια Ελλάδα.

Ο «μαέστρος» Τζον Ολίβα δυστυχώς δε θα βρίσκεται μαζί μας στις 28 Ιουνίου. Διάφορα προβλήματα υγείας καθιστούν αδύνατη τη μετάβασή του στην Ευρώπη, αλλά ακόμα και ο ίδιος δεν μπορεί να κρύψει τη χαρά του για το ότι οι Savatage έχουν επιστρέψει στις ζωντανές εμφανίσεις:

«Είμαι πολύ ενθουσιασμένος για τα παιδιά που θα κάνουν κάποιες συναυλίες. Δυστυχώς, λόγω προβλημάτων υγείας δεν θα μπορέσω να τους ακολουθήσω αυτή τη φορά, ελπίζω όμως ότι είναι προσωρινό. Θα συνεχίσω να δουλεύω στο στούντιο πάνω σε νέα μουσική, για το μέλλον. Αυτές οι εμφανίσεις θα είναι υπέροχες και θα δουλέψουμε μαζί για να τις ετοιμάσουμε για εσάς. Είμαι σίγουρος ότι όλοι θα λατρέψουν το αποτέλεσμα. Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι και έτοιμοι να τα σπάσουμε! Έτσι, από τη δική μου πλευρά, σας ευχαριστώ όλους για την υποστήριξη όλα αυτά τα χρόνια and we can’t wait to rock you».

Savatage: Ο τραγουδιστής της αμερικανικής metal μπάντας, Ζάκαρι Στίβενς, μιλάει στην Athens Voice για την επιστροφή τους και τη σχέση του με την Ελλάδα

Έχουν περάσει περισσότερα από 20 χρόνια από τότε που οι Savatage μας επισκέφτηκαν για τελευταία φορά. Με τα μέλη του γκρουπ να βρίσκονται στα πέριξ του εξηκοστού έτους της ηλικίας τους, κάπως αντίστοιχα και οι Έλληνες οπαδοί του γκρουπ κοντεύουν τα δεύτερα -άντα, αν δεν τα έχουν ξεπεράσει κατά πολύ. Όσοι βρεθούν στη συναυλία των Savatage στο Terra Republic θα τιμήσουν μια σύνδεση διαχρονική, την αγάπη για ένα μουσικό φαινόμενο που ξεπερνά τα στενά όρια ενός απλά «αγαπημένου γκρουπ». Το συγκρότημα και εν προκειμένω ο Ζακ Στίβενς το γνωρίζει καλά αυτό, εξ ου και η συγκινητική αναφορά τους στους Έλληνες οπαδούς και στη χώρα μας.

Μιλώντας στην Athens Voice, σε μια συνομιλία που από συνέντευξη εξελίχθηκε σε έναν εντυπωσιακό μονόλογο ενός ανθρώπου που είχε να πει πραγματικά πολλά, ο Ζακ Στίβενς έδωσε το σύνθημα για το επερχόμενο live των Savatage. Ο Στίβενς παρέθεσε κάποια εξαιρετικά άγνωστα στοιχεία για την ιστορία του γκρουπ, την προσωπική του διαδρομή και τη σχέση του με την Ελλάδα, ρίχνοντας μεταξύ άλλων φως στη σπουδαία κληρονομιά των Savatage και των ανθρώπων που ήταν όλα αυτά τα χρόνια εκεί, χτίζοντας σταδιακά τον μύθο τους.

- Καλησπέρα Ζακ. Έχουν περάσει 20 χρόνια από τις τελευταίες συναυλίες σας στην Ευρώπη. Πώς νιώθετε που θα επισκεφτείτε ξανά τους ευρωπαίους φίλους σας, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται φυσικά και πάρα πολλοί Έλληνες;
Είναι πραγματικά φανταστικό, νιώθουμε να έχουμε 10 διαφορετικά συναισθήματα την ίδια στιγμή. Ευτυχώς κάθε φορά που ανεβαίνουμε στο συναυλιακό σανίδι, τα άβολα συναισθήματα εξαφανίζονται. Όπως το άγχος και η πίεση που αντικαθίστανται από τον ενθουσιασμό. Όλοι μας είμαστε πολύ ευτυχισμένοι. Κρίνοντας από την πρόσφατη περιοδεία στη Νότια Αμερική, θα πω ότι είμαστε καλύτεροι ως μπάντα. Αυτό γίνεται νομίζω επειδή για μεγάλο χρονικό διάστημα είχαμε χάσει την ευκαιρία να κάνουμε συναυλίες, οπότε τώρα είμαστε πραγματικά πολύ ευγνώμονες. Θα έλεγα πως νοιαζόμαστε περισσότερο σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, για το συγκρότημα αλλά και ο ένας για τον άλλον. Μόλις ξεκινήσαμε, έχουμε ένα δεκαετές πλάνο μπροστά μας. Αλλά το moto μας αυτή τη στιγμή είναι «Μια συναυλία τη φορά». Και τα πράγματα πάνε καλά μέχρι στιγμής και πραγματικά περνάμε υπέροχα.

- Βρισκόμαστε στο 2025. Τι έχουμε να περιμένουμε από τους Savatage; Πόσο πιθανό είναι να έχουμε έναν καινούργιο δίσκο από εσάς και αν ναι, ποια θα είναι η ηχητική κατεύθυνσή του;
Ο Τζον Ολίβα συζητά για τη δημιουργία ενός δίσκου με τη νέα χρονιά, οπότε φαντάζομαι πως θα ξεκινήσουμε να δουλεύουμε σε αυτόν στις αρχές του 2026, μετά τo τέλος της περιοδείας των Trans-Siberian Orchestra, κάτι που γίνεται πάντα μετά τα Χριστούγεννα. Έχουμε πολύ υλικό, στον υπολογιστή μου έχω ιδέες για 22 τραγούδια και ο Τζον συνεχίζει να γράφει, αντικαθιστώντας παλιές ιδέες μας με άλλες καλύτερες. Θα έχουμε παραπάνω από αρκετά τραγούδια, ώστε στο τέλος να γίνει το «ξεκαθάρισμα». Ο Τζον μίλησε και για την πιθανότητα ενός διπλού CD, λόγω των πολλών τραγουδιών. Αν πρόκειται να είναι το τελευταίο άλμπουμ των Savatage τότε έχει νόημα. Φυσικά ποτέ μη λες ποτέ, ποτέ δεν ξες αν θα είναι το τελευταίο. Αυτό είναι το πλάνο μέχρι στιγμής. Όπως ξέρεις, ο Τζον έπεσε πρόσφατα και χτύπησε την πλάτη του, οπότε ήταν αδύνατον να ταξιδέψει. Αυτή τη στιγμή δουλεύει με τους γιατρούς του για την ανάρρωσή του. Τα ταξίδια είναι ζόρικα και έτσι εμείς «κρατάμε το κάστρο» μέχρι την επιστροφή του. Κατά τα άλλα όμως εμπλέκεται σε κάθε λεπτομέρεια που έχει να κάνει με το γκρουπ, από το setlist των συναυλιών, το να βρίσκεται στις πρόβες και να δίνει το input του κλπ. Στις ΗΠΑ είναι πιο εύκολο να εμφανιστεί μαζί μας στη σκηνή, αλλά στην Ευρώπη τα πράγματα είναι αντικειμενικά πιο δύσκολα.

- Όπως καταλαβαίνεις, καίγομαι να ρωτήσω πώς ακούγεται το νέο υλικό και ποια παραδείγματα από τον κατάλογο των Savatage θα ανέφερες ως παρεμφερή.
Υπάρχει υλικό που έχει μείνει ανεκμετάλλευτο ακόμα και από το "Streets" (1991) και από την εποχή του "Edge of Thorns" (1993), όταν και πρωτομπήκα στο γκρουπ! Επίσης υπάρχει ένα τραγούδι που θα έμπαινε στο "Dead Winter Dead" του 1995, ωστόσο δεν προλάβαμε να το ολοκληρώσουμε. Τα υπόλοιπα είναι εντελώς καινούργιες ιδέες, αλλά μπορώ να σου πω πως υπάρχει εκ νέου μια αίσθηση από Queen, όπως στο τραγούδι "Chance" κάποτε. Και επίσης θα υπάρχει ένα τραγούδι που θα είναι το πρώτο όπου ο Τζον Ολίβα κι εγώ θα τραγουδήσουμε ως ντουέτο. Είναι παράξενο που τόσα χρόνια δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο! Και δε νομίζω πως θα γίνει σε ένα τραγούδι μόνο αυτό. Συνήθως ο Τζον ξεκινάει να τραγουδάει με τη συνοδεία πιάνου ή απαλής κιθάρας και όταν ο ήχος σκληραίνει, τότε μπαίνω εγώ. Επίσης, υπάρχουν και τα χωρωδιακά φωνητικά, σήμα κατατεθέν των Savatage.

- Πριν από λίγα χρόνια έφυγε από τη ζωή ένα πολύ μεγάλο και σημαντικό κομμάτι της ιστορίας των Savatage, ο Πολ Ο'Νιλ. Μοιράσου τις σκέψεις σου για τον άνθρωπο και μουσικό Πολ.
Τι να πρωτοπώ;. Υπήρξε τα πάντα για τον δικό μου κόσμο. Αυτός και οι αδερφοί Ολίβα με έκαναν μέλος της οικογένειας των Savatage, ήμουν ένας απλός οπαδός μέχρι τότε. Ήταν ένα όνειρο για μένα που έγινα τραγουδιστής τους και ο Πολ υπήρξε μέντοράς μου, ως παραγωγός του γκρουπ. Δεν υπήρχε κανείς καλύτερος από αυτόν και θα σου δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στο άλμπουμ "Dead Winter Dead" (σ.σ.: Ο δίσκος πραγματεύεται τις πολεμικές συγκρούσεις στη Βοσνία από το 1992 έως το 1995) με ρώτησε «Πόσα ξέρεις για την πρώην Γιουγκοσλαβία;» κι εγώ δεν ήξερα τόσα πολλά. Βρέθηκα εκεί σε πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών τη δεκαετία του 1980, όπως αντίστοιχα βρέθηκα και στην Ελλάδα. Να πω εδώ πως η χώρα σας ήταν η πρώτη που επισκέφτηκα βγαίνοντας από τις ΗΠΑ και έχω τεράστια αγάπη για αυτήν. Σε αυτό το ταξίδι λοιπόν πήγα και στην πρώην Γιουγκοσλαβία, αλλά ήταν το 1983 και δεν είχαμε ιδέα τι θα συμβεί στη συνέχεια. Πολλά χρόνια μετά λοιπόν, λέω στον Πολ Ο'Νιλ για αυτή την εμπειρία και μου λέει «Ωραία. Θέλω να διαβάσεις αυτά τα έξι βιβλία καθώς δε θα μπορέσεις να «τραγουδήσεις» την ιστορία σωστά!». Ήθελε να γνωρίζω πολύ καλά την ιστορία της χώρας και καλώς ή κακώς, δεν υπήρχε πολλή εμπιστοσύνη στα αμερικανικά ΜΜΕ. Ειδικά για τον συγκεκριμένο πόλεμο, η ενημέρωση ήταν μονόπλευρη.

Πέρασα λοιπόν ένα μεγάλο διάστημα να ηχογραφώ φωνητικά και ανάμεσα στα sessions να διαβάζω συνεχώς! Ήταν κουραστικό αλλά με βοήθησε πολύ. Είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο δούλευε ο Πολ. Και μαζί με αυτά θα τον θυμάμαι για την καλοσύνη του. Ήμασταν Νέα Υόρκη και μπορεί να έπιανε κουβέντα με έναν άστεγο και να του έδινε ένα χαρτονόμισμα των 100 δολαρίων! Το έκανε με πολλούς και μου έδινε συμβουλές να φέρομαι αντίστοιχα στη ζωή μου, να μεταφέρω θετική ενέργεια. Όποιον κι αν ρωτήσεις από τους Savatage θα σου πει αντίστοιχες ιστορίες. Όταν έφυγε από τη ζωή το 2017, ήμασταν στα χαμένα. Όπως και το 1993 όταν χάσαμε τον Κρις Ολίβα. Υπάρχει η απώλεια του φίλου, η απώλεια του μέλους της οικογένειας (για την άμεση οικογένειά του), αλλά και η επίδραση στις καριέρες και το μπίζνες κομμάτι των Savatage. Υπάρχουν δηλαδή τόσα επίπεδα απώλειας. Οπότε πρόσφατα αναρωτηθήκαμε τι θα ήθελε ο Πολ. Και καθώς συνέχιζαν οι Trans-Siberian Orchestra, αντίστοιχα συνέχισαν και οι Savatage. Φυσικά δε θα αντικατασταθεί ποτέ. Το επίπεδο των γνώσεων του δε θα το ξαναέχουμε ποτέ και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αυτό. Αλλά φυσικά θα κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε, με έναν τρόπο που και ο ίδιος θα εκτιμούσε.

- Όσον αφορά την άλλη μεγάλη απώλεια των Savatage, πώς πιστεύεις ότι θα είχε εξελιχθεί ως μουσικός ο Κρις Ολίβα, αν δεν τον είχαμε χάσει εκείνη την καταραμένη ημέρα;
Με τέτοιο ταλέντο, οι πιθανότητες εξέλιξης του Κρις θα ήταν τεράστιες. Όταν τον πρωτοάκουσα στα πρώτα albums των Savatage, θεωρούσα πως είναι ένας συνδυασμός Eddie Van Halen και Randy Rhoads. Και όντως αυτούς μελετούσε ως μικρότερος. Έκτοτε έγινε και εξαιρετικός συνθέτης, ειδικά συνεργαζόμενος με τον αδερφό του και τον Πολ Ο'Νιλ. Βλέποντας την εξέλιξη του γκρουπ από τότε που τον χάσαμε, θα μπορούσαμε να είχαμε πετύχει ακόμα περισσότερα. Έπαιξα με κάποιους εξαιρετικούς κιθαρίστες κατά καιρούς, αλλά δεν είχα δει κάτι τέτοιο ποτέ μου. Ακόμα και jazz στοιχεία να θέλουμε να περάσουμε, θα του ήταν εύκολο. Και η δική του απώλεια είχε σίγουρα πολλές και διαφορετικές συνέπειες στο συγκρότημα. Δυστυχώς όμως συμβαίνουν τέτοιες αναποδιές στη ζωή και πρέπει να μάθεις να προχωράς. Καθίσαμε τότε και αναρωτηθήκαμε τι θα ήθελε ο Κρις κι ήμουν ο πρώτος που είπα «Παιδιά εσείς ξέρετε καλύτερα τι θα ήθελε. Να σηκωθούμε και να στρώσουμε τον κώλο μας στη δουλειά, αντί να καθόμαστε εδώ να κλαιγόμαστε!». Και αυτό ακριβώς κάναμε ώστε να τιμήσουμε την κληρονομιά του, κάτι που κάνουμε μέχρι σήμερα.

- Ζούμε στην εποχή του YouTube, του streaming και της κυριαρχίας του internet. Πώς ακριβώς μπορεί να έρθει σε επαφή με τους Savatage ένας νέος σε ηλικία οπαδός του σκληρού ήχου; Ο οποίος πιθανόν να μη σας έχει καν ακουστά;
Όταν είσαι ένα γκρουπ που είσαι στην «πιάτσα» για τόσα χρόνια, το streaming και τα social media σε βοηθάνε περισσότερο από ότι βοηθούν ένα νέο συγκρότημα. Όλες αυτές οι δίοδοι μας εξυπηρετούν και είναι απλά δουλειά μας να τις εκμεταλλευτούμε, κάτι που θεωρώ πως κάνουμε αρκετά καλά. Οι πιθανότητες είναι ανεξάντλητες, ίσως κάνω ένα κανάλι στο YouTube κάποια στιγμή. Βλέπεις πολλούς μουσικούς να μοιράζονται παλιές ιστορίες κλπ. Και κάτι ακόμα που μ'αρέσει πολύ είναι πως γίνεται πολύ πιο εύκολο να έρχεσαι σε επαφή με όλο τον κόσμο που σε υποστηρίζει. Μπορώ να μπω στο Instagram και να απαντήσω σε όσες ερωτήσεις θέλω, αντί να περιμένει κάποιος για ένα meet n' greet. Αυτή η υπέρτατη σύνδεση είναι κάτι το εξαιρετικό. Σκέψου πως αυτή τη στιγμή εσύ είσαι στην Ελλάδα κι εγώ στη Νότια Καρολίνα.

- Μετά από τέσσερις δεκαετίες ζωής ποιο είναι το αποτύπωμα και η κληρονομιά των Savatage στο ροκ και μέταλ σύμπαν;
Οι Savatage είναι μια ξεχωριστή περίπτωση. Είναι σπουδαίο το να είμαι μέλος σε ένα τέτοιο γκρουπ. Ξεκίνησαν με επιρροές από thrash και γενικά στην Tampa της Florida υπήρξε έντονη η αύρα του ακραίου ήχου. Κάτι που φυσικά οφειλόταν στην ύπαρξη των Morrisound Studios, όπου και ηχογραφήθηκαν σπουδαία άλμπουμ του είδους. Εκεί φυσικά ηχογράφησαν και οι Savatage ανά περιόδους. Τώρα που λες λοιπόν, αυτή τη στιγμή τα studios ανήκουν στους Trans-Siberian Orchestra, τα είχε αγοράσει ο Πολ Ο'Νιλ το 2012, αν δεν κάνω λάθος. Μου είχε πει πως τα Morrisound είναι από τα λίγα πλέον μεγάλα και λειτουργικά studios που έχουν μείνει, ζήτημα να υπάρχουν πέντε ή έξι σε όλη τη χώρα, καθώς ο καθένας πλέον μπορεί να ηχογραφεί από το σπίτι του. Έκανε την αγορά καθώς ήθελε να «σώσει» το studio ως ένα κομμάτι της ιστορίας μας, αφού ηχογραφήσαμε οκτώ δίσκους εκεί! Το χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα για πρόβες και ηχογραφήσεις.

Πίσω στην ερώτησή σου τώρα, οι Savatage στην πορεία μεταμορφώθηκαν και ειδικότερα από τότε που ήρθε ο Πολ Ο'Νιλ στη φάση, μπήκε το συμφωνικό και ορχηστρικό στοιχείο στη μουσική. Ήρθε και η έντονη χρήση πιάνου και πλήκτρων, ο Τζον είναι εξαιρετικά ταλαντούχος σε αυτό, ξέρεις σε τραγούδια όπως το "When the Crowds are Gone" κλπ. Στη συνέχεια έπεσε στα χέρια τους ένα demo όπου τραγουδούσα και μου είπαν ότι έψαχναν κάποιον που τραγουδούσε εντελώς διαφορετικά από ότι ο Τζον και ότι όπως φαίνεται εγώ ήμουν αυτός. Το "Edge of Thorns" ξαναπήγε προς τη heavy πλευρά του γκρουπ, αλλά γενικότερα είχαμε πάει προς μια "θεατρική" κατεύθυνση, ένα «Ροκ Θέατρο» όπως συνηθίζουμε να λέμε τόσο για τους Savatage, όσο και για τους Trans-Siberian Orchestra. Θεωρώ πως αυτός ο όρος ταιριάζει και στη γενικότερη κληρονομιά μας!

- Ανέφερες πως έμενες στην Ελλάδα πριν από 42 χρόνια. Πες μας για τις αναμνήσεις σου από τη χώρα μας και δώσε ένα μήνυμα προς τους Έλληνες οπαδούς των Savatage που πραγματικά μετράνε τις ώρες για την επερχόμενη συναυλία σας!
1983 όντως. Σε πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών. Πρώτη φορά εκτός Αμερικής και πραγματικά έχω τις καλύτερες αναμνήσεις. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ήμουν στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και έβλεπα το κυριλλικό αλφάβητο και δεν καταλάβαινα την τύφλα μου! Ήμουν στα χαμένα πραγματικά, αλλά ήταν τόσο καλοί μαζί μου όλοι οι Έλληνες. Έμενα σε μια οικογένεια στη Σαλαμίνα όσο σπούδαζα εκεί, και απόλαυσα το τοπίο και την κουλτούρα. Η σύζυγός μου είναι μισή Ελληνίδα! Το πατρικό της όνομα είναι "Αλάνιος" (σ.σ. "Elenious"). Μέχρι σήμερα φυσικά υπάρχει μεγάλο μέρος της κουλτούρας σας στο σπίτι μου και φυσικά η χώρα σας βρίσκεται στην καρδιά μου. Κάθε φορά που έρχομαι περνάω υπέροχα, τελευταία φορά ήταν με το άλλο μου γκρουπ "Circle II Circle" στη Θεσσαλονίκη. Θέλω πραγματικά να ευχαριστήσω για άλλη μια φορά όλους τους Έλληνες οπαδούς των Savatage. Θα τα δώσουμε όλα επάνω στη σκηνή και θα δείτε όλο το συναίσθημα που έχουμε βάλει σε αυτές τις συναυλίες. Ανυπομονώ απλά!