Wilco: Δεν έχουμε βρει ακόμη ένα app που να διαθέτει ψυχή

Δεν υπάρχουν και πολλά συγκροτήματα στον κόσμο που να έχουν τόσο πετυχημένες πορείες και να μπορούν επίσης με επιτυχία να αλλάζουν το στιλ τους και να εξελίσσονται. Οι Wilco υπάρχουν από το 1994, και από ένα γκρουπ του Σικάγο που ξεκίνησε ως alt country -με ένα ακατέργαστο ήχο- αποτελούν πια ένα από τα πλέον εκλεκτικά indie rock σύνολα. Με μπροστάρη των Jeff Tweedy, μια πληθωρική προσωπικότητα που αγάπησαν οι τεχνοκριτικοί, από τις «στάχτες» της μπάντας Uncle Tupelo, οι Wilco αψήφησαν τους άγραφους νόμους και τα υπογεγραμμένα συμβόλαια των δισκογραφικών εταιρειών μέσα από μεγάλες διαμάχες που έδειξαν τη σύγχυση της μουσικής βιομηχανίας στις αρχές των 00s, απέκτησαν αφοσιωμένους ακροατές και κέρδισαν δύο βραβεία Grammy.

Το 2019 οι Wilco συναντήθηκαν για πρώτη φορά με την Cate Le Bon στο Solid Sound Festival. Η άμεση σύνδεσή τους οδήγησε τον Jeff Tweedy να προσκαλέσει την τραγουδοποιό και μουσική παραγωγό στο περίφημο στούντιο του συγκροτήματος, το γνωστό «The Loft» στο Σικάγο, το 2022, για να δημιουργήσουν μαζί το νέο τους άλμπουμ. Το «Cousin» που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου βρίσκει τους Wilco να ρισκάρουν πάλι ηχητικά. Ο Jeff Tweedy, ο σπουδαίος, καυστικός, Αμερικανός παρηγορητικός ποιητής, συνδέθηκε κι έφτασε στο zoom ραντεβού μας, για να συζητήσουμε…

Συγχαρητήρια για το επερχόμενο άλμπουμ σας «Cousin», έχει βάθος, συναρπάζει. Τι σας ενέπνευσε περισσότερο κατά τη διαδικασία της ηχογράφησης;
Χαίρομαι πολύ που σας γνωρίζω, λυπάμαι τόσο που δεν έχουμε έρθει ποτέ στην Ελλάδα, ανυπομονώ να έρθει αυτή η μέρα! Νομίζω ότι η έμπνευση για το «Cousin», εκτός από την «κανονική» έμπνευση της ζωής μου που είναι αδιάκοπη γιατί θέλω να έχω πάντοτε ένα καινούργιο κομμάτι να τραγουδήσω, απολαμβάνω τα νέα τραγούδια, έχω πάντοτε ένα drive που βάζω ό,τι φτιάχνω, για το συγκεκριμένο ήθελα να κάνω έναν δίσκο που να έχει χρησιμοποιήσει τον χρόνο, δηλαδή δώσαμε πολύ χρόνο στα τραγούδια για να γίνουν αυτό που ήθελαν να γίνουν. Επειδή γράφω πολλά κομμάτια, ηχογραφούμε πραγματικά γρήγορα. Όλα γίνονται με ταχύτητα, αυτό νομίζω είναι θετικό γιατί υπάρχει αμεσότητα και ενέργεια, παρόλα αυτά, μερικά τραγούδια χρειάζονται λίγο περισσότερο χρόνο για να βρεις το αληθινό τους πνεύμα.

Ποιο τραγούδι σας δυσκόλεψε περισσότερο στο στούντιο;
Σκέφτομαι ότι ήταν η έκπληξη τελικά, το πρώτο τραγούδι του δίσκου ήταν το πιο δύσκολο, γιατί περιείχε ακραίο δυναμικό εύρος, που είναι πάντα δύσκολο να «αιχμαλωτίσεις» στο δυναμικό εύρος της ηχογράφησης. Στον κανονικό κόσμο μεταβαίνεις από τον ψίθυρο σε ό,τι δυνατότερο στον κόσμο, αλλά είναι αρκετά δύσκολο να γίνει στο πλαίσιο της ηχογράφησης. Οπότε έπρεπε να ξεκινήσει κάπως πιο ήσυχα από ό,τι θα μου άρεσε εξαιτίας των νόμων της ηχογράφησης και της Φυσικής.

Τι πρόσφερε στο νέο άλμπουμ η συνεργασία με την Cate LeBon, ποια στοιχεία πιστεύετε ότι πρόσθεσε στο συνολικό αποτέλεσμα;
Είμαι μεγάλος θαυμαστής της, αγαπώ τις ευαισθησίες της, και μόνο που την είχα σαν κοινό, να ακούει τα κομμάτια, εμένα να τραγουδώ, είναι από μόνο του ενθουσιώδες. Να παρακολουθώ τις αντιδράσεις της και να χαίρομαι. Όμως πρόσφερε πολλά περισσότερα, τον εαυτό της, το ένστικτό της, εκείνη επέλεξε όλα τα κομμάτια, ήταν περίπου 40 αυτά που ένιωσε ότι συνδέεται μαζί τους, και ανακαλύπταμε καθημερινά πόσο συμπαθούμε ο ένας τον άλλον επάνω στη δουλειά, πόσο ίδιες θέσεις και ευαισθησίες έχουμε, οπότε συνολικά ήταν μία αξιαγάπητη εμπειρία.

Τι feedback πήρατε από τον κόσμο στην ευρωπαϊκή σας περιοδεία; Είχατε sold out εμφανίσεις…
Η περιοδεία που μόλις ολοκληρώσαμε σε πόλεις της Ευρώπης ήταν περιοδεία… καρδιάς. Το κοινό ήταν πολύ δοτικό. Πρόσφεραν την ενέργειά τους, τον ενθουσιασμό τους, ήταν καλό κοινό που ανέβαζε το επίπεδο και έδειχνε ευγνωμοσύνη στην μπάντα. Χωρίς εξαίρεση, κάθε νέα πόλη κατέρριπτε τον ενθουσιασμό της προηγούμενης!

Ποιες είναι οι σκέψεις σας όταν συνειδητοποιείτε ότι εκατομμύρια ανθρώπων ακούν τη μουσική σας καθημερινά σε όλο τον κόσμο;
Δεν θα έλεγα εκατομμύρια, είναι μεγάλο νούμερο.

Έχετε τουλάχιστον 2 εκατομμύρια ακόλουθους στο Spotify…
Εντάξει. Εμ, προσπαθώ να μην το σκέφτομαι αυτό τόσο πολύ, είναι κάτι αφηρημένο. Είναι μια σύνδεση που δεν μπορεί να την κάνει το μυαλό μου. Κι αυτό γιατί πράγματι πρόκειται για αφηρημένη έννοια, λέμε «εκατομμύρια άνθρωποι», τι σημαίνει «εκατομμύρια άνθρωποι»; Δεν μπορώ να συσχετιστώ με αυτό. Με τη βιομάζα αυτού του μεγέθους. Αλλά ως ένας προς έναν, από ομάδες και κοινότητες που είναι κοντά στους Wilco, εκεί αισθάνεσαι την ανθρώπινη παρουσία, υπάρχει κατανόηση και, άρα, υπάρχει σύνδεση.

Είστε ένας άνθρωπος που έχει επηρεάσει και εμπνεύσει πολλούς άλλους για να γίνουν μουσικοί και δημιουργοί. Πώς ορίζετε την επιτυχία;
Η επιτυχία επηρεάζεται πάντοτε από το πώς ορίζεις την επιτυχία. Τι είναι αυτό που πραγματικά πιστεύεις ότι θέλεις στη ζωή σου. Προσωπικά, το κομμάτι της επιτυχίας επετεύχθη κάπου τριάντα-κάτι χρόνια πίσω, όταν είχα μπάντα, φορτηγάκι και συναυλίες και τρόπο να φτάσω εκεί. Όταν βγάλαμε δίσκους και το κοινό άρχισε να ακούει. Αν αποτιμάται η επιτυχία, η απέραντη χαρά μου είναι το μέτρο, ως μία παράμετρος, ένας τρόπος που μπορεί να μετρήσει τι είναι αυτό που κάνω. Από εκεί και μετά, πρόκειται για μια εσωτερική επιθυμία να βελτιωνόμαστε, ένας οδηγός για να έχω νέα τραγούδια να ερμηνεύω και, πρωταρχικά, σε αυτό το σημείο, θέλω να συντηρήσω ένα περιβάλλον που μου επιτρέπει να το κάνω όλο αυτό, ακριβώς επειδή το αγαπώ τόσο πολύ. Η επιτυχία, για μένα, σε αυτή τη φάση, είναι να έχω την ευκαιρία να συνεχίσω.

Πώς νιώσατε όταν ακούσατε ένα από τα τραγούδια σας στο ραδιόφωνο; Θυμάστε ποιο ήταν;
Πραγματικά όχι. Μπορώ να απαντήσω στην ερώτηση χωρίς να γνωρίζω τη συγκεκριμένη στιγμή. Αισθάνεσαι καλά, πάντοτε είναι όμορφο να ακούς τη μουσική σου χωρίς να την έχεις βάλει εσύ. Να την ακούς σε μια ταινία ή σε ένα εστιατόριο ή σε μια μουσική λίστα. Το αστείο, το περίεργο είναι ότι δεν το αναγνωρίζω αμέσως, είμαι λίγο αργός, κάτι μου φαίνεται γνωστό, αλλά μου παίρνει λίγο χρόνο να αναγνωρίσω την ίδια τη φωνή μου.

Πώς νιώθετε για την αυξανόμενη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στη μουσική; Θα τη χρησιμοποιούσατε στη μουσική σας; Ποια είναι η γνώμη σας για τη χρήσης της στη μουσική;
Δεν έχω βρει ακόμη μία εφαρμογή (app) που να διαθέτει ψυχή, δεν έχω ακούσει ακόμη κάτι από αυτή την τεχνολογία που να νιώσω απειλή, ίσως είμαι αφελής, όμως πιστεύω ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντικατασταθεί η ψυχή και η σύνδεση, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο μία μηχανή να το κάνει αυτό. Η Τέχνη υπάρχει προκειμένου να αποκαλύψει έναν αυθεντικό Κόσμο που όλοι οι υπόλοιποι δεν μπορούμε να δούμε, το τεχνητό της κομμάτι είναι αυτό που περιορίζει τα πράγματα. Λένε συνεχώς ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει μια μοναδικότητα όπου δεν θα μπορούμε να διακρίνουμε τους εαυτούς μας από τις μηχανές. Η αυτόματη διόρθωση στο τηλέφωνό μου, μου λέει ότι απέχουμε πολύ από αυτό.

Έχετε ζήσει τη μουσική πίσω στη δεκαετία του 1990, όπως και τώρα, τι σας αρέσει και τι όχι από την κάθε εποχή της μουσικής βιομηχανίας; Τι θα θέλατε να αλλάξετε;
Η μουσική βιομηχανία ιστορικά είναι ένα εξαιρετικά ρευστό επιχειρηματικό μοντέλο για τον καλλιτέχνη και αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, απλώς η νέα τεχνολογία έχει διαιωνίσει ένα δυσανάλογο ποσό ανταμοιβής για την επιτυχία, την οικονομική επιτυχία. Οπότε, αυτό θα ήταν ένα καλό μέρος για να ξεκινήσουμε. Νομίζω ότι θα μπορούσαν να αλλάξουν πολλά πράγματα και να γίνει πιο ισότιμο για τον καλλιτέχνη. Βρίσκομαι σε μία περίεργη γενιά, μία γέφυρα ανάμεσα στον αναλογικό και στον ψηφιακό κόσμο, μία γέφυρα σχετικά με το πώς ήταν ο μουσικός κόσμος και ότι έγινε μία τεράστια βιομηχανία, και την έναρξη μιας κατάστασης η οποία είναι εντελώς διαφορετική. Όταν ξεκίνησα να βγάζω δίσκους η Warner Bros. είχε ραδιοφωνικούς ανταποκριτές σε κάθε πόλη που περιοδεύαμε, αυτά έχουν φύγει τώρα και πραγματικά δεν είναι κάτι που μου λείπει, μου αρέσει που υπάρχει μία μεγαλύτερη δημοκρατία σχετικά με το πώς μπορούν να ακουστούν οι άνθρωποι, τις ευκαιρίες που έχουν να ακουστεί η μουσική τους διαδικτυακά, χωρίς να χρειάζεται δισκογραφικό συμβόλαιο, ή τη δυνατότητα να τους ανακαλύψει κάποιος επειδή ανέβασαν το βίντεό τους στο Instagram, όλα αυτά είναι καλά.

Είναι οι στίχοι στα τραγούδια σας γραμμένοι με θέματα από προσωπικές εμπειρίες; Απευθύνονται σε κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο στη ζωή σας; 
Μερικά είναι, όλα βγαίνουν μέσα από εμένα, υποσυνείδητα, ακόμα και όταν δεν κατανοώ τι συμβαίνει στη ζωή μου, από κάπου βγαίνει όλο αυτό, από την άλλη μερικά κομμάτια είναι απόλυτα αυτοβιογραφικά, γραμμένα για τη γυναίκα μου ή τα παιδιά μου, τα οποία τα βλέπω ως πιο προσωπικά, πάντως δεν τραγουδώ τίποτα που δεν έχει κάποιο νόημα ή συναίσθημα επάνω του. Προσπαθώ να αποφύγω οτιδήποτε δεν περιλαμβάνει συναίσθημα.

 Η μπάντα είναι περισσότερο πολιτική με όρους του να είμαστε καλοί πολίτες

Υποθέτω έχετε ταξιδέψει πολύ στη ζωή σας… Ποιο είναι το πιο όμορφο μέρος που έχουν δει τα μάτια σας στον πλανήτη Γη;
Χριστέ μου…! Ένα από τα πράγματα που συμβαίνουν όταν ταξιδεύεις, είναι ότι βρίσκεις ομορφιά όπου κι αν πας. Οι πόλεις είναι όμορφες, κομμάτια των πόλεων είναι όμορφα, μπορείς, βέβαια, να εστιάσεις στη βρωμιά, τη φθορά και την εντροπία, αλλά ποτέ δεν παλεύω να βρω ομορφιά όπου κι αν πάω. Θα έλεγα κάποια παγετωνική λίμνη που έκανα πεζοπορία κάποτε στην Αλάσκα, αυτό, μάλλον για μένα ήταν η πιο μαγευτική στιγμή που αντίκρισα στη Φύση. 

Δίνετε ενέργεια, παίρνετε ενέργεια, πώς φορτίζετε τις δημιουργικές σας μπαταρίες;
Με τον ίδιο τρόπο που το κάνω από μικρό παιδί, ακούγοντας τις μουσικές άλλων και διαβάζοντας τα βιβλία άλλων. Προσπαθώντας να είμαι καλό κοινό, κοινό που νοιάζεται και ακούει με βάθος. Αυτό σχεδόν πάντοτε με οδηγεί να πάρω την κιθάρα. Με αυτό τον τρόπο συμβάλλω κάπως, δίνω κάτι πίσω.

Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έδωσε ένας άλλος μουσικός;
Δέχτηκα την ίδια ερώτηση πρόσφατα από το Rolling Stone και, αν δεν σας πειράζει, θα σας δώσω την ίδια απάντηση, ο Rick Danko των The Band. Περιοδεύοντας για λίγο μαζί με το συγκρότημά μας Uncle Tupelo στις αρχές τις δεκαετίας του 1990, ο Rick Danko μου είπε να παραμείνω «απελπισμένος», μου είπε ότι όταν με ακούει να τραγουδώ ακούγομαι απελπισμένος και ότι δεν έπρεπε να το χάσω αυτό. Νομίζω εννοούσε «ευάλωτος» και να παραμείνω απτόητος και «απελπισμένος» να ακούγομαι. Αυτή είναι μια καλή συμβουλή για τραγουδιστή.

Η πολιτική μπαίνει στη σφαίρα της τραγουδοποιίας και της καλλιτεχνικής πρακτικής γενικότερα;
Ιστορικά τα πιστεύω μου είναι ότι η Τέχνη είναι πολιτική πράξη. Η δημιουργία είναι πολιτική πράξη. Η δημιουργία ομορφιάς, σύνδεσης, κοινότητας, για μένα εμπεριέχει πολιτική. Και δεν απαιτεί η μουσική να είναι υπερβολικά πολιτική. Ανά διάφορους καιρούς, νιώθω ότι υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να μείνουν ασχολίαστα γιατί είναι κομμάτι του κόσμου σου και επηρεάζουν τη διάθεσή σου από τη μία ημέρα στην άλλη. Το πολιτικό περιβάλλον στις Η.Π.Α. είναι δύσκολο να μη γίνει μέρος των τραγουδιών σου. Προσπαθώ να μην το κάνω υπερβολικά, επειδή θέλω να συναντώ το κοινό μου εκεί που βρίσκομαι εγώ, θέλω να υποθέτω ότι δεν γνωρίζουν τι θα πω, οπότε θέλω να γνωρίζουν ότι αυτό που βλέπουν είναι αληθινό. Η μπάντα είναι περισσότερο πολιτική με όρους του να είμαστε καλοί πολίτες, προσπαθούμε να συμμετέχουμε σε κάθε πόλη που επισκεπτόμαστε σε φιλανθρωπίες των τοπικών κοινοτήτων, νιώθουμε, δηλαδή, μέλη της κοινωνίας που επισκεπτόμαστε, έστω κι αν είναι για μία ημέρα, και βέβαια ενθαρρύνουμε τον κόσμο να ψηφίζει.

Ποιο είναι το πιο σημαντικό μάθημα που σας έδωσε η ζωή, εντός και εκτός μουσικής, και γιατί είναι σημαντικό;
Νομίζω ότι το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείς να προσπαθήσεις να μάθεις, δεν ξέρω αν το έμαθα και το κράτησα ως γνώση που έχω πρόσβαση σε αυτήν συνεχώς, πιστεύω, όμως, πως είναι αληθινή, είναι το περισσότερο που μπορείς να είσαι εντάξει χωρίς να γνωρίζεις, τόσο καλύτερα είσαι. Νομίζω ότι δεν μας αρέσει να γνωρίζουμε. Το μέλλον μας, πότε θα πεθάνουμε, δεν θέλουμε να μάθουμε τι θα συμβεί… Αυτό δεν πιστεύω ότι είναι ρεαλιστικό ή έντιμο. Είναι δύσκολο να αποδεχτείς ότι δεν γνωρίζεις. Θα αμφισβητούσα ότι όλοι όσοι εργάζονται για την επίτευξη ειρήνης με την ασάφεια πιθανότατα θα έχουν καλύτερη τύχη.