Χάρι Μπελαφόντε: Πέθανε o θρυλικός τραγουδιστής και ηθοποιός

Πέθανε σε ηλικία 96 ετών ο τραγουδιστής και ηθοποιός Χάρι Μπελαφόντε, ο οποίος μεσουράνησε στα pop charts τη δεκαετία του 1950 και υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής στη μάχη για τα δικαιώματα των μαύρων στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του, ο Μπελαφόντε άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στο Μανχάταν και η αιτία θανάτου του ήταν συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.

Σε μια εποχή που ο φυλετικός διαχωρισμός ήταν ακόμα ευρέως διαδεδομένος και οι μαύροι σπανίως εμφανίζονταν στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη, θεωρείται μεγάλης σημασίας η άνοδος του Χάρι Μπελαφόντε στη showbiz.

Δεν ήταν βέβαια ο πρωτοπόρος: είχαν προηγηθεί ο Λούις Άρμστρονγκ, η Έλα Φιτζέραλντ και άλλοι. Ωστόσο, κανένας άλλος δεν είχε δημιουργήσει τόσο μεγάλο όνομα στη μουσική την εποχή του ούτε είχε κάνει τόσο μεγάλο «θόρυβο».

Ο πρώτος μαύρος σούπερσταρ

Γεννήθηκε στο Χάρλεμ το 1927 από μετανάστες από τη Δυτική Ινδία. Πέρασε οκτώ χρόνια από την παιδική του ηλικία στην πατρίδα των φτωχών γονιών του, στη Τζαμάικα.

Επέστρεψε στη Νέα Υόρκη για το γυμνάσιο, αλλά πάλεψε με τη δυσλεξία και τα παράτησε στις αρχές της εφηβείας του. Δούλεψε στο λιανεμπόριο και στη συνέχεια μπήκε στο ναυτικό σε ηλικία 17 ετών τον Μάρτιο του 1944, δουλεύοντας ως φορτωτής πυρομαχικών σε μια βάση στο Νιου Τζέρσεϊ.

Μετά το τέλος του πολέμου, εργάστηκε ως βοηθός θυρωρού, αλλά φιλοδοξούσε να γίνει ηθοποιός. Παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής – με συμμαθητές τον Μάρλον Μπράντο και τον Γουόλτερ Ματάου – και παράλληλα τραγουδούσε φολκ, ποπ και τζαζ σε συναυλίες στα κλαμπ της Νέας Υόρκης.

Κυκλοφόρησε το ντεμπούτο του άλμπουμ το 1954, μια συλλογή παραδοσιακών λαϊκών τραγουδιών. Το δεύτερο άλμπουμ του, «Belafonte», ήταν το πρώτο Νο 1 στο τσαρτ των άλμπουμ του Billboard τον Μάρτιο του 1956.

Η επιτυχία ήρθε με το τρίτο του άλμπουμ την επόμενη χρονιά, «Calypso», που έκανε τους Αμερικανούς να σιγοτραγουδούν και να χορεύουν στους ρυθμούς της Τζαμάικας με τις επιτυχίες «Day-O (The Banana Boat Song)» και «Jamaica Farewell».

Το άλμπουμ του «Calypso», το οποίο περιείχε τα δύο αυτά τραγούδια, έφτασε στην κορυφή του Billboard λίγο μετά την κυκλοφορία του το 1956 και έμεινε εκεί για 31 εβδομάδες. Λέγεται ότι ήταν το πρώτο άλμπουμ καλλιτέχνη που πούλησε περισσότερα από ένα εκατομμύριο αντίτυπα.

Ήταν επίσης χαρισματικός performer, «μαγεύοντας» το κοινό στις συναυλίες τους είτε με μπαλάντες όπως το «Scarlet Ribbons», είτε με τραγούδια της εργατιάς όπως το «Lead Man Holler», είτε με χορευτικές επιτυχίες όπως το «Matilda». Έως το 1959 είχε γίνει ο πιο ακριβοπληρωμένος μαύρος performer στην ιστορία.

Η επιτυχία στο πεντάγραμμο του άνοιξε και τις πόρτες του Χόλιγουντ όπου έγινε ο πρώτος μαύρος πρωταγωνιστής ταινιών, όπως οι «Carmen Jones» και «Island in the Sun». Βέβαια, η καριέρα του στον κινηματογράφο είχε μικρότερη διάρκεια, καθώς εκεί τον ξεπέρασε ο «αντίπαλός» του, Σίντνεϊ Πουατιέ.

Σύμμαχος του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ

Από τη δεκαετία του 1950 και έπειτα, επικεντρώθηκε στην πάλη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ειδικά για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών. Από νωρίς στην καριέρα του, είχε συνάψει φιλία με τον Μάρτιν Λούθερ Κινκ - πρόκειται για μια σχέση που θα κρατούσε μια ζωή, με τον Χάρι Μπελαφόντε να γίνεται ένθερμος υποστηρικτής και γενναιόδωρος ευεργέτης του ηγέτη του Αφροαμερικανικού Κινήματος.

Ο Μπελαφόντε ήταν αυτός που έδωσε τα χρήματα για να βγει ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και άλλοι ακτιβιστές από τη φυλακή, συμμετείχε στη μεγάλη διαδήλωση στη Ουάσινγκτον του 1963, φιλοξένησε τον Κινγκ στο σπίτι του στο Μανχάταν και έδινε χρήματα στην οικογένεια του πάστορα αφού εκείνος δολοφονήθηκε το 1968.

Υπήρξε επίσης πολέμιος της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Με δημόσιες δηλώσεις του αντιτάχτηκε στο εμπάργκο των ΗΠΑ για την Κούβα, ενώ δήλωσε την αντίθεσή του στην εισβολή των ΗΠΑ στη Γρενάδα.

Επιπλέον, έκανε εκστρατεία κατά της φτώχειας, του απαρτχάιντ και του AIDS στην Αφρική και υποστήριξε αριστερές πολιτικές προσωπικότητες, όπως ο Φιντέλ Κάστρο της Κούβας (τον οποίο είχε επισκεφθεί) και ο Ούγκο Τσάβες της Βενεζουέλας.

Όταν ο Χάρι Μπελαφόντε τραγούδησε στα ελληνικά με τη Νάνα Μούσχουρη

Το 1966, ο Χάρι Μπελαφόντε είχε συνεργαστεί με τη Νάνα Μούσχουρη σε έναν διαφορετικό δίσκο με τίτλο «An Evening with Belafonte / Mouskouri», ο οποίος περιείχε ελληνικά τραγούδια (κυρίως του Μάνου Χατζιδάκι).

Οι δύο καλλιτέχνες είχαν γνωριστεί τρία χρόνια πριν την κυκλοφορία του δίσκου και ανέπτυξαν μια ιδιαίτερη φιλία.