Συνέντευξη: Η Μαρίνα Σάττι μιλάει στην ATHENS VOICE για το νέο της τραγούδι «Πάλι», το άλμπουμ που ετοιμάζει, τη μουσική και τη ζωή της.
Μέσα σε λίγες ώρες από την κυκλοφορία του νέου τραγουδιού της «Πάλι» από τη Walnut Entertainment Greece, η Μαρίνα Σάττι έγινε και πάλι viral. Η τραγουδοποιός που ερμηνεύει την παράδοση με σύγχρονο τρόπο, που έγινε pop διατηρώντας την ανεξαρτησία της και επιμένοντας στους πειραματισμούς, απαντά για την επιστροφή της, θυμάται ιστορίες από το παρελθόν και ετοιμάζεται να μοιραστεί μαζί μας περισσότερη μουσική στο μέλλον.
«Πάλι» στα ηχεία μας, με ένα νέο τραγούδι, με ένα άλμπουμ που έρχεται. Ποια ήταν τα ερεθίσματα πίσω από τις λέξεις και τη μουσική που θα ακούσουμε;
Σαν ψέματα μου φαίνεται ότι το «Πάλι» είναι πια εκεί έξω. Ότι ήρθε η ώρα να σας μιλήσω γι’ αυτό κι εσείς να ξέρετε σε τι αναφέρομαι. Μιλάω τόσο καιρό γι’ αυτό με τον εαυτό μου, με τους φίλους μου, τους συνεργάτες μου, την οικογένειά μου, και τώρα μιλάω και με εσάς. Δεν είναι όμως μόνο το «Πάλι» και δεν είναι απλώς οι λέξεις και η μουσική. Είναι ένας ολόκληρος κόσμος τον οποίο ονειρεύομαι μέρα-νύχτα, εδώ και εβδομάδες, μήνες, χρόνια και το «Πάλι» είναι το πρώτο κεφάλαιο σε όλη αυτή την ιστορία. Τα ερεθίσματά μου: το χθες, το σήμερα, το αύριο, ο κόσμος, η Ελλάδα, τα Βαλκάνια, ο παππούς μου που ήρθε από τη Μικρά Ασία. Η ελληνική ύπαιθρος, η επαρχία, η πλατεία του χωριού, η εκκλησία, η αυλή της γιαγιάς με τις κότες, η λευκή πλαστική καρέκλα και το πλαστικό τραπεζομάντηλο με τα φρουτάκια επάνω στο τραπέζι. Οι «γυναίκες» και οι «άνδρες», οι σχέσεις τους, η αγάπη, ο φόβος, το «θέλω αλλά φοβάμαι», το «θέλω αλλά δεν μπορώ», το «ένα βήμα μπρος και δύο πίσω». Τα παιδιά. Το «Πάλι» είναι ένας «σύγχρονος μπάλος». Έτσι θα το περιέγραφα με δυο λέξεις, αν έπρεπε. Αλλά είναι κάτι περισσότερο από αυτό. Είμαι εγώ. Ελπίζω να το αγαπήσετε κι εσείς. Και να το τραγουδήσετε και να το χορέψετε.
Τι θα σας μείνει από την περίοδο των ηχογραφήσεων αυτού του άλμπουμ; Αλλάξατε τον τρόπο που αντιμετωπίζετε την παραγωγή;
Δεκέμβριος του 2018 ήταν όταν ξεκίνησα να δουλεύω πάνω σε ένα κομμάτι που αποτέλεσε τον πρώτο σπόρο για αυτό το project. Τη μουσική για το «Πάλι» την έγραψα τον Ιανουάριο του 2019. Μέρες μουρμούριζα αυτή τη μελωδία – την έφερνα από δω, την πήγαινα από κει... Και θυμάμαι χαρακτηριστικά εκείνη τη νύχτα που το ολοκλήρωσα, μόνη μου στο σπίτι. Το ηχογράφησα και αισθάνθηκα ότι «κάτι» έγινε τώρα. Την άλλη μέρα το πρωί πήρα τους φίλους μου τηλέφωνο και πήγα κάτω από τα σπίτια τους με το αυτοκίνητο να τους το βάλω να το ακούσουν! Χαχά! Μέσα από αυτή τη φάση, άλλαξα εγώ η ίδια. Άρα και ο τρόπος που αντιμετωπίζω τη ζωή. Άρα και τη μουσική. Η μεγαλύτερη αλλαγή είναι ότι δεν θέλω να είμαι πια μόνη μου. Δεν δουλεύω πια μόνη μου. Δουλεύω με τους φίλους μου. Και θα ήθελα, αν μου επιτρέπετε, να αναφέρω κάποια ονόματα ανθρώπων που αν δεν ήταν μαζί μου σε αυτό το ταξίδι δεν θα συζητούσαμε γι’ αυτό τώρα: FF, Odyicon, Ciel, Lee Burton, IAMSTRONG, APON, Nikolas Metaxas, Theo Gennitsakis, Φωτεινή Λαμπρίδη. Η Τζένη Καρύδη. Η Βάλη Αργυροπούλου και ο Κωνσταντίνος Βαρτελάτος.
Πότε καταλάβατε με τους συνεργάτες σας, πως ο δίσκος έχει ολοκληρωθεί;
Έχει ολοκληρωθεί; Χαχά! Θα δείξει… Σήμερα το πρωί πάντως το διπλοσκεφτόμουν, αν πρέπει να πατήσω «public» στο βίντεο στο YouTube. Αλλά έχω καταλάβει ότι ποτέ δεν θα νιώθω έτοιμη. Πότε δεν θα νιώσω ότι κάτι έχει ολοκληρωθεί. Κάποια στιγμή απλώς λες «it's time to go». Ή βασικά… να είμαι ειλικρινής: το είπαν οι γύρω μου για μένα. Ακόμα προσπαθώ.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη δημιουργική πρόκληση που αισθάνεστε πως αντιμετωπίσατε με τις νέες σας συνθέσεις;
Νιώθω πως ότι και να σας πω γι’ αυτή τη φάση, γι’ αυτή τη δημιουργική περίοδο, είναι λίγο και μικρό. Η μεγαλύτερη πρόκληση πάντα και σε όλα είναι ο εαυτός σου. Το μεγαλύτερο ρίσκο είναι να τολμήσεις το «θέλω» και να το φέρεις μαζί με το «μπορώ». Το να υπάρχεις, και να το αντέχεις, είναι η πιο δημιουργική διαδικασία. Και η ζωή είναι η αληθινότερη τέχνη. Όλες οι άλλες υπερβάσεις, μουσικές, ή καλλιτεχνικές ακολουθούν.
Τι έχετε αφήσει πίσω σας και τι βλέπετε μπροστά σας;
Ειδικά με τα γεγονότα της τελευταίας περιόδου, θέλω να πιστεύω ότι όλοι μας αφήνουμε πίσω σιγά-σιγά αυτά που μας μάθανε ότι πρέπει να κάνουμε. Κι ότι βλέπουμε μπροστά μας αυτά που στ’ αλήθεια χρειάζεται να κάνουμε.
Πώς είναι να βλέπετε στο YouTube ότι ένα βίντεό σας έχει ξεπεράσει τα 48 εκατομμύρια προβολές; Και πώς προσεγγίσατε δημιουργικά αυτό για το «Πάλι»;
Δεν βλέπω τις προβολές, και δεν κοιτάζω πίσω, ούτε λίγο. Το τώρα με νοιάζει. Το πώς θα ήθελα να δω και να ακούσω το «Πάλι» στο σήμερα. Πώς υπάρχει από μόνο του. Σαν να μην υπήρχε τίποτα πιο πριν και τίποτ’ άλλο πιο μετά.
Πάντα εδώ θα το γυρνάω: δεν ξέρω από τέχνη και καλλιτεχνία. Η ζωή είναι η τέχνη.
Πίσω στον χρόνο: Τι σκεφτήκατε, όταν μάθατε πως θα συμπεριλαμβάνεστε στη συλλογή BuddhaBar των Ravin και Bob Sinclar;
«Ωραία!» Προχωράμε.
Οι ακροατές δένονται με τα τραγούδια σας, θαυμάζουν αυτό που κάνετε, θέλουν να βγάζουν selfie μαζί σας, να σας γνωρίσουν καλύτερα… Σας έχει δημιουργήσει προβλήματα αυτό;
Άλλα είναι τα προβλήματα. Αυτό δεν είναι πρόβλημα. Αυτό είναι μόνο θετικό.
Το στούντιο και η σκηνή είναι δύο διαφορετικοί κόσμοι. Τι σας εξιτάρει περισσότερο στον καθένα;
Ένας είναι ο κόσμος. Εγώ κι εσύ, και μαζί με μας κι άλλοι «εγώ κι εσύ». Ο κοινός τόπος και χρόνος. Και η μουσική.
Ποια είναι η καλύτερη συναυλία που έχετε δει και ποια από αυτές που έχετε δώσει;
Δεν μπορώ να επιλέξω. Θα πω όμως την τελευταία συναυλία μας πριν την πρώτη καραντίνα, πέρυσι τον Μάρτιο, στο WOMAD της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Και την πιο πρόσφατη: πριν δύο εβδομάδες στο Platonov festival της Ρωσίας. Για όλους τους λόγους που καταλαβαίνετε –και μετά από σχεδόν 14 μήνες παύσης– η εμπειρία ήταν πολύ ξεχωριστή. Σαν να είχα ξεχάσει και να ξαναθυμήθηκα. Η καλύτερη συναυλία που έχω δει; Καρακωστάδες και Samir Kurtov σ’ ένα μαγαζί, στο Belvedere Μπουρναζίου. Να και μια φωτογραφία από εκείνη τη βραδιά attached.
Ποιο ήταν το πιο σπουδαίο μάθημα που πήρατε ως υπότροφος στο Berklee College of Music;
Ότι για να υπάρξεις σε ένα σύνολο –μουσικό ή μη– χρειάζεται να βρεις ποιος είσαι, ποιος είναι ο ρόλος σου και τι καλείσαι να φέρεις μέσα σ’ αυτό.
Τι σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση κατά τη διάρκεια των σπουδών σας στην Αμερική;
Οι άνθρωποι.
Επενδύετε πολύ στην αισθητική που περιβάλλει τον ήχο σας. Υπάρχουν καλλιτέχνες που σας έχουν επηρεάσει σε αυτό;
Η αισθητική μας στην «τέχνη» καθορίζεται ξεκάθαρα από την αισθητική μας στην καθημερινότητά μας. Οι καλλιτεχνικές μας επιλογές, από τη στάση ζωής μας. Πάντα εδώ θα το γυρνάω: δεν ξέρω από τέχνη και καλλιτεχνία. Η ζωή είναι η τέχνη. Και οι άνθρωποι που παίρνουν το ρίσκο και στέκονται όρθιοι, και παίρνουν μια θέση και μάχονται γι’ αυτή μέχρι θανάτου οι μόνοι καλλιτέχνες.
Πώς μπήκαν στη ζωή σας οι νότες και τι σας οδήγησε στο να εκφράζεστε με αυτές;
Οι νότες εμφανίστηκαν στη ζωή μου από νωρίς – όπως το αβγ και το abc. Κάποια στιγμή η μουσική έγινε η μόνη γλώσσα μέσα από την οποία μπορούσα να εκφραστώ. Τι με οδήγησε να εκφράζομαι με αυτές; Το ότι δεν μπορούσα να κάνω κι αλλιώς.
Ερμηνεύετε τραγούδια, έχετε ερμηνεύσει ρόλους, έχετε κρατήσει στο μυαλό σας την πρώτη φορά που ανεβήκατε σε μια σκηνή;
Σίγουρα στο σχολείο. Ή στο ωδείο. Ή στην κατασκήνωση. Δεν θυμάμαι πολλά. Μόνο πως ένιωθα μια ευθύνη να κάνω «αυτό το πρέπει» – ό,τι κι αν σήμαινε αυτό. Και ότι το έπαιρνα πολύυυυ στα σοβαρά, ειδικά στην προετοιμασία. Πρόσφατα μου έστειλαν ένα βίντεο από το γυμνάσιο να κάνω πρόβες με τους συμμαθητές μου για τη σχολική εορτή της 17 Νοέμβρη κι έβλεπες πως έκανα λες και θα παίζαμε Αισχύλο στην Επίδαυρο! Καμία ψυχραιμία! Χαχά!
Τι σας έφερε στη Νέα Σμύρνη και τι σας αρέσει σε αυτή τη γειτονιά;
Τα πάρκα, οι κούνιες, η πλατεία, τα μαγαζιά, οι παππούδες με τα εγγόνια τους στα παγωτατζίδικα και η αίσθηση της «γειτονιάς». Έχω αρχίσει και καταλήγω ότι απλώς έψαχνα να βρω και στην Αθήνα μια άλλη πόλη σαν το Ηράκλειο Κρήτης, όπου μεγάλωσα.
Η σχέση σας με τον ψηφιακό κόσμο ποια είναι; «Καίγεστε» με το ίντερνετ;
Δεν ασχολούμαι με τα social media πολύ, ούτε «ποστάρω» συχνά. Όμως περνάω πολύ χρόνο στο ίντερνετ κοιτάζοντας εικόνες, βλέποντας βίντεο, ακούγοντας μουσική. Είναι ο μόνος τρόπος για να ενημερώνομαι για το τι συμβαίνει στον κόσμο, νομίζω. Πόσο μάλλον κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών που ήμασταν όλοι κλεισμένοι στα σπίτια μας.
Τι βρίσκετε παραδοσιακό στο 2021; Τι σημαίνει για εσάς η λέξη «παράδοση»;
Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Παράδοση, νομίζω, είναι οι άνθρωποι. Ο τρόπος με τον οποίο συνευρίσκονται κι επικοινωνούν.
Θυμάστε πώς βγάλατε τα πρώτα σας χρήματα;
Λέγοντας τα κάλαντα στην Τετάρτη δημοτικού! Και μετά σιγά-σιγά άλλαξα ρεπερτόριο! Χαχά! Να είμαι ειλικρινής, δεν έχω δοκιμάσει «επαγγελματικά» να κάνω κάτι άλλο πέραν της μουσικής. Το τραγούδι, συγκεκριμένα, προέκυψε σχετικά τελευταία. Αλλά η ενασχόληση με τη μουσική γενικότερα είναι η μόνη «δουλειά» που έχω δοκιμάσει να κάνω. Δεν μου αρέσει να το λέω «δουλειά». Η μουσική για μένα δεν είναι δουλειά. Είναι κάτι άλλο, δεν ξέρω πώς να το ορίσω. Αλλά σίγουρα όχι ως δουλειά.
Το πιο απαιτητικό πράγμα σε μια καλλιτεχνική διεύθυνση είναι…
Αν καταλαβαίνω καλά αναφέρεστε στις προκλήσεις που συναντά κάποιος, όταν αναλαμβάνει να επιμεληθεί ενός project ολοκληρωτικά; Νομίζω το να μπορεί να επιστρέφει και να βλέπει τη μεγάλη εικόνα, χωρίς να χάνεται στις λεπτομέρειες και στην κάθε μικρή γωνίτσα της.
Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο για την ανθρωπότητα, πού βρήκατε «καταφύγιο»;
Στην ελπίδα.
Τι σας αρέσει να κάνετε, όταν έχετε ελεύθερο χρόνο;
Να ασχολούμαι με τη μουσική.
Τι κάνετε για να επαναφορτίσετε τις δημιουργικές σας μπαταρίες;
Ακούω μουσική.
Τι χρειάζεται ένα πάρτι για να είναι ωραίο;
Νταούλια και ζουρνάδες, autotune και 808. Και ανθρώπους. Αυτό.
Ποιο είναι το πιο περίπλοκο πράγμα σε μία σχέση;
Το να θέλεις να την ελέγξεις.
Υπάρχει κάτι που σας κάνει να χάνετε τον ύπνο σας;
Η μουσική.
