Κιθαρίστας, συνθέτης και τραγουδιστής. Στενός συνεργάτης του Παύλου Παυλίδη. Κιθαρίστας στις περιοδείες του Γιάννη Χαρούλη. Θεσσαλονικός από κούνια. Μεγάλωσε σε σπίτι με πολύ μουσική. Στις αρχές του 19 κυκλοφόρησε το τρίτο άλμπουμ «3» με το προσωπικό του σχήμα Σούπερ Στέρεο. Μαζί με τους Δημήτρη Οικονόμου, Μπίλη Βασιλόπουλο, Ανθή Κύρκου και Εύα Ντούρου που αποτελούν πλέον το γκρουπ θα το παρουσιάσουν για πρώτη φορά στην Αθήνα την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου. Eλληνόφωνα κιθαριστικά ποπ κομμάτια όπως το εξαιρετικό «Αύριο» με στίχους για τις φοβίες, τις εμμονές και τις αντιδράσεις των ανθρώπων αλλά και για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Του ζητήσαμε να μας ξεδιπλώσει όλη την ιστορία από την αρχή και το σπίτι του στη Θεσσαλονίκη...
Που γεννήθηκες, που μεγάλωσες και πόσο επηρέασε το οικογενειακό περιβάλλον
στη μουσική σου κατεύθυνση;
Γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζω στη Θεσσαλονίκη. Στο οικογενειακό μου περιβάλλον πολλοί έπαιζαν μουσική. Ο παππούς μου έπαιζε βιολί, ο πατέρας μου παίζει φυσαρμόνικα κι ο θείος μου κιθάρα. Ο τελευταίος, δε, υπήρξε ο πρώτος μου δάσκαλος στο όργανο και χωρίς αυτόν ίσως να μην είχε μπει τόσο πολύ η μουσική στην ζωή μου - η επιρροή του υπήρξε καθοριστική. Δεν ήταν βέβαια επαγγελματίες μουσικοί. Στο σπίτι όμως υπήρχε από πάντα μια κιθάρα, ένα αρμόνιο και φυσαρμόνικες. Γενικά όλοι άκουγαν πολλή μουσική και υπήρχε και μια μικρή δισκοθήκη. Επίσης ο παππούς μου ο Θανάσης ήταν ζωγράφος αλλά και όλοι στην οικογένεια είχαν πολύ καλή σχέση με τη ζωγραφική. Το ίδιο και εγώ. Συνεπώς μεγάλωσα σε ένα φιλικό προς τις τέχνες περιβάλλον.
Έτσι όταν ανακάλυψα την κιθάρα και έπαιζα όλη την ημέρα, κανείς δεν με σταμάτησε. Ακόμα και όταν κατάφερα να μείνω στην ίδια τάξη γιατί δεν πατούσα στο σχολείο. Και αν πατούσα ήταν με την κιθάρα μου. Το σημαντικότερο που με βοήθησε εν τέλει να ασχοληθώ με τη μουσική είναι πως οι γονείς μου δεν ήταν ποτέ καταπιεστικοί και ποτέ δεν με υποχρέωσαν να κάνω κάτι που δεν ήθελα. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό για αυτό.
Τι ήθελες να γίνεις όταν ήσουν μικρός;
Κατά κύριο λόγο ήθελα να γίνω αεροπόρος...μετά ήρθε η μουσική και έτσι αποφεύχθηκε μια πιθανή τραγωδία.
Κιθάρα έπιασα σχετικά μεγάλος, στα 14-15 μου. Φυσικά είχα αρχίσει κάποια χρόνια πριν να ακούω μουσική συστηματικά, αλλά δεν έπαιζα παρά μόνο κανά δυο ριφάκια σε ένα αρμόνιο που είχαμε στο σπίτι. Και αυτό γιατί μου άρεσε πολύ ο Jerry Lee Lewis. Με την κιθάρα έγινε κάπως απότομα. Την έπιασα μια μέρα και από τότε δεν σταμάτησα ποτέ να την σκαλίζω. Με συνεπήρε ολοκληρωτικά. Ήταν σαν να κατάλαβα τι ήθελα να κάνω. Κάπου στις καταλήψεις του ‘90-‘91 ξεκίνησα και όπως καταλαβαίνεις είχα πολύ χρόνο… Μέσα σε λίγο καιρό βρέθηκα να παίζω σε εκδηλώσεις σχολείων, δημοτικά αναψυκτήρια και πάρκα, μαζί με φίλους. Κάπως έτσι ήταν η αρχή και ήταν πολύ ωραία...
Αγαπώ τη Θεσσαλονίκη με τα καλά και τα κακά της. Στην Αθήνα περνάω ένα διάστημα του χρόνου για πρόβες ή συναυλίες. Δεν μπορώ να πω όμως πως την έχω ζήσει. Έτσι μου είναι δύσκολο να συγκρίνω. Σε ένα γενικότερο πλαίσιο όμως θα έλεγα πως η Θεσσαλονίκη έχει πιο αργούς ρυθμούς και ίσως για αυτό είναι λίγο πιο ανθρώπινη. Σε μουσικό επίπεδο έτσι πως την έχω ζήσει εγώ, θα έλεγα πως έχει μια ζωντανή σκηνή που μπορεί να αυτοσυντηρείται και δεν εννοώ οικονομικά. Και επειδή δεν διαθέτει τα μέσα και τον επαγγελματισμό της Αθήνας, ίσως αυτή να έχει την τάση να είναι λίγο πιο «underground»… Ή τουλάχιστον έτσι να θεωρεί τον εαυτό της, με όποια καλά ή κακά συνεπάγεται αυτό. Από εκεί και πέρα έχει σίγουρα πολύ περισσότερη υγρασία, υψηλότερη ανεργία, άθλιες συγκοινωνίες και φυσικά τον Λευκό Πύργο και τον Πύργο του ΟΤΕ!
Πως βλέπεις την κατάσταση των ελληνικών πραγμάτων;
Πριν από λίγες μέρες βρέθηκα μέσα σε ένα αστικό λεωφορείο. Μια κοπελίτσα που μάλλον επέστρεφε από ταξίδι είχε μια αρκετά μεγάλη βαλίτσα. Μετά από μερικές στάσεις το ήδη γεμάτο λεωφορείο ξεπέρασε τα όριά του και η κατάσταση έγινε ασφυκτική. Ένας τύπος πετάχτηκε από το βάθος και είπε στον αέρα «ε φυσικά, άμα κουβαλάνε τέτοιες βαλιτσάρες...», κάποια κυρία που καθόταν έγνεψε συμφωνώντας, μια ακόμα φωνή ψιθύρισε δυνατά «ας έπαιρνε ταξί!» Και ούτω καθεξής. Κανένας δεν έριξε το φταίξιμο στον ΟΑΣΘ που έχει μειώσει δραματικά τα δρομολόγια, κανείς δεν σκέφτηκε πως η κοπέλα δεν έκανε κάτι που απαγορεύεται, κανείς από αυτούς που μπήκαν μετά δεν σκέφτηκε να μην ανεβεί σε ένα λεωφορείο που δεν μπορούσε να κλείσει την πόρτα από τον πολύ κόσμο και φυσικά ο οδηγός δεν τήρησε το επιτρεπόμενο όριο επιβατών. Το πρόβλημα ήταν η μεγάλη βαλίτσα...
Αυτό το πρόβλημα της μεγάλης βαλίτσας λοιπόν είναι εθνικό θέμα.
Βλέπεις, για πολύ κόσμο η απότομη μετάβαση από το «ντιρι ντάχτα» στις πλατείες είχε πολλά προβλήματα. Για παράδειγμα, αν ποτέ δε σε ενδιέφερε να μάθεις τι μεσολάβησε από τον χρυσό αιώνα του Περικλή έως τώρα, είναι μάλλον δύσκολο να καταλάβεις την πραγματικότητα σήμερα, πόσο περισσότερο να βρεις τι σου φταίει. Από την άλλη αν διαβάζεις ιστορία και πάντα τυχαίνει να διαπιστώνεις την υπεροχή σου ως λαός, τότε μάλλον διαβάζεις ιστορίες για αγρίους. Και αποκλείεται να υποψιαστείς για ποιον άγριο προορίζονται.
Αυτή είναι μια πλευρά της πραγματικότητας που με ενοχλεί, αλλά δεν είναι η μόνη. Υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος. Ότι δηλαδή πολλοί άνθρωποι μέσα από τα προβλήματα των τελευταίων ετών έχουν αρχίσει να ευαισθητοποιούνται και να οργανώνονται πάνω σε θέματα που πριν δεν τους ενδιέφεραν. Απλά οι τηλεοράσεις αρέσκονται να μας δείχνουν την άσχημη πλευρά, επειδή αυτή πουλάει. Γιατί αν η πραγματικότητα είναι μόνο αυτή που δείχνουν οι τηλεοράσεις τότε εγώ μάλλον τόσα χρόνια ζω σε άλλον πλανήτη… Ίσως για αυτό το λόγο να μου είναι συμπαθής ο E.T.
Πως επηρεάζει ο νέος diy τρόπος δημιουργίας από τη μια και η αλλαγή του τρόπου που ακούμε μουσική από την άλλη τη μουσική δημιουργία στην ψηφιακή εποχή;
Το diy δεν είναι τίποτα παραπάνω από το φτιάξτο μόνος που ίσχυε από πάντα για αυτούς που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να ηχογραφήσουν σε ένα επαγγελματικό στούντιο. Ως εκ τούτου δεν είναι καθόλου νέος τρόπος. Απλά σήμερα έχει ένα hype λόγω διαδικτύου. Σήμερα βλέπουμε ανθρώπους από την άλλη άκρη της γης να φτιάχνουν πολύ ενδιαφέροντες δίσκους με πέντε μηχανήματα στο δωμάτιό τους. Αυτό υπήρχε και χθες απλά δεν έφτανε τόσο εύκολα στα αυτιά μας.
Ασφαλώς και τα μηχανήματα για να κάνεις κάτι τέτοιο είναι πλέον πολύ φθηνότερα. Συνεπώς μπορεί και το κάνει περισσότερος κόσμος. Προσωπικά το βρίσκω πολύ θετικό αυτό.
Από την άλλη ο τρόπος που οι άνθρωποι ακούνε μουσική δεν άλλαξε σήμερα. Έχει αλλάξει από τότε που η μουσική άρχισε να ηχογραφείται και να αναπαράγεται χωρίς τη φυσική παρουσία εκτελεστών… Αυτό που διαφοροποιεί το σήμερα είναι κυρίως η ποσότητα της πληροφορίας που δεχόμαστε. Το πως θα μάθουμε να την φιλτράρουμε είναι η πρόκληση της εποχής. Στη μουσική αλλά και παντού.
Πως επιδρά η κοινωνικοπολιτική κατάσταση στους στίχους;
Πάντα με ενδιέφερε η κοινωνικοπολιτική κατάσταση και το να έχω άποψη για το τι συμβαίνει. Για όλα τα θέματα, κοινωνικά, εθνικά, πολιτικά. Θα έλεγα όμως πως στους στίχους μου περισσότερο με ενδιαφέρει ο άνθρωπος και οι φοβίες του, η αυτοκριτική του, οι εμμονές και οι αντιδράσεις του. Με πειραματόζωο κυρίως τον εαυτό μου. Έχω νοιώσει όμως και την ανάγκη να γράψω για αυτό που συμβαίνει γύρω μου σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Σε αυτό το δίσκο τα «Σκυλιά» ή το «Μπορώ και μιλάω» είναι τέτοια τραγούδια.
Πως γράφτηκαν τα κομμάτια του άλμπουμ «3»; Eίναι ομαδική υπόθεση και πόσο αλλαγμένα θα παρουσιαστούν στο αθηναϊκό live στο six dogs;
Τα κομμάτια του «3» είναι αρκετά στουντιακή δουλειά, θα έλεγα. Αυτό σημαίνει πως οι ηχογραφήσεις βασίστηκαν σε ένα μεγάλο μέρος στα πρώτα σπιτικά demo. Πάνω σε αυτά δουλέψαμε προσθέτοντας ή αλλάζοντας πράγματα. Σε πολλά από αυτά κρατήθηκαν μέρη των αρχικών ηχογραφήσεων. Άλλες φορές πάλι ενσωματώθηκαν riffs ή θέματα που προέκυψαν από πρόβες και μέσα από συλλογική δουλειά. Ηχογραφήσαμε και live χωρίς κλικ σε κομμάτια ή μέρη που δεν ήταν απαραίτητο. Γενικά νομίζω πως χρησιμοποιήσαμε όλους τους δυνατούς τρόπους με γνώμονα να εξυπηρετούν το αποτέλεσμα.
Προσωπικά ανέλαβα την ηχογράφηση που έγινε στο studioμας που το ονομάζουμε Stereovibe. Μιξάραμε μαζί με τον Χρήστο Μέγα όλα τα κομμάτια του δίσκου εκτός από τη «Σκόνη», που έκανε ο εξαιρετικός ηχολήπτης και φίλος Παναγιώτης Ριζόπουλος. Τέλος το master πέρασε και πάλι από τα χέρια του αγαπημένου μας Χρήστου Μέγα.
Η στουντιακή αυτή δουλειά χρειάζεται πάντα μια μικρή αναπροσαρμογή στα πλαίσια ενός live καθότι μερικά πράγματα λειτουργούν διαφορετικά σε ένα δίσκο και διαφορετικά ζωντανά. Παρ' όλα αυτά δεν θεωρώ πως είμαστε μακριά.
Tι κρατάς από τη συνεργασία με τον Παυλίδη και τον Χαρούλη;
Παρά πολλά. Ένα σύνολο προσωπικών εμπειριών καθοριστικών στη ζωή μου. Δυνατές φιλίες με όλους τους ανθρώπους που έχουμε παίξει ή παίζουμε ακόμα μαζί, ταξίδια που ούτε περίμενα ποτέ πως θα κάνω και φυσικά πολλή μουσική... Τόσα πολλά πράγματα, που θα μπορούσα να μιλάω για αυτά ώρες ατέλειωτες. Μέσα από αυτά εξάλλου έχω γνωρίσει πολύ κόσμο όπως επίσης λόγω αυτών με γνωρίζουν αρκετοί.
Όπου και αν συμμετέχω όμως με ενδιαφέρει να προσεγγίζω το αντικείμενο δημιουργικά και όχι απλά εκτελεστικά. Εφόσον μου δόθηκε αυτή η δυνατότητα δημιουργήθηκαν για μένα νέα πεδία έκφρασης. Άλλοτε σε μουσικές που μου είναι πιο οικείες στυλιστικά, και άλλοτε σε θεωρητικά λιγότερο οικείες. Σε όλες τις περιπτώσεις είναι ωραίο να σου δίνεται η ευκαιρία να εντάξεις τον ήχο σου στην υπηρεσία ενός τραγουδιού.
Eίσαι αισιόδοξος για το μέλλον;
Όσο χρειάζεται για να μην είμαι μίζερος και να μην τα παρατάω.
Δείτε όλες τις πληροφορίες για την συναυλία των Σούπερ Στέρεο στο Guide της Αthens Voice
Ο ήχος των τραγουδιών του είναι συνήθως πιο κοντά στην τζαζ από το ροκ και αντλεί τις εμπνεύσεις των στίχων των τραγουδιών του από τα μικρά κλαμπ των μεγάλων πόλεων
8°
