Και ξαφνικά, πριν λίγες μέρες, μάθαμε ότι ο μαέστρος Γιώργος Πέτρου είναι υποψήφιος για το Grammy στην κατηγορία Best Opera Recording. Αυτή τη φορά για τη δουλειά που έκανε με την ιταλική ορχήστρα Il Pomo D’Oro πάνω στο έργο «Ottone» του Χέντελ.
Παρότι μια τέτοια υποψηφιότητα είναι πολύ σημαντική, ο Γιώργος Πέτρου είναι ήδη γεμάτος με μερικά από τα σημαντικότερα βραβεία που υπάρχουν για έναν μαέστρο, όπως και βραβεία που έχει πάρει μαζί με την Καμεράτα. Καθώς την Κυριακή έφευγε για την Ολλανδία για να διευθύνει μια ορχήστρα, συναντηθήκαμε το περασμένο Σάββατο το απόγευμα. Στο Low Profile. Ο εύκολος τίτλος που μου ήρθε γι’ αυτή τη συνέντευξη ήταν «Low Profile - High Achievements». Του τον είπα και λίγο ντράπηκε. Όμως επειδή ο τίτλος είναι απόλυτα ακριβής για τον ίδιο ως χαρακτήρα και αυτά που έχει καταφέρει, τον κρατάω…
Εκείνη την ημέρα στην αίθουσα θα βρίσκονται, μεταξύ πολλών ροκ σταρ, ο Springsteen και οι Metallica, που είναι υποψήφιοι. Βέβαια μάλλον το «Despasito» θα πάρει ένα σωρό βραβεία. Υπάρχει κάποιος από αυτούς τους σπουδαίους, που θα χαρείτε να είστε μαζί τους;
Με τον Springsteen σίγουρα θα χαιρόμουν. Δεν είμαι φαν των Metallica, όμως έχουν μια ιστορία. Ωστόσο δεν θα παρευρεθώ στην τελετή, έχω συναυλία με την Καμεράτα στις 27 Ιανουαρίου στη Βιέννη, και την επόμενη μέρα παράσταση στην Ολλανδία.
Δεν μπήκατε στον πειρασμό να αναβάλετε τις συναυλίες;
Δεν μπορώ να τις αναβάλω. Δεν μπορώ να αθετήσω συμβόλαιο για να βρεθώ στα Grammy.
Οι περισσότεροι από αυτούς είναι ήδη διάσημοι και εκείνη τη μέρα θα πάρουν ένα ακόμα βραβείο. Για έναν μαέστρο πόσο επιδραστικό μπορεί να είναι ένα τέτοιο βραβείο;
Δεν μπορεί ένας μαέστρος να γίνει διάσημος με την έννοια που μπορεί να γίνει ένας ποπ ή ροκ τραγουδιστής. Ποτέ κανείς δεν ήταν. Βέβαια, κάποιος, παίρνοντας το Grammy μπορεί να ψωνιστεί από μέσα του, και αυτό δεν είναι εντελώς παράλογο. Αρκεί να μείνει μέσα μας και να μη βγαίνει προς τα έξω. Αρκεί να μην κάνουμε δύσκολη τη ζωή των άλλων δίπλα μας.
Όταν μάθατε για αυτή την υποψηφιότητα πρέπει να σκεφτήκατε αυτόματα τα προβλήματα της Καμεράτα.
Όχι, γιατί υπάρχουν έτσι και αλλιώς στο μυαλό μου. Πλέον είναι τρόπος ζωής για μένα. Γενικότερα, ό,τι συμβαίνει σε εμένα προσωπικά ή στην Καμεράτα, που να δυναμώνει την εικόνα που έχουμε απέναντι στο κοινό μας και στο περιβάλλον μας, είναι θετικό. Αυτή η υποψηφιότητά μου είναι η πρώτη ηχογράφηση με την DECCA, αλλά με άλλη ορχήστρα. Όμως δεν έχει σημασία γιατί η Καμεράτα έχει σαρώσει τα δισκογραφικά βραβεία και επίσης θεωρώ ότι, αν δεν κλείσει, θα της έρθει και το Grammy.
Ίσως μια δική σας βράβευση τη βοηθήσει κάπως...
Σκέφτομαι πως ό,τι και να κάνεις δεν το εισπράττεις ποτέ. Είτε φέρεις Grammy είτε Oscar, δεν θα το εισπράξεις ποτέ. Ο Λάνθιμος και ο Καβάκος παίρνουν βραβεία. Ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά κανείς μαζί τους; Στα σοβαρά, όμως. Όχι απλά «ελάτε, κύριε Καβάκο, να μας φτιάξετε το κοντσέρτο του Μπετόβεν». Ασχολήθηκε κανείς πώς ο Λάνθιμος, ο Καβάκος ή εγώ, μπορεί να επηρεάσουμε σοβαρά τα πράγματα; Όλα εξαντλούνται στο «μας κάνατε περήφανους».
Τι είναι αυτό που στο εξωτερικό διακρίνουν στην Καμεράτα;
Αυτό που σχολιάζουν συχνά είναι ο ήχος της. Ότι είναι διακριτός. Είναι, ίσως, το μόνο σύνολο με όργανα εποχής που έχει διακριτό ήχο, ενώ τα περισσότερα ακούγονται το ίδιο. «Armonia Atenea Sound», όπως τον έχουν ονομάσει.
Πώς έχει επιτευχθεί αυτό;
Ο ήχος έχει να κάνει με τα συστατικά της ορχήστρας και τη δουλειά που γίνεται. Σίγουρα έχω συντελέσει σε ένα βαθμό αλλά, αν μου φύγουν αυτοί οι μουσικοί και έχω άλλους, δεν θα έχω αυτό τον ήχο. Ούτε εγώ παράγω αυτό τον ήχο με άλλες ορχήστρες. Τον προσομοιάζω λίγο. Και στην Pomo d’ Oro προσομοίασα λίγο τον ήχο της με αυτόν της Καμεράτα.
Μπορεί αυτό να έδωσε την υποψηφιότητα;
Σίγουρα μπορεί να βοήθησε, από την άποψη ότι η Pomo d’ Oro είχε ήδη δυναμική παρουσία, και ήταν υποψήφια για Grammy στο παρελθόν, αλλά νομίζω ότι με αυτή την ηχογράφηση έκαναν κάτι τελείως διαφορετικό. Άλλαξαν τελείως το προφίλ τους. Ενδεχομένως για κάποιον που ήξερε την ορχήστρα, αυτό να αποτέλεσε έκπληξη.
Ο Ερνέστο Σάμπατο έχει γράψει ότι όταν εφευρέθηκε το σκάκι, την ίδια στιγμή αναπόφευκτα εφευρέθηκαν και όλες οι πιθανές παρτίδες. Ισχύει αυτό με τη μουσική; Με το που βρέθηκαν οι επτά νότες, εν δυνάμει, βρέθηκαν και όλες οι πιθανές συνθέσεις που μπορούν ποτέ να δημιουργηθούν;
Δεν μπορεί να ισχύει αυτό γιατί είναι πολύ περισσότεροι παράγοντες από τις επτά νότες που κάνουν ένα τραγούδι, μια μελωδία ή ένα μουσικό έργο. Είναι κυριολεκτικά άπειρες οι δυνατότητες παραγωγής μουσικής. Δεν μπορείς να προβλέψεις. Που σημαίνει πως όσο υπάρχει ο κόσμος θα υπάρχει καινούργια μουσική.
Εννοείτε ακόμα και ένα κομμάτι του οποίου ξέρουμε τον σκοπό, και πάνω στον οποίο γίνονται παραλλαγές;
Φυσικά. Πολύ περισσότερο, αν μια μελωδία την πάρεις και της κάνεις μια συμφωνική ανάπτυξη. Όπως, για παράδειγμα, έκανε ο Philip Glass στο «Heroes» του Bowie. Πήρε τον «σπόρο» του τραγουδιού και το έκανε ένα μέρος συμφωνίας. Θα το παίξουμε και με την Καμεράτα αυτό στο μέλλον. Σε μια συναυλία συμφωνικής μουσικής.
Υπάρχει κάποιο έργο που ανακαλύψατε το μεγαλείο του τώρα τελευταία;
Συνέχεια ανακαλύπτω τέτοια πράγματα. Για παράδειγμα, το «Sweeney Todd» που παρουσίασα στην Ελλάδα, σε μια παραγωγή που όφειλε να είχε γίνει χρόνια πριν, και το θεωρώ πολύ δικό μου παιδί. Η συναυλία με το έργο του Philip Glass πάνω στο «Heroes» θα έχει στο δεύτερο μέρος το «Concerto for Group and Orchestra» των Deep Purple. Ένα έργο του 1969. Δεν είναι έργα που παίζονται συχνά, είναι μια πρόταση, δεν είναι συμφωνικό ροκ.
Πώς τα ανακαλύπτετε αυτά τα έργα; Στη συγκεκριμένη περίπτωση ξεκίνησα από τους Purple, που τους λατρεύω και είναι παιδική μανία. Ήθελα να κάνω αυτό το κοντσέρτο, το οποίο θεωρώ πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση. Και συμφωνικά έχει ενδιαφέρον. Πέρασα από διάφορα μέχρι να καταλήξω στο έργο του Philip Glass για το πρώτο μέρος. Ακούω διαρκώς και πολλή μουσική.
Έχετε παίξει στους κορυφαίους χώρους στον πλανήτη. Έναν μαέστρο τι είδους τρακ τον πιάνει όταν μπαίνει σε αυτούς τους χώρους;
Υπάρχει ένα τρακ γενικότερα, αλλά δεν μπορώ να το εξηγήσω. Άλλες φορές είμαι πιο αγχωμένος και άλλες λιγότερο. Έχει να κάνει και με το πόσο φιλική είναι μια αίθουσα, αρχής γενομένης από τα καμαρίνια, αν σε προδιαθέτουν θετικά ή όχι, αν είναι σκοτεινά, άσχημα ή κρύα. Ο ήχος του χώρου παίζει πολύ μεγάλο ρόλο, το πώς αισθάνεσαι ότι αυτό που κάνεις αποδίδει και περνάει κάτω. Σε μια αίθουσα που δεν «λειτουργεί» δεν ξέρεις πώς να το διαχειριστείς.
Όσο περνάνε τα χρόνια είναι πιο διαχειρίσιμο ή όχι;
Έχω παρατηρήσει ότι τώρα τελευταία έχω πιο πολύ τρακ από άλλες φορές. Έχω ακόμα και στις συναυλίες της Καμεράτα στην Ελλάδα. Ίσως επειδή θέλω πραγματικά να πηγαίνουν όλα καλά. Είναι τρακ και απέναντι στο κοινό, και προς τον ίδιο σου τον εαυτό, και προς τους μουσικούς.
Στους μουσικούς το λέτε;
Οι μουσικοί το μυρίζονται αυτό. Αν βγεις επάνω και έχεις τρακ, το μεταδίδεις.
Κατά περιόδους έχετε πει ότι υπάρχουν πολλοί καλοί μουσικοί στην Ελλάδα. Μαέστροι καλοί, Έλληνες, υπάρχουν;
Εξαιρετικοί. Η νέα γενιά έχει βγάλει εξαιρετικούς μαέστρους. Θα δείξει βέβαια, γιατί θέλει και πολλά άλλα στοιχεία για να πετύχεις.
Πού διευθύνουν αυτή τη στιγμή;
Διευθύνουν στην Ελλάδα. Κάποιοι από αυτούς διευθύνουν την ΚΟΑ, κάποιοι την Καμεράτα. Περιμένουν.
Οι ηλικίες τους;
Από είκοσι οκτώ μέχρι τριάντα πέντε χρονών.
Μέσα από όλη αυτή την οικονομική κρίση κινδυνεύουν να χαθούν;
Γενικά η δουλειά του μαέστρου είναι περίεργη. Δεν είναι μόνο τι θα δώσει κάποιος σαν εμένα σε έναν νεότερο μαέστρο. Το θέμα είναι τι κάνει ο ίδιος παραέξω και πώς μπορεί να γεννάει τις δουλειές του και να δημιουργήσει ένα δικό του στάτους. Θέλει να είσαι δραστήριος.
Στην περίπτωση που πάρετε το Grammy, ποιο θετικό θα προκύψει άμεσα;
Τίποτα. Μόνο ότι ακούστηκε ως είδηση. Αυτό βοηθάει γενικά.
19°
