Ρόμπερτ Λομπέτα, ο Σαλβαδόρ Νταλί των μαλλιών: Ο άνθρωπος πίσω από το πανκ κούρεμα και το χίπστερ μουστάκι

Στο προφίλ του στο instagram, ο Ρόμπερτ Λομπέτα συστήνεται ως «καλλιτέχνης, φωτογράφος, hair icon». Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Infringe, τη Βίβλο της κομμωτικής, υπήρξε λιγότερο λακωνικός στην αυτοπεριγραφή του: «ποιητής, τρελός, ποδοσφαιριστής, κομμωτής, κινηματογραφιστής και σκηνοθέτης». Κυρίως όμως, «άτομο των οπτικών ναρκωτικών». Και λίγα λέει! Θα μπορούσε να συμπληρώσει το βιογραφικό του και με τις ιδιότητες: ιδιοκτήτης κομμωτηρίων-επιχειρηματίας, στιλίστας σε εντιτόριαλ μόδας, δημιουργός προϊόντων, τυπάρας, ατομάρα, είδωλο! Η ιστορία θα τον γράψει για πολλά, αλλά κυρίως γιατί δημιούργησε ένα αρχετυπικό πανκ χτένισμα, εφηύρε τον πηλό για τα μαλλιά και λάνσαρε το χιπστερικό μουστάκι πενήντα χρόνια πριν.

Οπτικά είναι κάτι ανάμεσα σε Δον Κιχώτη και μάγο λευκής και μαύρης μαγείας, με άσπρα περίεργα μαλλιά και λεπτά δάκτυλα πλασμένα για μάγια. Η αλήθεια είναι ότι ο Ρόμπερτ Λομπέτα κάνει μαγικά όντας ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της κομμωτικής τέχνης εδώ και 50 χρόνια. Δεν είναι τυχαίο που ο δάσκαλός του Ρενάτο Μπρούνας τον χαρακτήριζε «Σαλβαδόρ Νταλί των μαλλιών». Δουλειές του έχουν κοσμήσει τις σελίδες κάθε σημαντικού γυναικείου μόδας και ομορφιάς σε όλον τον κόσμο και στο βιογραφικό του αναφέρονται συνεργασίες από Ρίντλεϊ και Τόνι Σκοτ μέχρι Χέλμουτ Νιούτον.

Στόχος του Ρόμπερτ Λομπέτα είναι να δημιουργεί εντυπωσιακές εικόνες με κάθε τρόπο και μέσο. Τα μαλλιά γίνονται το εργαλείο με το οποίο σμιλεύει τις περίεργες ιδέες που ξεπηδούν από την οργιώδη φαντασία του. Όταν ήταν έφηβος σκόπευε αυτή τη φαντασία να τη διοχετεύει σε πίνακες ζωγραφικής. Οι γονείς του όμως είχαν άλλα σχέδια και τον έστρεψαν στην κομμωτική. Ο πατέρας του ήταν πατρονίστ και ράφτης με δική του εταιρεία. Σκέφτηκε λοιπόν πως όπως εκείνος χρησιμοποιούσε το ψαλίδι για να κόβει σχέδια ρούχων, έτσι και ο γιος του θα μπορούσε να χρησιμοποιεί το ψαλίδι για να κόβει μαλλιά. Η γονεϊκή επιλογή έφερε απογοήτευση στον νεαρό Ρόμπερτ και τα αρτίστικα όνειρά του. Τα πρώτα χρόνια στα κομμωτήρια ήταν μια αγγαρεία.

Η αρχής της ιστορίας από τον ίδιο τον Ρόμπερτ Λομπέτα: «Όταν πρωτοξεκίνησα να ασχολούμαι με την κομμωτική, υπήρχαν δύο επιλογές: έκοβες μαλλιά όπως ο Vidal Sassoon ή έκανες σινιόν όπως ο Alexandre de Paris. Τα πρώτα μου δύο χρόνια ήταν πραγματικά μια καταστροφή. Δεν έφτανα εκεί που ήθελα με το κούρεμα και τα σινιόν μου έμοιαζαν με κακοφτιαγμένα κρουασάν. Αλλά μετά από περίπου έξι χρόνια στην κομμωτική, μου συνέβη κάτι πολύ περίεργο: έφτασε το 1976 και το πανκ μου “έριξε μπουνιά” στο πρόσωπο. Για έξι χρόνια μάθαινα να κουρεύω και να χτενίζω με το λεξιλόγιο της όμορφης χειροτεχνίας! Και το πανκ είπε “fuck off” σε κάθε έννοια σύμβασης και “θα φτύσω όλο αυτό που πιστεύεις ότι πρέπει να είναι τα μαλλιά και το μακιγιάζ”».

Ένας φίλος του τού έριξε την ιδέα να χειριστεί τα μαλλιά καλλιτεχνικά, δηλαδή να τα μεταχειριστεί ως πρώτη ύλη για να κάνει τέχνη. Ο Ρόμπερτ ψήθηκε και άρχισε να πειραματίζεται, να υφαίνει μαλλιά, να τα στρίβει, να τα σηκώνει ψηλά, να τους δίνει περίεργα σχήματα, να κάνει κανονική γλυπτική. Και ξαφνικά η επαγγελματική ζωή του απέκτησε νόημα, η κομμωτική έπαψε να είναι βαρετή, το πανκ του άνοιγε δρόμους δημιουργικούς. Και κάπως έτσι ξεκίνησε η επανάσταση.

Το σύμπαν συνωμότησε υπέρ του νεαρού κομμωτή με τις σουρεαλιστικές ανησυχίες. Το λονδρέζικο κομμωτήριο στο οποίο δούλευε εκείνον τον καιρό, το Ricci Burns της Kings Road, είχε πελάτες τους Rolling Stones, ο Ρόμπερτ είχε προσφέρει τσάι στον Μικ Τζάγκερ. Επίσης βρισκόταν πολύ κοντά στο κατάστημα «SEX» της Βίβιαν Γουέστγουντ και του Μάλκομ ΜακΛάρεν. Μούσα της Γουέστγουντ εκείνη την εποχή ήταν μια τύπισσα, η Τζόρνταν, η οποία εμπιστευόταν την κόμη της μόνο στο κομμωτήριο του Ρόμπερτ. Μια μέρα ζήτησε να της κάνει ντεκαπάζ, ώστε να ασπρίσει το μαλλί της τελείως, «πιο άσπρο και από άσπρο» ήταν η προσταγή της. «Θα καούν και θα καταστραφούν οι τρίχες» την προειδοποίησε ο κομμωτής της, αλλά εκείνη δεν πτοήθηκε. Μετά το λούσιμο αποδείχτηκε πως όντως τα μαλλιά είχαν ασπρίσει και όντως είχαν ψιλοκαταστραφεί. Για να σώσει την κατάσταση ο Ρόμπερτ πρότεινε να κουρέψει/ξυρίσει τα καμένα και να αφήσει μακριά τα ζωντανά μαλλιά. Μετά το τέλος της διαδικασίας, το κεφάλι της Τζόρνταν ήταν ένα αρχετυπικό πανκ κεφάλι. Το πανκ μάθαινε τους ανθρώπους να σκέφτονται διαφορετικά και ένας από τους πρώτους ανθρώπους που το συνειδητοποιούσε ήταν ο Ρόμπερτ Λομπέτα.

Τα επόμενα χρόνια μεγαλούργησε «υφαίνοντας» μαλλιά μαζί με τους ανταγωνιστές του Τρέβορ Σόρμπι και Άντονι Μασκόλο, που έκαναν τις δικές τους καλλιτεχνίες, αναδεικνύοντας το Λονδίνο σε πρωτεύουσα της κομμωτικής πρωτοπορίας. Ταυτόχρονα, ασχολούνταν με τη φωτογραφία και το βίντεο, τη γραφιστική και την τέχνη. Τα μοντέλα που περνούσαν από τη χτένα του και θα πρωταγωνιστούσαν σε editorial μόδας, αποκτούσαν μαλλιά που έμοιαζαν με καμηλοπάρδαλη, με φοίνικα, με πλεκτό χαλάκι, με οποιαδήποτε αβαν-γκάρντ εικόνα και με οποιοδήποτε υλικό, από σύρματα μέχρι πηλό, εξυπηρετούσε τον τρελό σκοπό του Λομπέτα. Τα περιοδικά και ο Τζον Γκαλιάνο τον λάτρευαν, τα πρακτορεία μοντέλων επίσης.

Μετά από δεκαετίες καριέρας και τρέλας, σήμερα ο Ρόμπερτ Λομπέτα έχει ουσιαστικά αποσυρθεί από την ενεργό δράση, έχει μετακομίσει στην Αμερική και ασχολείται κυρίως με τη διδασκαλία και τη συμβουλευτική. Θεωρεί τη σημερινή κομμωτική στάσιμη, και αποδίδει το φαινόμενο στο γεγονός ότι οι κομμωτές δε βγαίνουν στον δρόμο. Η γυναίκα του είναι συνάδελφός του. Κάνουν τα πάντα μαζί τα τελευταία πεντακόσια χρόνια. «Without my wife, there’s nothing» λέει και στάζει το στόμα του μέλι. Κι αυτός είναι ένας ακόμα λόγος, πέρα από τις ματάρες και την καυλέξ φωνή του, που ο Ρόμπερτ Λομπέτα είναι ένας ερωτεύσιμος άνδρας.