Κινηματογραφος

Εμφύλιος πόλεμος: Οι ΗΠΑ της επόμενης μέρας

Οι Δυτικές Δυνάμεις της Καλιφόρνιας και του New Mexico, πολεμούν την κυβέρνηση της Ουάσιγκτον

Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 913
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Εμφύλιος πόλεμος: Κριτική για την ταινία του Άλεξ Γκάρλαντ, με πρωταγωνιστές τους Κίρστεν Ντανστ, Βάγκνερ Μόουρα, Τζέσι Πλέμονς, Κέιλι Σπένι

Στο πολύ κοντινό μέλλον, οι ΗΠΑ μαστίζονται από εμφύλιο πόλεμο που έχει χωρίσει τη χώρα στα δύο. Ο πόλεμος αυτός όμως δεν θυμίζει το παρελθόν. Οι αντίπαλοι τούτη τη φορά δεν είναι οι Βόρειοι εναντίον των Νοτίων, αλλά οι Δυτικές Δυνάμεις της Καλιφόρνιας και του New Mexico που πολεμούν την κυβέρνηση της Ουάσιγκτον. Κι ενώ τα στρατεύματα των πρώτων οδεύουν προς την πρωτεύουσα, μια δημοσιογραφική ομάδα ακολουθεί παράλληλο δρόμο με σκοπό να φτάσει πρώτη στον Λευκό Οίκο προκειμένου να αποσπάσει την τελευταία, ως φαίνεται, συνέντευξη του νυν Αμερικανού προέδρου.

Ο Άλεξ Γκάρλαντ απέκτησε φήμη πριν από 25 χρόνια χάρη στην «Παραλία» του Ντάνι Μπόιλ που βασίστηκε στο δικό του ομότιτλο μυθιστόρημα.  Ξεκίνησε την πετυχημένη του καριέρα ως σεναριογράφος («28 μέρες μετά», «Μη μ’ αφήσεις ποτέ» κ.ά.) πριν έρθει η πραγματική καταξίωση με το φουτουριστικό «Από μηχανής» που αφορούσε στην τεχνητή νοημοσύνη και αποτελούσε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του. Μάλιστα για εκείνο το φιλμ απέσπασε το 2016 και τη μοναδική του ως τώρα οσκαρική υποψηφιότητα στην κατηγορία του καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου. Στα επόμενα έργα που σκηνοθέτησε («Αφανισμός», «Men»), αλλά και στο νέο του πρότζεκτ επιχείρησε, με άνισες πάντως αποδόσεις, να παντρέψει τις δύο ιδιότητες.

Ο «Εμφύλιος πόλεμος» διατυπώνει μια πολύ ενδιαφέρουσα –και κατά διαστήματα εύστοχη– άποψη για την πολιτική πόλωση και την αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να διαχειριστεί την τύχη του. Τοποθετώντας στο κέντρο της ιστορίας του ένα θέμα εσχατολογικό, ο Γκάρλαντ σημαδεύει τη σημερινή Αμερική ως τον κατεξοχήν χώρο της καταμέτρησης των πολιτικοκοινωνικών κραδασμών που οδηγούν την ανθρωπότητα στο χείλος της καταστροφής. Αρνούμενος να μπει στο κομμάτι της ιδεολογικής αντιπαράθεσης και της καταγραφής των συνθηκών που έφεραν την ξακουστή «Γη της επαγγελίας» στο σημείο μηδέν, ο Γκάρλαντ απλώς περιγράφει ένα δυστοπικό σύμπαν. Ή αν προτιμάτε, τις τελευταίες ανάσες ενός κόσμου που βρίσκεται στα όριά του.

Με τη φόρμα ενός σφιχτοδεμένου πολεμικού θρίλερ που αποτυπώνεται ιδανικά μέσω του φακού της φωτορεπόρτερ Κίρστεν Ντανστ και με αφηγηματικό όχημα το δέσιμο των τεσσάρων χαρακτήρων, το φιλμ λαμβάνει τα χαρακτηριστικά μιας Οδύσσειας. Μιας Οδύσσειας γεμάτης απρόοπτες συγκινήσεις, με την εκάστοτε περιπέτεια που βιώνουν οι ήρωες να είναι τουλάχιστον ενδιαφέρουσα (τρομερό το επεισόδιο με πρωταγωνιστή τον ανατριχιαστικό Τζέσι Πλέμονς που αντανακλά όλο το φάσμα της ακροδεξιάς ιδεολογίας), αλλά κι ένα φινάλε αχρείαστο. Ή μάλλον αδέξιο καθώς χαλάει τη μέχρι τότε αλάνθαστη συνταγή που πάτησε στη γοητεία, αλλά και το μυστήριο ενός ιδιότυπου road movie.

Οι ξεχωριστές στάσεις στις αμερικανικές πόλεις της ενδοχώρας όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν, δίνουν την ευκαιρία στον δημιουργό του φιλμ για να προβεί σε έναν εύστοχο σχολιασμό για την καταστροφική πόλωση των ΗΠΑ στο ξεπερασμένο δίπολο αριστεράς-δεξιάς. Φυσικά ο μανιχαϊσμός και ο φανατισμός, ως κυρίαρχα μοτίβα μιας αντιπαράθεσης που ανήκει οριστικά στο παρελθόν, μόνο κινδύνους εγκυμονούν, λέει ο Γκάρλαντ. Ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει άδικο;