Κινηματογραφος

Κριτική ταινίας: Ο κύριος Μπάχμαν και η τάξη του

Ανάμεσα στα τείχη της εκπαίδευσης

2021 | Έγχρ. | Διάρκεια: 217'
Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 819
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κριτική για την ταινία «Ο κύριος Μπάχμαν και η τάξη του» σε παραγωγή, σκηνοθεσία, μοντάζ από τη Μαρία Σπετ και σενάριο από τον Ράινχολντ Βορσνάιντερ.

Στο Σταντάλεντορφ, μια μικρή βιομηχανική πόλη της κεντρικής Γερμανίας, η πλειονότητα των κατοίκων είναι μετανάστες. Τα παιδιά τους διδάσκονται από υπομονετικούς δασκάλους που αναλαμβάνουν κυρίως να διδάξουν στους μαθητές τους να μιλούν σωστά γερμανικά. Ο αντισυμβατικός δάσκαλος Ντίτερ Μπάχμαν προσπαθεί με τις ξεχωριστές εκπαιδευτικές του μεθόδους να διδάξει στους μαθητές του πολλά περισσότερα.

Ο ρόλος του δασκάλου-καθηγητή δεν είναι μόνο ισότιμος με εκείνον του γονιού αλλά, σε αρκετές περιπτώσεις, ίσως και σημαντικότερος. Σε μια σκηνή του αριστουργηματικού δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ της Μαρίας Σπετ, ο «κύριος Μπάχμαν» συζητά με μια μαθήτριά του το θέμα του έρωτα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. «Είναι αηδιαστικό», λέει εκείνη, κι ο Μπάχμαν τη ρωτά να του πει τους λόγους που της προκαλεί αηδία. Με έναν ασύλληπτα λιτό αλλά μεστό διάλογο, ο δάσκαλος αποδεικνύει στη μαθήτριά του ότι όχι μόνο δεν υπάρχει λόγος για να νιώθει αηδία, αλλά στην πραγματικότητα αναπαράγει μια ξεπερασμένη και λανθάνουσα αντίληψη που απλώς έχει ακούσει από κάποιον άλλο. Είναι μια μεγαλειώδης στιγμή για τον νέο άνθρωπο που βάζει σε δοκιμασία τα στερεότυπα και τα πιστεύω του. Προφανώς και η οικογένεια μπαίνει στο κάδρο, προφανώς και ο Μπάχμαν έχει ένα βουνό να ανεβεί προκειμένου να μεταδώσει στους μαθητές του τις πραγματικές αξίες μιας ζωής που βασίζεται στην ισότητα, τη δικαιοσύνη, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και την αλληλεγγύη. Στην πολυπολιτισμική τάξη του αντισυμβατικού και πολυάσχολου Μπάχμαν (φαν των AC/DC, λάτρη της μουσικής, με χόμπι την ξυλογλυπτική κ.λπ.) τα μαθήματα δεν γίνονται με όρους καταναγκασμού ή αυστηρής πειθαρχίας. Το ζητούμενο είναι να αποκτήσουν τα παιδιά από την Τουρκία, το Μαρόκο, τη Ρουμανία, τη Βραζιλία, τη Λευκορωσία κ.ο.κ., εκτός από την κατάλληλη εκπαίδευση, και τα εφόδια (αυτοπεποίθηση, ταυτότητα, κριτική σκέψη) για να ανοίξουν φτερά σε μια διαδρομή ζωής που θα σπάσει το καλούπι της προκαθορισμένης μοίρας τους. Η τρυφερή και αφοπλιστική καταγραφή της κάμερας βοηθά τα μάλα ώστε να μη βαρεθούμε στιγμή λόγω της μεγάλης διάρκειας (217 λεπτά) του φιλμ, αλλά και να ξεχάσουμε πως όσα βλέπουμε αποτελούν υλικό ενός ντοκιμαντέρ. Το έργο της Γερμανίδας Μαρία Σπετ, εκτός της ανάδειξης του ουσιαστικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες, γίνεται κι ένα αιχμηρό σχόλιο για την ιστορία της Γερμανίας και την προαιώνια σχέση των Γερμανών με τα μεταναστευτικά κύματα, ενώ επισημαίνεται πως κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Σταντάλεντορφ ήταν το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό κέντρο παραγωγής όπλων και πυρομαχικών. Αργυρή Άρκτος και βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2022, καθώς και υποψηφιότητα για το βραβείο καλύτερου ευρωπαϊκού ντοκιμαντέρ της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

INFO
Ο κύριος Μπάχμαν και η τάξη του Herr Bachmann und seine Klasse
2021 | Έγχρ. | Διάρκεια: 217'

  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μαρία Σπεθ
  • ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Ντάιετερ Μπάτσμαν, Άινουρ Μπαλ, Όντερ Κάβνταρ
  • χρονολογια: 2021
Δες αναλυτικά