Η φράση "το βιβλίο είναι πολύ καλύτερο" θα ακουστεί σχεδόν σε κάθε συζήτηση για οποιαδήποτε ταινία που βασίζεται σε μυθιστόρημα και θα είναι σωστή σχεδόν πάντα. Μέσα από ένα βιβλίο έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε το εσωτερικό ταξίδι των ηρώων και να εξερευνήσουμε τον κόσμο του συγγραφέα όπως εμείς τον αντιλαμβανόμαστε και όχι όπως μας επιβάλει μία κινηματογραφική παραγωγή. Παρόλα αυτά υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις που ο σκηνοθέτης αναλαμβάνει την μεταφορά μιας ιστορίας από το χαρτί στην οθόνη και φέρνει εις πέρας το έργο του τόσο καλά που καταφέρνει να ξεπεράσει το πρωτογενές υλικό.
Ας εξετάσουμε 10 φορές που συνέβη κάτι τέτοιο:
Psycho (1960)
Σκηνοθεσία: Alfred Hitchcock
Βιβλίο: Psycho (1959) από τον Robert Bloch
Σε αντίθεση με το βιβλίο, ο Hitchcock αποφάσισε να αλλάξει τον κεντρικό χαρακτήρα και να κάνει πρωταγωνίστρια την Marion Crane (Janet Leigh) και όχι τον Norman Bates (Anthony Perkins). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο της Marion να θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του κινηματογράφου, με το κοινό να ουρλιάζει στην αίθουσα προβολής. Επιπλέον, ο χαρακτήρας του Norman είναι πολύ πιο προσεγμένος στην ταινία και τελικά σου προκαλεί συμπάθεια ενώ η σκηνοθεσία του Hitchcock υπογραμμίζει τις ψυχικές διαταραχές και εξερευνά το υποσυνείδητο και το υπερεγώ του καθένα από εμάς.
Jaws (1975)
Σκηνοθεσία: Steven Spielberg
Βιβλίο: Jaws (1974) από τον Peter Benchley
Καταρχάς, ο ίδιος ο συγγραφέας ασχολήθηκε με το σενάριο της κλασσικής πλέον ταινίας του Spielberg (σε συνεργασία με τον Carl Gottlieb) γεγονός που βοηθάει πάντα ώστε η ιστορία να εξελιχθεί χωρίς να αλλάξει τελείως. Εξαιτίας του χαμηλού budget και του μεταλλικού καρχαρία που δεν φαινόταν καθόλου ρεαλιστικός, ο Spielberg έπρεπε να μειώσει την βία και να επικεντρωθεί στους χαρακτήρες και την περιπέτειά τους, γεγονός που τελικά του βγήκε σε καλό. Το Jaws έκανε τις μεγαλύτερες εισπράξεις όλων των εποχών στις κινηματογραφικές αίθουσες μέχρι που τελικά κυκλοφόρησε το Star Wars για να διεκδικήσει τον θρόνο.
The Shining (1980)
Σκηνοθεσία: Stanley Kubrick
Βιβλίο: The Shining (1977) από τον Stephen King
Ενώ ο ίδιος ο Stephen King και οι φανατικοί θαυμαστές του δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένοι με την μεταφορά της Λάμψης στην μεγάλη οθόνη, κυρίως επειδή δεν συμπεριλαμβάνει το μεταφυσικό στοιχείο, οι σινεφίλ πίνουν νερό στο όνομα του Kubrick για στις αλλαγές που έκανε. Το γεγονός πως ο χαρακτήρας του Jack Nicholson δεν είναι δαιμονισμένος όπως στο βιβλίο τον κάνει χίλιες φορές πιο τρομακτικό καθώς η φρίκη πηγάζει από κάτι αληθινό και οικείο. Φυσικά, ο King έχει κάθε δικαίωμα να ασκεί κριτική στην ταινία που βασίστηκε στο έργο του όμως το The Shining εξακολουθεί να είναι μία από τις καλύτερες στιγμές του σύγχρονου σινεμά.
The Princess Bride (1987)
Σκηνοθεσία: Rob Reiner
Βιβλίο: The Princess Bride (1973) από τον William Goldman
Ο Rob Reiner είναι γνωστός για τις κινηματογραφικές μεταφορές γνωστών μυθιστορημάτων και το 1986 κυκλοφόρησε το Stand By Me, επίσης από τον Stephen King, το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία και προκάλεσε debate ανάλογο με αυτό της Λάμψης. Το σενάριο του The Princess Bride υπογράφει ο ίδιος ο συγγραφέας William Goldman που φρόντισε να διατηρήσει όλα τα καλά στοιχεία του βιβλίου του (όπως ο σαρκασμός και η αιχμηρή αίσθηση του χιούμορ) που σε συνδυασμό με τις εξαιρετικές ερμηνείες και την άριστη σκηνοθεσία δημιουργούν ένα σχεδόν τέλειο παραμύθι.
Die Hard (1988)
Σκηνοθεσία: John McTiernan
Βιβλίο: Nothing Lasts Forever (1979) από τον Roderick Thorp
Ενώ το μυθιστόρημα του Roderick Thorp θεωρείται θρίλερ, το Die Hard είναι αναμφισβήτητα μία ταινία δράσης που διδάσκεται σε όλες τις σχολές κινηματογράφου για την δομή και τον ρυθμό της. Η επιρροή της στο σινεμά έχει ξεπεράσει σε μεγάλο βαθμό την επιρροή του βιβλίου στον χώρο της λογοτεχνίας.
Jurassic Park (1993)
Σκηνοθεσία: Stephen Spielberg
Βιβλίο: Jurassic Park (1990) από τον Michael Crichton
Το βιβλίο επικεντρώνεται στην επιστημονική θεωρία και στο ηθικό δίλημμα της αναβίωσης από τον άνθρωπο ενός είδους που έχει εξαφανιστεί, δεν μπορεί όμως να συγκριθεί με τα εντυπωσιακά για την εποχή ειδικά εφέ και τους αληθινούς δεινόσαυρους που βλέπεις να τρέχουν, να βρυχώνται και να τρώνε ανθρώπους μπροστά στα μάτια σου ως θεατής. Επίσης, όπως συμβαίνει και με το Jaws, οι χαρακτήρες είναι πολύ πιο συμπαθητικοί και δένεσαι μαζί τους πιο εύκολα, επιθυμώντας να επιβιώσουν.
Forrest Gump (1994)
Σκηνοθεσία: Robert Zemeckis
Βιβλίο: Forrest Gump (1986) από τον Winston Groom
Για μια ταινία που έχει τόσο μεγάλη πλοκή, κανείς μπορεί να αιφνιδιαστεί όταν καταλάβει πως ο σκηνοθέτης σοφά διάλεξε να αφαιρέσει πολλά από τα στοιχεία του βιβλίου που μεταξύ μας ακούγονται τελείως τρελά. Στο μυθιστόρημα ο Forrest κάποια στιγμή γίνεται αστροναύτης και πηγαίνει στο διάστημα, συναντάει έναν γορίλα με το όνομα Sue, προσγειώνεται στην ζούγκλα και τελικά παραλίγο να φαγωθεί από κανιβάλους. Ευτυχώς, η ιστορία του στην ταινία είναι πολύ πιο ανθρώπινη και συγκινητική και ο Tom Hanks τιμάει τον χαρακτήρα που υποδύεται με τον καλύτερο τρόπο.
The Lord of the Rings (2001-2003)
Σκηνοθεσία: Peter Jackson
Βιβλίο: The Lord of the Rings (1954–1955) από τον J.R.R. Tolkien
Ίσως η μεγαλύτερη μάχη μεταξύ οπαδών των βιβλίων και οπαδών των φιλμ που έχει σημειωθεί είναι για χατίρι του Φρόντο και παρόλο που η τριλογία του J.R.R. Tolkien είναι ένα αληθινό έπος, θα πάρουμε την μεριά του Peter Jackson. Ο Άρχοντας του Jackson είναι μία από τις καλύτερες κινηματογραφικές μεταφορές που έχουν ποτέ δημιουργηθεί. Ίσως αρκετοί αναγνώστες δεν συμφωνούν με τις αλλαγές που υπέστη η ιστορία όμως οι σεναριογράφοι ήταν πολύ προσεκτικοί με το τι αφαίρεσαν και τι πρόσθεσαν, γεγονός που έκανε και τις τρεις ταινίες τόσο επιτυχημένες. Άξιζαν όλα τα Όσκαρ, ένα προς ένα.
The Notebook (2004)
Σκηνοθεσία: Nick Cassavetes
Βιβλίο: The Notebook (1996) από τον Nicholas Sparks
Ο Nicholas Sparks δεν είναι καθόλου καλός συγγραφέας και όλα τα ρομαντικά μυθιστορήματα που έχει εκδώσει είναι πρόχειρα, γλυκανάλατα και αντίγραφα του προηγουμένου. Έτσι είναι πραγματικό κατόρθωμα από τον Nick Cassavetes να καταφέρει να εντοπίσει την γοητεία της ιστορίας του Noah και της Allie, παράγοντας μία υπέροχη ταινία με θέμα την παντοτινή αγάπη. Φυσικά βοήθησαν σε τεράστιο βαθμό και οι δύο ηθοποιοί (Ryan Gosling και Rachel McAdams) με την εκπληκτική χημεία τους.
The Devil Wears Prada (2006)
Σκηνοθεσία: David Frankel
Βιβλίο: The Devil Wears Prada (2003) από την Lauren Weisberger
Δύο λέξεις. Meryl Streep. Η θρυλική πλέον ερμηνεία της ως Miranda Priestly είναι ο κύριος λόγος που κάνει την ταινία τόσο ανώτερη από το βιβλίο ενώ το σενάριο της Aline Brosh McKenna δίνει βάθος στους χαρακτήρες, κάνοντας τους πιο περίπλοκους και αληθινούς. Αλλά ναι, Meryl Streep.
15°
