Ο Στρατής Ταυλρίδης μιλάει για την τέχνη του paper-cut
Πιάνει στα χέρια του ένα λεπτό, ημιδιάφανο σχεδόν κομμάτι χαρτί ελάχιστων γραμμαρίων και με ένα νυστέρι, αφαιρεί όλο κι από λίγο, σχηματίζοντας μικροσκοπικά, περίτεχνα μοτίβα. Δεν πρόκειται όμως ούτε για χαρακτική ούτε για γλυπτική. Το papercutting, όπως λέγεται επίσημα στους καλλιτεχνικούς κύκλους, τον βρήκε τυχαία όταν σπούδαζε στην Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, κι έκτοτε, ο καμβάς αντικαταστάθηκε από το χαρτί, που το λατρεύει, το πινέλο έδωσε τη θέση του στο χειρουργικό εργαλείο, κι ο Στρατής Ταυλαρίδης εξέλιξε την τεχνική του,μέσα από μικρά και μεγάλα κομψοτεχνήματα, τρισδιάστατα αντικείμενα και διάτρητα ρούχα που μοιάζουν έτοιμα να φορεθούν και κοσμούν ανά διαστήματα γκαλερί και εκθεσιακούς χώρους σε Ελλάδα και εξωτερικό.
«Η σχέση μου με το papercutξεκίνησε το 2010. Θυμάμαι μία μέρα που ζωγράφιζα σε έναν καμβά σκέφτηκα ότι ήθελα να τον τρυπήσω και να δω από μέσα, άνοιξα έτσι μια τρύπα και έτσι ξεκίνησαν όλα. Περνώντας τα χρόνια συνειδητοποιώ ότι δεν ήθελα ποτέ να γίνω ένας ζωγράφος με πινέλο, ο οποίος προσθέτει ύλη πάνω στον καμβά. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η αφαίρεση και αυτό που κάνω μέσω της τεχνικής του papercutείναι να ζωγραφίζω αφαιρώντας. Με τον καιρό εκπαίδευσα τον εαυτό μου να εκφράζεται μέσω της δημιουργίας των επαναλαμβανόμενων μοτίβων και να δημιουργώ έναν νέο δικό μου κόσμο μέσα από την αφαίρεση»,μου εξηγεί καθώς τελειοποιεί με ακριβείς κινήσεις τις καμπύλες και τις λεπτομέρειες πάνω σε ένα κόκκινο πουκάμισο με τον γιακά και τα μανίκια του –έτοιμο να φορεθεί. Την ίδια αίσθηση δίνουν και τα κόκκινα γάντια, τα εσώρουχα, η ενάμιση μέτρο μακριά πουκαμίσα, η totebag,η κουρτίνα με χαρτί από το Νεπάλ.
«Θυμίζουν ρούχα αλλά δεν είναι. Ουσιαστικά πρόκειται για υβρίδια αντικειμένων που μοιάζουν, αλλά δεν είναι. Αντικείμενα καθημερινής χρήσης τα οποία όμως έχουν χάσει τη χρηστική τους ικανότητα και έχουν γίνει έργα τέχνης.Αυτό που ήθελα να κάνω είναι να δω πώς μπορώ να μιμηθώ ένα ρούχο χρησιμοποιώντας το χειροποίητο χαρτί ως βασικό μου υλικό.Μέσα από όλους αυτούς τους πειραματισμούς οδηγήθηκα στη δημιουργία αυτών των έργων».
Ανάλογα με το μέγεθος τους, τα έργα που κόβει ένα ένα με το χειρουργικό νυστέρι, απαιτούν πολλές εργατοώρες και τα χαρτιά που χρησιμοποιεί είναι ασιατικής προέλευσης για πρακτικούς λόγους. Οι Ασιάτες έχουν μακρά παράδοση στο χαρτί, που δεν αφορά μόνο στα γνωστά στην πλειοψηφία μας οριγκάμι, αλλά και στην τοιχοποιία τους, στο design των σπιτιών τους.Στη Δύση αντίστοιχα, η κουλτούρα στο χειροποίητο χαρτί δεν είναι τόσο ανεπτυγμένη. Στη χώρα μας, το χαρτί έχει να κάνει κατά κύριο λόγο μετην τυπογραφία, με αποτέλεσμα να βρίσκει κανείς συχνότερα βιομηχανικό χαρτί παρά το ντελικάτο χειροποίητο.
«Η ανταπόκριση του κοινού, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, μοιάζει πολύ και αυτό φαίνεται από τις ίδιες τις ερωτήσεις που μου κάνουν, όπως για παράδειγμα ‘είναι ύφασμα;’,‘μπορεί να φορεθεί;’, ‘πώς γίνεται να είναι από χαρτί;’, ‘δεν σκίζεται;’. Αυτό συμβαίνει γιατί ο Δυτικός κόσμος δεν είναι εξοικειωμένος με τη χρήση του χειροποίητου χαρτιού ως υλικό στην τέχνη, αλλά και σε εφαρμογές αντικειμένων καθημερινής χρήσης»,εξηγεί ο Στρατής και με ξεναγεί στην αποθήκηχάρτουτου Περράκηαπό το 1887, στα Πετράλωνα, όπου φιλοξενείται η ατομική του έκθεση με τίτλο «PaperLove».«Εδώ, το χαρτί περιμένει να έρθει η στιγμή του για να καταγράψει μια νέα ιστορία αγάπης. Οι άνθρωποι ανά τους αιώνες εκφράζουν τον έρωτα ο ένας προς τον άλλονμε γράμματα πάνω σε χαρτί. Το χαρτί μου έδωσε απλόχερα όλα αυτά που έψαχνα ώστε να μπορέσω να εκφράσω τη λεπτότητα, την κίνηση και την ευαισθησία των θεμάτων που με απασχολούν. Σαν υλικό μου προσφέρει τρομερή ευελιξία και μου δίνει τη δυνατότητα να εξελίσσω και να μεταλλάσσω την τεχνική μου συνεχώς. Το χειρουργικό νυστέρι είναι το εργαλείο γραφής μου. Το μόνο που χρειάζεται είναι να είσαι δοσμένος ολοκληρωτικά, τίποτα παραπάνω». Στον 4ο όροφο της αποθήκηςμπορεί να δει κανείς 12 έργα μεταξύ αυτών και το πρώτο που δημιούργησε με την τεχνική του papercut, όταν ακόμα ήταν φοιτητής με τίτλο «Weddingbed».
Έμπνευση για τα έργα του αντλεί από οπουδήποτε: από μία ιαπωνική ιστορία του 17ου αιώνα, από τον τάφο του βασιλιά Φιλίππου Β’, απότις κουρτίνες που είχε ένα εργαστήρι στο οποίο δούλεψε, από το πουκάμισο ενός φίλου, από κάποιο δάπεδο στο οποίο πάτησε. Ανάλογα με τον χώρο, τα έργαμπορεί να φτάσουν ως και 7 μέτρα μήκος ή 3 μέτρα ύψος. Τον ρωτάω αν η Αθήνα είναι μια πόλη που τον εμπνέει. «Γεννήθηκα το 1990 και μεγάλωσα στα NέαΜάλγαρα, ένα χωριό κοντά στη Θεσσαλονίκη.Στην Αθήνα ζω λίγο περισσότερο από μία δεκαετία. Την γνώρισα στην τελευταία πιο άσχημη περίοδό της, έχοντας ξεκινήσει η οικονομική κρίση με εκατοντάδες καταστήματα να κλείνουν. Αυτή τη στιγμή βλέπω μία πόλη η οποία έχει κάτι να πει».
Αυτό το διάστημα ο Στρατής επισκέπτεται τη Σμύρνηγια τη συμμετοχή του στην IzmirMediterraneanBiennial, στην έκθεση «LookingattheSameWater», που πραγματοποιείται έως τις 11 Μαρτίου 2024 στο KültürparkAtlasPavilion, μετά από ανάθεση από τον Μητροπολιτικό Δήμο της Σμύρνης και το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης K2.
«Καλλιτέχνες από όλες τις χώρες της Μεσογείου παρουσιάζουμε τα έργα μας. Οι θεατές μπαίνοντας στον χώρο της εγκατάστασης βρίσκονται απέναντι από το διάτρητο έργο μου μεγάλης κλίμακας, διαστάσεων 350x700cm, αποτελούμενο από χειροποίητα χαρτιά κομμένα στο χέρι. Φορώντας ακουστικά των MP3 players από τη δεκαετία των90s, μπορούν να περιπλανηθούν στο ηχητικό τοπίο που έχει δημιουργηθεί από τα υλικά που έχουν εντοπιστεί στα FMκαι δημιουργούν μία νέα ενιαία μελωδία της Μεσογείου».
Περισσότερα για τις επόμενες εκθέσεις αλλά και για τα έργα μικρών και μεγάλων διαστάσεων του Στρατή Ταυλαρίδη,μπορείτε να μάθετε από τησελίδα του stratistavlaridis.com ή και διά ζώσης, κατόπιν συνεννόησης, στο εργαστήριό του στα Πετράλωνα (Ιώνων 11, Άνω Πετράλωνα).
Αν έχετε κι εσείς ένα πρωτότυπο και δημιουργικό πρότζεκτ ή μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθείτε, στείλτε μας email στο katerinakamp@yahoo.com
22°
