Εικαστικα

Φραν Λίμποβιτς: η συγγραφέας που δεν γράφει έρχεται στη Στέγη

Είναι 70 χρονών, δεν έχει ίντερνετ, κοινωνικά δίκτυα ή κινητό τηλέφωνο, και τρομερή απήχηση στους millenials, zillenials

Η Φραν Λίμποβιτς στην Αθήνα σε δύο sold-out βραδιές στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Υπάρχει συγγραφέας που δεν γράφει κι όμως τα πλήθη κάνουν ουρές για να πληρώσουν και να τη δουν να μιλάει, εκθέτοντας τις απόψεις της, χωρίς κιόλας να επιτρέπεται να την διακόψουν; Κι όμως υπάρχει. Παρόλο που η ιδιότητα της Φραν Λίμποβιτς είναι συγγραφική η ίδια έχει να τυπώσει λέξη από το 1994. Αυτά σχηματίζουν το φαντασμαγορικό παράδοξο της Φραν Λίμποβιτς, η οποία θα επισκεφτεί την προσεχή εβδομάδα (14 και 15 Μαρτίου) την Αθήνα, καλεσμένη της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, για να συνομιλήσει σε δύο sold-out βραδιές στην κεντρική σκηνή της Στέγης με τη Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος, κ. Αφροδίτη Παναγιωτάκου.

«Μα είναι δυνατόν;!», θα σκεφτούν πάλι μερικοί, «δύο sold-out βραδιές για να ακούσεις μια συγγραφέα που έχει να εκδώσει κάτι εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια;»

Λοιπόν, ας ξεκαθαρίσουμε κάτι για να μην αναρωτιέστε: η Φραν Λίμποβιτς δεν είναι μόνο τα γραπτά της σε αμερικανικά περιοδικά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 (ένα από αυτά, το θρυλικό «Interview», που ίδρυσε ο Andy Warhol), δεν είναι μόνο τα δύο βιβλία της «Metropolitan Life»(1978) και «Social Studies» (1981) που συγκέντρωσαν τα παραπάνω κείμενά της, όπου με σαρδόνιο και ενίοτε μισάνθρωπο χιούμορ, σχολίαζε σπαρταριστά όσα έβρισκε ανιαρά και μάταια. Η Φραν Λίμποβιτς είναι η συνολική της υπόσταση. Ο ορισμός της Νεοϋορκέζας, ο ορισμός του sui generis, αν θέλετε.

Εβραία, λεσβία, φανατική καπνίστρια, περιστασιακή ηθοποιός, με απόψεις που δεν διστάζει ποτέ να εκφράσει, δημόσια ομιλήτρια. Οριακά είναι να απορεί κανείς, διαβάζοντας τα βιβλία της, αν της αρέσει κιόλας η γραφή ή η ομιλία. Στο εισαγωγικό κείμενο του «Metropolitan Life» με τίτλο (γρήγορη μετάφραση: «Η ημέρα μου: συλλογή από σύντομα καθημερινά σχόλια») περιγράφει σαρκαστικά μια ημέρα της όπου προσπαθεί να μη σηκωθεί από το κρεβάτι και όταν σηκώνεται για να διαβάσει περιοδικά και εφημερίδες παρατηρεί: «διαβάζω λέξεις και παραγράφους, γραφιάδων που, προφανώς, πρόλαβαν τις προθεσμίες τους».

Φραν Λίμποβιτς © BRIGITTE LACOMBE

Η εβδομηντάχρονη Φραν Λίμποβιτς, αν και δεν έχει ίντερνετ, κοινωνικά δίκτυα ή κινητό τηλέφωνο, έχει τρομερή απήχηση στους millenials, zillenials και γενικά στη νεολαία. Συνέβαλε φυσικά σε αυτή την απήχηση και το επτά επεισοδίων ντοκιμαντέρ του Netflix, σε σκηνοθεσία Μάρτιν Σκορσέζε, με τίτλο «Προσποιήσου ότι είσαι σε μια πόλη» όπου η Λίμποβιτς τριγυρνά και συζητά στη Νέα Υόρκη για τη Νέα Υόρκη με τον φίλο της Σκορσέζε.

Η ακαταμάχητη γοητεία της προσωπικότητάς της, όμως, πηγάζει σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα, στην έκφραση των πνευματωδών παρατηρήσεών της, τις οποίες το κοινό πληρώνει για να ακούσει. Η τέχνη της δημόσιας ομιλίας; Η ανάγκη μας για πνεύμα και στόφα μέσα στην ανιαρότητα; Η επίδραση της ποπ κουλτούρας (του Netflix) πάνω μας; Ό,τι κι αν συμβαίνει από αυτά, η Φραν Λίμποβιτς είναι η πιο δημοφιλής γυναίκα του πνεύματος της εποχής μας και αναμένουμε με αγωνία τις συζητήσεις της στη Στέγη την προσεχή εβδομάδα.

3 πράγματα που έχει πει ή έχει γράψει η Φραν Λίμποβιτς:

Για τον AndyWarhol, τον οποίο δεν συμπαθούσε. «Νομίζω με μισούσε. Μου είχε κάνει δώρο κάποια έργα του, τα οποία πούλησα. Πέθανε μια εβδομάδα μετά την πώληση και τότε εκτινάχθηκαν οι τιμές των έργων του. Τόσο με μισούσε».

Για το γράψιμο. «Είμαι πολύ τεμπέλα και το γράψιμο είναι δύσκολη δουλειά και εγώ δεν θέλω να κάνω δύσκολα πράγματα».

Για το βιβλίο «Ο Χάρι Πότερ και η φιλοσοφική λίθος», στο οποίο έβαλε μονάχα ένα αστέρι σε κριτική που έγραψε στο Amazon. «Δεν έχω διαβάσει ποτέ “Χάρι Πότερ”. Δεν θα διαβάσω ποτέ “Χάρι Πότερ”. Και ξέρετε γιατί; Επειδή δεν είμαι 12 ετών. Οκ; Άνθρωποι λένε “Χρειάζεται να το διαβάσεις”. Όχι. Φαγητό. Ύπνος. Αναπνοή. Αυτά είναι πράγματα που χρειάζομαι. Έπειτα υπάρχουν πράγματα που θέλω να κάνω, τα οποία δεν είναι πολλά. Συνεπώς υπάρχουν πράγματα που χρειάζομαι να κάνω και πράγματα που θέλω να κάνω. Και μπορώ να σας πω ότι ο “Χάρι Πότερ” δεν βρίσκεται σε καμία από τις δύο λίστες».