un-safe: H performance της Ελίζας Κρικώνη και του Krank

Η ανθρωπότητα πλήττεται από τη νόσο Covid-19. Σώμα, ιατρική μάσκα, πλαστικό, κινητό τηλέφωνο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ίδιοι περιγράφουν το un-safe ως εξής: «Χιλιάδες έχουν χάσει τη ζωή τους και ακόμα περισσότεροι βρίσκονται σε καθεστώς κινδύνου, τόσο από την απρόσμενη εξέλιξη της πανδημίας όσο και από τον ίλιγγο του ασταθούς και εύθραυστου οικονομικού οικοδομήματος που ακροβατούν. Οι περισσότερες κυβερνήσεις έχουν κηρύξει απαγόρευση κυκλοφορίας. Ο φόβος για κατάρρευση της επίπλαστης ευδαιμονίας του σύγχρονου κόσμου είναι πιο μεγάλος από ποτέ. Η ιατρική κοινότητα καλεί να “μείνουμε σπίτι” και το social distancing μεταλλάσσει την άλλοτε πολυδιάστατη επικοινωνία σε δυαδική, περιορίζοντάς την ασφυκτικά.

Δύο Έλληνες καλλιτέχνες βρίσκουν τους εαυτούς τους μέσα σε μία δυστοπική συνθήκη αγωνίας και ανασφάλειας. Παρά τις φυσικές δυσκολίες, αγνοούν τα 2.331 χιλιόμετρα που τους χωρίζουν και τολμούν να διαπράξουν ένα κοινό, ταυτόχρονο έργο. Η κατάσταση εγκλεισμού τους φέρνει αντιμέτωπους με τους δικούς τους δαίμονες, ενώ παλεύουν από κοινού να ξεπεράσουν τα όρια της ατομικότητας.

Μέσα από μια βιωματική διαδικασία που διήρκησε 7 μέρες, πάντα καθηλωμένοι ο καθένας στο δικό του cyberspace, ανταλλάζουν λέξεις και εικόνες από τις διαφορετικές καθημερινότητες τους. Η Ελίζα από τη μεριά της μεταφέρει την πραγματικότητα που βιώνει στην Αθήνα, η οποία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την επισφάλεια που βιώνει ο Krank στο Βερολίνο. Με το un-safe επιχειρούν να επικοινωνήσουν, μεταξύ τους αλλά και μεταξύ όλων, μέσα από τη μοναδική δίοδο που τους προσφέρεται, τα social media.

Σε πρώτο χρόνο, χρησιμοποιούν ως μέσο το live streaming στο Ιnstagram και μεταδίδουν παράλληλα από μία ξεχωριστή live performance. Ο καθένας εκπέμπει από το δικό του πρίσμα και επιτρέπει στο δικό του κοινό μια ημιτελή προσέγγιση στο έργο.

Σε δεύτερο χρόνο οι θεατές αποκτούν πρόσβαση στην συνολική εικόνα και γίνονται μάρτυρες του αποτελέσματος μιας έντονης επταήμερης ζύμωσης.

Σκοπός για τους δύο καλλιτέχνες είναι η δημιουργία αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας μεταξύ των δύο κόσμων. Η σιωπηλή τους παρουσία αποτυπώνει την ανάγκη ενός συλλογικού διαλόγου πάνω σε ζητήματα κοινωνικής ανισότητας, ενώ διαπραγματεύονται την παροχή και πρόσβαση στην δημόσια υγεία. Μέσα από μία διαρκή αναζήτηση μεταξύ των ορίων ατομικής και κρατικής ευθύνης, ο απόηχος του έργου τους καταλήγει σε ερωτήματα για την ίδια την ύπαρξη, αλλά και την μορφή της μετέπειτα συνύπαρξής τους».

To Museum of Now παρουσίασε τον Απρίλιο του 2020 το “un—safe”, ένα διπλό Instagram live stream performance από τους Ελίζα Κρικώνη & The Krank, διάρκειας πέντε λεπτών και δέκα δευτερολέπτων. Οι δύο καλλιτέχνες εξηγούν το σκεπτικό πίσω από το εγχείρημά τους και καταθέτουν την προσωπική τους οπτική για όσα έχουν συμβεί τις τελευταίες εβδομάδες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ποιοι είστε;

Η Ελίζα Κρικώνη γεννήθηκε το 1994 στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται μέχρι και σήμερα. Σπούδασε Ζωγραφική στο Τμήμα Εικαστικών Τεχνών της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας, ενώ τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται ενεργά στον χώρο της performance. Αναζητά σχήματα, λέξεις, υλικά και χρώματα για να εξηγήσει, τόσο τον κόσμο μέσα της, όσο και το περιβάλλον γύρω της. Βρίσκεται σε μια διαρκή αμφισβήτηση της θέσης της ενώ ταυτόχρονα τοποθετεί το έργο της στο άμεσο παρόν, σε έναν κόσμο που βάλλεται από παντού. Κύριο στοιχείο της αναζήτησής της είναι η εμπλοκή και αλληλεπίδραση του θεατή με το έργο, με σκοπό να αναπτύξει μια συνομιλία πάνω σε προσωπικούς και συλλογικούς προβληματισμούς. Ο χώρος, ο χρόνος και το σώμα την οδηγούν σε μια διαπραγμάτευση δίπολων, όπως, κίνηση-ακινησία, παρουσία- απουσία, δράση- αδράνεια. Η έντονη παρουσία συμβόλων, το κωμικοτραγικό στοιχείο και η άμεση επικοινωνία με το κοινό συντελούν στη δημιουργία μιας αιχμηρής γλώσσας, που αποσκοπεί να θέσει υπαρξιακά και κοινωνικά ερωτήματα.

Ο Βασίλης, υπό το ψευδώνυμο The Krank (που στα γερμανικά μεταφράζεται «ασθενής»), γεννήθηκε στην Πάτρα το 1988 και σπούδασε Γραφιστική στην Αθήνα. Πρώιμα δείγματα της καλλιτεχνικής του δραστηριότητας μπορεί να συναντήσει κανείς ακόμα και σήμερα στο αστικό περιβάλλον. Πλέον τα μέσα του έχουν αλλάξει, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας ιδιαίτερα αναγνωρίσιμης εικαστικής γλώσσας, η οποία χαρακτηρίζεται από την ασπρόμαυρη και σκληρή αισθητική της. Από το 2013 ο Krank ζει και εργάζεται με βάση το Βερολίνο, με τη δουλειά του να επεκτείνεται, πέρα από την ζωγραφική και τις τοιχογραφίες, σε εγκαταστάσεις, performance και βίντεο, ενώ παράλληλα επιμελείται ομαδικές εκθέσεις και πολιτιστικά projects. Έχει χαρακτηριστεί ως «σεισμογράφος της κοινωνίας», αφού μέσα από την τέχνη του θίγει κοινωνικά προβλήματα και ψυχολογικά φαινόμενα. Η ιδεολογία του περιστρέφεται γύρω από την συνείδηση και τον άνθρωπο και μέσα από το έργο του προσπαθεί να καλλιεργήσει μια ηθική υπόσταση στην περίπλοκή δομή της σύγχρονης ζωής, ανοίγοντας διάλογο για εναλλακτικά οράματα.

Το «εγώ» έγινε «εμείς», και οι ιδέες μας απέκτησαν ένα κοινό παρονομαστή κάτω από την στέγη του Museum of Now για την έκθεση Distant Bodies που φιλοξένησε το έργο μας στο Βερολίνο.

Και οι δυο μας σε μεγάλο βαθμό καθοριζόμαστε από την επιτακτική ανάγκη για επικοινωνία και έκφραση. Σε συνδυασμό με την αντίληψη ότι, ως καλλιτέχνες και άνθρωποι, αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας ως αναπόσπαστα κομμάτια της κοινωνίας, βρήκαμε το σθένος, που απαιτείται, ώστε να ξεπεράσουμε τα όρια της ατομικότητάς και να λειτουργήσουμε ολοκληρωτικά σαν ένα. Στόχος μας ήταν να αντιδράσουμε δημιουργικά απέναντι σε αυτή τη βίαιη αλλαγή που ήρθε στη ζωή μας, έχοντας από κοινού την πηγαία επιθυμία δημιουργίας ενός σύνθετου έργου που θα ψυχογραφεί τα σημεία των καιρών.

Το έχετε επιχειρήσει ξανά (μαζί ή χωριστά ο καθένας) ή οι συνθήκες σας ενέπνευσαν;

Ο καταναγκαστικός και πρωτοφανής εγκλεισμός ήταν η αφορμή για την πρώτη -και τόσο ιδιότυπη- συνεργασία μας. Η απομόνωση μας βρήκε αντιμέτωπους με τους εαυτούς μας σε μια συνθήκη αβεβαιότητας, που πολλές φορές συνοδευόταν από έντονο πόνο στο στομάχι και βράδια βουτηγμένα στην σκέψη. Παρότι μας χώριζαν πάνω από 3.000 χιλιόμετρα, εγκλωβισμένοι στην Αθήνα και στο Βερολίνο αντίστοιχα, μοιραζόμασταν πανομοιότυπα συναισθήματα, πράγμα που μας βοήθησε αρχικά στο να ανοιχτούμε και να μοιραστούμε το δύσκολο φορτίο που κουβαλούσαμε.

Με αυτόν τον τρόπο ξεκινήσαμε να διερευνούμε τον όρο un-safe, σε μια χρονική περίοδο που η ανασφάλεια κατακλύζει τις κοινωνίες μας. Θελήσαμε από την μεριά μας να ανοίξουμε έναν συλλογικό διάλογο πάνω στις ανισότητες μεταξύ των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και τελικά να θέσουμε έναν εποικοδομητικό προβληματισμό για την επόμενη μέρα.

Ο αχανής κόσμος του διαδικτύου ήταν το «κλειδί» για να ξεπεράσουμε την αμηχανία της απόστασης. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας βρεθήκαμε, όλοι ανεξαιρέτως, εγκλωβισμένοι στα social media και η ιδέα μίας live streaming performance αποτελούσε την ευστοχότερη εικαστική παρέμβαση «στον δημόσιο χώρο» της εποχής του Covid-19.

Ως μέσο αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε την πλατφόρμα του Instagram. Σε πρώτο και ανύποπτο χρόνο μεταδώσαμε δύο συγχρονισμένα, μα ανεξάρτητα live streaming, ο καθένας από το δικό του πρίσμα και στο δικό του κοινό, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο μια ημιτελή προσέγγιση στο έργο. Σε δεύτερο χρόνο ανακοινώσαμε την πρεμιέρα του un-safe στο YouTube και μοιραστήκαμε μαζί με τους, μέχρι πρότινος γεμάτους απορία, θεατές την τελική μορφή του έργου.

Ήταν μια βιωματική διαδικασία που διήρκησε 7 μέρες. Πώς είναι η αίσθηση να είσαι καθηλωμένος, με κάποιον να σε παρακολουθεί;

Η ζύμωση μεταξύ μας ξεκίνησε άμεσα, παρόλο που γνωρίζαμε ελάχιστα πράγματα ο ένας για τον άλλον. Για μια εβδομάδα ανταλλάσσαμε καθημερινά λέξεις και εικόνες από τις διαφορετικές καθημερινότητες μας. Πέρα από τις λίγες ώρες ύπνου που μας χώριζαν, το κινητό ήταν κολλημένο πάνω μας και συνεχώς στην φόρτιση, όπως και εμείς. Ο καθένας με τις δικές του εμπειρίες να προσπαθεί να απαλύνει την καθημερινότητα του άλλου όσο διαμορφωνόταν παράλληλα και ο χαρακτήρας του έργου.

Κάτι που είδαμε στις ειδήσεις, μια νέα σκέψη, μια πρωτόγνωρη αίσθηση, φούντωνε την ανάγκη για συζήτηση.

Ο απόηχος της επικοινωνίας μας σκιαγραφούσε πάντα το ίδιο δίπολο. Θέλοντας και μη, συναντούσαμε αντιθέσεις, ένα δυνατό σύστημα υγείας που αποπνέει ένα ευρύτερο αίσθημα επισφάλειας στους πολίτες, απέναντι σε ένα σύστημα υγείας με χρόνιες παθογένειες. Οι προβληματισμοί, η αγωνία και η ευαισθητοποίηση απέναντι στις κοινωνικές διακρίσεις, που ελλοχεύουν σε στιγμές κρίσης, αναζωπύρωναν τις πολύωρες συνομιλίες μας.

Γεννήθηκε, έτσι, μια συνθήκη διαρκούς «παρακολούθησης», αν και ο όρος δεν μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους μιας και εμπεριέχει την έννοια της «άγνοιας». Η λέξη που προτιμάμε είναι η παρατήρηση, στοιχείο που τελικά διέπει, εκτός από την βιωματική -μεταξύ μας- διαδικασία και συνολικά το un-safe. Ποιος παρατηρεί ποιον; Και μέσα από ποιο πρίσμα τελικά;

Καλλιτέχνες και κοινό είναι παρόντες δια της απουσίας τους. Οι δύο μας, χωρίς καμία οπτική επαφή, παλεύουμε να κατακτήσουμε μια νοητική σύνδεση, που θα αφορά τον χρόνο και θα υπερβαίνει τον χώρο. Ο χώρος γινόμαστε εμείς και το σώμα η δίοδος της επικοινωνίας. Δεμένοι με ένα νοητό λώρο προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο «τώρα» μέσα στο οποίο θα εισχωρήσει το κοινό. Κατασκευάζεται, έτσι, ένα περιβάλλον βασισμένο στο φαινόμενο της «κλειδαρότρυπας». Ο θεατής, πίσω από την οθόνη, γίνεται κρυφός παρατηρητής στην εξέλιξη του μεταξύ μας πειραματισμού.

Πώς αντέδρασε το κοινό;

Για όσους παρακολούθησαν μόνο το πρίσμα του Krank, η ακινησία, η σιωπή και η απουσία του ήχου της ανάσας λόγο της μάσκας προκαλούσε στον θεατή στην ίδια στατικότητα. Ο χρόνος πάγωσε για λίγα λεπτά καθώς οι θεατές έπεφταν μαζί στο ίδιο κενό. Καθηλωμένοι στη ακίνητη μαύρη φιγούρα του, περίμεναν από αυτόν να αντιδράσει ενώ σιωπηλά εγκλωβίζονταν μαζί του στην απραξία.

Παράλληλα όσοι παρακολουθούσαν τη μεριά της Ελίζας, έζησαν μια παρόμοια έντονη εμπειρία. Το αίσθημα αβεβαιότητας και η αγωνία για την ολοκλήρωση της «στολής προστασίας» επηρέαζε πλήρως τον ψυχισμό του παρατηρητή. Η μετρημένη κίνηση, η ένταση, το προσεχές αδιέξοδο μεταφέρονταν αναπόδραστα και στον θεατή.

Οι αντιδράσεις πολλαπλασιάζονται και αναδιαμορφώνονται σε δεύτερο χρόνο, όταν οι θεατές αποκτούν πρόσβαση στην συνολική εικόνα και γίνονται μάρτυρες του αποτελέσματος μιας έντονης επταήμερης ζύμωσης. Αντιμέτωποι πλέον με το συνολικό έργο, βρίσκονται σε πλήρη αμηχανία. Η συνθήκη αλλάζει και ο βουβός διάλογός μας διηγείται την ιστορία μέσα από μια διαφορετική οπτική. Στην μια πλευρά της οθόνης κάποιος πασχίζει να ανταποκριθεί ενώ απέναντί του στέκει ο άλλος απαθής. Σιωπηλός παρατηρητής. Αμέσως το έργο αποκτά άλλη διάσταση και τώρα η άλλοτε μάσκα προστασίας, αδυνατεί να κρύψει την υπαρξιακή αγωνία.

Το εγχείρημά μας ξεκίνησε ένα παιχνίδι μεταξύ συνομιλητών και θεατών, με την ιδιότητα του παρατηρητή να αλλάζει συνεχώς ματιά. Εμείς κοιτάζουμε ο ένας τον άλλον και το κοινό κοιτάζει εμάς. Πότε τον έναν, πότε τον άλλον άλλοτε και τους δύο μαζί. Η προνομιούχα θέση παρατηρεί την ανασφάλεια, η ανασφάλεια την ασφάλεια και το κοινό ουδέτερο, καλείται να πάρει θέση.

Η μοναδική διέξοδος ήταν μέσω των social media. Είναι τελικά αρκετή; Οδεύουμε προς μια εποχή που δεν θα έχουμε τόσο ανάγκη τη σωματική επαφή;

Τα social media έχουν εισβάλει στην καθημερινότητά μας και έχουν καθορίσει σε ένα μεγάλο βαθμό τον τρόπο ζωής όλων μας πολύ πριν την πανδημία. Σχεδόν όλες οι γενιές είναι εξοικειωμένες με τον ήχο του πληκτρολογίου και την φωτεινότητα της οθόνης. Η γρήγορη επικοινωνία και ανταλλαγή πληροφορίας τα έχουν καταστήσει ένα σημαντικό και πλέον απαραίτητο εργαλείο.

Κατά τη περίοδο της πανδημίας και του επιβεβλημένου εγκλεισμού τα είδαμε όλοι όμως να εδραιώνονται ως τη μοναδική δίοδο επικοινωνίας. Πλέον δεν είχε σημασία αν σε χωρίζει μια μεσοτοιχία ή αν βρίσκεσαι στην αντίθετη πλευρά της ηπείρου. Ένα σύντομο μήνυμα ή μια κλήση είναι αυτό που θα απαλύνει το αίσθημα της μοναξιάς που βιώνουμε.

Ο άνθρωπος είναι ον κοινωνικό και δύσκολα μπορεί να ευδοκιμήσει και να επιβιώσει μόνος του για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η επαφή, η συνύπαρξη και η συνεργασία είναι απαραίτητα στοιχεία για την εξέλιξή του και τα επιδιώκει σχεδόν ασυνείδητα. Τα social media και η υπερχρήση τους δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Στην περίπτωση που θα οδηγηθούμε εκεί, θα έχουμε την δυνατότητα να γνωρίζουμε έναν κόσμο, που η αλήθεια του θα είναι τουλάχιστον αμφιλεγόμενη.

Πώς αυτό το πείραμα τέχνης λειτούργησε στον ψυχισμό σας; Σας άλλαξε; Ποια ήταν τα υπέρ και ποια τα αβάσταχτα;

Η καθημερινή τριβή που αποκτήσαμε λειτούργησε σαν δόσεις ελευθερίας στους ασφυκτικούς τέσσερεις τοίχους που κινούμασταν. Κοιτώντας πίσω, μέσω του un-safe διοχετεύθηκε στην τέχνη μας μια αρκετά ιδιόρρυθμη ενέργεια. Η συνεργασία μας δίδαξε πρώτον να ακούμε και δεύτερον να κατανοούμε τα πράγματα που βρίσκονται έξω από τον μικρόκοσμο μας. Πολλές φορές, και λόγω της ρουτίνας, έχουμε την εντύπωση ότι όλοι μας ζούμε σε μια κοινή πραγματικότητα, πράγμα που δεν ισχύει. Το un-safe ήταν ένα διαρκές ταξίδι μεταξύ Βερολίνου και Αθήνας, ισορροπίας και λαχτάρας, αναζήτησης και ολοκλήρωσης.

Υπήρξαν στιγμές που αισθανθήκαμε την ανάγκη να φροντίσουμε ο ένας τον άλλον, άλλες που έπρεπε να αφήσουμε πίσω το εγώ και να δημιουργήσουμε έναν νέο χώρο για τα θέλω μας. Σε κάθε περίπτωση εμπιστευτήκαμε ο ένας το ένστικτο του άλλου για αυτή τη διαδρομή.

Μια διαδρομή που πέρα από τα θετικά χαρακτηρίζεται και από το κενό της απουσίας. Καθώς η δημιουργία του έργου πραγματώθηκε μέσα από μια τεράστια απόσταση, που μας βρήκε ανήμπορους να μοιραστούμε την χαρά της ολοκλήρωσης του.

Πρέπει να μείνουμε σπίτι ή όλο αυτό ήταν μια ανώφελη διαδικασία που απλά εγκλώβισε τον κόσμο;

Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα είχε επισημάνει από πολύ νωρίς την επικινδυνότητα του συγκεκριμένου ιού, όχι τόσο για τα ποσοστά θνησιμότητας, αλλά για τον τρόπο και ρυθμό μετάδοσής του.

Η παραμονή στο σπίτι ήταν αναγκαία για τη δημόσια υγεία αλλά όλοι είδαμε την κυβέρνηση της Ελλάδας να λειτουργεί σκληρά και με χαρακτήρα καταστολής, σε μια κοινωνία που βρίσκεται χρόνια σε κρίση. Στην Γερμανία, συγκεκριμένα στο Βερολίνο, δεν επιβλήθηκαν πρόστιμα αλλά ούτε επικράτησε ολικό καθεστώς απαγόρευσης κυκλοφορίας. Ίσως ο λόγος για αυτή την διαφορετική προσέγγιση να ήταν το γεγονός ότι το γερμανικό σύστημα υγείας είναι ικανό να περιθάλψει ένα τεράστιο αριθμό ασθενών, πράγμα που επέτρεψε στην κυβέρνηση να ισορροπεί χωρίς τον κίνδυνο κατάρρευσης.

Από την άλλη μεριά είδαμε τις χώρες που έκαναν περικοπές να πληρώνουν τώρα τίμημα. Είδαμε την ελληνική κυβέρνηση να ξοδεύει εκατομμύρια σε διαφημιστικές καμπάνιες και σε «επιτάξεις» ιδιωτικών κλινικών, παραμερίζοντας τις ελλείψεις στο δημόσιο σύστημα υγείας. Υπό αυτές τις συνθήκες και με τον φόβο πλήρους κατάρρευσης μπροστά στο ενδεχόμενο έξαρσης της πανδημίας, είδαμε πρωτόγνωρα περιοριστικά μέτρα. Η καθημερινότητα στο Βερολίνο από την άλλη, δεν διέφερε και πολύ από μια συνηθισμένη μέρα, ενώ παράλληλα στην Ελλάδα συναντούσαμε αμέτρητα περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας και ενδοοικογενειακής βίας.

Παρ όλα αυτά, αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα αποφυγής συνωστισμού και το πόσο σημαντικό είναι να κρατάμε αποστάσεις 2 μέτρων για να αποφύγουμε την εξάπλωση. Αυτό ανασύρει τον προβληματισμό μας σχετικά με τις κοινωνικές ομάδες, που βρίσκονται ήδη σε συνθήκες εγκλεισμού και στις συνθήκες υγιεινής που επικρατούν. Κρατούμενοι, πρόσφυγες σε δομές, γηροκομεία, δομές ψυχικής υγείας κ.α. δυστυχώς αφέθηκαν στη μοίρα τους.

Πώς φαντάζεστε τον κόσμο μετά από όλη αυτή την περιπέτεια του εγκλεισμού;

Η «επόμενη μέρα» πιθανόν να μας βρει μαγκωμένους στις ήδη μουδιασμένες σχέσεις μας. Η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι ένα αναγκαίο κακό για τον ψυχισμό μας και θα χρειαστεί να το υποστούμε μέχρι να είμαστε σε θέση να ξαναγυρίσουμε στον τρόπο ζωής που είχαμε.

Ελπίζουμε τα τραύματα, που αποκτήσαμε μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία, να μην λειτουργήσουν αρνητικά στις ήδη κουρασμένες κοινωνίες μας. Σκεπτόμενοι τις δυσκολίες που θα προκύψουν από το πλήγμα της παγκόσμιας οικονομίας, μπορούμε να οραματιστούμε ένα κοινωνικό σύνολο που θα ενδιαφέρεται για τους γύρω του, καθώς όλοι μας ανεξαιρέτως θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε μια σκληρή «επόμενη μέρα».

Η αισιοδοξία είναι κάτι που πρέπει να κρατήσουμε καλά μέσα μας όσο θα αναθεωρούμε τις δυσλειτουργίες του κόσμου που ζούμε. Ίσως ο άνθρωπός πάψει να θεωρεί την ύπαρξη του υπεράνω όλων και καταφέρει να απομονώσει την απληστία και τον ατομικισμό που τον διακατέχει.

Ο χρόνος που περάσαμε με τους εαυτούς μας πιστεύουμε ότι θα ενεργοποιήσει τη κοινωνία για να δράσει με σκοπό την αναδημιουργία ενός κόσμου ισότητας, χωρίς πολέμους και διακρίσεις. Μέσα από την μοναξιά βρεθήκαμε, για ακόμα μια φορά, νοερά δίπλα σε κοινωνικές ομάδες που δεν απολαμβάνουν το δικαίωμα για μια θέση στον ήλιο.

O Covid-19 είναι μια συνθήκη έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, αλλά πολύ γρήγορα μεταλλάσσεται σε μια κρίση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι άνθρωποι και τα δικαιώματά τους πρέπει να είναι μπροστά και στο επίκεντρο των αποφάσεων.