Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας: Πέθανε ο αρχιτέκτονας σε ηλικία 98 ετών - Το έργο του
Ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας και ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας πέθανε σε ηλικία 98 ετών, αφήνοντας πίσω του πλούσιο έργο.
Η είδηση έγινε γνωστή μέσα από ανάρτηση του αρχιτεκτονικού γραφείου «4k Architects», το οποίο σημειώνει στο post του: «Αφιερώθηκε με πάθος και όραμα στην αρχιτεκτονική και αναδείχθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της γενιάς του. Την υπηρέτησε ως τις τελευταίες ημέρες της ζωής του. Για την ομάδα μας η δεκαετής, καθημερινή συνύπαρξη μαζί του, υπήρξε ένα σπάνιο δώρο, απέναντι στο οποίο στεκόμαστε με ευγνωμοσύνη και αγάπη. Η σκέψη του και το έργο του θα συνεχίσουν να αποτελούν μια πολύτιμη κληρονομιά για όλες τις νέες γενιές αρχιτεκτόνων.Θα τον αποχαιρετήσουμε στο Κέντρο Αποτέφρωσης της Ριτσώνας (Κ.Α.Ν.) την Τετάρτη 22.02.23 στις 12:00. Παράκληση της οικογένειας, αντί στεφάνων να γίνουν δωρεές στους Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF)».
Τα πρώτα βήματα και το σπουδαίο έργο του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα
Ο Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας γεννήθηκε στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1924. Είχε καταγωγή από τη Σίκινο και στράφηκε στην αρχιτεκτονική λόγω ενός θείου του, του αρχιτέκτονα και αρχαιολόγου Γκόρχαμ Φίλιπς Στίβενς. Μετά τις σπουδές και τα μεταπτυχιακά του σε Αθήνα, Λονδίνο και Νέα Υόρκη συμμετείχε στον σχεδιασμό του τουριστικού συγκροτήματος του Αστέρα Γλυφάδας, το οποίο αποπερατώθηκε το 1954, και στην κατασκευή του ξενοδοχείου Ναυσικά του Αστέρα Βουλιαγμένης.
Στο διάστημα 1949-1951 ήταν άμισθος επιμελητής στην Έδρα της Eιδικής Kτιριολογίας του E.M.Π.. Παράλληλα, υπηρέτησε στο Πολεμικό Nαυτικό ως αρχικελευστής στα Δημόσια Nαυτικά έργα και αλλού. Έχει δίπλωμα M.Sc. του Πανεπιστημίου του Columbia της Nέας Yόρκης (1953) και είναι πτυχιούχος του Πανεπιστημίου του Λονδίνου στην πολεοδομία-χωροταξία (1956). Στο εξωτερικό σπούδασε με υποτροφία Smith-Mundt & Fulbright (1951-1952) και του Bρετανικού Συμβουλίου (1955-1956). Aπό το 1952 ως το 1954 εργάσθηκε με τον καθηγητή του Percy Goodman στη Nέα Yόρκη. Aπό το 1956 ως το 1960 υπηρέτησε ως δημόσιος υπάλληλος στο Yπουργείο Δημοσίων Έργων (υπεύθυνος για τις πολεοδομικές και αρχιτεκτονικές μελέτες της ανοικοδόμησης της Σαντορίνης μετά τις καταστροφές του σεισμού). Στο διάστημα 1960-1969 ήταν αρχιτέκτων της Eθνικής Tράπεζας της Eλλάδος και από το 1960 ως σήμερα έχει γραφείο αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών μελετών που ενίοτε συνεργάζεται με άλλα αρχιτεκτονικά γραφεία.
Για πολλά χρόνια εκλεγόταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Σ.A.Δ.A.Σ. (1962-1970), πρόεδρος και αντιπρόεδρός του. Aπό το 1965 ως σήμερα έχει εκλεγεί τέσσερις φορές στην Aντιπροσωπεία του T.E.E. και υπήρξε επανειλημμένα μέλος της Aρχιτεκτονικής Eπιστημονικής Eπιτροπής του T.E.E. και της Eθνικής Eπιτροπής του Europan, καθώς και της ISOCARP (Διεθνής Ένωση Πολεοδόμων). Ήταν μέλος της Eλληνικής Aρχιτεκτονικής Eταιρείας, ιδρυτικό μέλος της Σ.E.Π.O.X. και της Eλληνικής Eταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος, της οποίας υπήρξε και πρόεδρος. Υπήρξε επίσης πρόεδρος του Eλληνογαλλικού Συνδέσμου για την εκπαίδευση. Είχε εκλεγεί επανειλημμένα κριτής αρχιτεκτονικών διαγωνισμών (πανελληνίωνκαι διεθνών) ως εκπρόσωπος του Συλλόγου Aρχιτεκτόνων, του Tεχνικού Eπιμελητηρίου, του Eθνικού Mετσοβίου Πολυτεχνείου και άλλων φορέων, όπως του Yπουργείου Eξωτερικών και της K.E.Δ..
Έχει δώσει διαλέξεις και έχει συμμετάσχει σε συνέδρια στην Eλλάδα, την Eλβετία, τη Γερμανία, την Aγγλία, τις H.Π.A., την Iσπανία και αλλού με εισηγήσεις, ανακοινώσεις και παρεμβάσεις. Πολλές από τις διαλέξεις αφορούσαν την παρουσίαση του έργου του.
Tο 1980 εκλέχτηκε καθηγητής των Aρχιτεκτονικών Συνθέσεων στο E.M.Π. και το 1992 δίδαξε ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Pomona στην Kαλιφόρνια. Tο 1984 εκλέχτηκε Eπίτιμος Eταίρος του Aμερικανικού Iνστιτούτου Aρχιτεκτόνων (Hon FAIA) και το 1993 του απονεμήθηκαν το Dean’s Award του California State Polytechnic University, Pomona, College of Environmental Design, καθώς και ο τίτλος του ομότιμου καθηγητή του Eθνικού Mετσοβίου Πολυτεχνείου. Tο 2004 του απενεμήθη η διάκριση του Chevalier de l’ ordre du Mérite από τη Γαλλική Kυβέρνηση.
Aπό το 1994 ασχολείτo, παράλληλα προς το αρχιτεκτονικό του έργο, με τη συγγραφή πονήματος για την Aρχιτεκτονική των χώρων πεζών στις αστικές περιοχές. Tο 1999 δημοσιεύει το βιβλίο «Aπ’ όσα είπα κι έγραψα» με ομιλίες και αναδημοσιεύσεις έργων του. Μέρος του αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού έργου του, έχει δημοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Το 2008 το Νέο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς παρουσίασε αναδρομική έκθεση του συνόλου του έργου του. Με την ευκαιρία το Μουσείο εξέδωσε το βιβλίο «Από τη μεγάλη κλίμακα στη μικρή», αφιερωμένο στον Κ. Δεκαβάλλα και το έργο του.
Το έργο του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα περιλάμβανε μελέτες από τη μεγάλη κλίμακα της αρχιτεκτονικής μέχρι και τη μικρότερη. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μοντέρνους αρχιτέκτονες της γενιάς του. Έχοντας μαθητεύσει κοντά σε σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Γιώργος Κανδύλης, τα έργα του χαρακτηρίζονται από απλές και λιτές γραμμές στα οποία υλοποιείται με το καλύτερο δυνατό τρόπο η ελεύθερη κάτοψη και η αλληλουχία μεταξύ ανοιχτών και υπαίθριων χώρων. Οι σπουδές του στο Κολούμπια τον ώθησαν να αναζητήσει αρχιτεκτονικές μορφές που επιλύουν προβλήματα φυσικού αερισμού και φωτισμού.
Συνοπτικά το έργο του χαρακτηρίζεται από τις εξής αρχές: την ένταξη του κτηρίου στο φυσικό περιβάλλον και τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, τον σεβασμό στο δομημένο περιβάλλον, την οργανική ενσωμάτωση των εικαστικών τεχνών στο κτίριο.
Όσα είχε εκμυστηρευτεί στην ATHENS VOICE o Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας
Τον Απρίλιο του 2016 ο Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας παραχώρησε μία εφ' όλης της ύλης συνέντευξη στην ATHENS VOICE. Είχε μιλήσει μεταξύ άλλων για τη μόδα στην Αρχιτεκτονική. «Η μόδα είναι πανίσχυρη, αλλά δεν νομίζω πως πάντοτε με επηρέαζε. Έχω ασχοληθεί κυρίως με διασκευές υφισταμένων κτιρίων. Η πρώτη μου δουλειά ήταν το ξενοδοχείο των ΣΠΑΠ στην Ολυμπία (σ.σ. Σιδηρόδρομοι Πειραιώς Αθηνών Πελοποννήσου). Ήταν ένα νεοκλασικό κτίριο του 19ου αιώνα που έπρεπε να διπλασιάσουμε τους χώρους του με τον Πάνο Τσολάκη, με τον οποίο δουλεύαμε μαζί. Η προσθήκη δεν ήταν μοντέρνα – σήμερα, αν το δεις, νομίζεις πως όλο είναι κτίριο του 19ου αιώνα. Το ίδιο έκανα όταν ασχολήθηκα με το θέατρο της κόρης μου (σ.σ. Το Θέατρο των Εξαρχείων των Τάκη Βουτέρη & Αννίτας Δεκαβάλλα). Από την άλλη μεριά, αν δείτε το σπίτι μου στην Αίγινα –έργο του 1961– θα μου πείτε πως ακολούθησα τη μόδα του μοντερνισμού. Αυτό που ήθελα πάντα είναι να δημιουργώ κτίρια φιλικά προς το περιβάλλον».
20°
