Tiny homes: Μπορείς να είσαι ευτυχισμένος σε 20 τ.μ.;

O Tom Nicholson κάθεται στο τραπέζι της κουζίνας του. ∆ίπλα του, η γυναίκα του Sarah κρατάει στην αγκαλιά της τη δέκα μηνών κόρη τους, Neesa. Ολόγυρα ξεδιπλώνεται το σπίτι τους –  σε μόλις 20 τ.μ. «Κάποτε», λέει ο Tom, «ζούσαμε σε ένα μεγάλο σπίτι με τρεις κρεβατοκάμαρες. Αλλά, ένα τεράστιο ποσοστό από τα λεφτά που έβγαζα, πήγαινε κατευθείαν στο νοίκι και στους λογαριασμούς, τόσα λεφτά απλώς και μόνο για να μπορούμε να ζούμε σε εκείνο το σπίτι. Αυτό έμοιαζε κάπως... τρελό! Το βήμα για να έρθουμε εδώ ήταν το πιο υγιές πράγμα που μπορούσαμε να κάνουμε από πολλές πλευρές. Στην αρχή, υπήρχε σίγουρα μία δυσκολία, έπρεπε να το σκεφτώ ξανά και ξανά μέχρι να είμαι εντάξει με την έλλειψη χώρου. Φυσικά και δεν μας βγήκε αυθόρμητα, αλλά τώρα αισθανόμαστε πολύ καλά».

Το ζευγάρι αυτό, που τώρα διηγείται στην κάμερα του Happen Films τη ζωή του, είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του Tiny House Movement ή αλλιώς του κινήματος των μικροσκοπικών σπιτιών, το οποίο ξεκίνησε από την Αμερική και τα τελευταία χρόνια έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, κατακτώντας σιγά σιγά ολοένα και περισσότερους κατοίκους του πλανήτη. Γιατί, όμως έχει τόσο μεγάλη απήχηση; Για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι οικονομικός. Με τα νοίκια να αυξάνονται ολοταχώς και το κόστος της αγοράς κατοικίας να έχει φτάσει στα ύψη, είναι λογικό οι άνθρωποι να στρέφονται σε μία πιο οικονομική λύση για τις ανάγκες της στέγασής τους. Το να θυσιάζεις λίγα (ή και πολλά) τετραγωνικά σημαίνει αυτόματα ότι έχεις γλιτώσει αρκετά χιλιάδες δολάρια.

Ο άλλος λόγος είναι λίγο πιο σύνθετος κι έχει να κάνει με τον τρόπο που οι άνθρωποι ζουν στις δυτικές κοινωνίες: υπό συνεχή πίεση, με εξαντλητικό ρυθμό ζωής και μία επίμονη ανάγκη για αχόρταγη κατανάλωση. Για πολλούς, το πρόβλημα συνοψίζεται ως εξής: δουλεύουμε ακατάπαυστα για να αγοράζουμε συνεχώς πράγματα, με την ψευδαίσθηση ότι τα πράγματα αυτά θα μας κάνουν ευτυχισμένους. Η λύση –λένε– είναι μία: απλώς μάθε να ζεις με λιγότερα. Και ένα μικροσκοπικό σπίτι θα σε βοηθήσει να το κάνεις πράξη, μια που εκ φύσεως δεν χωράει πολλά πράγματα, και σίγουρα δεν υπάρχει χώρος για οτιδήποτε περιττό. Είναι, ας πούμε, ένας τρόπος να αναθεωρήσεις τις προτεραιότητές σου και το τι πραγματικά έχει σημασία.

Πόσο μικρό είναι ένα μικρό σπίτι; 

Σύμφωνα με τον ∆ιεθνή Οικιστικό Κώδικα του 2018 ως tiny house ορίζεται «μία μονάδα κατοικίας με μέγιστο εμβαδόν τα 37 τ.μ., εξαιρούμενων των σοφιτών». Συνήθως, τα Tiny Houses είναι τροχήλατα σπίτια με πολύ χαμηλό κόστος κατασκευής – συντριπτικά χαμηλότερο από την αγορά ενός συμβατικού σπιτιού. Επιπλέον, είναι φτιαγμένα από οικολογικά υλικά, κάτι που τα κάνει ιδιαίτερα επίκαιρα, καθώς πάντα υπάρχει για αυτά μία θέση στην κουβέντα της βιωσιμότητας. Αντλούν την ενέργεια που χρειάζονται είτε από γεννήτρια, είτε από φωτοβολταϊκά, ενώ οι πιο σκληροπυρηνικοί ένοικοί τους ανήκουν στην κατηγορία off grid, μία έκφραση που σημαίνει «εκτός δικτύου» και σημαίνει ακριβώς αυτό: να μην χρησιμοποιεί ή να εξαρτάται κανείς από τις δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, όπως είναι η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.

Πόσο κοστίζει; Οι τιμές ξεκινούν από τα 35.000 δολάρια και σκαρφαλώνουν όσο θες, εξαρτάται από το πόσο πολυτελές θέλεις να είναι το μικρό σου σπίτι (αν κι είπαμε ότι η πολυτέλεια δεν είναι ο σκοπός εδώ  – το αντίθετο!). Η τιμή μπορεί να πέσει ακόμη περισσότερο, αν πιάνουν λίγο τα χέρια σου και δεν θες να χτίσεις κάτι που να αντέξει μία ζωή. Έτσι, έχουν καταγραφεί και περιπτώσεις που το σπίτι στοίχισε λιγότερο ακόμη και από 4.000 δολάρια!

Το design και ο τεράστιος ρόλος του σε ένα σπίτι λιλιπούτειο

Για να μπορεί να γίνει λειτουργική η ζωή σε 20 τ.μ. χρειάζονται έξυπνες λύσεις. Κι αυτό σημαίνει ότι το design είναι ένας σπουδαίος σύμμαχος. Καναπέδες που γίνονται γραφεία, κρεβάτια που αιωρούνται, τραπεζαρίες που εμφανίζονται ως διά μαγείας εκεί που δεν το περιμένεις, ντουλάπια κρυμμένα οπουδήποτε μπορείς να φανταστείς. Όταν ζεις σε ένα τόσο μικρό χώρο, το παν είναι να εφεύρεις αποθηκευτικές λύσεις σε κάθε γωνιά, έτσι ώστε να μπορείς να κρατάς κρυμμένα όσα είναι απαραίτητα για τη διαβίωσή σου κερδίζοντας έτσι πολύτιμο ελεύθερο χώρο για να… κινείσαι. Εννοείται ότι θα ξεφορτωθείς όσα πράγματα δεν είναι απολύτως αναγκαία, αυτός άλλωστε είναι ο πρωταρχικός στόχος. Αν τώρα, σας φαίνεται αδιανόητο να ζήσετε χωρίς το αγαπημένο σας τραπεζάκι/καρεκλάκι/συμπληρώστε ελεύθερα, προτείνω να δείτε το ντοκιμαντέρ «Minimalism: A Documentary About the Important Things».

Πώς πραγματικά είναι να ζεις σε ένα μικροσκοπικό σπίτι;

Το πιο σπουδαίο μάθημα που πήρα ζώντας σε ένα σπίτι 23 τ.μ. για τέσσερα χρόνια ήταν αυτό: δεν χρειάζεσαι όσα νομίζεις ότι χρειάζεσαι. Πάνω-κάτω, δηλαδή, το ίδιο που συνειδητοποιεί κάθε άνθρωπος που περνάει την καθημερινότητά του σε έναν πολύ μικρό χώρο. Και είναι η απόλυτη αλήθεια. Όχι, δεν χρειάζεσαι ακόμα ένα φόρεμα, ούτε μία τεράστια τηλεόραση, ούτε καν δεύτερο (…καλά, τρίτο) ζευγάρι παπούτσια. Ένα μικρό σπίτι σε κάνει να το καταλάβεις αυτό (θέλοντας και μη) εις βάθος. Ύστερα, σιγά σιγά η ανάγκη των πραγμάτων εξαφανίζεται και στη θέση της έρχεται μία νέα αντίληψη για τον κόσμο, στα αλήθεια απελευθερωτική. Όχι μόνο γλυτώνεις χρήματα, αλλά επιπλέον έχεις χρόνο για όσα πραγματικά αγαπάς να κάνεις (σκέψου μόνο πόσο γρήγορα καθαρίζεται ένα σπίτι μινιόν!). 

Φυσικά υπάρχει και αρνητική πλευρά. ∆εν θα συμβούλευα κανέναν να μείνει σε ένα μικρό σπίτι που δεν έχει άπλετα παράθυρα, φυσικό φως και θέα σε ανοιχτό ορίζοντα. Με την έλλειψη όλων των παραπάνω η εμπειρία μπορεί να είναι αρκετά κλειστοφοβική. Επίσης, δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ πώς ένα tiny house θα μπορούσε να στεγάσει μία οικογένεια, αλλά εκεί έξω υπάρχουν εκατοντάδες τριμελείς ή και τετραμελείς οικογένειες που αμφισβητούν τα όρια της φαντασίας μου.

Τα μικροσκοπικά σπίτια της Ελλάδας

To EcoTiny House ιδρύθηκε το 2017 κι από τότε μέχρι σήμερα έχει κατασκευάσει περισσότερα από 200 μικροσκοπικά σπίτια σε όλη την Ευρώπη. Από τον Σεπτέμβριο του 2022 μπορούμε να βρούμε τα λιλιπούτεια σπίτια του και στην Ελλάδα μέσω της Tiny Homes (www.tinyhomes.gr), που είναι και ο επίσημος μεταπωλητής στη χώρα μας. Οι τιμές ξεκινούν από τις 31.200€ (+ΦΠΑ) και φτάνουν μέχρι και τις 60.00€ (+ΦΠΑ). Στην τιμή περιλαμβάνεται και η μεταφορά των σπιτιών κοντά στην Αθήνα, ενώ ο χρόνος παράδοσης κυμαίνεται στους 4-6 μήνες από τη στιγμή της παραγγελίας. Η εταιρεία ∆ούρος American Homes (www.douros.gr), πάλι, δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 1981 και ειδικεύεται στις προκατασκευασμένες κατοικίες. Στο portfolio της έχει να επιδείξει και αρκετές επιλογές σε tiny homes που ξεκινούν από τα 30 τ.μ. και φτάνουν μέχρι και τα 60 τ.μ., με πλήρη εξοπλισμό και δυνατότητα επέκτασης ή τροποποίησης. ∆εν είσαι σίγουρος ότι μπορείς να ζήσεις σε ένα μικροσκοπικό σπίτι; Γιατί δεν κάνεις μία δοκιμή; Στο www.booking.com, αλλά και στο www.nature.house.com θα βρεις πολλές επιλογές για να περάσεις λίγες μέρες σε ένα tiny home και να διαπιστώσεις αν η ζωή σε 20 τ.μ. σου ταιριάζει.

Μάθε περισσότερα
Υπάρχουν αρκετά ντοκιμαντέρ διαθέσιμα online που καταγράφουν τη ζωή σε ένα tiny house, όπως το «We The Tiny House People» ή το «Living Tiny Legally».  Πολύ δημοφιλής είναι η σειρά Tiny House Nation στo Netflix, αν κι εγώ θα σύστηνα το κανάλι «Living Big In a Tiny House» στο You Tube, όπου ο Bryce Langston γυρίζει όλη την υφήλιο παρουσιάζοντας τα καλύτερα Tiny Homes που μπορεί να βρει, παίρνοντας ταυτόχρονα ουσιαστικές συνεντεύξεις από τους ιδιοκτήτες τους.