Τα κτίρια της πόλης μιλάνε #8

Όταν ακούς τη φράση «κτίρια γραφείων» στο νου σου έρχονται κάτι παλιά κτίρια, μαύρα από το καυσαέριο, με λευκούς τοίχους στο εσωτερικό, που φωτίζονται από λαμπτήρες φθορισμού. Όταν τα κοιτάς αναρωτιέσαι αν υπάρχουν όντως άνθρωποι εκεί μέσα και τι δουλειά ακριβώς κάνουν. Και ναι, συμφωνώ ότι κάποια από αυτά έχουν μια γοητεία. Όμως, πέρασαν πια οι εποχές που οι εργασιακοί χώροι θύμιζαν κάτι τέτοιο. Την αρχή έκαναν μεγάλες εταιρείες και οργανισμοί όπως η Google, το Facebook και τα Apple Stores που ανέθεσαν σε έμπειρους αρχιτέκτονες τον σχεδιασμό των γραφείων τους.

Σιγά-σιγά και στην Αθήνα, βλέπουμε πολλές εταιρείες να δίνουν έμφαση στην ανακατασκευή ή μετασκευή των κτιρίων τους, δημιουργώντας μικρές κηλίδες χρώματος στον απέραντο γκρίζο καμβά αυτής της πόλης που ελπίζουμε να γίνουν όλο και περισσότερες μέχρι να γίνει η Αθήνα ένα τεράστιο ψηφιδωτό.

Ένα τέτοιο κτίριο βρίσκεται στον Ταύρο και στεγάζει τα γραφεία της αρχιτεκτονικής εταιρείας CFCOMPANY. Ο Ταύρος υπήρξε μια περιοχή με έντονη βιομηχανική δράση. Πρώτος λόγος: η Πειραιώς. Η κεντρική αρτηρία του εμπορίου με το εργοστάσιο φωταερίου και το πλήθος βιοτεχνιών διέσχιζε την περιοχή του Ταύρου και ένωνε την Αθήνα με το λιμάνι . Ο Ταύρος παλιότερα ήταν γεμάτος κτήματα και περιβόλια, όπως και οι περισσότερες περιοχές της Αθήνας. Από τις δεκαετίες του 1950 με 1960 εγκαταστάθηκε πολύς εργατικός πληθυσμός και άρχισε η βιομηχανική του ανάπτυξη. Πολλές οι βιοτεχνίες και μεγάλη ανάπτυξη του εμπορίου μεγάλης κλίμακας.

Κάπως έτσι, γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’60 στην οδό Τεώ, ανάμεσα σε χαμηλά σπίτια με μικρές αυλές και προσφυγικές κατοικίες, χτίστηκε μία βιοτεχνία φωτιστικών. Μέσα στα επόμενα χρόνια πρέπει να κατασκεύασε και να προμήθευσε τα καταστήματα της Αθήνας με πολλά φωτιστικά, τα οποία με τη σειρά τους θα στόλισαν τα δωμάτια πολλών αθηναϊκών σπιτιών. Μετά από αρκετά χρόνια λειτουργίας, η βιοτεχνία έκλεισε αφήνοντας πίσω της το «κουφάρι» του κτιρίου.

Κάπoυ εδώ συναντάμε και τη CFCOMPANY. Το κτίριο αγοράστηκε με σκοπό να στεγάσει τα νέα γραφεία της εταιρείας. Γιατί το συγκεκριμένο κτίριο; Η αρχιτεκτονική ομάδα με επικεφαλείς τους ιδρυτές της εταιρείας, Στέλιο Κούτσικο και Στάμο Φαφαλιό, εντυπωσιάστηκε από τις απλές, λειτουργικές, μοντέρνες γραμμές της αρχικής κατασκευής. Έτσι, ο μονολιθικός όγκος του κτιρίου δεν άλλαξε, αλλά διατηρήθηκε ως βάση για το πέρασμα στη νέα εποχή του κτιρίου. Επένδυσαν εξωτερικά το κέλυφος με φύλλα λαμαρίνας, υπογραμμίζοντας με αυτή την επιφάνεια την καινούρια φάση. Κράτησαν και τα ανοίγματα στις δύο προσόψεις τοποθετώντας υαλοπετάσματα από πάνω μέχρι κάτω, αλλά και στις πλαϊνές όψεις, όπου τοποθετήθηκαν γραμμικά παράθυρα.

Ο τέταρτος όροφος επιλέχθηκε για να στεγαστεί η αρχιτεκτονική εταιρεία. Για να διαφοροποιηθεί η χρήση του από το υπόλοιπο κτίριο τοποθετήθηκαν στα παράθυρα του ορόφου εξωτερικά σκίαστρα (περσίδες) στην απόχρωση του μπλε. Οι αρχιτέκτονες απέφυγαν να δώσουν βάρος σε φλύαρα διακοσμητικά στοιχεία. Αντιθέτως, τόνισαν ακόμη περισσότερο το industrial στοιχείο, χρησιμοποιώντας οικοδομικά υλικά όπως τσιμέντο, σίδερο, γυαλί, ξύλο. Κολώνες, δοκάρια, οροφές και δάπεδα έμειναν ανεπίχρηστα εντείνοντας έτσι το βιομηχανικό χαρακτήρα του κτιρίου.

Πάμε μια βόλτα και στο εσωτερικό;

Ο χώρος όπου βρίσκεται η αρχιτεκτονική εταιρεία είναι σχεδιασμένη στη λογική του open plan. Πρόκειται για ενιαίο χώρο με τα γραφεία και τα σχεδιαστήρια να παρατίθενται το ένα μετά το άλλο. Η διαρρύθμιση αυτή δίνει στους εργαζομένους τη δυνατότητα να έχουν οπτική επαφή μεταξύ τους και ταυτόχρονα διευκολύνει την επικοινωνία και τη συνεργασία τους.

Το δυνατό σημείο του χώρου βέβαια δεν είναι άλλο από το εσωτερικό αίθριο. Τοποθετήθηκε στο κέντρο περίπου του ορόφου, ενώ στη μια του πλευρά διαμορφώθηκαν τα γραφεία των διευθυντικών στελεχών. Το αίθριο εξυπηρετεί το βιοκλιματικό χαρακτήρα της κατασκευής, καθώς επιτρέπει τον καλύτερο αερισμό, δροσισμό και φωτισμό του χώρου. Ταυτόχρονα, λειτουργεί και σαν ένας εσωτερικός κήπος με χοντρό βότσαλο, ελιές και πορτοκαλιές. Μάλιστα, οι πορτοκαλιές παράγουν καρπούς και έτσι οι εργαζόμενοι μπορούν να απολαύσουν φρέσκο-στημένο χυμό πορτοκάλι.

Το σημαντικότερο, κατά τη γνώμη μου, στοιχείο είναι ότι το κτίριο εξωτερικά εναρμονίζεται πλήρως με το φυσικό και ιστορικό περιβάλλον της περιοχής, ενώ εσωτερικά δημιουργήθηκε ένα μοντέρνο εργασιακό περιβάλλον που μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και δημιουργίας.