«Η αρχιτεκτονική δεν μπορεί να λειτουργήσει εν κενώ. Η αρχιτεκτονική δεν είναι πολυτέλεια και δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει την πόλη σ’ άλλους», έλεγε και ξανάλεγε σε κάθε ευκαιρία ο αρχιτέκτονας και αναπληρωτής καθηγητής στο Ε.Μ.Π, Ανδρέας Κούρκουλας στο πλαίσιο των εργασιών του συμποσίου «Αθήνα σε Κρίση» στο μουσείο Μπενάκη. Το συμπόσιο πραγματοποιήθηκε την Κυριακή (28/11) με αντικείμενο την υποβάθμιση του ιστορικού κέντρου και την διατύπωση προτάσεων για την αναβάθμισή του. Με τη διαφορά ότι αυτοί που τώρα διεκδικούν ρόλο και λόγο στη λύση του προβλήματος είναι: οι αρχιτέκτονες. Παράλληλα σηματοδότησε την έναρξη μιας συνεργασίας πανεπιστημιακών από το Μετσόβειο, το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και του Εργαστηρίου Αρχιτεκτονικής Παραγωγής (LAPA) του πανεπιστημίου της Λοζάννης (EPFL).
Η ομάδα των 35 Ελβετών (καθηγητές και φοιτητές) θα μείνει στην Αθήνα ένα χρόνο και θα εκπονήσει έρευνα με τίτλο «Αθήνα, πόλη μεταναστών/ Αρχιτεκτονική της ενσωμάτωσης». Το πρώτο εξάμηνο θα μελετήσουν την πόλη. Το δεύτερο θα προχωρήσουν σε συγκεκριμένα πρότζεκτ εντός του αστικού ιστού. Οι Ελβετοί πηγαίνουν συνήθως όπου βλέπουν κρίση. Η Αβάνα και το Μπαχρέιν ήταν οι δύο προηγούμενοι σταθμοί τους μέχρι να καταλήξουν στην πρόκληση της Αθήνας. «Γιατί επιλέξατε εμάς;», ρωτώ τον Χάρι Γκούγκερ, επικεφαλής της ομάδας και καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο EFPL: «Καταρχάς ο πρώτος λόγος είναι καθαρά προσωπικός. Επισκέπτομαι την Αθήνα από το 1974. Τότε είχα βρεθεί αποκλεισμένος σε μια πόλη που ζούσε την κρίση του πραξικοπήματος στην Κύπρο. Σήμερα είμαι εδώ γιατί όλα τα φώτα της δημοσιότητας έχουν πέσει και πάλι στην Αθήνα, αλλά είναι όλα αρνητικά. Είναι μεγάλη η απόκλιση μεταξύ της ποιότητας και της δυναμικής που βλέπω εγώ στην πόλη και της κακής φήμης που έχει αποκτήσει είτε λόγω της υφισταμένης οικονομικής κρίσης, είτε λόγω των γεγονότων του 2008».
Αρκετοί πανεπιστημιακοί πήραν το λόγο την Κυριακή. Μίλησαν για την αρχαιολογία της πόλης, για το περιβάλλον, την οικονομία και τον τρόπο διακυβέρνησης. Οι εισηγήσεις έπρεπε να διαρκούν 15 λεπτά. Οι περισσότεροι βγήκαν εκτός χρόνου. «Αυτός ο καθηγητής δεν έβγαζε νόημα», ακούω έναν Ελβετό φοιτητή να λέει σε φίλο του. «Στην προσπάθειά του να φανεί όσο το δυνατόν πιο διανοούμενος, έχασε τον ειρμό του», συμπληρώνει. Σε αντίθεση με τους Έλληνες ακαδημαϊκούς ο Χάρι Γκούγκερ ήταν συνοπτικός, μιλούσε με παραδείγματα και φαίνεται ότι την ξέρει καλά την πόλη. «Η αρχιτεκτονική μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση του αστικού ιστού. Ο επανασχεδιασμός των δημόσιων χώρων δημιουργεί νέες ομάδες πολιτών. Γενικώς στην Ελλάδα βλέπεις μερικά πράγματα και απορείς: Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το Κοινωνικό Φαρμακείο στην πλατεία Βαρβακείου Αγοράς. Είναι σα να είπαν σε κάποιον: ‘μπορείς να τα κάνεις όλα λάθος;’ Και αυτός το έκανε. Η πλατεία, ο σχεδιασμός και ο ρόλος του φαρμακείου δεν επικοινωνούν. Είναι σα να μην υπάρχει». Σ το αμφιθέατρο του μουσείου Μπενάκη ήταν και ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αθηνών, Γιώργος Καμίνης, ίσως για να πάρει ιδέες.
14°
