Μνημειώδεις περιπέτειες στα ελληνικά μνημεία της UNESCO

Σε ποιον δόθηκε ο τελευταίος χρησμός του Μαντείου των Δελφών; Πού δημιουργήθηκε η πρώτη σχολή Καλών Τεχνών στον ελλαδικό χώρο; Ποιο ήταν το μικρότερο νησί στο οποίο είχε ιδρυθεί μια πόλη-κράτος; Η κατάκτηση ποιας περιοχής από τους Οθωμανούς αποτέλεσε ακόμα και θέμα όπερας; Τι βάρος έχει η δεύτερη μεγαλύτερη καμπάνα στον κόσμο και πού βρίσκεται;

Σε «Μνημειώδεις περιπέτειες στα ελληνικά μνημεία της UNESCO» έρχεται να βάλει τους μαθητές (ιδιαίτερα αυτούς στις ηλικίες 10-15 ετών), αλλά και όποιον αποφασίσει να αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά τους, η νέα δράση που παρουσίασε το Υπουργείο Πολιτισμού. Μια πρωτοβουλία-πρό(σ)κληση για ταξίδι στη γνώση με φόντο  επιβλητικές μυκηναϊκές ακροπόλεις και πανελλήνια ιερά, ισχυρές βασιλικές αυλές και κοσμοπολίτικα λιμάνια, μοναστικά κέντρα και λαμπρές βυζαντινές καστροπολιτείες.

Πολυδιάστατο και χρηστικό, το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος έχει αποσταλεί στις 116 Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε όλη τη χώρα. Είναι, όμως, προσβάσιμο και μέσα από τη σχετική ιστοσελίδα, στην ελληνική, αγγλική και τη γαλλική γλώσσα, στον καθένα που θα ενδιαφερθεί να ανοίξει ένα παράθυρο στον κόσμο των 18 από τα 19 μνημεία της χώρας που είναι ενταγμένα στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO (δεν περιλαμβάνεται το Ζαγόρι που μπήκε στη συγκεκριμένη λίστα πρόσφατα) ή και να προετοιμάσει την επίσκεψή του στους χώρους.

«Στόχος του υλικού αυτού είναι να βοηθήσει τους μαθητές να γνωρίσουν τα μνημεία αυτά, την ιστορία και την ιδιαίτερη σημασία τους, αλλά και να κατανοήσουν θεμελιώδεις έννοιες, όπως αυτές του “μνημείου”, της “πολιτιστικής κληρονομιάς” και της “εξέχουσας οικουμενικής σημασίας”, μαθαίνοντας παράλληλα για το χαρακτήρα και το ρόλο της UNESCO στην προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς» δήλωσε κατά την παρουσίαση του προγράμματος στο Μουσείο Ακρόπολης η Λίνα Μενδώνη. Η Υπουργός Πολιτισμού επεσήμανε επιπλέον πως «πρωτίστως το υλικό αποσκοπεί στο να δώσει στα παιδιά τη δυνατότητα να εμπεδώσουν τη σημασία των μνημείων ως τεκμηρίων του ιστορικού παρελθόντος και ως φορέων υλικών και άυλων αξιών και νοημάτων, που εξακολουθούν να έχουν σημασία για τις γενιές του σήμερα και του αύριο. Κατ’ επέκταση δε, να ευαισθητοποιηθούν ως προς την ανάγκη της προστασίας της κοινής πολιτιστικής μας κληρονομιάς».

Μνημειώδεις περιπέτειες στα ελληνικά μνημεία UNESCO: το εκπαιδευτικό υλικό

Ξεφυλλίζοντας τα σχετικά φυλλάδια και e-books (που διατίθενται σε εκτυπώσιμη μορφή), έχεις μέσα από μια σειρά κόμικς την ευκαιρία να περιδιαβείς εμβληματικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα, αριστουργήματα της ανθρώπινης διάνοιας και της αρχιτεκτονικής: τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών (παρέα με τη φιγούρα μιας πυθιονίκης), το Άγιο όρος (μαζί με έναν ταξιδευτή μοναχό), τα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης (με την αρχόντισσα Μαργαρίτα), τη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου (με τον γραμματέα του Μεγάλου Μαγίστρου), την παλαιά πόλη της Κέρκυρας (με τον γενικό καπιτάνο Πισάνι) και, φυσικά, την Ακρόπολη των Αθηνών (με την τεχνίτρια Μέλιννα).

Μπορείς ακόμα να ανακαλύψεις το περιβάλλον, την πορεία, επιμέρους σημεία ενδιαφέροντος αλλά και τις μορφές που συνδέθηκαν μέσα στους αιώνες π.χ. με τον ναό του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες (που υπήρξε η πρώτη εγχώρια εγγραφή στον Κατάλογο της UNESCO το 1986), το ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, την Ολυμπία, τον Μυστρά, τα Μετέωρα, τη Χώρα της Πάτμου, το μοναστήρι του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία, τη Νέα Μονή της Χίου αλλά και τη Μονή Δαφνίου. Και ακόμα, να ακολουθήσεις τα βήματα (την έρευνα και τις ανασκαφές) που οδήγησαν στη «γέννηση» κάθε μνημείου, λ.χ. στη Δήλο, το Πυθαγόρειο και το Ηραίο της Σάμου, τις Αιγές, τις Μυκήνες και την Τίρυνθα.

Η βεντάλια των επιλογών ανοίγει ακόμα περισσότερο στον ιστότοπο. Εδώ τα κόμικς των εντύπων ζωντανεύουν μέσα από αφηγήσεις σε podcasts για να ταξιδέψεις ακούγοντας, η φωτοθήκη σου δίνει οπτική πρόσβαση σε κάθε χώρο, ενώ ένα βίντεο παρέχει ενημέρωση για την UNESCO και τον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Στην ενότητα «Ανακαλύπτω παίζοντας» ο επισκέπτης καλείται να συνθέσει καρτποσταλικές φωτογραφίες (όπως της Μονής Ζωγράφου) σε παζλ, να σχηματίσει ζευγάρια εικόνων στο παιχνίδι μνήμης και να τεστάρει πόσο καλά τελικά γνωρίζει τα μνημεία απαντώντας σε μια σειρά ερωτήσεων, που όμως, δεν αφορούν μόνο τα ελληνικά μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς αλλά και ορισμένα από το εξωτερικό.

Έτσι, στις τελευταίες σελίδες του εκπαιδευτικού υλικού, υπό τον τίτλο «Μνημειώδεις διάλογοι στην Ελλάδα και τον κόσμο» και με στόχο να αναδειχθούν κοινά στοιχεία περισσότερο ή λιγότερο προφανή, το ορεινό ιερό του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες «συναντά» τις λαξευμένες σε βράχους εκκλησίες της Λαλιμπέλα στην Αιθιοπία, ο αρχαιολογικός χώρος των Αιγών το Τεοτιουακάν, τη σημαντικότερη πόλη των Αζτέκων, με τη χιλιόχρονη ιστορία, και το ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο το μοντερνιστικό νοσοκομείο του Σαντ Πάου στη Βαρκελώνη.

«Βάζουμε τον ελληνικό πολιτισμό στη θέση που του αναλογεί, που είναι πάρα πολύ σημαντική, αλλά δεν μένουμε μόνο σε αυτόν. Θέλουμε να δούμε και τους πολιτισμούς των άλλων. Γιατί και αυτό είναι ζητούμενο στην εποχή μας, ιδιαίτερα για τους πολίτες του αύριο· να μάθουν να σέβονται, να αποδέχονται και να συμβιώνουν. Είναι ένα υλικό από το παρελθόν μας που μιλάει για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε καλύτερα το μέλλον μας» αναφέρει στην Athens Voice γι’ αυτή την επιλογή η Ανδρομάχη Κατσελάκη, η οποία είχε τη γενική επίβλεψη και επιμέλεια του έργου.

Η δράση σχεδιάστηκε από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας της Διεύθυνσης Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων υπό τον γενικό συντονισμό της Αναστασίας Λαζαρίδου (επίτιμης προϊσταμένης της ΔΑΜΕΕΠ) και της Νικολέτας Σαραγά (αναπληρώτριας προϊσταμένης ΔΑΜΕΕΠ). Στην ομάδα εργασίας συμμετείχαν οι αρχαιολόγοι Ανδρομάχη Κατσελάκη, Αθηνά Παπαδάκη και Νικήτας Γεωργιόπουλος καθώς και ο γραφίστας Στέλιος Πίστας.