Σήμερα καλούμαστε να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας για δουλειές που ακόμα δεν έχουν δημιουργηθεί.
Γράφει ο Μάκης Λεβής*
Κάθε φορά που κάνουμε μια αναζήτηση στο Google, μια αγορά online, ή λαμβάνουμε μια σύσταση προϊόντος από την Amazon, ακόμα και όταν ανοίγουμε το Facebook για να μάθουμε τι μοιράστηκαν οι φίλοι μας, η τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence – AI) κρύβεται στο παρασκήνιο. Μερικές ακόμα εφαρμογές της είναι η εξατομικευμένη εμπειρία αγορών (Personalized shopping experience) που απολαμβάνουμε σε όλα τα online καταστήματα, ακόμα και στις προτάσεις που λαμβάνουμε όταν κλείσουμε ένα ταξίδι. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει εισέλθει και σε κλάδους όπως τα οικονομικά, η ιατρική, η αυτοκινητοβιομηχανία, κ.α. Ο κόσμος αλλάζει.
Σύμφωνα με έρευνα της Hubspot, το 63% των ανθρώπων δεν αντιλαμβάνονται ότι χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence – AI) στην καθημερινότητά τους. Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη, τα ρομπότ, τα αυτόνομα αυτοκίνητα δεν ανήκουν σε κάποια μακρινή πραγματικότητα, αλλά είναι πλέον διαθέσιμα σε όλους, σε μορφές και εφαρμογές που διαρκώς βελτιώνονται, εξαπλώνονται και χρησιμοποιούνται ευρέως.
Βιώνουμε ήδη την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, η οποία έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά που τη διαφοροποιούν από την προηγούμενη.
α. Δεδομένα - data, που δημιουργούμε τόσο εμείς οι άνθρωποι όσο και οι συσκευές του Internet of Things, που αποτελούν την πρώτη ύλη για της εξέλιξης της τεχνολογίας αιχμής
β. Υπολογιστική δύναμη. Για πρώτη φορά έχουμε στη διάθεσή μας υπολογιστική δύναμη που μπορεί να πραγματοποιήσει σχεδόν κάθε εντολή του ανθρώπου
γ. Τεχνητή νοημοσύνη, ένα υπολογιστικό σύστημα που μπορεί να εκτελέσει γνωστικές λειτουργίες ενώ ταυτόχρονα προσαρμόζεται και μαθαίνει, ώστε να γίνεται αποτελεσματικότερο.
Τι σημαίνουν όμως πρακτικά όλα τα παραπάνω;
Όπως υποστηρίζουν πολλοί επιστήμονες, οι αλλαγές στο άμεσο μέλλον θα είναι αντίστοιχες με τις αλλαγές που έφερε η βιομηχανική επανάσταση και έτσι βαφτίζουν την τεχνητή νοημοσύνη «το νέο ηλεκτρισμό», θεωρώντας ότι οι μηχανές και η τεχνητή νοημοσύνη θα έχουν αντίστοιχη επίπτωση στις ζωές μας με αυτή που έφερε ο ηλεκτρισμός τον προηγούμενο αιώνα.
Σήμερα καλούμαστε να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας για δουλειές που ακόμα δεν έχουν δημιουργηθεί, για να χρησιμοποιήσουν τεχνολογίες που ακόμα δεν έχουν ανακαλυφθεί, και όλα αυτά για να λύσουν προβλήματα που ακόμα δεν ξέρουμε ότι υπάρχουν.
Αφού ο κόσμος αλλάζει τι εφόδια θα χρειαστούν τα παιδιά; Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που δε γνωρίζουμε ποιες τεχνικές δεξιότητες (hard skills) θα πρέπει να μάθουν τα παιδιά μας, απλά γιατί δεν ξέρουμε πως θα είναι το μέλλον τους. Έτσι θα πρέπει να επικεντρωθούμε στα soft skills. Οι πιο σημαντικές δεξιότητες που χρειάζονται για τον 21ο αιώνα (21st century skills) είναι: κριτική σκέψη, σύνθετη επίλυση προβλημάτων, δημιουργικότητα, διαχείρηση ατόμων και ομάδων, κρίση και λήψη αποφάσεων, συναισθηματική νοημοσύνη, γνωστική ευελιξία αλλά και η δια βίου μάθηση.
Ως γονείς θα πρέπει να πάρουμε τη διασκέδαση των παιδιών μας στα σοβαρά! Θα πρέπει να φροντίσουμε να βρούμε δραστηριότητες που προσφέρουν στα παιδιά μας πολλά περισσότερα από μια ή δυο ώρες διασκέδασης μόνο. Βέβαια κάτι τέτοιο απαιτεί χρόνο από τους γονείς. Δώστε στα παιδιά μερικά υλικά και αφήστε τα να σκεφτούν τι μπορούν να κατασκευάσουν με αυτά. Καλέστε και φίλους τους ώστε και να μάθουν να συνεργάζονται αλλά και να σκεφτούν περισσότερες ιδέες. Ενώ όλοι μαθαίνουν να σκέφτονται «έξω από το κουτί», τα δικά σας παιδιά θα μάθουν να σκέφτονται διαφορετικά για το κουτί. Ο γιός μου έφτιαξε μόνος του ένα laptop από διάφορα πράγματα που βρήκε στο σπίτι. Η ώρα θα περάσει πιο δημιουργικά και ευχάριστα από το να καθήσουν μπροστά σε μια οθόνη, μικρή ή μεγάλη. Σύντομα δε θα χρειάζεται να τους δίνεται υλικά, θα τα βρίσκουν μόνοι τους. Ίσως το σπίτι να γίνει για λίγο αποθήκη αντικειμένων αλλά τα αποτελέσματα θα σας ενθαρύνουν να φτιάξετε ένα χώρο που θα μπορούν να αποθηκεύουν τα υλικά που χρειάζονται.
Αντί να δώσετε στα παιδιά κάτι να μάθουν, δώστε τους κάτι να κάνουν που να απαιτεί σκέψη και τότε η μάθηση θα έρθει φυσικά! Δώστε τους τροφή για σκέψη παίζοντας το παιχνίδι «Υπάρχει καλύτερος τρόπος να...» που θα ενισχύσει τη δημιουργικότητα τους αλλά και θα τα κρατήσει απασχολημένα κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου ταξιδιού. Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσα από το παιχνίδι! Έτσι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το παιχνίδι στη νοητική ανάπτυξη και μάθηση του παιδιού.
Καλό θα ήταν αντί να αγοράζουμε στα παιδιά μας όλα τα πράγματα που δεν είχαμε ως παιδιά, να τα μάθουμε όλα αυτά που δε διδαχτήκαμε. Τα υλικά πράγματα φθείρονται, η γνώση όμως παραμένει!
* Ο Μάκης Λεβής είναι πτυχιούχος του Μαθηματικού Πατρών με μεταπτυχιακό στην επιστήμη των υπολογιστών από το πανεπιστήμιο του Reading στην Αγγλία. Εργάστηκε για 6 χρόνια στον κλάδο των οικονομικών και έφτιαξε την πρώτη του εταιρία το 2007 με αντικείμενο το cloud computing. Το 2013 πουλάει την εταιρία και συνεχίζει να δημιουργεί startups με το πιο αξιόλογο το myTQ που βρέθηκε ανάμεσα στους finalists του Ελληνικού βραβείου επιχειρηματικότητας το 2015. Με μια ομάδα αξιόλογων συνεργατών ετοιμάζουν κατά παραγγελία δραστηριότητες με βάση το παιχνίδι αλλά και project-based βιωματική μάθηση για παιδιά και ενήλικες.
Θέλοντας να τεστάρω τις δυνατότητες και τα όρια του εργαλείου, άρχισα να ζητάω συμβουλές θεωρώντας μάλλον απίθανο (και ηθικά απωθητικό) το να το χρησιμοποιήσω. Μέσα σε μισή ώρα είχα αγοράσει μηνιαία συνδρομή.
13°
