Ταξιδια

Η Ιθάκη της δημοσιογράφου Άννας Δαμιανίδη

Στεριανές περιπλανήσεις που ξεστρατίζουν στην Ιθάκη;

Άννα Δαμιανίδη
ΤΕΥΧΟΣ 490
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ιθάκη: Η Άννα Δαμιανίδη γράφει για το αγαπημένο της νησί στην Athens Voice

«Η Ιθάκη ποτέ δεν θα σε γελάσει»

Αφότου ο Οδυσσέας γύρισε στην Ιθάκη, μπήκε στο σπίτι του, βρήκε τη γυναίκα του να τον περιμένει και σκότωσε τους μνηστήρες, κατέβασε τα ρολά στα παράθυρά του κι έζησε γαλήνια τις μέρες του και νοικοκυρεμένα, χωρίς να προκαλεί κανέναν και χωρίς να προκαλείται σε νέες περιπέτειες. Κάπως έτσι σκεφτόμουν το καλοκαίρι που πρωτοπήγα στην Ιθάκη και προσπαθούσα να αγιάσω, όπως έλεγε μια φίλη, να αγγίξω κάτι από τη μαγεία του μύθου της δηλαδή, περπατώντας στα δρομάκια της μικρής πόλης και των χωριών, σκαρφαλώνοντας σε όρη και λαγκάδια με μια μικρή μοτοσικλέτα, διασχίζοντας κάθε δρόμο που υπήρχε με άσφαλτο ή χώμα, κι όπου δεν περνούσε ρόδα συνεχίζοντας με τα πόδια, ακούραστα.

Μέγα λάθος να ζητάς την περιπέτεια στο σημείο ακριβώς όπου πρέπει να σταματήσει. Τα έχει πει ο Καβάφης, αλλά δεν τον πιστεύαμε. Αν δεν φυσάει μεγαλόπνοος ο Ζέφυρος στις περιποιημένες πλατείες και προκυμαίες στο Βαθύ, αν μοιάζουν τόσο ήρεμα και σε τόσο ανθρώπινη κλίμακα τα σπίτια, αρχοντικά για μικροαστούς, ιδανικά για σοφούς της καθημερινής ευφροσύνης, κάπου θα υπάρχει το ανήσυχο φάντασμα του θαλασσοπόρου, έλεγα στην αρχή. Στην πηγή Αρέθουσα, πάνω στα βουνά. Ή έξω από την Ανωγή, στα μενίρ. Σουβενίρ του Κύκλωπα έφερε μαζί του;

Παντού πήγα, από την εποχή που δεν πήγαινε δρόμος, το όνομα του νησιού έπρεπε να γίνει χειροπιαστή πραγματικότητα. Η Ιθάκη είναι το μόνο νησί όπου έζησα και τριγύρισα πάνω από έναν ολόκληρο μήνα και μάλιστα εργαζόμενη. Τότε γινόταν εκεί θεατρικό φεστιβάλ, τώρα γίνονται θερινά πανεπιστήμια, ομηρικά συνέδρια, έρευνες, φιλολογικές συναντήσεις. Ευτυχισμένοι φοιτητές, λόγιοι και καλλιτέχνες συναντιούνται τα βράδια σε ταβέρνες και εστιατόρια, κι ίσως μερικοί τα πρωινά βασανίζονται ακόμα να ερευνήσουν το παρελθόν, να αποκρυπτογραφήσουν τα ευρήματα, να αγγίξουν με τα χέρια τους τη γη που ενέπνευσε το νόστο, να γευτούν τη θάλασσα που αρνιόταν κάποτε να βοηθήσει. Είναι τόσο γαλήνια τα νερά, τιρκουάζ πάνω από τ’ άσπρα βότσαλα, τόσο πράσινες οι ακτές, που υποπτεύεται κανείς ότι μετά το φόνο των μνηστήρων κ.λπ. κ.λπ. ο κουρασμένος θαλασσοπόρος εφηύρε πρώτος τα θαλάσσια μπάνια.

Αν γινόμουν οδηγός τουριστικής ομάδας, έτσι θα οργάνωνα τη μέρα. Εκδρομούλα το πρωί. Καλαθάκι με ντοματούλες, τυρί, παξιμάδι και σταφύλι, και διαφορετικό προορισμό κάθε φορά. Αρχαιολογικά –έχει δύο– και άλλα μουσεία, πηγές, μοναστήρια, ορεινά χωριά, τοποθεσίες, όλα στη σειρά, να τα δεις μέχρι να πιάσει ζέστη. Ύστερα μπάνιο στην κοντινότερη παραλία, ή και σε μακρινότερη, γιατί όσο περισσότερες δοκιμάσεις τόσο καλύτερα. Που δεν τις φτάνεις όλες, γιατί αν τις έφτανες εύκολα, τι Ιθάκη θα ήταν αυτή; Ο δρόμος δεν είναι μακρύς, απλώς δεν υπάρχει καν. Αλλά υπάρχουν καΐκια. Κι αφού κολυμπήσεις και ψηθείς στον ήλιο ή αφήσεις στη σκιά το χρόνο του μεσημεριού να κυλήσει –ύψιστη καλοκαιρινή πολυτέλεια– το βράδυ επιστρέφεις με το καινούργιο δέρμα σου, το χαϊδεύεις με τα απαραίτητα και το εμφανίζεις στην πλατεία δροσερό για περίπατο και ραβανί στο παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο. 

Όσο κι αν έχουν αξιοποιηθεί οι θρύλοι και οι εικασίες μιας τόσο ξεχωριστής κληρονομιάς, το νησί έχει ακόμα μυστικά. Ας πούμε, το μοναστήρι των Καθαρών λέγεται έτσι λόγω της εικόνας που βρέθηκε στα χόρτα, ή μήπως είναι των Καθαρών, εκείνων τα παράξενων αιρετικών που περιπλανήθηκαν από την Ασία σε όλη την Ευρώπη και τους τιμά σήμερα ο τουρισμός των Πυρηναίων; Στεριανές περιπλανήσεις που ξεστρατίζουν στην Ιθάκη; Για βρείτε το!


* Η Άννα Δαμιανίδη είναι δημοσιογράφος.