Πολεις

Η Θεσσαλονίκη του 1900

Χάρτες, κάρτες και ιστορίες από μια πόλη που δεν μένει πια εδώ!

Στέφανος Τσιτσόπουλος
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η Θεσσαλονίκη των αρχών του 20ού αιώνα, με σημείο εκκίνησης το 1900. Και μια έκθεση που συμπυκνώνει τις μικρές καθημερινές ιστορίες και διηγήσεις της αστικής ζωής της, κάνοντας ταυτόχρονα focus και στην αφηγήση κάποιων στιγμών της μεγάλης Ιστορίας, έτσι όπως σάρωσε στο διάβα της την πόλη. Με μέσο διάδοσης τις επιχρωματισμένες ή ασπρόμαυρες κάρτες καθώς και περιηγήσεις στον ιστό της εποχής μέσω χαρτών και αξονομετρικών εικόνων που αποτυπώνουν την πολεοδομία μα και την ακμή της.

image

image

Αυτό είναι το περιεχόμενο της έκθεσης που ντεμπουτάρει στο Μουσείο Ύδρευσης στις 5 Φεβρουαρίου και ανασταίνει την πόλη που χάθηκε με την πυρκαγιά του 1917 ή άλλαξε χαρακτήρα μετέπειτα, και από πολυεθνική πύλη των Βαλκανίων, εκφυλίστηκε ή και βολεύτηκε με το νεοελληνικό παρατσούκλι-προσωνύμιο «συμπρωτεύουσα».

image

Η συλλογή του συλλέκτη Γιώργου Θωμαρέη και του ίδιου του μουσείου δοξάζουν, αναπολούν, συνθέτουν και υμνολογούν τούτη την αόρατη πλέον πόλη. Η διάταξή της, η θάλασσα, τα ήθη και τα έθιμα, οι αποβάθρες του λιμανιού, το τραμ, οι Εβραίες κυρίες με τις παραδοσιακές ενδυμασίες τους, τα τραπεζάκια έξω των εκατοντάδων καφέ κατά μήκος της προβλήτας και οι δύο περίφημοι νάνοι του κέντρου, που προκαλούσαν θαυμασμό μα και τρόμο. Το πάρκο του Λευκού Πύργου, η χλωροφυής τότε Βασιλίσσης Όλγας που ονομαζόταν Λεωφόρος των Εξοχών και των Κήπων και η σημερινή Μονή Λαζαριστών, όχι όπως είναι σήμερα, αλλά ως έλος, πλημμυρισμένο από τα νερά των βροχών. Τούρκικα κουρεία και Αρμένιοι οργανοπαίκτες, πλανόδιοι πωλητές χύμα γιαουρτιού και συλλαλητήρια στην Εθνικής Αμύνης (Χαμιδιέ) ενάντια στα εγκλήματα των Βούλγαρων Κομιτατζήδων, που τον Απρίλιο του 1903 αιματοκύλησαν τη Μακεδονία.

image

image

Περάστε, σταθείτε, κοιτάξετε, στοχαστείτε και επαναπροσδιορίστε τη σχέση σας με την πόλη, μυούμενοι μέσω τούτου του σπάνιου οπτικού footage στον μυστηριώδη, κοσμοπολίτικο, επικίνδυνο φορές, μα πάντα γοητευτικό, κόσμο της.

«Η Θεσσαλονίκη του 1900 μέσα από κάρτες και εικόνες»: Μουσείο Ύδρευσης (ΦΙΞ, Σφαγεία, 2310514029), έως 21 Μαρτίου

image

image

image

image

image

image

image

image

image

image

image