Το τέλος της πλαστικής σακούλας

Η πλαστική σακούλα μιας χρήσης αποτελεί αναμφισβήτητα το πιο διαδεδομένο και βολικό προϊόν παγκοσμίως για τη μεταφορά των καταναλωτικών αγαθών. Η υπερβολική χρήση τους, όμως, και οι συνέπειες που έχει για το περιβάλλον έχει αυξήσει και τον προβληματισμό για τη διαχείρισή τους. Για να καταλάβουμε τον όγκο της πλαστικής σακούλας που χρησιμοποιούμε αρκεί να μην τις πετάξουμε για ένα μικρό χρονικό διάστημα και θα δούμε να μαζεύεται στο σπίτι μας ένα βουνό από πλαστικές σακούλες. Ένα βουνό που θα χρειαστεί 400 χρόνια για να διαλυθεί. Αυτό το βουνό της πλαστικής σακούλας πάρα πολύ συχνά διαφεύγει από τον κύκλο διαχείρισης των αποβλήτων και καταλήγει στο θαλάσσιο περιβάλλον όπου γίνεται και αιτία θανάτου των θαλάσσιων πτηνών και θηλαστικών.

Σε έρευνα του ευρωβαρόμετρου πέρυσι, το 92% των Ευρωπαίων πολιτών εξέφρασε την ανησυχία του και απαίτησε άμεση δράση για τον περιορισμό της πλαστικής σακούλας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λαμβάνοντας υπόψιν την απαίτηση των πολιτών αλλά και τον κίνδυνο για το περιβάλλον υπερψήφισε την προηγούμενη εβδομάδα την οδηγία για τη μείωση της πλαστικής σακούλας. Η Δανέζα ευρωβουλευτής των ΠΡΑΣΙΝΩΝ και εισηγήτρια της οδηγίας Margrete Auken χαρακτήρισε ιστορική την απόφαση, αφού δεν έλειψαν οι αντιδράσεις τόσο από κάποια κράτη μέλη όσο και από την ευρωπαϊκή επιτροπή.

Σύμφωνα με τη νέα ευρωπαϊκή οδηγία το κάθε κράτος-μέλος θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι η ετήσια κατανάλωση λεπτής πλαστικής σακούλας δεν θα υπερβαίνει τις 90 σακούλες ανά πολίτη έως τα τέλη του 2019 και τις 40 σακούλες έως το 2025. Το κάθε κράτος-μέλος μπορεί να πάρει όποια μέτρα θέλει για να εξασφαλίσει αυτή τη μείωση, αν όμως δεν το επιτύχει το αργότερο μέχρι το τέλος του 2018 θα πρέπει να επιβάλει χρέωση για τις πλαστικές σακούλες που διατίθενται στα καταστήματα.

Κατά μέσο όρο ο κάθε Ευρωπαίος πολίτης χρησιμοποιεί 500 πλαστικές σακούλες, εκ των οποίων το 92% είναι μίας χρήσης. Στην Ιρλανδία, όπου ήδη εφαρμόζεται η χρέωση της πλαστικής σακούλας, η κατανάλωσή της έχει μειωθεί πάνω από 90% με το μέσο όρο να είναι 20 σακούλες ανά Ιρλανδό πολίτη. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ουγγαρία, όπου από το 2011 έχει επιβάλει χρέωση της πλαστικής σακούλας.

Ωστόσο, συμβιβασμός υπήρξε στο θέμα της βιοδιασπώμενης σακούλας, όπου και εξαιρέθηκε από την οδηγία μετά από πίεση του Ηνωμένου Βασιλείου. Παλαιότερα οι βιοδιασπώμενες πλαστικές σακούλες είχαν θεωρηθεί φιλικές προς το περιβάλλον. Πλην όμως υπάρχει μια κατηγορία, οι οξο-βιοαποικοδομήσιμες, οι οποίες βασίζονται σε μια τεχνολογία που αφορά στην προσθήκη ενός πρόσθετου στο συμβατικό πλαστικό υλικό, έτσι ώστε η σακούλα να διασπάται σε μικρο-θραύσματα που δημιουργούν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα στη διαχείρισή τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να αξιολογήσει τις συνέπειες για το περιβάλλον αυτού του τύπου της σακούλας και να επανεξεταστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο μέλλον για το αν θα ενταχθεί στην οδηγία ή όχι. Επίσης από την οδηγία εξαιρούνται οι πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες που απαιτούνται για την συσκευασία ευαίσθητων προϊόντων, όπως τα τυροκομικά, για λόγους υγιεινής αλλά και όταν αυτό βοηθά στην πρόληψη της σπατάλης των τροφίμων.

Εκατό δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο στην Ευρώπη με κόστος που ξεπερνά τα 740 εκατομμύρια ευρώ. Στις πλαστικές σακούλες αντικατοπτρίζονται οι καταναλωτικές μας συνήθειες. Αποτελούν το σύμβολο μιας κοινωνίας των σκουπιδιών, μιας κοινωνίας χωρίς μέλλον. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις σίγουρα βοηθούν, θα πρέπει όμως και οι πολίτες να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας και τις συμπεριφορές μας. Μαζί με τη πλαστική σακούλα, ας ξεφορτωθούμε και όλες εκείνες τις συνήθειες που υπονομεύουν το μέλλον μας.