Οι αρσενικοί φασιανοί χάνουν μέρος της όρασής τους για να εντυπωσιάσουν τα θηλυκά
Οι αρσενικοί φασιανοίμπορεί να κερδίζουν τις εντυπώσεις με τα θεαματικά, πολύχρωμα φτερά τους, όμως αυτή η «στολή επίδειξης» έχει κόστος. Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι οι αρσενικοί Lady Amherst’s και golden pheasants πληρώνουν την ομορφιά με ένα απρόσμενο μειονέκτημα: χάνουν μεγάλο μέρος του οπτικού τους πεδίου, αποκτώντας τυφλά σημεία που μπορούν να αποδειχθούν επικίνδυνα στο φυσικό περιβάλλον.
Η ιδέα ότι οι φασιανοί ίσως έβλεπαν χειρότερα λόγω της εντυπωσιακής φτερούγας στο κεφάλι τους είχε απασχολήσει τους ερευνητές, που στο παρελθόν μελετούσαν γιατί κάποια είδη πουλιών είναι πιο επιρρεπή σε συγκρούσεις με ανθρώπινες κατασκευές, όπως ανεμογεννήτριες. Για να επιβεβαιώσουν τις υποψίες τους, επισκέφθηκαν συλλογές πουλιών στη Γαλλία και την Αγγλία και εξέτασαν τέσσερις Lady Amherst’s pheasants και τρεις golden pheasants. Για σύγκριση, εξέτασαν επίσης silver και green pheasants, τα οποία δεν διαθέτουν τόσο περίτεχνο διάκοσμο στο κεφάλι.
Οι επιστήμονες τοποθέτησαν κάθε φασιανό σε ειδική βάση που σταθεροποιούσε το κεφάλι και χρησιμοποίησαν οφθαλμοσκόπιο, εξετάζοντας τα μάτια όπως θα έκανε ένας γιατρός σε άνθρωπο. Μετρώντας το σημείο στο οποίο το φως αντανακλούσε από τον αμφιβληστροειδή, χαρτογράφησαν το ακριβές οπτικό πεδίο κάθε πουλιού: πού έβλεπε, πού υπήρχε επικάλυψη από τα δύο μάτια και ποια περιοχή έμενε εντελώς «τυφλή».
Τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα. Στους αρσενικούς golden και Lady Amherst’s pheasants, τα εντυπωσιακά φτερά που καμαρώνουν στο κεφάλι περιορίζουν σημαντικά την όραση προς τα πάνω, ακριβώς όπως το γείσο ενός καπέλου μπορεί να μπλοκάρει τη ματιά. Συνολικά, οι αρσενικοί έβλεπαν περίπου 41% λιγότερο από τις θηλυκές, από το πάνω έως το κάτω άκρο του οπτικού πεδίου τους. Στα δύο είδη που χρησιμοποιήθηκαν ως σύγκριση, silver και green pheasants, δεν υπήρχαν τέτοιες διαφορές μεταξύ των φύλων.
Η μειωμένη όραση δεν είναι καθόλου αμελητέα για τους φασιανούς, καθώς πρόκειται για πουλιά που περνούν μεγάλο μέρος της ημέρας στο έδαφος αναζητώντας τροφή. Το γεγονός ότι κοιτούν κάτω κάνει τις τυφλές ζώνες τους ακόμη πιο επικίνδυνες: ένας θηρευτής που προσεγγίζει από ψηλά ή από το πίσω μέρος μπορεί να μην γίνει καν αντιληπτός. Παράλληλα, τα εκτυφλωτικά χρώματα των αρσενικών λειτουργούν ως καμουφλάζ… για τους εχθρούς τους, αφού τα καθιστούν ακόμη πιο ορατά.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι αρσενικοί φασιανοί αυτών των ειδών αλλάζουν τα φτερά στο κεφάλι τους κάθε φθινόπωρο, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, με αποτέλεσμα να ανακτούν για λίγο μεγαλύτερο οπτικό πεδίο. Είναι η πρώτη φορά που τεκμηριώνεται ότι το οπτικό πεδίο ενός πουλιού μπορεί να αλλάζει εποχικά. Το εύρημα θεωρείται σημαντικό βήμα για την κατανόηση της σχέσης μεταξύ εξελικτικής επιλογής, εμφάνισης και επιβίωσης.
Παρότι τα συμπεράσματα βασίζονται σε πουλιά που ζουν σε αιχμαλωσία, οι ειδικοί σημειώνουν ότι η έρευνα ανοίγει νέο δρόμο για τη μελέτη της φυσικής ιστορίας των φασιανών στη φύση. Και φαίνεται να επιβεβαιώνει κάτι παλιό όσο και η εξέλιξη: το φλερτ μπορεί να εντυπωσιάζει, αλλά κοστίζει.
