Εxplainer: Οι καύσωνες είναι εδώ. Αλλά τι είναι η «κλιματική πορνογραφία»;

Πρώιμοι και παρατεταμένοι καύσωνες πλήττουν Ευρώπη, ΗΠΑ και Κίνα. Ξηρασία, λειψυδρία και πυρκαγιές είναι εδώ, ενώ στις πρώτες 40 ημέρες του καλοκαιριού έχουν καταρριφθεί ιστορικά ρεκόρ θερμοκρασίας καθώς ο υδράργυρος σκαρφάλωσε για πρώτη φορά στους 44,4 βαθμούς (ΗΠΑ), στους 41 (Βρετανία) ή στους 40 στην περίπτωση της Κίνας όπου 84 πόλεις κηρύχθηκαν σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού

Ένα κύμα καύσωνα είναι, γιατί ν’ ανησυχώ;

Οι ειδικοί προειδοποιούν πως αυτό που ζούμε το τελευταίο διάστημα είναι μόνο η αρχή. Όταν τα παιδιά μας φτάσουν στη σημερινή μας ηλικία, θα λαχταρούν για ένα καλοκαίρι τόσο «δροσερό» όπως το 2022, γιατί πολύ πριν από το τέλος του αιώνα, η ζέστη με 40+ βαθμούς Κελσίου θα είναι εντελώς συνηθισμένη. Η αλήθεια ότι μια κάποια «κλιματική κατάρρευση θα την ζήσουμε. Και αυτό δεν είναι ανησυχητικό. Δεν είναι «κλιματική πορνογραφία», όπως λένε μερικοί. Απλώς έτσι έχουν τα πράγματα.

Ωπα, τι είναι η «κλιματική πορνογραφία»;

Στις αρχές του αιώνα, κυβερνήσεις αλλά και οργανισμοί Μέσων Ενημέρωσης κατηγορήθηκαν ότι υπονόμευσαν τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη με έναν τόσο κινδυνολογικό τρόπο που χαρακτηρίστηκε «κλιματική πορνογραφία». Σύμφωνα με μια ανάγνωση, την οποία είχε συμμεριστεί και το βρετανικό Institute for Public Policy Research σε έκθεσή του το 2006, το α λα Αποκάλυψη στυλ με το οποίο απεικονίζεται συχνά η κλιματική αλλαγή στον Τύπο πετυχαίνει μόνο να «εντυπωσιάζει» τους ανθρώπους ενώ υπονομεύει τις πρακτικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η έκθεση, με τίτλο Warm Words, προέτρεπε τότε κυβερνήσεις και μέσα ενημέρωσης να σταματήσουν να χρησιμοποιούν αυτή τη γλώσσα και να αρχίσουν να προτρέπουν σε μια φιλική προς το περιβάλλον στάση περιγράφοντας αυτή τη σχέση «ως ένα brand που μπορεί και πρέπει να πουληθεί».

Και πώς έχουν τα πράγματα δηλαδή;

Στις προσεχείς δεκαετίες, τα καλοκαίρια θα γίνουν πιο ζεστά και θα διαρκούν περισσότερο, υπερκαλύπτοντας τις υπόλοιπες εποχές, μειώνοντας τον χειμώνα σε λίγους μήνες καταστροφικών πλημμυρών και καταιγίδων. Η ζέστη θα είναι ο δεδομένος καιρός για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, όταν ένας συνδυασμός υψηλών θερμοκρασιών και υγρασίας θα κάνει την ηλιοθεραπεία και την εργασία στην ύπαιθρο εξαιρετικά δυσάρεστη και δυνητικά θανατηφόρα. Τα σπίτια μας θα προσφέρουν ελάχιστη δροσιά καθώς θα μετατραπούν σε μη βιώσιμες παγίδες υπερθέρμανσης.

Ε, δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα χέρια...

Πράγματι, όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα εγκαταλείψουν τις πόλεις για να ξεφύγουν από το φαινόμενο της υπερθέρμανσης που θα τις μετατρέψει σε αφόρητες σάουνες. Μια γενική μετανάστευση προς τα βόρεια και τα βουνά αναμένεται, καθώς τα μέρη με ψυχρότερες συνθήκες διαβίωσης θα γίνουν περιζήτητα.

Τόσο πολύ θα επηρεαστεί η ζωή μας;

Τόσο και περισσότερο. Η προοδευτική κατάρρευση του κλίματος θα επηρεάσει τους πάντες και θα εισέλθει σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Οι υποδομές μεταφορών και ενέργειας θα υποκύψουν επανειλημμένα στην επίθεση των ακραίων καιρικών φαινομένων, καθιστώντας μέχρι και τα απλά ταξίδια όλο και πιο προβληματικά και τις διακοπές ρεύματος φυσιολογικό μέρος της καθημερινής ζωής.

Και η υγεία μας με ποιον τρόπο θα επηρεαστεί;

Οι υπηρεσίες υγείας θα λυγίσουν, καθώς δεκάδες χιλιάδες από τα πιο ευάλωτα άτομα θα παλεύουν με την αυξανόμενη ζέστη και την υγρασία. Την ίδια ώρα θα αυξάνονται τα κρούσματα δηλητηριάσεων λόγω μόλυνσης των τροφίμων και του νερού που θα σχετίζονται με τη ζέστη και οι νέες ασθένειες που θα προκληθούν από τις θερμότερες συνθήκες – συμπεριλαμβανομένης της ελονοσίας και δάγγειου πυρετού - θα κυριαρχήσουν. Προβλέπεται, επίσης, έκρηξη στα προβλήματα ψυχικής υγείας, καθώς οι συνθήκες διαβίωσης θα γίνονται ολοένα και πιο απελπιστικές για πολλούς και η πίεση σε άτομα και οικογένειες θα έχει τεράστιο αντίκτυπο.

Να περιμένουμε και επισιτιστική κρίση;

Ένα συνδυασμός ξηρασίας, καταρρακτωδών βροχών και χαλαζόπτωσης, πλημμυρών και νέων παρασίτων που ευδοκιμούν στη ζέστη θα επηρεάσει τις καλλιέργειες και, αναπόφευκτα, θα φέρει κλιματικούς πολέμους. Μια μελέτη προβλέπει ότι μέχρι το 2050 ο κόσμος θα χρειάζεται 50% επιπλέον σε τρόφιμα, ενώ οι αποδόσεις των καλλιεργειών θα μπορούσαν να μειωθούν έως και 30%. Αυτό δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια κλασική συνταγή για εκτεταμένη πείνα, κοινωνική αναταραχή και εμφύλιες διαμάχες.

Όλα αυτά από λίγη παραπάνω ζέστη;

Η ζέστη και η ξηρασία θα είναι οι χαρακτηριστικές συνθήκες, αλλά θα εξακολουθούν να υπάρχουν βροχές. Το καλοκαίρι, οι νεροποντές και οι καταιγίδες θα είναι τόσο έντονες που οι «λίγες» βροχές θα διεισδύουν στο έδαφος και το μεγαλύτερο μέρος του νερού θα ρέει στην επιφάνεια προκαλώντας θανατηφόρες και καταστροφικές πλημμύρες. Το φθινόπωρο και ο χειμώνας θα εμφανίσουν συχνές εμφανίσεις ισχυρών και καταστροφικών καταιγίδων καθώς και των λεγόμενων ατμοσφαιρικών «χειμάρρων», που θα φέρουν βροχές που θα διαρκούν για μέρες, ενώ θα σημειώνονται και πλημμύρες ποταμών σε βιβλική κλίμακα.

Αλήθεια, τώρα, χρειάζεται να ζούμε με αυτόν τον τρόμο;

Όπως επισημαίνει στον Guardian o Bill McGuire, ομότιμος καθηγητής γεωφυσικών και κλιματικών κινδύνων στο UCL και συγγραφέας του βιβλίου «Hothouse Earth: an Inhabitant’s Guide», πάρα πολλοί από εμάς ακόμα πιστεύουν ότι η παγκόσμια θέρμανση θα σημαίνει απλώς ότι ο κόσμος θα γίνει λίγο πιο ζεστός. Αυτό είναι εντελώς λάθος. Συνεπώς να φοβόμαστε, αλλά μην αφήνουμε αυτός ο φόβος να μας παραλύει. Τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα, αλλά –συνεργαζόμενοι– έχουμε ακόμα τον χρόνο να σταματήσουμε ένα επικίνδυνο μέλλον πριν να γίνει κατακλυσμικό.