Τι γνωρίζουν οι Έλληνες για την Κλιματική Αλλαγή;

Όταν, πριν από ένα χρόνο περίπου, δημοσιεύτηκε η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής (IPCC) του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, που δίνει μόνο 12 χρόνια για να συγκρατήσουμε τη θερμοκρασία του πλανήτη στο όριο του 1,5 βαθμού σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, υπήρξε παγκόσμια ανησυχία για την τεράστια καταστροφή που επίκειται. Ανησυχία που μετατράπηκε σε κινητοποίηση και απαίτηση του κόσμου για άμεσες πολιτικές αποφάσεις. Για τολμηρές αποφάσεις μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, όπως επισημαίνει και η έκθεση του ΟΗΕ, για να παρθούν αυτές οι αποφάσεις θα πρέπει να κατανοήσουν οι πολιτικοί το μέγεθος του προβλήματος. Αντίστοιχα θα πρέπει και οι πολίτες να γνωρίζουν, όχι μόνο για να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους αλλά και για να ασκήσουν πιέσεις. Να διεκδικήσουν τη ζωή στον ένα και μοναδικό πλανήτη.

Τι γνωρίζουν οι Έλληνες όμως για την κλιματική αλλαγή; Με αυτό καταπιάστηκε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) στην πρώτη πανελλαδική έρευνα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η έρευνα έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-IP και τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν σε μια ιδιαίτερη εκδήλωση στην Αίθουσα Γενικών Συνελεύσεων της Τράπεζας της Ελλάδας.

«Το πρόγραμμα αυτό αφορά την επιβίωση των επόμενων γενεών. Θα χρειαστεί να πάρουμε ριζοσπαστικές αποφάσεις άμεσα» θα πει η κυρία Λυδία Καρρά, Πρόεδρος της ΕΛΛΕΤ κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Όπως εξήγησε η κυρία Καρρά «η έρευνα χαρτογραφεί τις σημερινές στάσεις της κοινής γνώμης ανά Περιφέρεια και ηλικιακή ομάδα, και θα αποτελέσει σταθμό για τους ανθρώπους που ασχολούνται με τη χάραξη πολιτικής για την κλιματική αλλαγή. Όχι τώρα αλλά και στο μέλλον».

Ας δούμε όμως μέσα από το ερωτηματολόγιο της έρευνας τι απασχολεί του Έλληνες. Η κ. Χριστίνα Καράμπελα, Διευθύνουσα Σύμβουλος της qed Market Research, και ο Διευθυντής Ερευνών Βασίλης Κοκιόπουλος, που διεξήγαγαν την έρευνα, εξήγησαν ότι μέσα από ένα δείγμα 1.336 τηλεφωνικών συνεντεύξεων με άτομα ηλικίας από 15-54 ετών επιχείρησαν να βγάλουν συμπεράσματα για το τι απασχολεί τους Έλληνες, προτρέποντας τους ερωτώμενους να σκεφτούν τόσο για το μέλλον τους όσο και για το μέλλον της χώρας τους. Έτσι στο ερώτημα «ποιο θεωρούν το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα έχει να αντιμετωπίσει η Ελλάδα τα επόμενα 20 χρόνια», η ανεργία και η επαγγελματική αποκατάσταση ήταν η αυθόρμητη απάντηση των συμμετεχόντων σε ποσοστό 45%. Ακολουθεί η κλιματική αλλαγή, η καταστροφή και η ρύπανση του περιβάλλοντος, η οικονομική κρίση, το προσφυγικό, η υπογεννητικότητα και τελευταία η εγκληματικότητα.       

Ωστόσο στην ερώτηση για «το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα έχει να αντιμετωπίσει ο κόσμος σε παγκόσμιο επίπεδο», η κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον κρίνεται ως το μεγαλύτερο παγκόσμιο πρόβλημα, ενώ ακολουθούν, η ανεργία, ο κίνδυνος πολέμου, η οικονομική κρίση και η ανισότητα μεταξύ των λαών.

Στην ερώτηση για το «πόσο ενημερωμένοι είναι οι πολίτες για περιβαλλοντικά προβλήματα», όπως η ρύπανση, οι δασικές πυρκαγιές, η ρύπανση των υδάτινων πόρων, των ακτών και των θαλασσών, καθώς και η διαχείριση των απορριμμάτων και η κλιματική αλλαγή, οι πυρκαγιές και η κλιματική αλλαγή συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Μεγάλη διάσταση υπάρχει μεταξύ της εκτίμησης της σοβαρότητας και της επίγνωσης των επιπτώσεων και της ενημέρωσης για την κλιματική αλλαγή. «Υπάρχει σαφές έλλειμμα για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους έλληνες» σχολιάζει ο κ. Κοκιόπουλος ενώ συμπληρώνει ότι οι νέοι  αντιλαμβάνονται περισσότερο πόσο σοβαρό είναι το θέμα της κλιματικής αλλαγής και το έλλειμμα ενημέρωσης που έχουν, σε αντίθεση με τους ερωτώμενους μεγαλύτερης ηλικίας.

«Έχει η κλιματική αλλαγή πολιτικό πρόσημο;» Όχι απαντά το 41% των ερωτώμενων που θεωρεί ότι η κλιματική αλλαγή αφορά όλους τους πολιτικούς χώρους. Κάτι που θα πρέπει να απασχολήσει έντονα τον Πράσινο χώρο στην Ελλάδα.

Ένα άλλο στοιχείο της έρευνας που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι ότι περιοχές με μεγαλύτερη τρωτότητα στην κλιματική αλλαγή, όπως η Δυτική Μακεδονία, η Πελοπόννησος, το Νότιο Αιγαίο και η Κρήτη έχουν χαμηλότερο βαθμό ενημέρωσης σε σχέση με άλλες περιοχές της Ελλάδας.

Η έρευνα συνεχίστηκε με ερωτήσεις που αφορούν τα μέτρα που μπορούν να πάρουν στην  καθημερινότητα τους οι πολίτες ώστε να συμβάλουν στην μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και με αυτό τον τρόπο να συμβάλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Βάση των απαντήσεων οι έλληνες δείχνουν διατεθειμένοι να ανακυκλώσουν, να μειώσουν την κατανάλωση κρέατος και να αναβαθμίσουν ενεργειακά τις κατοικίες τους. Ωστόσο στο θέμα της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών οι πολίτες με μικρότερη οικονομική επιφάνεια εμφανίζονται αρκετά επιφυλακτικοί στην υλοποίηση τέτοιων δράσεων. Κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει τη διοίκηση.

Ας ελπίσουμε η έρευνα να αποτελέσει πραγματικό εργαλείο για την διαμόρφωση πολιτικών για την κλιματική αλλαγή, γιατί το να λέμε ότι έχουμε 12 χρόνια για να αντιστρέψουμε την κατάσταση είναι μάλλον υπερβολικά αισιόδοξο τη στιγμή που δεν παίρνουμε γενναίες αποφάσεις για την απεξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα.