Greek Arcade Museum: Μπήκαμε στο μουσείο, μιλήσαμε με τον Ηλία Τσινταβή και παίξαμε ηλεκτρονικά παιχνίδια
Απόγευμα καθημερινής σε ένα ανύποπτο σημείο στο Παλαιό Φάληρο. Στο νούμερο 71 της οδούς Δημοκρατίας βρίσκεται ένα ισόγειο που στην πόρτα του φιγουράρουν o Super Mario και ο Sonic the Hedgedog. Ο ανυποψίαστος περαστικός ίσως σκεφτεί ότι μέσα στεγάζεται κάποιο ξεχασμένο από τον νέο χρόνο κατάστημα ενοικίασης βιντεοπαιχνιδιών ή έστω service παιχνιδομηχανών. Κι ακόμα και ο υποψιασμένος δεν μπορεί να φανταστεί αυτό που τον περιμένει αν σπρώξει την πόρτα. Η χρονομηχανή του θα λειτουργήσει και αμέτρητες αναμνήσεις ή (για τον νεότερο) ιστορίες που έχει ακούσει από τους γονείς του θα ζωντανέψουν μπροστά στα μάτια του μέσα από τα περίπου 100 arcades που θα του αποκαλυφθούν. Από τα βαριεστημένα απογεύματα στα ουφάδικα του κέντρου μέχρι τα ατελείωτα καλοκαίρια στα καφενεία του χωριού παίζοντας Tetris ή PacMan περιμένοντας τον θείο σου να σου αγοράσει σουβλάκι, από το 70s κάψιμο του Pong μέχρι το branded arcade του Star Wars κι από το Bubble Shooter μέχρι το Teken 3, από τις μάχες με το Times of Crisis μέχρι τους αγώνες στην πίστα του OutRun, από το πρώτο Atari μέχρι το πρώτο Nintendo όλη η παιδική ηλικία τριών τουλάχιστον γενεών χωράει σε ένα ισόγειο στο Παλαιό Φάληρο. Και -το πιο σημαντικό- είναι ξανά ζωντανή και μπορείς να παίξεις ξανά μαζί της.
Το Greek Arcades Museumείναι μια ιδέα που γεννήθηκε στα μυαλά δύο συλλεκτών όταν βρέθηκαν με περισσότερα μηχανήματα από όσα χωρούσαν στο σπίτι τους. Ο ένας από αυτούς είναι ο Ηλίας Τσινταβής, δικηγόρος, που τα τελευταία χρόνια αφιέρωσε τα afterwork απογεύματά του στο να στήσει αυτή την ιδέα σε πραγματικές συνθήκες, να της δώσει σάρκα και οστά. Μετά από πολλή δουλειά και προσπάθεια και πολλές δυσκολίες το αποτέλεσμα είναι έτοιμο να ανοίξει τις πόρτες του και να υποδεχθεί τον κόσμο που καθημερινά στέλνει μηνύματα στους λογαριασμούς του μουσείου στα social media ρωτώντας πότε μπορεί να έρθει. Μετρώντας το πόσα και ποια παιχνίδια βρίσκονται συγκεντρωμένα σε αυτήν την απόκεντρη, undercover retro όαση δεν μας είναι καθόλου δύσκολο να καταλάβουμε το γιατί.
Τον Ηλία Τσινταβή μπορείς να τον ακούς με τις ώρες να σου αναλύει το κάθε παιχνίδι, το πώς φτιάχτηκε, τη σημειολογική σημασία του για την εποχή του, το πώς το απέκτησε, και το πώς το ξανάφερε στη ζωή, πώς ανακάλυψε τη σπάνια πλακέτα που του έλειπε. Το μόνο που μπορεί να σου αποσπάσει την προσοχή είναι το ίδιο το παιχνίδι – το βλέμμα σου το κλέβουν τα χρώματα και οι οθόνες, και τα χέρια σου ανυπομονούν να κολλήσουν στο Pong και στο NBA μπάσκετ.
Greek Arcade Museum: Ο Ηλίας Τσανταβής μιλάει για το afternoon project που έγινε μουσείο
«Έπαιζα από μικρός παιχνίδια, από δέκα χρονών, και μικρότερος ίσως, με κονσόλες που μου έφερνε ο θείος μου από την Αμερική. Είχα από δέκα χρονών υπολογιστή που για εκείνες τις εποχές δεν υπήρχε, πάντα μου άρεσε αυτή η κουλτούρα, είχα μετά και ως ενήλικας παιχνίδια και ένα arcade στο σπίτι» μας λέει ο Ηλίας Τσινταβής. «Αλλά από το να σου αρέσει κάτι πολύ μέχρι να το κάνεις καλά και οργανωμένα η απόσταση είναι τεράστια. Κι εγώ δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα τη διέσχιζα αυτή την απόσταση, ότι θα έχω ένα ουφάδικο – μουσείο με τόση ιστορία μέσα.
Αυτό το μουσείο ξεκίνησε από συγκυρίες. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας έτυχε να βρεθώ μπροστά σε κάποιες ευκαιρίες να αγοράσω κάποια arcades μέσω ενός γνωστού που ήξερε κάποιον που πουλούσε. Το ένα έφερε το άλλο και βρέθηκα ξαφνικά με 26 καμπίνες και παιχνίδια και κάπου εκεί έπεσε η ιδέα να νοικιάσουμε έναν χώρο για να μπορούμε να βάλουμε τα παιχνίδια μας και να παίζουμε μεταξύ μας. Βρήκαμε αυτόν εδώ τον χώρο, προσπαθήσαμε να τον φτιάξουμε στην αρχή λίγο σύμφωνα με τις προσωπικές μας ανάγκες – όταν είναι να παίζεις μόνος σου έχεις και πιο ταπεινά κριτήρια. Βάλαμε τα πρώτα μηχανήματα αλλά ο χώρος παρέμενε ψιλοάδειος – κάπου εκεί το μικρόβιο είχε μπει ήδη.
Δουλεύω πάρα πολλές ώρες και όταν γυρνάω αργά στο σπίτι και τα παιδιά έχουν πια κοιμηθεί κάθομαι και σκέφτομαι διάφορα πράγματα. Μια από τις σκέψεις που έκανα τότε ήταν «Ποιο να είναι άραγε το πρώτο ηλεκτρονικό παιχνίδι που βγήκε ποτέ και τι ωραία θα ήταν να το έχω;». Το ψάχνω, διαβάζω, βρίσκω το Pong το πρώτο παιχνίδι που έγινε πραγματικά διάσημο. Υπήρχε ένα αυθεντικό στον Καναδά, ήταν ακριβό, αλλά μπορούσα να το αγοράσω. Το αγόρασα, το παρήγγειλα, ήρθε – κι εκεί συνειδητοποίησα ότι το μικρόβιο είχε περάσει σε άλλο επίπεδο. Είχα συνειδητοποιήσει εν τω μεταξύ ότι δεν είναι αδύνατον να χτίσω μια καλή συλλογή με arcades. Μου είχε ανοίξει πια η όρεξη, βρήκα και ένα OutRun, και σκεφτόμουν συνέχεια πόσο ωραία θα ήταν να είχα και το ένα και το άλλο. Πόσο ωραίο θα ήταν να έχω ένα Daytona και όλα αυτά τα παιχνίδια με τα οποία μεγαλώσαμε; Έτσι ξεκίνησα να αγοράζω κι άλλα και με μια επίσκεψή μου σε μια αποθήκη στη Βόρεια Ελλάδα πήρα περίπου 120 παιχνίδια μαζεμένα – αναγκάστηκα να νοικιάσω δυο αποθήκες για να τα βάλω. Από εκεί και πέρα ξεκίνησα να είμαι επιλεκτικός – άλλωστε πολλά είναι ρημάδια όταν τα παίρνουμε και έχουν πολλή δουλειά για να φτιαχτούν και να ξαναγίνουν λειτουργικά, να βρεθούν ανταλλακτικά, όλα αυτά. Μιλάμε για περίπου ενάμιση χρόνο δουλειάς ή και δύο. Πολύς κόπος, πολλή προσπάθεια και όταν μιλάμε για ένα afternoon project γίνεται ακόμα πιο δύσκολο. Αφιερώνεις ό, τι χρόνο ξεκλέψεις , μισή ώρα τη μία ημέρα, ένα τέταρτο την άλλη, να έρθεις λίγο με το παιδί τη μεθεπόμενη.
Σε κάποιο σημείο η συλλογή είχε γίνει πια ικανοποιητική και μπορούσε να υποστηρίξει κάτι περισσότερο. Έπεσε η ιδέα να δημιουργηθεί ένα μουσείο για να μπορεί μεταξύ άλλων να έχει πρόσβαση σε όλο αυτό και περισσότερος κόσμος, να μην μένει περιορισμένο μόνο μεταξύ δυο τριών φίλων.
Το ψάξαμε νομοθετικά, το μουσείο ήταν η ιδανική μορφή που μπορούσε να πάρει όλο αυτό – ο νόμος δεν θα άφηνε περιθώριο για οτιδήποτε άλλο. Απευθύνθηκα στην ΕΕΕΠ (Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων) η οποία μας έδωσε σχετική άδεια υποδεχόμενη θετικά την ιδέα. Συνάντησα την καλή πλευρά του ελληνικού κράτους – όχι εγώ τα μηχανήματα. Αυτά τα μηχανήματα είναι η παιδική μας ηλικία και από τη στιγμή που πληρούμε και σκοπεύουμε να τηρήσουμε κατά γράμμα όλες τις προδιαγραφές ασφάλειας ήταν εύκολο να πειστούν για το εγχείρημα».
Όταν δεν περπατάμε ανάμεσα στις κονσόλες ή δεν κολλάμε στο εμβληματικό Pong ή ποδοσφαιράκι συνεχίζουμε την κουβέντα πάνω στα χαρακτηριστικά σκαμπό που όσοι πέρασαν από τα ουφάδικα της δεκαετίας του ’80 θυμούνται πολύ καλά. Μερικά παραπαίουν, έχουν δει σίγουρα και καλύτερες μέρες, μερικά άλλα ξεγαλάνε με το καλύτερο status τους. Ο Ηλίας μας λέει ότι ακόμα και τα σκαμπό είναι αυθεντικά, απευθείας από τη χρονοκάψουλα του ’80. Μουσείο λοιπόν ή ένα ιδιότυπο ουφάδικο; «Όλοι αγαπήσαμε τα ουφάδικα και μερικά στοιχεία του θα τα βρούμε εδώ αλλά παράλληλα δεν είναι και ουφάδικο. Εδώ θα μπορεί κάποιος να ζήσει την εμπειρία του ’80 σε ό, τι αφορά το παιχνίδι αλλά υπάρχουν και πράγματα που συνέβαιναν το ’80 στα ντουμανιασμένα από καπνό ουφάδικα που φυσικά δεν μπορούν να συμβούν εδώ. Ό, τι έγινε το ’80 μένει στο ’80. Το Greek Arcades Museum είναι ένα μουσείο που γιορτάζει το πνεύμα του arcade. Και το ότι είναι μουσείο, ότι είναι ένα μη κερδοσκοπικό εγχείρημα ήταν ό, τι καλύτερο μπορούσε να συμβεί, μας απελευθέρωσε. Μας δίνει τη δυνατότητα να επενδύσουμε σε νέα αποκτήματα που θα μεταφράζονται όχι σε κέρδος σε μια άλλου είδους υπεραξία. Θα φέρουμε παραδείγματος χάριν το αυθεντικό Computer Space του 1971, πρώτης έκδοσης, το επόμενο hit της Atari μετά το Pong, ένα φουτουριστικό αριστούργημα της εποχής. Υπάρχει μόνο ένα ακόμα στην Ευρώπη, στο Βερολίνο και αυτό δεύτερης έκδοσης. Αυτό είναι κάτι μοναδικό, δεν μετριέται οικονομικά.
Αυτό αφορά τον τρόπο λειτουργίας του μουσείου: θα υπάρχει φυσικά ένα εισιτήριο, για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του μουσείου και ο επισκέπτης θα έχει όσα credits θέλει για να παίξει δωρεάν με τα παιχνίδια κατά τη διάρκεια της επίσκεψης που θα γίνεται με τρίωρα slots, πατώντας απλά ένα start button. Τα μηχανήματα δεν θα δέχονται κέρμα, δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο άλλωστε και νομικά. Παράλληλα με αυτόν τον τρόπο ο επισκέπτης θα μπορεί να παίξει πολύ περισσότερα παιχνίδια από ό, τι αν το εισιτήριο του αντιστοιχούσε σε συγκεκριμένα κέρματα – credits, να το χαρεί περισσότερο, να το χαρεί ελεύθερα. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για παιδιά. Μια οικογένεια παραδείγματος χάριν μπορεί να ξοδέψει 80 – 100 credits με πολύ πιο χαμηλό πραγματικό οικονομικό αντίτιμο. Αυτή είναι και μια μεγάλη διαφορά με το παραδοσιακό παιχνίδι arcade που δεν είναι βιώσιμο. Μερικά παιχνίδια χρειάζονται 30 – 35 credits για έναν έμπειρο χρήστη για να το τερματίσουν που σημαίνει 30 – 35 ευρώ. Δεν θα δούλευε ποτέ κάτι τέτοιο. Με το μοντέλο αυτό του μουσείου ως χώρου μνήμης, ιστορίας και παιχνιδιού κερδίζουμε όλοι.
Κι θέλουμε να αποστάξουμε τον στόχο αυτού του μουσείου σε τρία βασικά σημεία θα ήταν αυτά: να θυμηθούν οι μεγάλοι, να μάθουν οι μικροί με τι έπαιζαν οι μεγάλοι (ιδανικά με tour από τους ίδιους) αλλά και να δημιουργηθεί ένας χώρος όπου θα μπορεί να εξιστορηθεί το αφήγημα της εξέλιξης της τεχνολογίας μέσα από το μέσο των παιχνιδιών. Το παιχνίδι είναι ένα ιδανικό μέσο για αυτόν τον σκοπό. Είναι βιωματικό, το ζεις. Άρα αν δώσεις τη δυνατότητα σε κάποιον να τα δει συγκεντρωμένα αυτά τα παιχνίδια, να δει πώς εξελίσσονται οι κονσόλες, πώς απογειώνονται τα γραφικά μέσα σε λίγα χρόνια μετά το πρώτο «μπαμ» του Pong, πώς περνάμε αμέσως στο χρώμα του Space Ιnvaders το 1978 και πώς συνεχίζει όλο αυτό εκθετικά. Είναι αφήγημα τεχνολογίας, είναι αφήγημα μουσειακό, είναι μια ιστορία που αξίζει να διηγηθούμε και να γνωρίσουμε».
Το άνοιγμα του Greek Arcades Museum αναμένεται από τους gamers και τους “nerds”, από τους νοσταλγούς της κονσόλας και τα παιδιά τους που μεγάλωσαν με Play Station εδώ και αρκετό καιρό, με το πρώτο pop της σελίδας του μουσείου στο Instagram. Ο Ηλίας μας λέει ότι δεν προλαβαίνει να απαντάει στα μηνύματα που ρωτάνε «πότε θ’ ανοίξει» ενώ ήδη η ανταπόκριση που έχει λάβει από το gaming community είναι πολύ θετική. Η χαρά του, χαρά μικρού παιδιού, δεν μπορεί να κρυφτεί και λειτουργεί σαν την καλύτερη υπόσχεση για αυτό που πρόκειται να προσφέρει αυτό το μέρος στην πόλη και στην pop culture ιστορία της.
«Έχει έρθει ήδη κόσμος από την κοινότητα του gaming και υπάρχει ήδη μια μεγάλη θετική αντίδραση. Ήρθε κι ένας YouTuber από το εξωτερικό για review πριν ανοίξουμε, ένας άνθρωπος που γυρνάει τον κόσμο παρουσιάζοντας μέρη με arcαδεσ που είναι πολύ αυστηρός και ξετρελάθηκε, έμεινε εδώ με τις ώρες παίζοντας με την κοπέλα του».
Συζητάμε και με άλλα εγχειρήματα για συνεργασίες και κοινές δράσεις, θέλουμε να ενισχυθεί αυτή η αίσθηση της κοινότητας. Νιώθω υπέροχα για όλο αυτό που συμβαίνει: το να είσαι ο άνθρωπος που θα βρεθεί στο σωστό μέρος, στη σωστή στιγμή, στο σωστό σημείο για να μπορέσει να πάρει όλα αυτά τα μηχανήματα που σάπιζαν παρατημένα σε αποθήκες, να έχει την καλώς εννοούμενη τρέλα να τα φτιάξει και να τα κάνει να ξαναλειτουργήσουν και να το προσφέρει όλο αυτό στον κόσμο είναι μεγάλη τύχη, είναι ευλογία.
Το Greek Arcades Museum ανοίγει τις πόρτες του την Παρασκευή 19 Απριλίου.
12°
